سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر از ۲۹ فروردین با نمایش ۱۶۳ فیلم برگزار شد و شامگاه پنجشنبه با معرفی برگزیده‌ها به کار خود پایان داد.
مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری محتوای ۳۰ فیلم این جشنواره را بررسی کرده و نوشته چهار فیلم به نمایش درآمده در این جشنواره از سوی نهادهای حکومتی حمایت شده‌اند.
فیلم‌های «بیست‌وسه‌نفر» به تهیه کنندگی مجتبی فرآورده با حمایت موسسه «اوج» که وابسته به سپاه است و سه فیلم «ماجرای نیمروز ۲» با تهیه کنندگی محمود رضوی، «شبی که ماه کامل شد» با تهیه کنندگی محمدحسین قاسمی و «تختی» با تهیه کنندگی سعید ملکان از دیگر فیلم‌هایی هستند که حامیان مالی و تهیه‌کنندگانش از چهره‌هایی بودند که رشد و توفیق‌شان مرهون نزدیکی به یکی از نهادهای حکومتی بوده است
علاوه بر نهادهای حکومتیِ دخیل در اقتصاد سینما، ۱۵ فیلم دیگر در جشنواره امسال توسط سه تهیه‌کننده حمایت شده بودند. یعنی سه نفر پشتوانه مالی بیش از نیمی از فیلم‌ها بودند و رشد هر سه نفر هم وامدار ارتباطات غیرشفاف با چهره‌ها و نهادهای حکومتی یا حضور در تلویزیون بوده است.
در این گزارش آمده که «اگر مدیران اوج و فارابی را هم به این سه نفر اضافه کنیم بخش عمده سینمای جشنواره امسال ایران به انتخاب پنج نفر جهت پیدا کرده و تغذیه شده بود.»
مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری در بخش دیگری از گزارش خود به بررسی رشد فنی و کاستی محتوای فیلم‌های جشنواره سی‌و هفتم پرداخته و نوشته که «در بخش قابل‌توجهی از فیلم‌ها، از عمق و چندلایه‌بودن روایتها کاسته شده و تکنیک بر روایت غلبه پیدا کرده است.»
این مرکز نوشته که «یکی از ویژگی‌های نامطلوب سینمای ایران در جشنواره فجر سیوهفتم افتادن روایتها بویژه در درام‌های اجتماعی در دام کلیشه‌ها است. سینماگران اجتماعی ایران چنان در دام تیپ‌سازی‌های تکراری افتاده‌اند که محصول کارشان در اغلب درام‌های اجتماعی شکل‌گیری تیپ‌ها و روایت‌های تکراری است.»
بخش دیگری از این گزارش مربوط به موضوع «شفافیت در حکمرانی سینمای ایران» است که مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری پرسش‌های قابل توجهی در این‌باره مطرح کرده است.
این مرکز پرسیده که «چرا از میان ۵۰۰ نفر که مجوز تهیه‌کنندگی دارند تنها حلقه‌ای ۷-۸ نفره بر اقتصاد سینمای ایران سیطره یافته‌اند؟ نقش روابط، توصیه‌‌ها و رایزنی‌های غیرشفاف در شکل‌گیری حلقه قدرت و ثروت سینمای ایران چه بوده است؟»
در این گزارش به عنوان مثال به نام زینب تقوایی ۲۸ ساله اشاره شده که بدون سابقه مشارکت در دو فیلم در سینما٬ تهیه‌کننده فیلم «سمفونی نهم» بوده است.
پرسش‌های مطرح شده دیگر در این گزارش این است که «نقش روابط غیر شفاف تهیه‌کنندگان در تعیین زمان و تعداد سالن‌های اکران هر فیلم در طول سال چیست؟ و پولشویی در سینمای ایران به وفور اتفاق می‌افتد چه سازوکاری دارد؟»
این مرکز همچنین پرسیده که «اعضای هیات داوران جشنواره فجر دقیقا طی چه فرایندی و توسط چه کسانی انتخاب می‌شوند و چرا؟ هر فیلم در جشنواره فجر با رای کدام اعضای هیات داوران و با چه دلایلی وارد بخش سودای سیمرغ یا نگاه نو جشنواره شده است؟»
در این گزارش به طور خاص سئوال شده که فیلم‌های ضعیف «آقازاده‌های سینمایی‌ای» مثل پولاد کیمیایی پسر مسعودکیمیایی و میلاد صدرعاملی پسر رسول صدرعاملی با رای کدام اعضای هیات داوران گزینش شده است؟
پرسش مطرح شده دیگر در این گزارش ین است که فیلم‌های ضعیف دیگری مثل «زهر مار»، «تیغ و ترمه» و «خون خدا» با رای کدام اعضا وارد رقابت شده است؟
«ملت و دولت ایرانی» مطرح شده در فیلم‌های سیوهفتم جشنواره فیلم فجر از دیگر محور‌های این گزارش تحقیقی و تحلیلی است.
این گزارش می‌گوید «ایرانی که اکثر سینماگران تصویر کرده‌اند ایرانی است که شهروندانش زیر آوار مصایب و رگبار مشکلاتِ نفس‌گیر عامل یا قربانیِ خشونت می‌شوند و از آلوده‌شدن به فساد و پول کثیف چاره‌ای ندارند.»
چنین افرادی «به جای راه‌حل‌های جمعی و سیاسی برای بسط خیر همگانی به دنبال سودجویی‌ها و روزنه‌گشایی‌های فردی برای افزایش سهم‌شان از منابع محدود ثروت و قدرت و منزلت‌‌اند، در این مسیر از زیر پا گذاشتن قانون و اخلاق و شرع و حتی عرف امتناع نمی‌کنند.»
این گزارش می‌گوید که سینماگران ایرانی در جشنواره سیوهفتم «از امروزِ ایران تصویری یک‌سره سرد و سیاه دارند و افق نویدبخشی در آینده جمعی و حتی فردی‌شان نمی‌بینند.»
آن‌طور که در این گزارش آمده این سینماگران «از گذشته پیش از انقلاب خودشان و امروزِ غرب تصویری رمانتیک و روتوش‌شده دارند، حافظه جمعی‌شان مطابقتی با واقعیات تاریخی ندارد، به مصرفِ نمایشی کالاهای تجملی علاقه روزافزونی دارند.»
مرکز بررسی‌ها استراتژیک همچنین ادامه داده که آنها «بحرانِ دستاوردِ جمعی و ملی دارند، به ندرت از امنیت روانی و آرامش و امید برخوردارند، دوستی‌ها و روابط جنسی خارج از ازدواج با جنس مخالف‌شان پذیرفته‌تر و شایع‌تر از قبل شده است، به ندرت و بسیار دیر به دیگری اعتماد می‌کنند و در همان موارد نادر هم بعضا نادم می‌شوند.»
این گزارش همچنین اضافه کرده که در سینمای جشنواره فجر سیوهفتم «اغلب زنان همچنان یا اغواگرند یا ضعیف و قربانی و به ندرت کامیاب و مستقل‌اند؛ اغلب جوانان فکر می‌کنند اسیر ساختارهای فسادپروری شده‌اند که نسل قبل ساخته است.»
در بخش دیگری از این گزارش می‌خوانیم که در این فیلم‌ها ردِ پای آقازاده‌ها و «ژن‌های خوب» و ویژه‌خوارانش در همه حوزه‌ها دیده می‌شود، حکمرانانش از نظر مردم سر و ته یک‌کرباسند، قانون و قوه قضاییه و زندان‌ها در پیشگیری از جرم و بسط عدالت عاجزند، اغلب خانواده‌ها به نحوی معیوب‌اند، قهرمانان قربانی جامعه می‌شوند، اعتیاد به سیگار و الکل و قرص‌خوری و علف و تریاک و شیشه و هروئین روبه افزایش و مرئی‌تر شدن است.
انسانی که در فیلم‌های این دوره از سینمای فجر می‌بینیم انسان‌هایی سرگشته‌اند که مرجعی جز نیازهای زندگی روزمره و برداشت‌های فردی و تصمیمات شخصی برای اعمال خود ندارند.
میل به موفقیت و تامین خواسته‌های معمولی آنان را به عمل می خواند و یا ناگزیری‌های حاصل از شرایط. جز در موارد استثنایی هیچ مرجع متعالی توجیه‌کننده اعمال آنها نیست.
براساس این گزارش مردان در سینمای جشنواره امسال هم موجوداتی «خشن، هوس‌باز، منحرف، و فردگراهایی که در پی هیچ اقدام جمعی نیستند» ساخته و پرداخته شده‌اند.
آن‌طور که مرکز بررسی‌ها نوشته است زنان در جشنواره سیوهفتم فیلم فجر و در حدود ۱۶ فیلم این جشنواره، مادرانی ناآگاه به دغدغه جوانان، غریبه با فرزندان، غیرعقلانی، خرافاتی، خائن در امانت، هوس‌باز و اغواگر، منفعل، غیرکنشگر، درگیر عاشقانه‌های دوران جوانی، شاغل و بی‌توجه به وظایف مادری و... هستند.
این گزارش به ما می‌گوید که «قهرمان‌ها و شخصیت‌های اصلی در تمامی فیلم‌های این دوره انسان‌های معمولی هستند که هیچ وجه آرمانی در ایشان دیده نمی‌شود؛ همگی آسیب‌دیده و مجروح و به سختی از خط پایان عبور می‌کنند یا در آستانه آن می‌میرند.»
مرکز بررسی‌ها ادامه داده که قانون در فیلم‌های این دوره از جشنواره نه محترم و نه کارگشاست. گذشته از این، قانون امری جمعی و فصل‌الخطاب تلقی نمی‌شود و لذا نه لازم الاتباع و نه حلال مشکلات بلکه مزاحمی است که برای رسیدن به آرامش باید از آن عبور کرد.
نگاهی به فیلم‌های به‌نمایش در آمده در جشنواره سیوهفتم فجر به روایت مرکز بررسی‌ها٬ نشان می‌دهد که اغلب فیلم‌های ترسیم‌گر روایت «(ضد) قهرمانان» تک و تنهایی هستند که در رقابت نفس‌گیر و کُشنده در جهان شبکه‌ایی امروزین درصدد حداکثرسازی سود فردی و شخصی خود هستند.
خانواده هم در اکثر فیلم‌های جشنواره فجر ۳۷ از هم گسسته، فاقد کارکردهای اجتماعی، نمودی از واپس ماندگی و دست و پاگیر است.
عموم فیلم‌های جشنواره ۳۷ در گونه فیلم‌های اجتماعی قرار می‌گیرند و روایت‌گر تصویری از مسائل، آسیب‌ها و چالش‌های جامعه ایران هستند.
مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری در پایان گزارش خود آورده که «مروری بر ۳۰ فیلم جشنواره ۳۷ نشان دهنده نکته‌ای تکان‌دهنده است. تولید و اشتغال یا در فیلم‌ها وجود ندارد، یا تعطیل شده است و اگر هم فعال است اساس و بنیانش مبتنی بر فساد، زد و بند، رشوه، قاچاق، پولشویی و... است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر