چهره و صدایش برای اهالی رسانه و دنبال کننده‌های خبرهای روز آشنا است. او نزدیک به یک دهه مجری بسیاری از برنامه‌های خبری رادیویی و تلویزیونی بخش فارسی شبکه «بی بی سی» بود و در هیات یک خبرنگار، اخبار مهم جهان را برای مخاطبان فارسی زبان در سراسر جهان گزارش می‌کرد.
«فرداد فرحزاد» اما چندی قبل در حساب شخصی خود در توییتر، از خداحافظی خود با بی بی سی خبر داد و نوشت: «استعفا کردم! بعد از ۱۰ سال از بی‌بی‌سی خداحافظی کردم. انگار همین دیروز بود که با گروهی از بهترین روزنامه‌نگاران فارسی زبان، تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی رو متولد کردیم. چه تجربه بی‌نظیری! و حالا شروع فصلی جدید و کارهایی جدید برای ۱۰ سال بعدی... .»
او نوید آغاز فصل تازه‌ای از زندگی حرفه‌ای خود را به مخاطبانش داد و اندک زمانی بعد، در یک تیزر کوتاه از پروژه ای رسانه‌ای سخن گفت که سال‌ها به دنبالش بوده و با هدف راه‌اندازی آن، کارش را ترک کرده است؛ یک شبکه تلویزیونی که به گفته فرحزاد، هیچ محتوایی ندارد و بنا است محتوای آن توسط مخاطبانش تهیه شود. این شبکه، «یورتایم» نام دارد.
«ایران وایر» با فرداد فرحزاد، از روند شکل گیری این پروژه و مشکلات و چالش‌های پیش رو در راه‌اندازی آن گفت وگو کرده است:
اغلب مخاطبان رسانه، شما را در یک دهه گذشته بهعنوان یک مجری خبرنگار شناخته‌اند، چه شد که به فکر راه‌اندازی یک شبکه تلویزیونی ماهوارهای افتادید؟
- در همین یک دهه، رشد سریع شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های سنتی را با چالش‌های جدی برای رقابت و حتی بقا مواجه کرده است. شبکه‌های اجتماعی ساختار اکثر رسانه‌ها را دموکراتیزه کرده اند اما تلویزیون از این قافله عقب مانده است. هرچند شبکه‌های تلویزیونی با برنامه‌های مخاطب‌محور مثل «نوبت‌شما» در بی‌بی‌سی و یا «گزارش گر» در «من وتو»، سعی کرده اند به مخاطب هم در تولید محتوا نقشی بدهند اما در نهایت این برنامه‌ها هم ساختاری بالا به پایین دارند؛ یعنی این شبکه است که محتوا، موضوع و زمان را انتخاب می‌کند. برای من که سال‌ها در داخل همین سیستم سنتی رسانه‌ای کار کرده ام، همیشه روشن بود که توان تولید محتوای مخاطبان خیلی بیش تر از این چند دقیقه کلیپ و صداهایی است که ما برای پخش انتخاب می‌کنیم. همیشه در این فکر بودم که اگر محدودیت‌های زمانی و نظارت سردبیری نبود و همه کسانی که حرفی برای گفتن دارند، می توانستند آزادانه، همان طور که در توییتر و اینستاگرام و تلگرام حرف هایشان را می‌زنند، در تلویزیون هم بزنند، چه می‌شد؟ فکر می کنم چنین پلتفرمی با استقبال زیادی مواجه شود. شاید اشتباه می‌کنم اما این ریسکی است که با کمال میل پذیرفته‌ام.
ایده این شبکه متفاوت چه طور شکل گرفت؟
- در جریان اعتراض‌های بعد از انتخابات جنجالی سال 13۸۸ بود که سیلی از ویدیوها از مردم عادی به دست ما می‌رسید. شگفت‌انگیز بود که این همه مردم خطر می‌کردند، فیلم می‌گرفتند و برای پخش برای ما می‌فرستادند. جرقه اولیه‌اش آن جا زده شد. با خودم می‌گفتم با این همه محتوا، می‌شود یک شبکه کاربر محور راه انداخت. بعدها با فراگیر شدن فیس بوک و اینستاگرام، دیدم چه قدر آدم‌های با استعداد داریم که محتوای خوب تولید می‌کنند؛ از آموزش آشپزی و آرایش گرفته تا برنامه های طنز و سیاسی. شاید خودم مخاطب خیلی‌هایشان نباشم ولی مشخص است که این تولیدات مخاطبان زیادی دارند. یک تلویزیون تجاری موفق هم به دنبال مخاطب بیش تر است.
شبکه یورتایم با سبک و سیاق جدیدی که ارایه می‌دهد، آیا صرفا برای ایرانیان و فارسی زبانان طراحی شده یا بنا بر این است که مخاطبان گسترده‌تری داشته باشد؟
- هرچند ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی بسیار فعال هستند و به شدت اهل تماشای تلویزیون، اما بازار ایران مشکلات زیادی دارد؛ قدرت خرید بسیار ضعیف است و حکومت ایران هم که طبیعتا اجازه فعالیت رسمی چنین شبکه‌ای را نمی‌دهد. بنابراین، ایران بیش تر برای آزمایش عملی بودن این ایده است. اگر در ایران با همه مشکلاتش جواب بدهد، مرحله بعدی، راه‌اندازی نسخه عربی این شبکه خواهد بود.
ساز و کار آپلود ویدیو در سایت پخش برنامه‌ها چه گونه است؟ آیا همه امکان آپلود خواهند داشت؟
- همه می‌توانند در سایت شبکه ویدیوهایشان را آپلود کنند، به شرط این که ویدیو بیش تر از یک ساعت نباشد. چند محدودیت حداقلی قانونی دیگر هم داریم؛ مثل پورنوگرافی، تصاویر خشونت آمیز، آموزش ساخت بمب و محتوایی که کاربر مالکیت معنوی یا حق پخش آن را ندارد.
از زمان اعلام شما برای راه‌اندازی رسانه جدید تا امروز، نزدیک به دو ماه می گذرد اما شبکه یورتایم هنوز فعالیت رسمی خود را شروع نکرده است. آیا با مشکل مواجه شده‌اید یا دلایل دیگری دارد؟
- بله؛ هم مشکلات فنی داشتیم، هم مشکلات امنیتی. تلاش‌های زیادی برای هک و آسیب رسانی به سایت داشتیم که باید قبل از راه‌اندازی حتما حل می‌شدند. به علاوه، همه هزینه ها روی دوش خودم است و سعی می‌کنم این کار را با حداقل هزینه به پیش ببرم و آزادی عمل شبکه‌های دیگر که بودجه‌های دولتی دارند را ندارم.
شنیدهای ما حاکی از آن است که این شبکه سردبیر یا شورای تصمیم گیری پخش محتوا ندارد! این که رسانه‌ای تصویری بخواهد به همه طیف‌های اجتماعی با هر نوع گرایش فکری، عقیدتی، سیاسی و فرهنگی امکان ارایه تصویری از خودشان بدهد، آن هم بدون آن که بر آن نظارت ( نه به معنای سانسور) شود، چه طور امکان پذیر است؟
- خیلی‌ها از آزادی حداکثری می‌ترسند چون به مردم اعتماد ندارند و فکر می‌کنند که همیشه باید یکی از بالا ناظر بر امور باشد؛ حالا چه در اقتصاد، چه در آزادی‌های مدنی، چه در رسانه. من چنین نگرانی ندارم. هرچه آزادی بیش تر، بهتر. چه کسی گفته است که من و شما بهتر از دیگران می توانیم تصمیم بگیریم که چه چیز برای مخاطب خوب است و چه چیز بد؟ البته همان طور که توضیح دادم، محدودیت های قانونی اندکی داریم ولی محدودیت‌های نظارت سردبیری نه!
موضوع ارسال دعوت‌نامه برای آپلود ویدیو چیست؟ در یک توییت کوتاه، از مخاطبان خواسته بودید افرادی که مایل هستند در شبکه شما تولید محتوا کنند را نام ببرند تا برایشان دعوت‌نامه ارسال شود. چه چیزی باعث شد تا در شروع کار، دست به گزینش آپلود کننده ویدیو بزنید؟
- این موقتی است. چون نگران بودم کسانی بخواهند با ساختن حساب‌های تقلبی زیاد، شروع به پخش محتوای تکراری کنند. فکر کردم در ابتدا که پخش کاملا مجانی است، اول فرصت را به کسانی بدهیم که محتوای جالبی دارند. بعدتر که برای پخش شروع به دریافت هزینه کنیم، امکان حمله به اصطلاح ترول‌ها هم کم تر می‌شود.
به نظر می رسد شما جدا از باور به جریان آزاد اطلاعات، دنبال یک شیوه نوین تجاری و فروش و مارکتینگ در پخش ویدیوها هستید. با توجه به این که می گویید در ابتدا پخش کاملا مجانی است، آیا پخش ویدیو مخاطبان در شبکه یورتایم بنا است رایگان باشد یا ساعت پخش و مدت زمان ویدیوها قیمت گذاری و تعرفه خواهد داشت؟
- درست است؛ هرچند بخش آزادی خواهانه این طرح برایم بسیار هیجان‌انگیز است اما پنهان نمی‌کنم که هدف نهایی‌ام، تجاری است. می خواهم از این راه پول درآورم. این طرح چند مرحله دارد؛ در ماه‌های اول، با پخش مجانی شروع می‌شود. بعد از کاربران برای پخش محتوایشان بسته به ساعت پخش و نوع محتوا، هزینه دریافت می‌کنیم. در مرحله آخر هم به آگهی دهندگان اجازه می‌دهیم تا در برنامه های مختلفی که کاربران تولید می کنند، تبلیغ کنند. بخشی از این درآمد به جیب تولیدکننده محتوا خواهد رفت.
برای ویدیوهای «وایرال» یا پر بیننده چه تمهیداتی دارید؟ مثلا امکان پخش مجدد یا محدودیت زمانی و یا تعرفه‌ای خواهند داشت؟
- امکان پخش مجدد وجود دارد و خودمان هم اگر ببینیم ویدیویی با استقبال زیادی مواجه شده است، آن را در ساعت‌های خالی تکرار خواهیم کرد.
از نظر حقوقی، برای موارد احتمالی در پخش ویدیو که یکی از خصیصه‌های نقض مالکیت معنوی، رعایت نکردن کپی رایت، انتشار اخبار جعلی (فیک نیوز)، تبلیغ یا ترویج خشونت و اندیشه‌های تندروهای مذهبی یا گروه های جهادی، توهین و افترا به افراد یا گروه ها و... را شامل بشود، راه کاری پیش بینی کرده‌اید؟
- یک سامانه اتوماتیک در ابتدا ویدیوها را بررسی می کند تا شامل پورنوگرافی، تصاویر خشونت آمیز یا ناقض مالکیت معنوی نباشد. در مرحله بعد، ناظران فارسی زبان ویدیو را یک بار دیگر می‌بینند تا مطمئن شوند سامانه اتوماتیک اشتباهی نکرده باشد و بعد پخش خواهد شد. اخبار جعلی مربوط به کار سردبیری است که وارد آن نخواهیم شد. چون درباره جعلی بودن یا نبودن یک خبر نمی‌توان قاطعانه تصمیم گرفت و نمی‌خواهیم وارد چنین قضاوت هایی شویم. در همین غرب کسانی هستند که معتقدند زمین کروی نیست و صاف است. این برعهده بیننده است که باور کند یا نه.
آیا جدا از پخش ماهوارهای، برنامه دیگری مثل پخش اینترنتی از سایت یا اپلیکیشن های موبایل اندروید یا ios هم دارید؟
- بله؛ پخش زنده اینترنتی هم داریم که هم در وبسایت و هم در موبایل قابل مشاهده است.
تا این لحظه استقبال از شبکه یورتایم چه گونه بوده است؟
- استقبال خیلی خوب بوده. چند هزار درخواست عضویت داشته ایم و ویدیوهای خیلی جالب و متفاوت از هم آپلود شده اند. بعضی از چهره‌های بسیار سرشناس، هنرمندان و فعالان مدنی، هم از داخل و هم از خارج ایران ثبت نام کرده اند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر