دکتر «جلیل روشندل»، استاد علوم سیاسی و امنیت بین‌الملل در «دانشگاه شرق کارولینا» در مورد استعفای جنجالی «محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران معتقد است دیپلماسی او و همه آن‌چه که در این مدت برای آن جنگیده، با حضور «بشار اسد»، رییس جمهوری سوریه، در تضاد بوده است.
به گفته این استاد دانشگاه، ظریف در مورد لوایح مربوط به پول‌شویی، «اف‌ای‌تی‌اف» و جریان «پالرمو» تلاش کرد برای جمهوری اسلامی وقت بخرد، در حالی که می‌گویند بخشی از پول‌های مورد نظر، در کشوری هزینه شده است که نماینده آن از تهران بازدید می‌کند.
او با اشاره به این که برخی اتهامات متوجه ایران به جریان پول‌شویی در سوریه و بشار اسد برمیگردد، می‌گوید: «آنها می‌گویند این پول‌ها مابین گروههایی هزینه می‌شوند که در سوریه، یمن و جاهای دیگر فعال هستند. پس وقتی نماینده چنین جریانی یک سفر غیر منتظره به پایتخت ایران کرده و با رهبر جمهوری اسلامی مذاکره می‌کند، در حالی که وزیر امور خارجه هم حضور ندارد بلکه "علی‌اکبر ولایتی" که وزیر امور خارجه اسبق بوده در تصویر دیده می‌شود، به این معنا است که خط ظریف به بنبست رسیده است.»
به گفته این استاد دانشگاه، ظریف از سوی اصولگرایان داخلی هم برای استعفا تحت فشار بوده است: «با این که او به هر حال یک چهره مقبول‌تری از ایران را در عرصه بینالمللی ارایه داده است اما کسی نیست که اصولگرایان داخلی خواهانش باشند.»
به باور او، این استعفا کاملا غیرمنتظره بوده است: «این استعفا ۴۸ ساعت بعد از کنفرانس ایشان در دانشگاه تهران در مورد سیاست خارجی و عملکرد وزارت امور خارجه رخ داد. او در این کنفرانس برای دانشجویان و اساتید دانشگاه توضیح داد که دیپلماسی و استراتژی سیاست خارجی ایران چیست. در هفته پیش رو نیز برنامه‌هایی برای حضور در اروپا داشت و انتظار می‌رفت مسایل مختلفی از سوی ایشان در سفرش به اروپا مطرح شود. وقتی همه این جوانب را کنار هم می‌گذاریم، متوجه می‌شویم که این استعفا تحت فشار رخ داده است. البته پست جنجالی ایشان در اینستاگرام نشان می‌دهد که احساس کرده است دیگر نمی‌تواند به خدمت ادامه بدهد. تعابیر و تفاسیر مختلفی روی جنبه‌های مختلف این استعفا وجود دارد؛ مثل این که سردار "قاسم سلیمانی" در تصویر، کنار رهبر جمهوری اسلامی دیده می‌شود. صحبتی هم در مورد پیامک آقای ظریف و اهالی یکی از رسانه‌ها مطرح شده است و گویا ایشان اشاره واضحی به آن عکس کرده است. پس به نظر می‌رسد سفر بشارت اسد و حاشیه‌های پیرامون آن، نقطه اوج این ماجرا بوده و به احتمال زیاد، این حضور با اهداف سیاست خارجی که ظریف دنبال می‌کرده، کاملا مغایرت داشته است.»
جلیل روشندل پیش‌بینی می‌کند احتمالا پس از این استعفا، فشارها بر ظریف ادامه یابند: «ممکن است آن بداخلاقی‌هایی که سیستم در قبال کسانی که برکنار می‌شوند به طور معمول روا می‌دارد، شروع بشود. برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی که دهان بازی برای این اعتراضات دارند، احتمالا نطق‌هایی در مجلس ارایه دهند و حتی برخی بگویند او باید مورد تعقیب قرار بگیرد. کما این که در طول روزهای گذشته فشارهای زیادی از طریق مجلس به او وارد شده بود.»
این تحلیلگر سیاسی به وجهه بینالمللی ظریف در طول چند سال گذشته در مجامع عمومی اشاره می‌کند: «در طول ۴۰ ساله اخیر، هیچ وزیر خارجهای به اندازه او در جامعه بینالمللی مقبولیت نداشته و آشناتر از ظریف با فوت و فن‌های دیپلماتیک نبوده است.»
می‌گوید: «هیچ وزیر خارجه دیگری هم نتوانسته است توافقی را در حد توافق "برجام" تا مرحله نهایی به سرانجام برساند. در این توافق، شش قدرت بزرگ جهانی مشارکت داشتند. البته زمانی که به امضا می‌رسید، هیچ کدام از امضا کنندگان، یعنی کشورهای پنج به علاوه یک پیش‌بینی نمی‌کردند که کشور ششم، یعنی ایالت متحده با تغییر رییس جمهورش، این توافق را به هم بزند و از آن خارج بشود.»
روشندل به تاثیر گروه‌های داخلی در سرانجام برجام هم اشاره می‌کند: «من شخصا معتقدم یکی از مهم‌ترین دلایلی که امریکا توانست از این توافق خارج بشود، عدم همکاری اصولگرایان داخل ایران در ارتقا دادن سطح رابطه با امریکا بود. بعد از برجام، شما می‌بینید که ایران توافقات اقتصادی متفاوتی- حتی در سطح وعده و وعید متقابل- با کشورهای طرف قرارداد انجام می‌دهد اما امریکا خارج از این دایره قرار می‌گیرد. حلقه قدرت رهبری و بنیادگرایان افراطی با این ارتباط مخالفت می‌کنند و از آن جایی که توافق اتمی جزو آن دسته توافقاتی نبودند که با تایید کنگره امریکا به قانون تبدیل شده باشند، به همان سادگی که رییس جمهوری قبلی آن را امضا کرد، رییس جمهوری بعدی از آن خارج می‌شود؛ دقیقا همان کاری که دونالد ترامپ انجام داد.»
مطالب مرتبط:
علیرضا نامور حقیقی: ظریف نمره قبولی می‌گیرد
گلابی‌هایی که روی درخت برجام ماندند و گندیدند؛ اثرات اقتصادی جواد ظریف
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر