فصل سوم
شورای عالی فرهنگی آستان قدس رضوی بالاترین مرجع تصمیم‌ساز در حوزه فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی این آستان محسوب می‌شود که دست‌کم ۱۴ موسسه فرهنگی تحت نظر این شورا فعالیت می‌کنند.
نام این ۱۴ موسسه که فعالیتهای آنها در سال ۱۳۹۳ و براساس اسناد رسمی آستان قدس رضوی مورد کنکاش و بررسی قرار خواهد گرفت به این شرح است:
۱- بنیاد‌های پژوهش‌های اسلامی
۲- دانشگاه علوم اسلامی رضوی
۳- دانشگاه امام رضا
۴- بنیاد فرهنگی رضوی
۵- موسسه فرهنگی قدس
۶- سازمان کتابخانهها موزه‌ها و مركز اسناد
۷- كتابخانه و موزه ملی ملك
۸- موسسه آفرینش‌های هنری
۹- موسسه خدمات مشاورهای، جوانان و پژوهش‌های اجتماعی
۱۰- موسسه به نشر
۱۱- موسسه چاپ و انتشارات
۱۲- موسسه تربیت بدنی
۱۳- معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی
۱۴- موسسه آستانه مباركه حضرت حسین بن موسی الكاظم و آرامگاه شهید مدرس
-
بنیاد پژوهش‌های اسلامی
بنیاد پژوهشهاى اسلامى با هدف ترویج و نشر فرهنگ اسلامى سال ۱۳۶۳ تأسیس شد سال ۱۳۶۴ تحت شماره ۱۷۸ در اداره ثبت شرکت‌هاى شهرستان مشهد به ثبت رسید.
در حال حاضر بنیاد پژوهشهاى اسلامى به عنوان مرکزى علمى و پژوهشى و وابسته به شوراى عالى فرهنگى آستان قدس رضوى فعالیت می‌کند.
محمود مرویان حسینی مدیر عامل این بنیاد است.
تقویم قدس رضوی، فصلنامه علمی - ترویجی مشکوه، خراسان پژوهی، رساله الاسلام، مجموعه رسائل فارسی و نوسواد از مجموعه نشریات ادواری بنیاد هستند که از ابتدای تأسیس تاکنون منتشر شده‌اند.
این بنیاد در سال ۹۳ اقدام به انتشار ۲۳۳ جلد كتاب با تیراژ ۳۰۹ هزار نسخه کرده است. تعداد پژوهشگران بنیاد هم ۱۳۲ نفر اعلام شده که ۱۴ نفر از آنها مدرک دیپلم دارند. تعداد کارکنان این بنیاد هم ۱۵۳ نفر اعلام شده است.
بودجه پژوهشی این بنیاد هم تنها در سال ۱۳۹۳ رقمی معادل هشت هزار میلیون ریال بوده است.
-
دانشگاه علوم اسلامی رضوی
این دانشگاه در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری پذیرش دانشجو دارد. دانشجویان این دانشگاه همزمان با دروس جاری دانشگاه، دروس حوزه علمیه در سطوح مختلف را نیز فرا می‌گیرند.
در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ شمسی محمدباقر فرزانه پس از ۲۷ سال از ریاست این دانشگاه کنار گذاشته شد و هیئت امنا دانشگاه٬ ابراهیم رئیسی را بعنوان رئیس جدید دانشگاه انتخاب کردند، رئیسی نیز حسن وحدتی شبیری را بعنوان قائم مقام خودش در این دانشگاه انتخاب کرد.
این دانشگاه به طور معمول بهمن ماه هر سال فراخوان ثبت نام داوطلبان منتشر و در اردیبهشت ماه سال بعد امتحان ورودی خود را مستقل از آزمون سراسری وزارت علوم در شهرهای مختلف ایران برگزار می‌کند.
سپس پذیرفته شدگان در مرحله اول به صورت چند برابر ظرفیت دعوت به مصاحبه علمی و عقیدتی می‌شوند پس از قبولی در این مرحله تحقیقات میدانی و محلی شروع می‌شود و پس از گذشتن از این فیلترها داوطلب جذب این دانشگاه می‌شود.
در این دانشگاه تاکنون دانشجویانی از چین، بوسنی وهرزگوین، پاکستان، بحرین، عربستان، اوگاندا، افغانستان، آذربایجان، تاجیکستان و سوریه تحصیل کرده‌اند.
جذب دانشجوی غیر ایرانی در این دانشگاه با هدف نشر اهداف جمهوری اسلامی و مذهب تشیع در کشورهای دیگر بوده است. مؤسس شبکه صدای چین که با هدف تبلیغ اسلام راه‌اندازی شده است، دانش‌آموخته این دانشگاه است.
این دانشگاه در سال ۹۳ بیش از هزار دانشجو جذب کرده که ۱۰ نفر از این دانشجویان تبعه خارجی بوده‌اند. میانگین نمرات دانشجویان این دانشگاه هم طی سال ۱۳۹۳ با درصد كاهش نسبت به سال ۱۳۹۲ به عدد ۱۶.۲۵ رسیده بود.
این دانشگاه در سال تحصیلی ۹۳-۹۴ اقدام به اخراج یک دانشجو کرده و شمار دانشجویان مشروطی‌اش هم ۲۰ نفر بوده است.
سرانه آموزشی هر دانشجو در این دانشگاه هم در این دوره تحصیلی ۷۶ میلیون ریال بوده است.
-
دانشگاه بین‌المللی امام رضا
دانشگاه بین‌المللی امام رضا با مجوز شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۷۸ با هدف «تربیت مدیران، اندیشمندان و كارآفرینان مؤمن و متخلق به اخلاق كریمه اسلامی» تأسیس شد.
این دانشگاه دو مجموعه مستقل دانشگاهی زنان و مردان٬۷۰ عضو هیئت علمی٬ بیش از ۴۰۰ نفر استاد مدعو و قریب به ۶۰ رشته دانشگاهی در مقطع كارشناسی و كارشناسی ارشد و حدود شش هزار دانشجو دارد.
این دانشگاه در سال تحصیلی ۹۳- ۹۴ حدود ۷۰ دانشجو را اخراج کرد و شمار دانشجویان مشروطی‌اش در این دوره تحصیلی به ۹۳۱ دانشجو رسید که این میزان یک‌ششم جمعیت دانشجویان این دانشگاه را تشکیل می‌دهد.
در این دوره تحصیلی همچنین برای ۴.۵ درصد دانشجویان این دانشگاه حکم انضباطی صادر شده که علت هیچ یک از آنها مشخص نیست.
میانگین نمرات دانشجویان دوره کارشناسی این دانشگاه هم در این دوره تحصیلی بالای ۱۴ و در مقطع کارشناسی ارشد نیز بالای ۱۶ بوده است.
بودجه پژوهشی این دانشگاه در سال تحصیلی ۹۳- ۹۴ رقمی معادل پنج میلیارد تومان بوده است.
-
بنیاد فرهنگی رضوی
بنیاد فرهنگی رضوی سال ۱۳۶۵ با هدف پرورش استعدادهای برتر و تربیت نیروهای «متخصص و متعهد» و همچنین فراهم کردن شرایط برابر برای «محرومان جامعه در عرصه فراگیری علوم و فنون» تشكیل شده است.
بنیاد فرهنگی رضوی در ۱۷ واحد آموزشی بیش از شش هزار دانش آموز در مقاطع مختلف را تحت پوشش دارد و همچنین تعداد ۵۳۹ نفر به عنوان كادر آموزشی به تدریس برای دانش آموزان می پردازند.
پیش دبستانی٬ ابتدایی دوره اول٬ ابتدایی دوره دوم٬ متوسطه دوره اول٬ متوسطه دوم٬ پژوهشسرا و کانون زبان مقاطع و مراکز آموزشی این بنیاد هستند.
دوره پیش‌دبستانی
-
پیش‌دبستانی امام‌رضا- واحد ۱۳
مرکز آموزش‌های قرآنی و پیش دبستانی «امام رضا» با مساحتی حدود ۹۵۵ متر مربع و زیربنای ۸۶۰ متر مربع سال ۱۳۸۶ راه‌اندازی شده است.
این واحد آموزشی ۲۵۰ نوآموز و ۲۱ کادر آموزشی و هشت کلاس مجهز به لپ تاپ، دیتاپروژکتور، برد هوشمند و سیستم صوتی دارد.
ابتدایی دوره اول:
-
دبستان پسرانه امام رضا - دوره اول- واحد ۱۶
دبستان امام رضا– واحد ۱۶ سال ۱۳۹۴ به مساحت چهار هزار و ۵۰۰ متر مربع و زیر بنای ۱۸۰۰ متر تأسیس شده و در حال حاضر با تعداد ۱۴ کلاس درس و بیش از ۴۰ کادر مشغول به فعالیت است.
کلیه کلاس‌های این آموزشگاه مجهز به سیستم هوشمند شامل دیتا، بردهای هوشمند و نرمافزارهای آموزشی است.
-
دبستان دخترانه امام رضا- دوره اول- واحد ۱۷
دبستان دخترانه امام رضا متشکل از دوره اول (پایه‌های اول تا سوم)و دوره دوم (پایه‌های چهارم تا ششم) با ۸۲۲ دانش آموز و ۷۰ نفر نیروی انسانی مشغول فعالیت است.
دبستان دخترانه امام رضا- واحد ۵ (دوره اول و دوم) سال ۱۳۷۳ تاسیس شده و در سال تحصیلی ۱۳۹۴ مدرسه به دو واحد مجزا تقسیم شد که دوره اول واحد ۱۷ با ۴۳۵ دانش آموز و دوره دوم واحد ۵ با ۳۸۷ دانش آموز در حال فعالیت است.
-
دبستان پسرانه امام رضا - واحد ۸
این دبستان سال ١٣٧٤ در زمینی به مساحت تقریبی پنج هزار متر مربع با زیر بنای تقریبی ٢٥٠٠ متر مربع در سه طبقه آغاز به کار کرده است. هدف این مدرسه تحت پوشش قراردادن دانش آموزان مستعد منطقه محروم اعلام شده است.
ابتدایی دوره دوم:
دبستان پسرانه امام رضا- دوره دوم
-
این دبستان سال ۱۳۶۸ با هدف تربیت «انسان‌هایی بر اساس فرهنگ متعالی اسلام و تربیت آینده سازان ایران اسلامی متناسب با ارزش های انقلاب» با مساحت ۹ هزار متر مربع و زیر بنای سه هزار و ۶۰۰ متر مربع تاسیس شده است.
-
دبستان دخترانه امام رضا- دوره دوم
-
دبستان پسرانه امام رضا
متوسطه دوره اول:
-
دبیرستان متوسطه اول پسرانه امام رضا- واحد ۱۵
دبیرستان امام رضا- دوم متوسطه سال ۱۳۸۱ به مساحت دو هزار و ۷۰۰ مترمربع درشهرستان چناران به بهره برداری رسید. دبیرستان دوره اول متوسطه این مجتمع آموزشی هم در سال ۱۳۹۴ به بهره‌برداری رسیده است.
شهریه تحصیل در این مدارس رقمی معادل یک میلیون تا دو میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است.
-
دبیرستان متوسط اول دخترانه امام رضا- واحد ۶
این دبیرستان سال ۱۳۷۳ در زمینی به مساحت ۶۲۰۰ مترمربع تاسیس شده و دارای امکاناتی نظیر کارگاه رایانه، کتابخانههای علمی – تخصصی، آموزشگاه‌های مجهز تخصصی (فیزیک، شیمی و زیست) و کلاس‌های هوشمند است.
-
دبیرستان متوسطه اول دخترانه امام رضا- واحد ۱۲
این مجموعه آموزشی با ۳۳۱۵ مترمربع در دو طبقه با زیربنای ۱۵۶۵ مترمربع دارای ۹ کلاس درس، دفاتر، کارگاه حرفه و فن، پژوهش سرای دانش آموزی، نمازخانه، اتاق مشاوره سال ۱۳۸۳ مورد بهره برداری قرار گرفت.
-
دبیرستان متوسطه اول پسرانه امام رضا- واحد ۳
این دبیرستان سال ۱۳۶۹ در زمینی به مساحت هقت هزار مترمربع تاسیس شد. این آموزشگاه دارای امکاناتی نظیر کارگاه‌های مجهز به رایانه، کتابخانههای علمی – تخصصی با هزاران جلد کتاب، آموزشگاه‌های علمی و تخصصی زبان، آموزشگاه‌های مجهز تخصصی(فیزیک، شیمی و زیست) و... است.
-
دبیرستان متوسطه اول پسرانه امام رضا- واحد ۹
این دبیرستان نهمین واحد آموزشی فرهنگی «امام رضا» است که سال ۱۳۷۶ در منطقه خواجه ربیع افتتاح شد.
این آموزشگاه در سال تحصیلی ۷۶-۷۷ با پنج کلاس در پایه اول و یک کلاس در پایه دوم و تعداد ۱۷۹ دانش آموز شروع به کار نمود و درسال جاری (سال تحصیلی ۹۶-۹۷) با هفت کلاس در پایه هفتم و چهار کلاس در پایه‌های هشتم و نهم در مجموع با ۱۵ کلاس و ۴۶۳ دانش آموز در حال فعالیت است.
متوسطه دوره دوم:
-
دبیرستان متوسطه دوم دخترانه امام رضا- واحد ۱
این مدرسه در سال ۱۳۶۸ با مساحت ۵۲۰ متر مربع تأسیس شد و در حال حاضر با بیش از ۸۰ کادر و ۲۰ کلاس مشغول به فعالیت است.
-
دبیرستان متوسطه دوم دخترانه امام رضا - واحد ۷
این دبیرستان دخترانه از سال ۱۳۷۴ با سه رشته ریاضی، تجربی و انسانی با هدف پرورش «دانش آموزان دین‌دار و ولایت مدار» شروع به کار کرده است.
-
دبیرستان متوسطه دوم پسرانه امام رضا- واحد ۱۱
این دبیرستان سال ۱۳۸۱ به مساحت ۲۷۰۰ متر مربع درشهرستان چناران به بهره برداری رسید. دبیرستان دوره اول متوسط واحد ۱۵ این مجتمع آموزشی نیز سال ۱۳۹۵ به بهره برداری رسیده است.
-
دبیرستان متوسطه دوم پسرانه امام رضا - واحد ۴
دبیرستان و مرکز پیش دانشگاهی امام رضا فعالیت آموزشی خود را در سال تحصیلی ۱۳۶۹ به صورت دبیرستان غیرانتفاعی و آموزشگاه علمی آزاد آغاز کرد و در سال تحصیلی ۷۷-۷۸ نیز اجازه تاسیس پیش دانشگاهی گرفت. موسس آموزشگاه آستان قدس رضوی است و تحت سرپرستی بنیاد فرهنگی رضوی در کنار سایر واحدهای آموزشی دیگر اداره می‌شود و به لحاظ سازمانی تحت پوشش مدیریت ناحیه چهار آموزش و پرورش مشهد است.
-
دبیرستان متوسطه دوم پسرانه امام رضا- واحد ۱۰
سال تاسیس این آموزشگاه مهر ۱۳۷۸ است و شروع سال تحصیلی آن با هشت کلاس بوده و در سال‌های اخیر با بیش از ۴۰۰ دانش آموز به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
-
دبیرستان پسرانه علوم و معارف اسلامی امام رضا- ۱۰
این واحد آموزشی مجهزترین دبیرستان پسرانه علوم و معارف اسلامی امام رضا در ایران است. این دبیرستان با هشت هزار مترمربع زیربنا در منطقه فرامرز عباسی مشهد احداث شده است.
-
پژوهش‌سرای امام رضا
بنیاد فرهنگی رضوی این پژوهشسرا را سال ۱۳۸۷ در منطقه محروم خواجه ربیع تاسیس کرد.
مهمترین اهداف این پژوهشسرا چنین اعلام شده است:
-
توسعه روحیه تحقیق و پژوهش بین دانش آموزان
-
گسترش مباحث تفکر خلاق، تعمیق مباحث دینی و علمی مبتنی بر سیره رضوی
-
حمایت و پشتیبانی علمی و مادی از طرح‌ها و پژوهش‌های دانش آموزی جهت ارائه به جشنواره‌های ملی و بین المللی از قبیل جشنواره نوجوان و جوان خوارزمی، جشنواره جابربن حیان
-
موسسه فرهنگی قدس
موسسه فرهنگی قدس با هدف انجام فعالیتهای فرهنگی، اعتلای سطح بینش عقیدتی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسلمانان اقدام به انتشار روزنامه قدس٬ مجله زایٔر و هفته نامه قدس عربی کرده است.
روزنامه قدس با چاپ همزمان در تهران و مشهد با عنوان روزنامه‌ای سراسری دارای ۸۵ نمایندگی در سطح كشور است.
موسسه فرهنگی قدس سال ۱۳۹۳ بیش از ۱۷۷ هزار پیامك برای بیش از ۱۰ هزار نفر از مشتركین ارسال کرده كه این تعداد پیامك نسبت به سال ۱۳۹۰ افزایش هشت برابری را نشان می‌دهد.
این موسسه سال ۱۳۹۳ حدود ۵۸ درصد از هزینه‌های خود را توانسته است از طریق فروش روزنامه و سایر منابع درآمدی خود تامین کند و مابقی را از محل یارانه اختصاص یافته تامین کرده است.
-
سازمان کتابخانهها موزه‌ها و مركز اسناد
سازمان کتابخانهها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی علاوه بر کتابخانه‌ی مرکزی، دارای ۱۹ کتابخانه در سطح شهر مشهد، ۱۲ کتابخانه در سطح کشور، یک کتابخانه در هندوستان و ۱۰ کتابخانه تخصصی در حوزه حرم است که به حدود نیم میلیون نفر خدمات مطالعاتی و پژوهشی ارایه می‌کند.
برخی از اسناد نگهداری شده در این موسسه بیش از یک میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده است.
کتابخانههای وابسته به این سازمان در مشهد و سایر شهرهای ایران به این شرح است:
کتابخانههای وابسته درون شهری (مشهد)
کتابخانه و حسینیه امام رضا (ع)
کتابخانه آیت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی (ره)
کتابخانه مجتمع فرهنگی و هنری امام خمینی (ره)
کتابخانه آیت الله حاج شیخ عباس تربتی (ره)
کتابخانه مسجد بزرگ امام رضا (ع)
کتابخانه آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی (ره)
کتابخانههای وابسته برون شهری
کتابخانه آیت الله جلیلی- کرمانشاه
کتابخانه آیت الله محمد تقی بروجردی (ره)- بروجرد
کتابخانه راجه محمودآباد- هندوستان
کتابخانه علامه شیخ شوشتری (ره)- شوشتر
کتابخانه آیت الله سید محمدتقی حکیم- تهران
کتابخانه مسجد امام رضا (ع)- روستای روشناوند- گناباد
کتابخانه امام علی بن موسی الرضا (ع)- امین شهر انار
کتابخانه شهید آیت الله مدرس (ره)- کاشمر
فرهنگسرای حضرت حسین بن موسی الکاظم (ع)- طبس
مجتمع فرهنگی و کتابخانه جوادالائمه (ع)- رفسنجان
کتابخانه امام رضا (ع)- محمدآباد طبس
مجتمع فرهنگی و کتابخانه امام رضا (ع)- سرخس
مجتمع فرهنگی و کتابخانه امام رضا (ع)- قوچان
مجتمع فرهنگی و کتابخانه امام رضا (ع)- درگز
کتابخانه امام رضا (ع)- تربت حیدریه
-
موزه‌های آستان قدس رضوی
مجموعه موزه‌های آستان قدس رضوی از بزرگترین و غنی‌ترین موزه‌های ایران محسوب می‌شود. در حال حاضر آستان قدس رضوی دارای موزه‌ها و گنجینه‌های متعددی است.
نخستین موزه در آستان قدس رضوی در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی در ساختمانی به مساحت ۱۰۲۴ متر مربع بنا شد. این موزه به مدت ۴۰ سال تنها موزه آستان قدس رضوی بوده و پس از انقلاب ۵۷ این موزه چندین بار دچار تغییر و دگرگونی شد.
در حال حاضر سازمان کتابخانهها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در زیر مجموعه معاونت امور موزه‌ها دارای سه اداره حفاظت و مرمت آثار فرهنگی، پژوهش و معرفی اشیاء و گنجینه‌های آستان قدس رضوی است.
موزه‌ها٬ گنجینه‌ها و تالار‌های آستان قدس رضوی به این شرح هستند:
-
موسسه کتابخانه و موزه ملک
کتابخانه و موزه ملی ملک از سوی حاج حسین آقا ملک، وقف بر آستان قدس رضوی شده و یکی از مؤسسات تابع آن است. این مؤسسه در چارچوب وقف نامه خود و نیز با در نظر داشتن اهداف و برنامه های فرهنگی آستان قدس رضوی فعالیت می‌کند.
تن ۱۹ هزار عنوان نسخه خطی نادر و نفیس، یکی از شش گنجینه بزرگ نسخ خطی ایران است.
چهار کتابخانه دیگر عبارت‌اند از کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران.
این کتابخانه دارای حدود ۱۰۰ هزار کتاب چاپی، ۳۵۶۸ کتاب چاپ سنگی و ۵۴۸ عنوان نشریه ادواری در شش هزار مجلد است. بخش قابل توجهی از کتاب‌های چاپی متعلق به پیش از سال ۱۳۲۰ خورشیدی هستند و در زمره نخستین کتاب‌های چاپی ایران قرار می‌گیرند. کتابخانه ملک پیوسته با خرید کتاب‌های خطی و چاپی از محل عواید موقوفات ملک غنی‌تر می‌شود.
موزه ملی ملک از شش مجموعه تشکیل شده است:
۱- مجموعه سکه شامل بیش از ۱۰ هزار قطعه سکه و مدال ایرانی از سده ششم پیش از میلاد تا دوران پهلوی و نیز سکه هایی از یونان، جانشینان اسکندر، امپراتوری بیزانس، خلفای اسلامی و امپراتوری عثمانی.
۲- مجموعه آثار هنری شامل تابلوهای نقاشی هنرمندان به نام ایرانی مانند کمال الملک غفاری، لطفعلی صورتگر، هادی خان تجویدی و برخی نقاشان اروپایی و لوستر و مبلمان
۳- مجموعه هنر لاکی شامل ۸۶ قطعه قلمدان، قاب آیینه و سرچسبدان که با نقاشی لاکی آراسته شده‌اند و برخی شان حدود ۳۰۰ سال قدمت دارند.
۴- مجموعه تمبر شامل بیش از ۱۰۰ هزار قطعه تمبر از نخستین تمبرهای منتشر شده در ایران و جهان تا زمان حاضر.
۵- مجموعه فرش شامل ۴۴ تخته قالی و قالیچه از نقاط مختلف ایران که بوسیله زبده ترین بافندگان دو سده اخیر بافته شده‌اند.
۶- مجموعه بانو ملک شامل تابلوهای نقاشی قاجاری، نسخه‌های خطی، قلمدان، سرقلیان و آثار لاکی که تعدادشان به ۴۷ اثر می‌رسد.
۷- مجموعه آثار خوشنویسی که آثاری از بزرگترین و نامدارترین خوشنویسان ایران و اسلام مانند یاقوت مستعصمی، علیرضا عباسی، میرعماد، احمد نیریزی و..
-
مؤسسه آفرینش‌های هنری
هدف از تاسیس مركز آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی در سال ۱۳۶۹ و گسترش دایره عملكرد و ارتقای سازمانی آن به موسسه آفرینش های هنری از سال ۱۳۷۶ بهره گیری از انواع هنر ها در تبیین و انعكاس معارف اهل بیت اعلام شده است.
اعضای هیات مدیره این موسسه را محافظه‌کارانی هم‌چون وحید جلیلی به عنوان رئیس هیئت مدیره و جواد آرین منش به عنوان بک عضو هیئت مدیره تشکیل داده‌اند.
موسسه‌ها و مراکزی زیرمجموعه این موسسه فعالیت می‌کنند نیز به این شرح هستند:
۱- نگارخانه رضوان
این نگارخانه سال ۱۳۸۱ از سوی آستان قدس رضوی راه‌اندازی شده است. نگارخانه رضوان به مساحت کلی ۴۵۰ متر مربع، شامل ۲۲۰ متر مربع فضای نمایشگاهی است. همچنین فضای باز به مساحت ۱۶۰ مترمربع و فضای اداری و اتاق ا شامل ۷۰ متر مربع دیگر بخش های تشکیل دهنده این مجموعه است.
۲- مکتب هنر رضوان
این مجموعه به عنوان مرکز آموزش تخصصی هنرهای ایرانی – اسلامی از سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را آغاز کرده است..
این مجموعه علاوه بر اهتمام به هنرهای سنتی بکار رفته در معماری و آرایه‌های حرم رضوی در برنامه آموزشی خود توجه ویژه‌ای به هنرهای از یاد رفته و در حال فراموشی دارد.
علاوه براین مکتب هنر رضوان عهده دار امور اجرایی و دبیرخانه دوسالانه های کشوری تذهیب های قرآنی و تصویرگری نیایش نیز است.
۳- مجتمع فرهنگی هنری امام خمینی
این مجموعه سال ۱۳۷۹ با هدف خدمت رسانی به مناطق محروم در منطقه خواجه ربیع مشهد به بهره برداری رسید. فعالیت های عمده این مجتمع به دو بخش آموزشی و فرهنگی – هنری تقسیم می‌شود.
-
مؤسسه خدمات مشاورهای، جوانان و پژوهش‌های اجتماعی
موسسه خدمات مشاورهای، جوانان و پژوهش‌های اجتماعی سال ۱۳۷۶ با هدف ارایٔه خدمات مشاورهای، فعالیتهای فرهنگی تربیتی ویژه جوانان و پژوهش‌های اجتماعی فعالیت خود را آغاز کرده است.
فعالیتهای این موسسه در سه حوزه خدمات مشاورهای،، امور جوانان و پژوهش‌های اجتماعی طبقه‌بندی می‌شود.
این موسسه در حال حاضر بیش از ۴۷۰ تشكل در استان خراسان رضوی را تحت پوشش حمایت‌های برنامه‌ای، آموزشی و مالی دارد که این تعداد ۲۳ درصد تشكل‌های استان را شامل می‌شود.
این موسسه هفت نشریه نیز در حوزه جوانان منتشر می‌کند.
-
مؤسسه به نشر
به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی) به منظور گسترش «فرهنگ اصیل اسلامی» و ترویج و نشر معارف رضوی و نیز با هدف چاپ و انتشار آثاری در موضوعات علوم و معارف اسلامی و قرآنی و علوم بشری، در راستای اهداف سند چشم انداز آستان قدس رضوی، فعالیتهای انتشاراتی خود را در سال ۱۳۶۲ آغاز کرده است.
به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی) در طول سه دهه فعالیت خود افزون بر ۳۰ میلیون نسخه کتاب چاپ کرده که بخش زیادی از آنها موضوعات مذهبی است.
انتشارات آستان قدس رضوی به عنوان بزرگترین ناشر شرق کشور شناخته می‌شود که در حال حاضر دارای ۱۸ فروشگاه کتاب و محصولات فرهنگی در مشهد، تهران و سایر شهرهای ایران است.
یکی اهداف اساسی به‌نشر تأسیس فروشگاه‌های کتاب و محصولات فرهنگی و به دست گرفتن بخشی از شبکه توزیع کتاب در سطح کشور بوده است.
-
مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی
این موسسه سال ۱۳۶۲ فعالیت خود را آغاز کرده است.
واحد چاپ (افست) این موسسه سال ۱۳۶۴ با خرید دستگاه‌های لیتوگرافی، چاپ صحافی و دیگر ماشین‌آلات چاپ راه‌اندازی شد.
واحد چاپ صنعتی آن هم پس از تکمیل واحد چاپ افست سال ۱۳۷۶ با خرید و نصب دو دستگاه ماشین پیشرفته چاپ فلکسو، مؤسسه به این نوع چاپ جدید و پرکاربرد مجهز شد.
از جمله مهمترین فعالیتهای این مرکز می‌توان به مواردی چون تجهیز کتابخانههای تخصصی و کارگاه‌های آموزشی، افزایش شاخص کمّی و کیفی تولیدات، چاپ و نشر بیش از سه میلیون نسخه کتاب در سال، تولید میلیون‌ها جلد کتاب در حوزه‌های مختلف از ابتدای تأسیس تاکنون اشاره کرد.
تأسیس مرکز بین‌المللی چاپ و نشر قرآن کریم به عنوان بزرگترین و پیشرفته‌ترین مرکز چاپ قرآن و کتب دینی خاورمیانه با توانایی چاپ و صحافی بیش از پنج میلیون نسخه قرآن در سال و راه‌اندازی رشته‌های چاپ و نشر در مقطع کارشناسی ارشد با همکاری دانشگاه امام رضا برای نخستین‌بار بار در کشور٬ از دیگر فعالیتهای این موسسه است.
مرکز بین‌المللی چاپ و نشر قرآن کریم زیرنظر موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی فعالیت می کن و ظرفیت چاپ سالانه ۱۰ میلیون نسخه قرآن نفیس را دارد.
-
موسسه تربیت بدنی
مؤسسه تربیت بدنی آستان قدس رضوی در حال حاضر بیش از ۲۹۰ هزار متر مربع فضای ورزشی دارد.
این موسسه دارای ۱۲ هیات ورزشی فعال به نام‌های هیات باستانی، کشتی، جودو ، کاراته، کونگ فو، تکواندو، ژیمناستیک، بسکتبال، والیبال، شنا، تنیس، فوتبال است.
روزانه بیش از پنج هزار نفر از امکانات ورزشی و خدمات این موسسه در حوزه ورزش استفاده می‌کنند.
استادیوم ورزشی امام رضا زیرمجموعه این موسسه است که با بودجه آستان قدس رضوی در مشهد ساخته شده است.
از این استادیوم به عنوان مجهزترین ورزشگاه کشور نام برده می‌شود.
-
معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی
این معاونت با مطالعه و سنجش نیازهای فرهنگی زائران، در قالب مجموعه‌ای متشکل از چهار مدیریت و هشت ادارۀ عملیاتی از سال ۱۳۹۱ فعالیت خود را آغاز کرده است.
برگزاری انواع مراسم مذهبی در حرم رضوی نظیر نماز جماعت و دعا و زیارت، پرداختن به امور فرهنگی کاروان‌ها و واحدهای زیارتی، پاسخگویی به سؤالات شرعی، تشکیل محافل قرآنی، رسیدگی به امور زائران غیرایرانی، اهدای انواع محصولات فرهنگی، برگــــزاری جلسات سخنرانی و همایش های تخصصیِ فرهنگــــی و توجه به کــارکـــردهای رسانه های صوتی‌‌‌تصویری و فضای مجازی از مهمترین ماموریت‌های این معاونت است.
در سند چشم انداز بیست سالۀ آستان قدس رضوی، معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی، عالی‌ترین مرکز تبلیغی برای اشاعۀ سنّت و سیرۀ رضوی تعریف شده است.
ساختار این معاونت به این شرح است:
- مدیریت تبلیغات اسلامی
- مدیریت فرهنگی آستان قدس رضوی
- مدیریت زائران غیر ایرانی
- مدیریت پژوهش و برنامه‌ریزی
این چهار اداره در مجموع ماموریت تولید کتاب٬ فیلم‌برداری و مستندنگاری از برنامه‌های حرم٬ خلق آثاری جدید و خلاقانه٬ تولیدات فرهنگی ویژه کودکان و برگزاری مسابقات را برعهده دارند.
راهنمای زائر٬ اطلاع‌رسانی محیطی٬ اداره مرکز و عرضه محصولات دیجیتال٬ اداره مرکز کنترل و مونتاژ زندۀ تصویر حرم٬ ارتباط با رسانه‌ها٬ پخش اینترنتی برنامه‌های حرم از دیگر ماموریت‌های این ادارات است.
جشنواره‌ها و فعالیت‌ها
این نهاد‌ها و مراکز فرهنگی و آموزشی آستان قدس رضوی در طول سال فعالیتهای متعدد خرد و کلانی دارند که امکان بررسی هر یک از آنها٬ مجال و دفتر دیگری می‌طلبد٬ اما این آستان چند فعالیت عمده فرهنگی٬ آموزشی و تربیتی دارد که حلاصه فعالیتهای آنها به این شرح است:
جایزه جهانی گوهرشاد
در راستای اجرای بند چهار حکم علی خامنه‌ای به تولیت آستان قدس رضوی و به منظور جریان سازی فرهنگی درباره نیکوکاری و مطالبه‌گری از غرب با محوریت زنان، طرح برگزاری جشنواره و اعطای «جایزه جهانی گوهرشاد» تدوین شده است.
هدف از برگزاری این جشنواره «تجلیل از بانوان فرهیخته و نیکوکار در سراسر جهان» اعلام شده که هر سال به هشت نفر زن «نیکوکار» که در داخل و خارج کشور اقدامات چشمگیری داشته‌اند جایزه جهانی «گوهرشاد» اهدا شود.
نخستین مراسم جايزه جهانی «گوهرشاد» دهم شهريور ماه سال ۱۳۹۵ در مشهد برگزار شد و تاکنون سه دوره از آن نیز برگزار شده است.
نام و مشخصات ۲۴ زنی که این جایزه را دریافت کرده‌اند را می‌توانید اینجا ببینید
سبک زندگی رضوی
«سبک زندگی رضوی» در واقع تلاشی از سوی آستان قدس رضوی برای معرفی «شیوه زندگی امام رضا به عنوان بهترین الگو برای زندگی امروز» است.
برای معرفی این سبک زندگی سایتی راه‌انداری شده که زندگی امام هشتم شیعیان را توضیح و «موضوعات اعتقادی و اخلاقی را در دو بخش معنای زندگی و برنامه زندگی ارائه» می‌کند.
مطالب مرتبط:
شرکت‌ها و فعالیتهای اقتصادی آستان قدس رضوی-فصل اول
تشکبلات موقوفات و رقبه‌ها آستان قدس رضوی-فصل دوم
موسسه‌های اجتماعی، پزشکی و آموزشی آستان قدس رضوی-فصل چهارم
آستان قدس رضوی در دوران ابراهیم رئيسی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر