فصل پنجم
ابراهیم رئیسی پس از درگذشت عباس واعظ طبسی که بیش از ۳۵ سال تولیت آستان قدس رضوی را برعهده داشت٬ اسفند ماه سال ۱۳۹۴ از سوی علی خامنه‌ای به عنوان تولیت جدید این آستان منصوب شد.
خامنه‌ای در حکم خود نوشته بود که انتظار دارد ابراهیم رئیسی به هفت خواسته وی توجه کند و فعالیت‌هایش معطوف به تحفق این خواسته‌ها کند.
۱- مصروف داشتن همه توش و توان در راه خدمتگزاری آستان قدس رضوی
۲- خدمت به زائران آن بارگاه مقدس بویژه ضعفاء و نیازمندان
۳- خدمت به مجاوران و بویژه مستمندان و مستضعفان
۴- ترویج معارف قرآنی و مکتب اهل‌بیت
۵- نگهداری و نگهبانی از مجموعه فضاها و مجموعه‌‌های آستان قدس
۶- حفاظت از موقوفات و بهره‌گیری بهینه از آن در مصارف خود
۷- سامان بخشیدن به بنگاههای اقتصادی و خدماتی آستان قدس رضوی و انضباط قانونی آنها
هفت موردی بود که خامنه‌ای در حکم خود از تولیت جدید آستان قدس رضوی مطرح کرده بود و ابراهیم رئیسی هم پس از در اختیار گرفتن این مسئولیت٬ تحقق آنها را مدنظر قرار داده است.
ابراهیم رئیسی هم با هدف تحقق این خواسته‌ها فعالیتش در آستان قدس رضوی را آغاز کرده که مهمترین اقدامات وی تا ابتدای سال ۱۳۹۶ را می‌توانید در این اینفوگرافیک ببینید
بخش قابل توجهی از این تغییر و تحولات از همان ابتدای آغاز به کار رئیسی در آستان قدس رضوی انجام شده و بخشی دیگر از تغییرات هم مربوط به سال ۹۶ و ۹۷ است.
ابراهیم رئیسی در نخستین گام برای تحقق این خواسته‌ها٬ دست به تغییراتی در سازمان آستان قدس رضوی زد و تعداد معاونت‌های این آستان را از شش معاونت به ۱۰ معاونت افزایش داد.
معاونت «امداد مستضعفین» مهمترین معاونتی است که در دوره رئیسی تشکیل شده که درباره آن بیشتر خواهید خواند٬ اما بخشی از فعالیت‌های این معاونت مرتبط با حوزه زیارت است که بررسی آن می‌پردازیم.
نخستین خواسته رهبر جمهوری اسلامی در حکم رئیسی در واقع توصیه و خواسته‌ای کلی است که در بسیاری دیگر از احکام مدیریتی صادر شده از سوی وی دیده میشود و فاقد مابه ازای عینی و مصداقی است.
دومین مورد اما٬ یکی از مهمترین خواسته‌های رهبر بود که می‌تواند مدخلی معین و مشخصی برای بررسی عملکرد رئیسی در دو سال اخیر باشد.
نخستین بخشی که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت٬ حوزه زیارت و زائران خواهد بود که تلاش میکنیم مهمترین این اقدامات را واکاوی و بررسی کنیم.
حوزه زیارت
ساخت زائرسرا: آستان قدس رضوی طرح احداث ۱۲ زائر سرا برای پذیرایی از زائران مستمند را آغاز کرده که
مهمترین آنها طرح «زائرشهر» و همچنین «زائرسرا رضوی» است چندی پیش بخشی از آن به بهره‌برداری رسید.
ساخت زائرشهر: عملیـات اجرایـی سـاخت زائرشـهر رضـوی در تیرمـاه سـال ۱۳۹۵ در زمینـی بـه مسـاحت ۳۵ هکتـار و بـا ظرفیـت اسـکان ۲۰ هـزار زائـر در منطقـه طـرق مشـهد آغـاز شـده است.
بـه گفتـه قائم‌مقـام تولیـت آسـتان قـدس، ایـن زائـر شـهر در سه فـاز طراحـی شـد کـه تـا پایـان سـال ۹۶ فـاز نخسـت آن مـورد بهره‌بـرداری قـرار گرفـته است.
احداث مجتمع‌های جاده‌ای: احـداث مجتمع‌هـای خدماتـی رفاهـی بین‌راهـی در نقـاط مختلـف کشـور از جملـه اقداماتـی اسـت کـه در دسـتور کار آسـتان قـدس قـرار دارد. در همیـن رابطـه و بـه گفتـه قائم‌مقـام تولیـت آسـتان قـدس در آذر ۱۳۹۶ طبـق برنامه‌ریزی‌هـای انجام شـده ۱۱۰ مجتمـع خدماتـی رفاهـی بین‌راهـی امـام رضـا در نقـاط مختلـف کشـور سـاخته خواهـد شـد کـه از ایـن تعـداد، ۲۰ مجتمـع بـه بهره‌بـرداری رسـیده و سه مجتمـع در حـال سـاخت اسـت.
اسکان شبانه زائران نیازمند: طرح ساماندهی شبانه و اسکان زائران نیازمند در اطراف حرم و پذیرایی در حسینیه‌های مجاور از دیگر برنامه‌های آستان قدس در حوزه زیارت است.
ابراهیم رئیسی گفته که در حال حاضر ۵۰ زائر سرا در اجاره آستان قدس برای زائران کم درآمد است که کمیته امداد هم در این زمینه نقش دارد.
زیارت اولی‌ها: پذیرایی هفتگی از کاروان‌های چند هزار نفری از استان‌های مختلف کشور تحت عنوان طرح زیارت اولی‌ها.
این افراد کسانی هستند که برای نخستین‌بار به زیارت آرامگاه امام رضا می‌روند. براساس گزارش‌های رسمی٬ آستان قدس رضوی تاکنون بیش از ۷۰۰ هزار نفر که به دلیل مشکلات مالی زیارت حرم امام رضا نرفته بودند را به مشهد آورده است. روزی هزار نفر از این افراد به مشهد می‌آیند و سه روز می‌مانند و باز گردانده می‌شوند.
گسترش شبکه خادم یاران
در زمان تولیت واعظ طبسی متقاضیان خدمت رایگان در آرامگاه حضرت رضا به عنوان فراش، دربان، کفاش، حافظ یا نظیر آن به کار گرفته می‌شدند و بعد از گسترش خدمات به زائران در اماکن حرم، بحث «خدمتیاران» پیش آمد که مسئولیت این افراد در قسمت‌های مربوط به انتظامات صحن‌ها و حریم اماکن یا در بخش‌هایی که نیاز بود، تعریف شد.
در دوره تولیت جدید، برای ساماندهی خدمت‌یارانی که در حرم رضوی بودند، آیین نامهای تنظیم شد که متمم آیین نامه خدمه رسمی حرم بود که براساس این آئین‌نامه افراد نیز از حکم رسمی برخوردار می‌شوند و به عنوان «خادم یار» خدمت کنند.
در حال حاضر «خدمتیاران» حرم به «خادم‌یار» ارتقا یافته و می‌توانند علاوه بر حضور در شیفت خدمتی خود به عنوان نایب در محل خدمت خود نیز فعالیت داشته باشند.
در ذیل این شبکه طرحی با نام «خدمت، خادم و مخدوم» هم راه‌اندازی شده که «تا هر فردی که ارادت قلبی به امام رضا دارد متناسب با توانمندی خود در هر حرفه و شغلی، به عنوان خادم حضرت رضا خدمتی را به صورت رایگان به مردم ارائه دهد.»
در این میان وظایف نمایندگی‌های آستان قدس رضوی در مراکز استان‌ها، رسیدگی به امور محرومین، اشتغال‌زایی، استفاده از ظرفیت کاری و شغلی «خادم یاران» است تا از این طریق آنها به نوعی در محل کار خود خدماتی را به مردم بویژه مردم نیازمند ارائه دهند.
در حال حاضر شش هزار خدمه رسمی، افتخاری و تشرفی مرد با حکم و ۵۰ هزار خادم یار در آستان حضرت رضا خدمت می‌کنند.
اصلاح شیوه دعوت‌نامه مهمانسرا‌ها: آستان قدس رضوی شیوه توزیع دعـــــوت نامه های مهمانسرا‌ها را با اولویت ارائه آن در مبادی ورودی شهر، راه‌آهن و فرودگاه و... اصلاح و به اجرا گذاشته است.
افطاری ماه رمضان: افزایش پذیرش مهمانان افطاری از پنج به ۱۳ هزار نفر در هر شب ماه رمضان در حرم امام رضا یکی دیگر از اقدامات مدیریت جدید آستان قدس رضوی اعلام شده است.
تکریم زائر: فراهم کردن غذا و مسکن و خدمات درمانی برای حدود ۳۰ هزار زائر طی سه ماه از دیگر اقدامات آستان قدس رضوی اعلام شده است.
محصولات رضوی: توزیع رایگان محصولات نان رضوی و غذای آشپزخانه حضرت به زوار و مجاورین
کارخانه تولیـد غذا: شــروع ساخت کارخانه تولید غذا با ظرفیت حدود ۶۰ هزار نفر در هر وعده
راه‌اندازی شبکه ماهواره‌ای امام رضا: این شبکه اسفند ماه سال ۱۳۹۵ پخش آزمایشی خود را آغاز و در تیر ماه سال ۱۳۹۵ و همزمان با آیین اختتامیه نهمین اجلاس رادیو و تلویزیون های اسلامی در مشهد اعلام موجودیت رسمی کرد.
این شبکه به سه زبان عربی، فارسی و انگلیسی، کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا را پوشش میدهد و علاوه بر ایران، شیعیان و مسلمانان سراسر جهان و به ویژه شیعیان بحرین، لبنان، عراق و سایر بلاد اسلامی از مخاطبان اصلی این شبکه هستند.
زبان اصلی این شبکه عضو اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های جهان اسلام٬ عربی است و در تمامی ایام سال به پخش برنامه می‌پردازد.
محرومیت‌زدایی و حمایت از محرومان
در راستای اجرای بند سوم حکم خامنه‌ای٬ با دو رویکرد «توجه به مجاورین و همچنین مستضعفان»٬ آستان قدس طرح‌هایی در شکل‌های مختلف به اجرا گذاشته است.
رئیسی در نخستین گام خود٬ اقدام به ایجاد معاونت امداد مستضعفان کرد و سپس در حکمی مصطفی خاکسار قهرودی را به سمت این معاونت منصوب کرد.
در سوابق خاکسار قهرودی مسئولیت‌هایی همچون ریاست سازمان حج و زیارت، معاونت مشارکت‌های مردمی کمیته امداد و فرماندهی سپاه سیستان و بلوچستان دیده میشود.
این معاونت دارای چهار مدیریت به نامهای «مدیریت برنامه‌ریزی و نظارت»٬ «مدیریت امور زائران»٬ «مدیریت محرومیت‌زدائی» و «مدیریت امور هماهنگی استان‌ها» است.
آستان قدس رضوی در راستای حمایت از مستضعفان با مشارکت نهادهایی هم‌چونون کمیته امداد، بهزیستی، سپاه پاسداران و خیریه‌ها٬ آرزومندان زیارت حرم حضرت رضا را از مناطق محروم کشور در قالب طرح «مهر درخشان» به مشهد می‌آورد.
در این طرح ثبت‌نام، گزینش و حمل و نقل زائران تا مشهد بر عهده کمیته امداد، بهزیستی، سپاه پاسداران و خیریه‌های مردم نهاد بوده و آستان قدس رضوی، تامین وعده‌های غذایی صبحانه، ناهار، شام و خدمات بهداشتی و فرهنگی زائران را در مشهد بر عهده دارد.
طرح «خدمتگزاران رضوی» نیز یکی از مهمترین طرح‌هایی است که با هدف محرومیت زدایی و با رویکرد اردوهای جهادی در دستور کار این معاونت قرار گرفته است.
کانون خدمتگزاران رضوی: نهادی است تحت نظارت آستان قدس رضوی در سراسر کشور که با هدف به‌کارگیری «خدمتگزاران رضوی» در ارائه خدمت به محرومان تشکیل شده است.
اعضای ستادی کانون‌های خدمتگزاران رضوی اشخاص داوطلب از کانون‌ها هستند که وظیفه آنها فعالیت در راستای پیگیری امور ستادی است.
اشخاص داوطلب ارائه خدمت به محرومان تحت ساماندهی آستان قدس رضوی با نظارت کانون خدمتگزاران رضوی و با بهره گیری از مزایا و پاداش‌های تعریف شده در آیین نامه خدمتگزاران رضوی در راستای تحقق اهداف حوزه خدمتگزاری به محرومان فعالیت می‌کنند.
این معاونت تاکنون ۱۳ تفاهمنامه با سپاه پاسداران و سایر نهاد‌ها به منظور محرومیت‌زدایی منعقد کرده که به این شرح است:
۱- امضای تفاهمنامه با بسیج سازندگی سپاه «امام رضا» به منظور مرمت و بازسازی ۱۱۰ رشته قنات در استان خراسان رضوی با هدف محرومیت زدایی و ایجاد اشتغال، جلوگیری از مهاجرت روستائیان
۲- تنظیم تفاهمنامه با بنیاد خیریه «نورآوران سلامت» برای خدمت رسانی به محرومین و مستضعفین در حوزه سلامت و درمان در مناطق محروم سراسر کشور جهت انجام امور درمانی، توزیع بسته‌های غذایی و فعالیت‌های فرهنگی و سایر امور محوله با نشان آستان قدس رضوی و تحت عنوان خادمیاران رضوی
۳- امضای تفاهمنامه با بسیج سازندگی خراسان رضوی به منظور مشارکت در احداث پل روستای کلاته منار با لحاظ نمودن ۵۰ درصد تخفیف در فهرست بهای سال ۱۳۹۵ جهت حل مشکل ۲۰ روستا در زمان بارندگی
۴- تفاهم با بسیج سازندگی سپاه «امام رضا» جهت اجرای ۱۰ کیلومتر لوله کشی انتقال آب کشاورزی به اراضی روستای استجرود بخش بالاولایت شهرستان باخرز خراسان رضوی
۵- بررسی و انجام مذاکرات در خصوص انعقاد توافقنامه و مشارکت با فعالان و خیرین بخش مسکن جهت تامین مسکن نیازمندان و محرومان در مناطق محرومی که آستان قدس زمین در اختیار دارد
۶- امضای تفاهمنامه با شرکت آب‌و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی جهت احداث ۲۴ سامانه مجهز به دستگاه تصفیه آب شیرین کن برای ۲۴ روستای محروم تحت عنوان سقاخانه امام رضا
۷- امضاء تفاهم نامه با موسسه نان قدس به منظور اشتغال زایی و کارآفرینی با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (بنیاد برکت)، بنیاد مستضعفان، کمیته امداد امام خمینی٬، شهرداری‌های مشهد و دیگر شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر جمعیت استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی و بخش خصوصی و سلامت و رفع سوء تغذیه در مدارس مناطق محروم شهر مشهد
۸- احداث ۷۲ واحد سرویس بهداشتی و حمام در استان خراسان جنوبی با همکاری کمیته امداد
۹- مطالعه و بررسی دهستان‌های سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی جهت شناسایی محرومیت‌ها و تصویب انجام فعالیت‌های محرومیت زدایی در ۱۳ دهستان محروم
۱۰- تصویب مکان یابی ۱۳ نقطه در شهر مشهد به منظور برپایی نمایشگاه عرضه محصولات خانگی افراد محروم که در مرحله اول در چهار نقطه به صورت آزمایشی انتخاب و اجرا میشود
۱۱- تنظیم تفاهمنامه مقدماتی با معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی درباره ارائه نتایج طرح مطالعاتی و دام جایگزین مقرون به صرفه و صلاح از سوی وزارت جهاد کشاورزی
۱۲- مشارکت در فراهم کردن زمینه ایجاد ۷۰۰ شغل در عرصه نیروگاههای خورشیدی کوچک خانگی
۱۳- عقد تفاهم نامه برای لایروبی ۴۰ رشته قنات و آبخیزداری به منظور ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی در مناطق محروم استان خراسان جنوبی
راه‌اندازی دفاتر استانی
یکی دیگر از تحولات آستان قدس رضوی در دوران ریاست ابراهیم رئیسی٬ راه‌اندازی دفاتر استانی آستان قدس اعلام شده است.
مسئولان آستان قدس رضوی می‌گویند که این دفاتر را به منظور «محرومیت‌زدایی» در استان‌ها ایجاد کرده‌اند. «زائر محوری» و «حمایت از محرومان» دو ماموریت اصلی این دفاتر اعلام شده است.
آستان قدس همچنین در گزارش‌های مختلفی اهداف فعالیت این دفاتر استانی را اعزام افراد بالای ۴۰ سال سن، افراد بدسرپرست، مستمند و زنان بی‌سرپرست و مستمند و همچنین فرزندان ایتام را که تاکنون به علت عدم تمکن مالی نتوانسته‌اند به مشهد سفر کنند، عنوان کرده است.
آستان قدس تا پایان سال ۱۳۹۵ تقریبا در ۹ استان ایلام، خوزستان، البرز، بوشهر، مازندران، سیستان و بلوچستان، یزد، خراسان شمالی و تهران موفق شد دفاتر نمایندگی خود را راه اندازی کند.
در برخی از این استان‌ها٬ آستان قدس علاوه بر مراکز استانی در شهرستان‌ها نیز دفاتری را راه‌اندازی کرده است.
به طور مثال، علاوه بر شهر یزد، دفاتر این نهاد در پنج شهر دیگر استان یزد فعال شده است.
همچنین در استان البرز علاوه بر کرج در شهرستان‌های فردیس، طالقان، ماهدشت، نظرآباد، چهارباغ و کوهسار دفتر نمایندگی آستان قدس رضوی راه‌اندازی شده است.
روند راه‌اندازی دفاتر نمایندگی آستان قدس در سراسر کشور در سال ۱۳۹۶ نیز دنبال شد و در استان‌های کرمان، همدان، قزوین، کرمانشاه، فارس و آذربایجان شرقی این دفاتر فعالیت خود را آغاز کردند.
در سال ۱۳۹۷ نیز این پروژه همچنان ادامه دارد٬ اما گزارشی مبنی بر اینکه دفاتر آستان قدس در تمام ۳۱ استان ایران راه‌اندازی شده٬ هنوز منتشر نشده است.
بنیاد کرامت
راه‌اندازی بنیاد «کرامت» یکی دیگر از اقدامات ابراهیم رئیسی در آستان قدس رضوی است با الگوبرداری از ساختار «بنیاد برکت» وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام٬ فعالیت خود را آغاز کرده است.
نام این بنیاد برگرفته از «دهه کرامت» است که از تولد «حضرت معصومه» تا «امام رضا» را شامل میشود. در طول سال‌های گذشته، آستان قدس رضوی، برنامه‌های پراکنده‌ای در این دهه برگزار می‌کرد و اکنون یک نهاد برنامه‌ها را مدیریت می‌کند.
سردار حسین یکتا، فرمانده سابق قرارگاه خاتم الاوصیاء به عنوان رییس این بنیاد منصوب شده است. به گفته سردار یکتا، علاوه بر ابراهیم رئیسی، سردار جعفری، فرمانده کل سپاه نیز در بنیاد کرامت حضور دارد.
رابط بنیاد کرامت رضوی در مناطق محروم، روحانیون مستقر در این مناطق هستند ولی به گفته سردار حسین یکتا، بنیاد کرامت، «صد گروه جهادی در این مناطق مستقر کرده و بسیج و سپاه پاسداران هم در این حرکت حامی این گروه ها» هستند.
یکتا می‌گوید که در برنامه کلان این بنیا «۱۰۰نقطه در کشور شناسایی شده»، هدف این بنیاد «حل مشکلات ازدواج و معیشتی مردم است» و علاوه بر این «هئیت‌های مذهبی و نیروهای انقلابی در این نقاط مستقر می‌شوند تا بتوانیم به تربیت پابرهنه های انقلاب، توسعه فعالیت های فرهنگی و تقویت سلامت و درمان بپردازیم.»
یکی دیگر از برنامه‌های اعلام شده توسط سردار یکتا، «نهضت نذر و بخت» است. در این طرح قرار است ۱۰ میلیون نفر مشارکت کننده ماهیانه ۱۰ هزار تومان نذر کنند تا پول کمک ازدواج افراد نیازمند جور شود.
طرح دیگر بنیاد کرامت راه‌اندازی یک شبکه بزرگ مجازی برای خرید کالای داخلی، چیزی شبیه دیجی کالا. قرار است ۱۰درصد سود فروش کالاها «برای حل کردن مشکلات جامعه به جبهه فرهنگی» تعلق گیرد.
مهمترین عملکرد این بنیاد براساس آخرین گزارش‌های رسمی آستان قدس رضوی به این شرح است:
یاس رضوی: عنوان طرحی با محوريت حمايت از زوج های كم‌برخوردار و محروم كشور است که از سوی مرکز بانوان و خانواده آستان قدس رضوی آغاز به کار کرده است.
اين طرح با مشاركت كميته امداد امام، سازمان بسيج خراسان رضوی، معاونت امداد و امور مستضعفان و مديريت نذورات آستان قدس رضوی با محوريت حمايت از زوج‌های جوان و محروم به اجرا گذاشته شده است
حوزه اقتصاد
توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال: دستور توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال توسط شرکت‌هایی که به نام آستان قدس رضوی فعالیت می‌کنند از جمله اقدامات رئیسی بوده است.
آستان قدس ۲۵ اردیبهشت سال ۹۶ اعلام کرده بود که «در سال ۱۳۹۲ و در زمان تولیت فقید {طبسی} آستان قدس رضوی حدود ۹۰ درصد سهام شرکت کشاورزی و عمران جنگل‌های قدس رضوی طی تشریفات قانونی به بخش خصوصی واگذار شد و پس از انتصاب تولیت جدید آستان قدس رضوی با دستور ایشان و با توجه به رویکرد و سیاست‌های جدید ناظر به عدم ضرورت در تداوم فعالیت‌های مربوط به بخش جنگل، مقرر شد تمامی سهام اسمی این شرکت از آستان قدس خارج و به بخش خصوص واگذار شود که هم اکنون مراحل اجرایی انتقال سهام به بخش خصوصی در حال اتمام است.»
در بیانیه این آستان آمده بود که «از آنجایی که در حال حاضر آستان قدس رضوی هیچ‌گونه نقش و دخالتی در اقدامات و پروژه‌های این شرکت ندارد، مسئولیت هرگونه اقدام بعدی متوجه آستان قدس رضوی نیست.»
خروج یا تجدید‌نظر در مشارکت‌های اقتصادی: خروج آستان قدس رضوی از برخی از پروژه‌های اقتصادی یکی دیگر از اقدامات ابراهیم رئیسی بوده است.
پروژه مشهد مال: پروژه مشهد مال در زمینی به وسعت هشت هکتار و زیربنای حدود ۵۰۰ هزار مترمربع با مشارکت بخش خصوصی در یک موقعیت ساختاری و عملکردی خاص مشهد در خیابان سجاد این شهر در حال اجرا است.
سال ۱۳۹۶ نیز رئیسی اعلام کرد که «آستان قدس از پروژه تجاری مشهد‌مال خارج شده زیرا این قبیل پروژه‌های گران‌قیمت بطور طبیعی منجر به عرضه محصولات شرکت‌های خارجی میشود و با تولید ملی، توسعه صنعتی و تحقق اقتصاد مقاومتی تناسبی ندارد.»
پروژه جهان‌مال: سایت «گروه توسعه اقتصاد ملل» گزارش کرده که پروژه «جهان مال» مشهد با مشارکت آستان قدس رضوی و با زیر بنای تقریبی ۸۵۰۰۰۰ متر مربع در حال ساخت است٬ این در حالی است که رئیسی پیش‌تر گفته بود که باید در این مشارکت باید تجدید‌نظر‌هایی صورت بگیرد.
پروژه پاژ (مرکز مالی و اقتصادی مشهد): کاوه، نارنجستان، آی‌تی، مرکز بین المللی مالی و اقتصادی مشهد، MIFEC نام‌هایی هستند که در نوبت قرارگیری بر تارک این پروژه عظیم قرار گرفته و در نهایت جای خود را به پاژ- مرکز بین المللی مالی و اقتصادی مشهد دادند.
این مجموعه عظیم با زیر بنای بالغ بر ۱۳۰ هزار مترمربع و در پنج بلوک با کاربری‌های تجاری، اداری و اقامتی در ابتدای شاهراه تجاری مشهد (بلوار جانباز) و در حاشیه میدان جانباز قرار گرفته است.
آستان قدس رضوی در زمان عباس واعظ طبسی یکی از سهام‌داران اصلی (۳۰ درصد) این پروژه بود٬ اما در دوران تصدی ابراهیم رئیسی گزارشی در خصوص وضعیت آستان قدس در این پروژه منتشر نشده است.
پروژه مجتمع تجاری اطلس: این پروژه نیز یکی دیگر از پروژه‌های مشارکتی آستان قدس رضوی بوده که با مشارکت آستان قدس رضوی و شرکت الماس تابان کیش در زمینی به مساحت ۱۰ هزار مترمربع به بهره‌برداری اولیه رسید٬ اما از وضعیت نهایی ان اطلاعات دقیقی در دسترس نیست.
پروژه تجاری و اقامتی بهار: پروژه تجاری و اقامتی بهار با زیربنای بالغ بر ۳۸ هزار متر مربع واقع در خیابان شیرازی شهر مشهد است که پس از حضور ابراهیم رئیسی به کار ساخت آن به پایان رسید.
برج مسکونی قدس (رضوان): آبان ماه سال ۱۳۹۵ آستان قدس رضوی گزارش کرده بود که برج مسکونی قدس در زمینی به مساحت ۳۰۰۹ متر مربع در انتهای فرامرز عباسی ۲۵ ( بلوار جانباز) با مشارکت آستان قدس رضوی و شرکت مسکن و عمران قدس رضوی با ۵۶ واحد مسکونی در حال اجراست. در آن زمان گزارش شده بود که این پروژه دارای ۴۳ درصد پیشرفت فیزیکی است.
پروژه مجتمع تجاری و اداری سرو: آستان قدس رضوی سال ۹۵ هم اعلام کرده بود که پروژه تجاری و اداری سرو دارای ۹۸ درصد پیشرفت است.
پروژه تجاری و اداری سرو در زمینی به مساحت ۱۲۶۰ متر مربع واقع در خیابان شهید قرنی بین چهارراه ابوطالب و خیابان موسوی قوچانی دارای مساحت زیربنای ۱۰۳۸۱ متر مربع است.
پروژه مجتمع مسکونی قدس (بلوار جانباز): سال ۱۳۹۵ پروژه مجتمع مسکونی قدس در زمینی به مساحت ۲۲۸۶ متر مربع در انتهای فرامرز عباسی ۲۵( بلوار جانباز) با مشارکت آستان قدس رضوی و شرکت مسکن و عمران قدس رضوی با ۶۷ مسکونی به بهره‌برداری رسید.
پروژه مجتمع مسکونی شمس (بلوار جانباز): سال ۱۳۹۵ پروژه مجتمع مسکونی شمس در زمینی به مساحت ۳۰۲۵ متر مربع در انتهای فرامرز عباسی ۲۵ ( بلوار جانباز) با مشارکت آستان قدس رضوی و شرکت آب و خاک قدس رضوی به بهره‌برداری رسید.
پروژه مجتمع مسکونی فاز چهار بلوار جانباز: این پروژه در زمینی به مساحت ۲۹۷۱ متر مربع در انتهای فرامرز عباسی ۲۵ ( بلوار جانباز) با مشارکت آستان قدس رضوی و شرکت بتن و ماشین قدس رضوی با ۶۰ واحد مسکونی به بهره‌برداری رسید.
پروژه بازسازی و مرمت مغازه‌های بازارچه شاهی یزد: قرارداد پروژه مشارکتی بازسازی و مرمت مغازه‌های بازارچه شاهی یزد بصورت BOT با بخش خصوصی در مجاورت مسجد جامع یزد با هدف احیای بازارچه قدیمی بافت تاریخی یزد و حفظ آثار تاریخی منعقد شد و سال ۱۳۹۵ هم به اتمام رسید.
راه‌اندازی بانک قرض‌الحسنه: ابراهیم رئیسی٬ مرداد ماه سال ۱۳۹۷ اعلام کرده بود این آستان قریب به یک سال است که منتظر صدور مجوز بانک مرکزی برای راه‌اندازی بانک قرض‌الحسنه است.
شهریور ماه سال ۱۳۹۶ نیز مجید نامجو٬ جانشین مدیرعامل مؤسسه اقتصادى رضوى گفته بود که این بانک «با هدف خدمترسانى به محرومان و نیز ایجاد اشتغال و رونق بخشى به تولید ملی» قرار است راه‌اندازی شود.
نامجو افزوده بود که «این بانک با تمرکز آن دسته از منابع مالى آستان قدس که برابر موقوفه‌ها باید در خدمترسانى به محرومان و توانمند سازى آنها و نیز رونق بازار تولید هزینه شود، ایجاد خواهد شد.»
به گفته وی «منابع بانک قرض الحسنه بدون بهره، یا در قالب وام‌هایى با بهره پایین در اختیار شرکت‌هاى اقتصادى قرار خواهد گرفت تا از آن در جهت رونق بخشى به تولید ملى و تقویت اقتصاد مقاومتى استفاده کنند.»
حوزه فرهنگی
جایزه جهانی گوهرشاد: آستان قدس رضوی در راستای اجرای بند چهار حکم علی خامنه‌ای به تولیت این آستان و به منظور جریان سازی فرهنگی درباره نیکوکاری و مطالبه‌گری از غرب با محوریت زنان، طرح برگزاری جشنواره و اعطای «جایزه جهانی گوهرشاد» را با هدف تجلیل از زنان فرهیخته و نیکوکار جهان از سال ۹۵ بنیان گذاشت.
این طرح هر سال به هشت زن نیکوکار در داخل و خارج کشور که اقدامات چشمگیری داشته‌اند جایزه جهانی گوهرشاد اهدا می‌کند.
دبیرخانه دائمی جایزه جهانی گوهرشاد زیر نظر قائم مقام تولیت عظمای آستان قدس رضوی و با همکاری معاونت‌ها، مراکز و ادارات کل ذی‌ربط تشکیل شده است.
۱- ایثار و شهادت
۲- مقاومت و بیداری اسلامی
۳- آموزشی، علمی، پژوهشی
۴- فرهنگی، هنری، رسانه‌ای
۵- وقف و امور خیریه
۶- امور عمرانی
۷- امور پزشکی
۸- مدیریت و کارآفرینی
هشت محوری است که محور انتخاب برگزیدگان این جایزه اعلام شده است. تاکنون سه دوره این جایزه جهانی برگزار شده که ۲۲ زن هم جایزه دریافت کرده‌اند.
مهر درخشان: این طرح به نام برگزاری اجلاسیه آستان‌های مقدس جهان اسلام هم شناخته میشود. آستان قدس رضوی نیز در جهت روز افزون کردن فعالیت‌های مردمی فرهنگی در کشور فعالیت‌هایی از جمله ارتباط‌گیری و همکاری را با «بدنه مردمی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی» را آغاز کرد که در قالب طرح «مهر درخشان» این سیاست فرهنگی دنبال میشود.
این طرح با نگاه حمایت از تولید و توزیع محصولات فرهنگی نخستین نمایشگاه کالای فرهنگی خانواده ایرانی را برگزار کرده است.
کمک به برنامه‌های فرهنگی تبلیغی در روستاها و اقشار ضعیف و حاشیه‌نشینان شهری از دیگر اقدامات این طرح بوده است.
راه‌اندازی شهربازی معارفی: شهربازی معارفی آستان قدس رضوی از شهریور ماه سال ۱۳۹۶ با همکاری موسسه فرهنگی تبیان قم نزدیکی حرم امام رضا راه‌اندازی شده است.
این شهربازی با ۱۴ مجموعه بازی ویژه گروه‌های سنی خردسال، کودک یک، کودک دو و نوجوان به تقاضای مخاطبان خود پاسخ میدهد.
دیپلماسی و روابط بین‌الملل
توجه به حوزه «مقاومت اسلامی» یکی دیگر از اقدامات ابراهیم رئیسی در آستان قدس رضوی است. رئیسی در ۲۰۰ روز نخست حضور خود در آستان قدس رضوی اقدام به برگزاری برنامه‌ای با عنوان «جشن مقاومت اسلامی» کرد که با پیام حسن نصر‌الله٬ دبیرکل حزب‌الله گشایش یافته بود.
برگزاری نخستین «اجلاسیه اعتاب مقدس جهان اسلام» با هدف «زمینه‌سازی جبهه واحد امت اسلامی»، «تقویت صفوف مقاومت»٬ «گسترش فرهنگ شهادت طلبی» و «ایستادگی و بسترسازی برای صیانت از اماکن متبرکه و زائران» با حضور مهمانانی از عراق و سوریه از دیگر اقدامات تولیت جدید آستان قدس رضوی است.
گسترش طرح تبلیغاتی «زیر سایه خورشید» در نقاط مختلف جهان از دیگر اقدامات رئیسی در آستان قدس رضوی است.
بازسازی عتبات عالیات
طـی مذاکراتـی کـه سـال ۱۳۹۶ مسـئولین هلدینـگ عمـران سـازمان اقتصـادی رضـوی بـا مسـئولین سـتاد عتبـات عالیـات داشـتند؛ چنـد قـرارداد امضـاء شـد.
در همیـن رابطـه می‌تـوان بـه مـوارد زیـر اشـاره کـرد:
۱- امضـاء تفاهمنامـه به منظـور سـاخت صحـن حضـرت عقیلـه حـرم امـام حسـین در کربلا
۲- تولیـد و نصـب کاشـی بخشـی از صحـن حضـرت زهـرا در نجـف اشرف
مدیران احمدی‌نژاد در آستان قدس
یکی دیگر از اقدامات ابراهیم رئیسی در آستان قدس رضوی انتصاب گروهی از مدیران دولت‌های نهم و دهم محمود احمدی‌نژاد در این آستان است.
رئیسی با صدور حکمی مرتضی بختیاری را به عنوان معاول اول خود معرفی کرده است. بختیاری مدیر کل دادگستری استان خراسان و فارس، رئیس سازمان زندان‌ها، استاندار اصفهان در دولت اول احمدی‌نژاد و وزیر دادگستری در دوران محمود احمدی‌نژاد بوده است.
فرهاد رهبر یکی از دومین مدیران آستان قدس است که از سوی رئیسی به عنوان مشاور اقتصادی و دبیر کارگروه اقتصادی آستان قدس رضوی منصوب شده است.
رهبر از بهمن ۱۳۸۶ تا بهمن ۱۳۹۲ که بخش قابل توجهی از دوران احمدی‌نژاد محسوب میشود٬ به عنوان رئیس دانشگاه تهران فعال بود.
مصطفی خاکسار قهرودی٬ معاون امداد مستضعفین آستان قدس رضوی از دیگران معاونان رئیسی است که در دولت اول محمود احمدی‌نژاد به سمت رييس سازمان حج و زيارت منصوب شده بود.
لطف‌الله فروزنده دهکردی دستیار ابراهیم رئیسی در امور استان‌ها از دیگر مدیران احمدی‌نژاد که در آستان قدس رضوی مسئولیت گرفته است.
فروزنده در در دولت دهم، معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی و معاون پارلمانی احمدی‌نژاد بود.
این چهره‌ها از مهمترین انتصاب‌های رئیسی در آستان قدس رضوی محسوب می‌شوند که همگی آنها سابقه همکاری با دولت‌های محمود احمدی‌نژاد را نیز در کارنامه خود دارند.
جمع‌بندی
همان‌طور که در این بخش به تفصیل نوشته شده٬ ابراهیم رئیسی در دو سالی که تولیت آستان قدس رضوی را عهده‌دار شده٬ عمده فعالیت‌های این آستان را معطوف به محرومیت‌زدایی و استفاده از ایده‌های جدید برای تبلیغات دینی موثر در ایران کرده است.
این آستان طی دو سال گذشته اقدامات قابل توجهی با همکاری سپاه٬ کمیته امداد و سایر نهاد‌ها به منظور محرومیت‌زدایی و کمک به زائران کم‌بضاعت داشته است.
این اقدامات در شرایطی همچنان ادامه دارد که برخی معتقدند قرار است خروجی آن محملی برای استفاده تبلیغاتی رئیسی برای انتخابات آینده ریاست جمهوری باشد.
مطالب مرتبط:
شرکت‌ها و فعالیت‌های اقتصادی آستان قدس رضوی-فصل اول
تشکبلات موقوفات و رقبه‌ها آستان قدس رضوی-فصل دوم
موسسه‌های فرهنگی و آموزشی آستان قدس رضوی-فصل سوم
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر