سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مهم‌ترین نهاد جمهوری اسلامی به شمار می‌رود. ردپای این نهاد نظامی- امنیتی در همه عرصه‌ها دیده می‌شود؛ از فرهنگ و سینما و محیط زیست گرفته تا اقتصاد و سیاست و محاکم قضایی. اما درعین حال، در هیچ حوزه‌ای حاضر به پاسخگویی نیست.
سپاه در روزهای پس از انقلاب ۱۳۵۷، به دستور روحالله خمینی تشکیل و مهم‌ترین ماموریتش، حفاظت از انقلاب و دستآوردهای آن عنوان شد. اما در سال‌های اخیر، روز به روز به فعالیت‌های آن افزوده شده است. زیر مجموعه‌هایش بزرگ و بزرگتر شدند و تبدیل به یک نهاد موازی با دولت شد؛ نهادی که در همه امور جاری کشور دخالت می‌کند و می‌خواهد از اقتصاد تا فرهنگ و سیاست در ایران را در دست بگیرد.
«ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، به این نهاد قدرتمند و مرموز جمهوری اسلامی پرداخته و برای نخستین‌بار، تمام زیر مجموعه‌ها و فعالیت‌های سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی را جمع‌آوری کرده و جزییات حضور این نهاد را در حوزه‌های مختلف با اینفوگرافی و نمودار اینتراکتیو نشان داده است.
در اینفوگرافی تهیه شده، چارت سازمانی سپاه به شکل تصویری نمایش داده شده است و تمام نهادهای تحت امر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک عکس گنجانده شده‌اند؛ یک عکس خانوادگی سپاه پاسداران با تمام نوه‌ها و نتیجه‌ها که احتمالا به راحتی از حافظه‌تان پاک نمی‌شود.
در صفحه اینتراکتیو، چارت سازمانی سپاه با همه زیر مجموعه‌های آن مشخص شده است. با اسکرول موس در این صفحه، میتوانید ببینید هر مجموعه از کجا آمده و به کجا وصل است؛ درست مثل یک شجره‌نامه خانوادگی.
این مجموعه بیشک خالی از اشکال نیست. بنابراین، منتظر نظرات و انتقادات شما هستیم تا تغییرات ضروری را در آن اعمال کنیم.
***
- خبرگزاری فارس: «خبرگزاری فارس» به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رسانه‌های خبری فعال در ایران، سال ۱۳۸۱ تاسیس شده است و بودجه آن توسط «سازمان بسیج» تامین می‌شود. این خبرگزاری به صورت ۲۴ساعته، اخبار خود را به زبان‌های فارسی، انگلیسی، ترکی و عربی منتشر می‌کند. این خبرگزاری دارای ۳۱ سایت استانی و ۱۷ دفتر است و یک سایت ویژه اخبار افغانستان، «باشگاه فرهنگی و هنری توانا» و «دانشکده رسانه» را تحت پوشش دارد. مدیران این خبرگزاری، این رسانه را «خاکریز مقدم جنگ نرم» توصیف کرده‌اند. خبرگزاری فارس در دهه گذشته، نقش مهمی در هدایت پروژه‌های معطوف به سرکوب فعالان مدنی و رسانه‌ای، منتقدان سیاسی و اجتماعی داشته است و یک بازوی مهم تبلیغاتی برای سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی و قضایی محسوب می‌شود. خبرگزاری فارس همچنین از سال ۱۳۸۷ اقدام به راه‌اندازی «باشگاه آموزش خبرنگاری» کرد که در ادامه به «باشگاه توانا» تغییر نام داده است. این باشگاه وظیفه «فراخوان، جذب و گزینش اولیه» نیرو برای خبرگزاری فارس را برعهده دارد و در حوزه‌های «آموزش مجازی و تولید محتوا» نیز فعال است.
- خبرگزاری دانشجو: خبرگزاری دانشجو وابسته به سازمان بسیج دانشجویی است. این خبرگزاری که از سال ۱۳۸۲ راه‌اندازی شده است، در ۳۱ استان دفتر دارد. این خبرگزاری همچنین از اعضای بسیج دانشجویی در دانشگاه‌ها به عنوان خبرنگار افتخاری استفاده می‌کند.
- خبرگزاری بسیج: این خبرگزاری به عنوان «پایگاه اطلاع رسانی بسیج» از سال ۱۳۹۱ فعالیت خود را شروع کرده است. از سال ۱۳۹۴، «باشگاه خبرنگاران بسیج» نیز به عنوان زیرمجموعه این خبرگزاری فعال شده است.
- شبکه اطلاع‌رسانی بسیج: شبکه شباب، عنوان اختصاری شبکه اطلاع‌رسانی و بستر ارتباطی داخلی سازمان بسیج است که از سال ۱۳۹۱ راه‌اندازی شده است. این شبکه که در دو بخش سازمانی و غیرسازمانی فعالیت می‌کند، اطلاعات غیرطبقه‌بندی‌شده سازمان بسیج را در دسترس اعضای این سازمان قرار می‌دهد. مسئولان این شبکه مدعی هستند که در حال حاضر در ۴۴هزار نقطه در سراسر ایران، اعضای بسیج امکان دسترسی به این شبکه را دارند. بسیج همچنین یک شبکه ارتباطی تصویری داخلی هم راه‌اندازی کرده است که «مرکز سمت» نام دارد.
- بنیاد روایت فتح: «انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس»، «شهرک سینمایی انقلاب و دفاع مقدس»، «انتشارات روایت فتح و ساقی» و ... زیرمجموعه بنیاد «روایت فتح» هستند. ساخت مستند، تولید تعزیه و تئاتر، برگزاری جشنوار‌های سینمایی و کاریکاتور، برگزاری دوره‌ها و اردوهای آموزشی از جمله فعالیت‌های این بنیاد است. جشنواره‌های ملی «فیلم مقاومت»، «تئاتر مقاومت» و «هنر مقاومت» نیز تحت نظر این بنیاد برگزار می‌شوند. دبیران این جشنواره‌ها به پیشنهاد مدیرعامل بنیاد و با حکم رئيس سازمان بسیج منصوب می‌شوند.
- حلقه‌های صالحین: تشکیل «حلقه‌های صالحین» از سال ۱۳۸۷ مطرح شد. این طرح، از سال ۱۳۸۸، به عنوان مهم‌ترین دستورکار بسیج اعلام شد و از آن به عنوان «نسخه اصلی برنامه ریزی استراتژیک فرهنگی جوامع شیعی، برای زمینه‌سازی ظهور منجی عالم بشریت مهدی موعود (عج)» یاد شد. ساختار کلی حلقه‌های صالحین دارای ۸ سطح (بسیج عمومی، بسیج عادی، بسیج فعال، سرگروه، مربی، سرمربی، استاد و مرکز تولید اندیشه اسلامی) بوده و مجمع اساتید حلقه‌های صالحین به صورت فصلی با حضور فرماندهان سپاه، و گاهی در حضور رهبر جمهوری اسلامی تشکیل جلسه داده و دستورات لازم را دریافت می‌کند. بر اساس چارت سازمانی، این ۸ سطح در نهایت منجر به تشکیل «شورای عالی تعلیم و تربیت صالحین» می‌شود. یک حلقه عادی، با حضور ۱۵ تا ۲۰ نفر از اعضای بسیج تشکیل می‌شود و با الگوگیری از نشست‌های حلقه‌ای مساجد صدر اسلام، اعضا روی زمین و به صورت رو در رو، وارد بحث و گفت‌وگو می‌شوند. هر حلقه می‌تواند ۲ ساعت در هفته (حلقه عادی)، تا ۴ ساعت در هفته (حلقه فعال) و یا ۶ ساعت در هفته (حلقه ویژه) جلسه تشکیل دهد. گروههای سنی هدف در ۵ سطح ( ۷ تا ۱۱ سال، ۱۲ تا ۱۷سال، ۱۸ تا ۲۹ سال، ۳۰ تا ۵۰ سال و ۵۰ سال به بالا) تعریف شده‌اند.
در جلسات حلقه صالحین که توصیه شده قبل یا بعد از نماز مغرب و عشا برگزار شود، رصد مستمر و دقیق سخنان آیت‌الله خامنه‌ای و تحلیل مسائل سیاسی روز و رفع شبهات، دستور کار اصلی تعریف‌شده و سرگروه مجاز است که ارتباطات اعضا را کنترل کند، با محل تحصیل یا کار افراد ارتباط برقرار کند، تکالیف شرعی را به آنها یادآوری کرده و در صورت امکان، جلسات را در منزل اعضا برگزار کند.
«تقید به شنیدن و پیگیری سخنان رهبری»، «شرکت در راهپیمایی و انتخابات» و آمادگی برای حضور در برنامه‌های سپاه مانند اردوهای جهادی، گشت‌های امنیتی و شناسایی افرادی که باید امر به معروف شوند، از اهم وظایف اعضای حلقه‌های صالحین است. اعضای حلقه باید ۳ مرحله را طی کنند. اول جذب شود، بعد مرحله تثبیت را طی کند، «به گونه‌ای است که جدا شدن او از حلقه تربیتی به آسانی صورت نپذیرد.» در این مرحله عضو حلقه صالحین، ۴ گام را طی می‌کند: «تعمیق ارتباطات عاطفی، هویت بخشی، شناخت، آگاهی و بیداری و بستر‌سازی برای رشد.»
مرحله سوم، به مرحله رشد موصوف است و فرد در ۵ فاز عقلانی، عاطفی، اجتماعی، اخلاقی و اعتقادی، آموزش‌های لازم را دریافت می‌کند. در طول دوره‌های آموزشی به طور عمده، کتاب‌های مرتضی مطهری تدریس می‌شوند ولی در مورد آموزش‌های قرآنی و مذهبی، کتاب‌های تفسیر نور (محسن قرائتی)، تفسیر نمونه (ناصر مکارم شیرازی) و تفسیر المیزان (طباطبایی)، میزان الحکمه (محمد محمدی ری شهری) نیز مورد توجه قرار دارند.
اعضا برای مطالعه علاوه بر سایت‌های اختصاصی فعال درباره «طرح صالحین»، می توانند به پایگاه اطلاع رسانی رهبر جمهوری اسلامی و روزنامه جوان هم مراجعه کنند. در این حلقه ها برای گسترش دامنه اعضا، مانند روش عضوگیری در شبکه‌های هرمی، هر یک از اعضا باید بکوشند ۳ تا ۵ نفر دیگر از اعضای عادی، محله، خانواده و ... را تشویق به عضویت در حلقه صالحین کنند. راه اندازی ده‌ها پایگاه اینترنتی، پایگاه ویژه آموزش زندگی، تالارهای گفت و گو پیرامون سبک زندگی، باشگاه خبرنگاران، رادیوی اینترنتی، سامانه پاسخگویی مجازی و ... از دیگر برنامه‌های مرتبط با حلقه صالحین است.
علاوه بر شرکت در کلاس‌های آموزشی، فعالیت‌های جنبی مانند دوره آموزش زبان انگلیسی، برنامه‌های کوهنوردی و ورزشی نیز برای اعضا تدارک دیده شده و برخی از اعضا نیز جذب گردان‌های واکنش سریع موسوم به «بیت المقدس» می‌شوند. این گردان‌ها با ماموریت «دفاع از کوی و برزن، امداد و نجات، مقابله با اغتشاشات، دفاع از مراکز حساس، ایست و بازرسی، کمین و ضدکمین» تشکیل شده‌اند و بر اساس ساختار تعریف شده، «در دسته‌های واکنش سریع حاضر در رزمایش، فرمانده همان سرگروه حلقه صالحین است که بحث‌های ارائه شده در حلقه را در صحنه رزم به نمایش می‌گذارد.»
محمدرضا نقدی، فرمانده وقت بسیج در سال ۱۳۹۳ ادعا کرده است بیش از ۱۵۰هزار حلقه صالحین برای مردان و ۱۰۰هزار حلقه صالحین برای زنان در کل کشور تشکیل شده است. وی همچنین از فعال بودن ۱۵هزار حلقه سرگروه، ۱۳۰۰ حلقه مربی و ۴۶حلقه سرمربی خبر داده است. اعضای گردان‌های عاشورای بسیج از میان اعضای حلقه‌های صالحین انتخاب می‌شوند.
- اردوهای جهادی: «اردوهای جهادی» که بیشتر در فصل تابستان برگزار می‌شود، یکی از گسترده‌ترین برنامه‌های اجتماعی بسیج است که با محوریت سازمان بسیج سازندگی و سازمان بسیج دانشجویی برگزار می‌شود. اردوهای جهادی در تمام حوزه‌های اقتصادی، عمرانی، اجتماعی، آموزشی و فرهنگی برگزار می‌شود و اعضای آن به طور عمده از میان دانش‌آموزان و دانشجویان عضو بسیج انتخاب می‌شوند. «مرکز مطالعات و هدایت حرکت‌های جهادی» وابسته به سازمان بسیج سازندگی، یک نهاد بالادستی برای شناسایی و ساماندهی گروههای جهادی که در این اردوها شرکت می‌کنند،است. دانش‌آموزان عضو بسیج در قالب طرح سالانه «هجرت» در این اردوها شرکت می‌کنند. تعداد گروههای جهادی در سال ۱۳۹۷، سه هزار گروه اعلام شده است. سازمان بسیج اعلام کرده که قصد دارد تعداد گروههای جهادی را تا پایان سال ۱۳۹۷ به ۸ هزار گروه افزایش دهد.
- هیات های اندیشه ورز: «هیات‌های اندیشه‌ورز» از سال ۱۳۹۵ و در پی تاکید آیت‌الله خامنه‌ای در سازمان بسیج تشکیل شده است. رهبر جمهوری اسلامی، با تاکید بر تشکیل این هیات‌ها در سطح بدنه و راس، «طراحی برای ماموریت‌های مختلف اعم از جنگ سخت و جنگ نرم، سازندگی و خدمات‌رسانی» را وظیفه این هیات‌ها اعلام کرده است. او همچنین خواستار تشکیل «هیات‌های رصدگر» برای «مراقبت از نفوذ نکردن ویروس‌ها و مورد آسیب قرار نگرفتن سازمان بسیج» شده است. پس از درخواست آیت‌الله خامنه‌ای، گزارش‌های متعددی درباره تشکیل هیات‌های اندیشه‌ورز منتشر شده ولی هیات‌های رصدگر چندان مورد توجه قرار نگرفته است. هیات‌های اندیشه‌ورز به صورت محفل‌های مشورتی تشکیل می‌شوند و در برخی موارد، با دعوت از شخصیت‌های بالادستی بسیج به تحلیل سیاست داخلی و خارجی می‌پردازند.
مطالب مرتبط:
- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ چارت تشکیلاتی و شرح وظایف
- فرماندهی کل سپاه و چارت تشکیلاتی آن
- نماینده ولی‌فقیه در سپاه و معاونت های وابسته به آن
- نهادهای اطلاعاتی و امنیتی سپاه و زیرمجموعه های آن
- نهادهای فرهنگی و علمی تحت نظر سپاه
- نهادهای اقتصادی تحت نظارت سپاه؛ بخش اول ، قرارگاه خاتم الانبیا
- نهادهای اقتصادی تحت نظارت سپاه؛ بخش دوم، بنیاد تعاون سپاه
- قرارگاه‌های سپاه
- سپاه استان ها
- نیروی زمینی سپاه و قرارگاه‌های وابسته به آن
- نیروی قدس سپاه
- نیروی دریایی سپاه
- نیروی هوافضای سپاه
- بسیج مستضعفین؛ سازمان‌ها و معاونت ها
- بنیاد تعاون بسیج ؛ شرکت ها و موسسات وابسته
- نهادهای علمی تحت نظارت بسیج
- پایگاه های مقاومت بسیج
- قرارگاه‌ها و تشکیلات نظامی وابسته به بسیج
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر