سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مهم‌ترین نهاد جمهوری اسلامی به شمار می‌رود. ردپای این نهاد نظامی- امنیتی در همه عرصه‌ها دیده می‌شود؛ از فرهنگ و سینما و محیط زیست گرفته تا اقتصاد و سیاست و محاکم قضایی. اما درعین حال، در هیچ حوزه‌ای حاضر به پاسخگویی نیست.
سپاه در روزهای پس از انقلاب ۱۳۵۷، به دستور روحالله خمینی تشکیل و مهم‌ترین ماموریتش، حفاظت از انقلاب و دستآوردهای آن عنوان شد. اما در سال‌های اخیر، روز به روز به فعالیت‌های آن افزوده شده است. زیر مجموعه‌هایش بزرگ و بزرگتر شدند و تبدیل به یک نهاد موازی با دولت شد؛ نهادی که در همه امور جاری کشور دخالت می‌کند و می‌خواهد از اقتصاد تا فرهنگ و سیاست در ایران را در دست بگیرد.
«ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، به این نهاد قدرتمند و مرموز جمهوری اسلامی پرداخته و برای نخستین‌بار، تمام زیر مجموعه‌ها و فعالیت‌های سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی را جمع‌آوری کرده و جزییات حضور این نهاد را در حوزه‌های مختلف با اینفوگرافی و نمودار اینتراکتیو نشان داده است.
در اینفوگرافی تهیه شده، چارت سازمانی سپاه به شکل تصویری نمایش داده شده است و تمام نهادهای تحت امر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک عکس گنجانده شده‌اند؛ یک عکس خانوادگی سپاه پاسداران با تمام نوه‌ها و نتیجه‌ها که احتمالا به راحتی از حافظه‌تان پاک نمی‌شود.
در صفحه اینتراکتیو، چارت سازمانی سپاه با همه زیر مجموعه‌های آن مشخص شده است. با اسکرول موس در این صفحه، می‌توانید ببینید هر مجموعه از کجا آمده و به کجا وصل است؛ درست مثل یک شجره‌نامه خانوادگی.
این مجموعه بیشک خالی از اشکال نیست. بنابراین، منتظر نظرات و انتقادات شما هستیم تا تغییرات ضروری را در آن اعمال کنیم.
***
- قرارگاه جهاد اقتصادی: این قرارگاه در سال ۱۳۹۲ با ماموریت تحقق اهداف پروژه «اقتصاد مقاومتی» تشکیل شد. «اقتصاد مقاومتی» عنوان راهبردی است که توسط آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی برای حل مشکلات اقتصادی ایران اعلام شده است. این راهبرد شامل تلاش برای خودکفایی، توجه به تولید داخلی و کاهش واردات است. قرارگاه «جهاد اقتصادی» در زیرمجموعه «سازمان بسیج سازندگی» فعالیت می‌کند. اجرای طرح‌های کوتاه‌مدت و زودبازده با اولویت روستاها، مناطق محروم و مناطق مرزی با تمرکز بر تولید مواد غذایی و صنایع تبدیلی ، رویکردهای کلی قرارگاه اعلام شده است. شعار این قرارگاه «تبدیل هر خانه به یک کارگاه تولیدی» بوده است. به گفته مسئولان این قرارگاه، در طول سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴، این قرارگاه ۲هزار میلیارد تومان اعتبار برای پروژه‌های اجرایی خود جذب کرده و اکنون تبدیل به یک بنگاه اقتصادی بزرگ شده است. مدیران این قرارگاه مدعی هستند که در این مدت ۱۳۴هزار کارگاه کوچک و مشاغل خانگی راه‌اندازی کرده‌اند.
- قرارگاه جواد الائمه: قرارگاه «جوادالائمه» که سال ۱۳۹۶ تشکیل شده، در حوزه آسیب‌های اجتماعی فعال است. برنامه‌ریزی کلان برای امر به معروف و نهی از منکر، رفع مشکلات حاشیه‌نشینی، مبارزه با معضل مصرف موادمخدر، کاهش طلاق، راه‌اندازی مراکز مشاوره روان‌شناسی از جمله ماموریت‌های این قرارگاه اعلام شده است. تمرکز اصلی این قرارگاه بر حوزه مواد مخدر است و بازداشت قاچاق‌چیان ، بازداشت و اعزام معتادان به مواد مخدر به مراکز ترک اعتیاد را از ماموریت‌های خود اعلام کرده است.
- قرارگاه امام هادی: قرارگاه رزمی «امام هادی»، تابستان سال ۱۳۹۱ با دستور آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی تشکیل شد. «ساماندهی تلاش‌ها برای ارتقای روزافزون توانمندی‌های رزمی و دفاعی بسیجیان»، «هدایت و نظارت بر آموزش‌های نظامی و تمرینات رزمی»، «انجام منظم سلسله رزمایش‌های الی بیت‌المقدس» و افزایش کارآمدی گردان‌های تحت نظر، وظایف این قرارگاه اعلام شده است. در زیرمجموعه این قرارگاه، قرارگاه فرعی عملیاتی به صورت منطقه‌ای فعال هستند که ماموریت ساماندهی رزمایش‌های «الی بیت‌المقدس» را بر عهده دارند. هدف از انجام سالانه این رزمایش، حفظ آمادگی و افزایش بنیه دفاعی و رزمی برای مقابله با "دشمن" (آمریکا و اسرائیل) اعلام شده است. .به این منظور کلاسهایی برای انجام عملیات نیروهای بسیج در اولین روز رزمایش ارائه می شوند. نمونه این عملیاتها عبارتند از: "دفاع موزائیکی، کمین و ضد کمین، جا به جایی یگانها و حمل و نقل و استقرار آنها در موضع پدافندی، آموزش عملی در عملیات غافلگیری برای مقابله با دشمن، ایجاد راه‌های مواصلاتی فرعی در صورت اشغال راه‌های اصلی و مسدود بودن آن، و تمرین اصول پدافند غیرعامل."در این رزمایش‌ها، گردان‌های واکنش سریع بیت‌المقدس و گردان کوثر به عنوان نیروهای رزمی و گردان‌های عاشورا و الزهرا به عنوان نیروهای پشتیبان شرکت می‌کنند.
- گردان‌های عاشورا: این گردان‌ها که زیر نظر سپاه هر استان فعالیت می‌کنند، کانون ابتدایی بسیج برای جذب نیرو در قالب «بسیجیان عادی» از میان مردان بالای ۱۵سال محسوب می‌شوند. ماموریت اولیه این گردان‌ها، «حفاظت از محلات و کوی و برزن‌ها» و «همکاری در حوادث غیرمترقبه» اعلام شده و در سال‌های اخیر، وظایفی چون تمرکز بر حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و حضور در جنگ نرم هم به آن افزوده شده ولی مهم‌ترین ماموریت و کاربرد این گردان‌ها، ماموریت‌های امنیتی و مقابله با با ناآرامی‌ها و اعتراضات است. سابقه تشکیل این گردان به ابتدای دهه ۷۰ باز می‌گردد که بروز برخی اعتراض‌های مردمی در شهرهایی چون شیراز، اصفهان و قزوین، ایده راه‌اندازی گشت‌های امنیتی شهری را مطرح و سبب شکل‌گیری این گردان‌ها شد. این گردان به ویژه در استان تهران، در تامین نیروی‌های سرکوب در اعتراض‌های دانشجویی سال‌های ۱۳۷۸ و حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸، نقش موثری داشتند. از سال ۱۳۹۰، گردان‌های عاشورا «پایگاه محور» شدند، به این معنای که هر پایگاه مقاومت بسیج می‌تواند یک گردان عاشورا باشد. تعداد گردان‌های عاشورا در سال ۱۳۹۴، ۴۲۰۰ عدد اعلام شده است. گردان عاشورا وظیفه جذب و تربیت نیرو برای گردان‌های تخصصی‌تر بسیج مانند امام علی و امام حسین را نیز بر عهده دارد.
- گردان‌های الزهرا: این گردان‌ها، کانون ابتدایی سازمان بسیج برای جذب نیرو در قالب «بسیجیان عادی» از میان زنان بالای ۱۵سال محسوب می‌شود. تعداد گردان‌های الزهرا در سال ۱۳۹۴، ۱۸۰۰ گردان اعلام و تمرکز آن بر حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و جنگ نرم تعریف شده است. این گردان‌ها همچنین در حوزه پشتیبانی و تدارکات رزمایش‌های بسیج نیز فعال هستند.
- گردان‌های بیت‌المقدس: ایده مرکزی این گردان، واکنش سریع بر «دفاع در محله» استوار است و «واحد عملیات» این گردان به عنوان یک نهاد رزمی، پشتیبان تامین امنیت در شهرها و روستاها وعملیات‌های ضدشورش محسوب می‌شود.بر اساس تحقیق «سعید گلکار»، پژوهشگر در موضوع بسیج، این گردان از لحاظ ایدولوژیک متعهدتر از گردان عاشورا است. تعداد گردان‌های بیت‌المقدس در دیماه سال ۱۳۹۴، ۱۵۰۰ گردان اعلام شده است.
- گشت‌های محله: سابقه تشکیل گشت‌های شهری سازمان بسیج در سراسر کشور به آذرماه سال ۱۳۸۷ باز می‌گردد. ارتقای امنیت محلات و تشکیل ایست‌های بازرسی، مهم‌ترین ماموریت این گشت‌ها اعلام شد. از پاییز سال ۱۳۹۶، سپاه با کاهش ایست بازرسی‌های بسیج، «گشت‌های محله‌ای» را تقویت کرد. دوره‌های آموزشی گشت‌های محله‌ای با نظارت قرارگاه امام هادی برگزار می‌شود. این گشت‌ها، به طور دائم در قالب گروه‌های ۳ تا ۵ نفره به صورت پیاده یا سوار بر موتور در محلات شهرهای مختلف ایران در حال تردد هستند.
- قرارگاه جنگ نرم بسیح: این قرارگاه وابسته به معاونت فرهنگی بسیج است و تشکیل آن در سال ۱۳۹۱ اعلام شد. این قرارگاه به منظورساماندهی فعالیت بسیجیان در فضای مجازی راه اندازی شد و در این حوزه در زمینه تشکیل سایتها و وبلاگها، هنر، ادبیات و رسانه فعال می باشد.
تشکیلات نظامی وابسته به بسیج
گردان‌های امام علی: هدف اصلی تشکیل این گردان نظامی، «مقابله با تهدیدات امنیتی» اعلام شده است. این گردان‌ها، مهم‌ترین گردان «ضدشورش» بسیج محسوب می‌شوند. این گردان‌ها از فروردین ۱۳۹۰ شروع به کار کرده‌اند و در صورت بروز بحران، استقلال عمل برای تصمیم‌گیری دارند. از اعضای گردان «امام علی» در ماموریت‌های «حفظ امنیت مکان‌ها» هم استفاده می‌شود ولی «سرکوب و مقابله سازمان‌یافته» با شورش‌های شهری و ناآرامی‌های اجتماعی هدف اصلی آن است. تعداد گردان‌های امام علی در دیماه ۱۳۹۵، ۱۸۰ گردان اعلام شد که زیر نظر سپاه استان‌ها فعالیت می‌کنند.
گردان امام حسین: هدف از تشکیل این گردان‌ها، «آمادگی نظامی و مقابله با تهدیدات دشمن» و «مقابله با تهدیدات امنیتی» اعلام شده است. تعداد این گردان‌ها در سال ۱۳۹۴، ۵۰۰ گردان اعلام شد. این گردان‌ها دارای ساختار سازمانی مستقل هستند و در حوزه آموزش‌های نظامی، تحت نظر تیپ نیروی زمینی هر استان اداره می‌شوند. نیروهای عضو این گردان، نیروهای حرفه‌ای آموزش دیده هستند که برنامه آموزشی ماهانه دارند. در جریان حضور ایران در جنگ سوریه، ثبت نام افراد و آموزش اولیه جهت اعزام به سوریه، در گردان‌های امام حسین صورت می‌گرفت.
گردان کوثر: این گردان ویژه زنان عضو بسیج است و به عنوان یک نهاد رزمی، پشتیبان تامین امنیت در شهرها و عملیات‌های ضدشورش محسوب می‌شود. ساختار این گردان مانند گردان «واکنش سریع بیت‌المقدس» است. تعداد این گردان‌ها در آبان ۱۳۹۵، ۲۴ گردان اعلام شده است.
مطالب مرتبط:
- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ چارت تشکیلاتی و شرح وظایف
- فرماندهی کل سپاه و چارت تشکیلاتی آن
- نماینده ولی‌فقیه در سپاه و معاونت های وابسته به آن
- نهادهای اطلاعاتی و امنیتی سپاه و زیرمجموعه های آن
- نهادهای فرهنگی و علمی تحت نظر سپاه
- نهادهای اقتصادی تحت نظارت سپاه؛ بخش اول ، قرارگاه خاتم الانبیا
- نهادهای اقتصادی تحت نظارت سپاه؛ بخش دوم، بنیاد تعاون سپاه
- قرارگاه‌های سپاه
- سپاه استان ها
- نیروی زمینی سپاه و قرارگاه‌های وابسته به آن
- نیروی قدس سپاه
- نیروی دریایی سپاه
- نیروی هوافضای سپاه
- بسیج مستضعفین؛ سازمان‌ها و معاونت ها
- بنیاد تعاون بسیج ؛ شرکت ها و موسسات وابسته
- نهادهای اجتماعی و فرهنگی تحت نظارت بسیج
- نهادهای علمی تحت نظارت بسیج
- پایگاه های مقاومت بسیج
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر