یک خلبان: دلیل سقوط هواپیمای ارتش کمبود امکانات کمک ناوبری است

«ساعت حدود هشت و ۳۰ دقیقه صبح صدای مهیبی به گوش ‌رسید و شیشه‌های ساختمان‌ها شروع به لرزیدن ‌کردند.»
این روایت کسانی است که در همسایگی فرودگاه «فتح» کرج زندگی می‌کنند.
یک هواپیمای باری «بویینگ ۷۰۷» که متعلق به نیروی هوایی ارتش ایران بوده، صبح امروز در فرودگاه فتح کرج بعد از فرود، از باند خارج شده و پس از برخورد با یک ویلای مسکونی، آتش گرفته است.
یکی از شاهدان عینی به «ایران وایر» می‌گوید: «شانس آورده بودند که ویلا خالی بود و گرنه تعداد تلفات بالاتر می‌رفت.» 
رسانه‌های ایران اعلام کرده‌اند تنها یک نفر از ۱۶ سرنشین این هواپیما زنده مانده و مابقی سرنشینان آن شامل ۱۴ مرد و یک زن در این سانحه کشته شده‌اند. بار این هواپیما که از بیشکک، پایتخت قرقیزستان  می‌آمده، گوشت‌های یخ زده بوده است.
سخن گوی ارتش گفته است این گوشت‌ها را برای کمک به «طرح مردم یاری» وارد می‌کرده‌اند. یک شاهد عینی به «ایران وایر» می‌گوید: «گوشت‌ها از لاشه هواپیما بیرون ریخته و وضعیت عجیبی را به وجود آورده بود. همه گوشت‌هایی که می سوختند، با اجساد و تکه‌های هواپیما قاطی شده بودند.»  
او توضیح می‌دهد که ازدحام جمعیت در اطراف فرودگاه  بسیار زیاد بوده و تعدادی از ماموران امدادی مجبور شده‌اند اول تماشاچی‌ها را از محل حادثه بیرون کنند تا بتوانند به کار امداد و نجات بپردازند.

به گزارش خبرگزاری فارس این هواپیما قرار بوده در فرودگاه «پیام» بنشیند اما به اشتباه در فرودگاه فتح که در نزدیکی فرودگاه پیام قرار دارد، فرود آمده است.
فرودگاه پیام در جنوب غربی شهر کرج و در منطقه «مهرشهر» با فاصله ۳۵ کیلومتری از شهر تهران واقع شده است. از این فرودگاه برای اهدافی هم چون ترانزیت باربری، حمل و نقل تجاری و پست کالا در کار گسترش صنایع فن آوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) کشور استفاده می‌شود. هم چنین با همکاری موسسه های آموزش هوانوردی «پارسیس» و «آرتا» کیش، «هما» و «بوتیا» شرکت هواپیمایی «ماهان»، پروازهای آموزش خلبانی نیز در این فرودگاه انجام می‌شود.

فرودگاه پیام را «شرکت خدمات بین‌المللی هوایی پیام» اداره می‌کند و متعلق به وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات جمهوری اسلامی ایران است. فرودگاه فتح که در نزدیکی فرودگاه پیام قرار دارد و خلبان به اشتباه در آن فرود آمده، پایگاه هوانیروز سپاه پاسداران در کرج است.

 یک خلبان هواپیماهای مسافربری از تهران به «ایران وایر» می‌گوید: «فرود اشتباهی بعید نیست فرودگاه فتح و فرودگاه پیام در یک راستا قرار دارند و بسیار نزدیک به هم هستند. به احتمال زیاد، خلبان به اشتباه وارد فرودگاه فتح شده است.»

این خلبان با اشاره به کوتاه بودن باند فرودگاه فتح برای فرود بویینگ، می‌گوید: «باند فرودگاه فتح کرج برای فرود بویینگ ۷۰۷ کوتاه است و به خاطر همین هواپیما از باند خارج شده و به مجتمع مسکونی برخورد کرده است.»

به گفته این خلبان، کمبود امکانات  کمک ناوبری دلیل این فرود اشتباه و این سانحه است: «در دنیا سیستمی وجود دارد که وقتی دو فرودگاه در نزدیکی هم قرار دارند، آن سیستم برای فرود به خلبان هشدار می‌دهد که دچار اشتباه نشود اما ما از این سیستم بی بهره هستیم و احتمال اشتباه وجود دارد.»

یک کارشناس هوانوردی در گفت و گو با «ایسنا» خاطرنشان کرده است این اولین بار نیست که نزدیکی این دو فرودگاه باعث اشتباه خلبان شده است. او گفته است: «آبان ماه امسال نیز یک هواپیما از مشهد به سمت فرودگاه پیام در حرکت بود. خلبان که از کادر کارکشته پروازی یکی از ایرلاین‌های کشور بوده، با وجود دست رسی به اطلاعات مورد نیاز، فرودگاه فتح را با پیام اشتباه می‌گیرد و ارتفاع را برای فرود کم می‌کند. اما در آخرین لحظات متوجه اشتباه خود می‌شود و دوباره برای فرود در پیام اوج می‌گیرد. این اشتباه ممکن بود به قیمت جان ۱۵۰ مسافر به همراه خدمه پروازی تمام شود.»

خلبان مسافربری  در گفت و‌گو با «ایران وایر» حرف‌های این کارشناس هوانوردی را تایید می‌کند و می‌گوید: «با این که این اتفاق مشابه رخ داده بوده اما به خلبان هشداری مبنی بر وجود باند پرواز دیگری در نزدیگی فرودگاه پیام داده نشده است.»

«بی بی سی» گزارش داده است هواپیمایی که دچار سانحه شده، یکی از ۱۴ فروند بویینگ ۷۰۷ سوخت‌رسانی بوده که پیش از انقلاب ایران، به سفارش نیروی هوایی ساخته شده است. این هواپیما نخستین پروازش را در روز ۱۹ فوریه ۱۹۷۶ در سیاتل امریکا انجام داد و دو ماه بعد تحویل نیروی هوایی ایران و به شماره ۸۳۱۲-۵ ثبت شد .این هواپیما در طول هشت سال جنگ با عراق، در سوخت‌رسانی به هواپیماهای جنگنده «اف-۴ای/دی فانتوم۲»، «اف-۱۴آ تامکت» و چند ماموریت دیگر برای نهادهای دولتی ایران نقش داشته است.

هواپیما حادثه دیده در سال ۲۰۰٣، پس از باز کردن سامانه سوخت‌رسانی آن موقتا به شرکت «ساها» منتقل شد و تا سال ۲۰۰۹ در آن جا خدمت کرد. در آن سال به علت سانحه‌ای در فرودگاه اهواز، از رده خارج و پس از تعمیر موقت به تهران انتقال یافت. این هواپیما در فاصله ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ تعمیر اساسی و بعد به ارتش تحویل داده می‌شود. گفته شده این هواپیما در حمل پرسنل فنی نیروی هوایی ارتش و مواد غذایی به سوریه فعال بوده است.