امید تفرشی؛ شهروندخبرنگار، کرج
«درآمد یک سال من اندازه کل سنوات و بازنشستگی پدرم است. من فکر می‌کنم که دیگر دوره کار یدی تمام شده، پول در همین نت و فضای مجازی است.» این جملات آغازین «امیرحسین» است؛ جوانی متولد سال ۱۳۷۴ در استان فارس. در شیراز و تمام شهرهای استان فارس، امیرحسین را به عنوان موفق‌ترین جوان در کسب و کار الکترونیکی می‌دانند. اما او تنها کسی نیست که از درآمدهای بیت‌کوین با خرسندی حرف می‌زند؛ ارزی که آرام آرام پرهوادار و حتی قابل اعتماد می‌شود.
اما بیت‌کوین چیست؟ می‌گویند ارز جدید دیجیتالی است که سعی کرده تعریف جدیدی از سیستم بانکی و مالی جهان ایجاد کند. گفته می‌شود بیت‌کوین را باید معتبرترین ارز دیجیتال حال حاضر جهان دانست؛ یک واحد پولی غیرملموس و رمزنگاری شده که پشتوانه آن در اکثر موارد براساس عرضه و تقاضای بازار است. ارزش این واحدهای پولی و چنین نوعی از ارزها، براساس معیار عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شود. معمولا به ارزهای دیجیتال، پول الکترونیکی نیز گفته می‌شود.
بیت کوین اولین ارز دیجیتالی به شمار می‌رود که تا امروز توانسته است مورد قبول مخاطبان زیادی قرار بگیرد. دلیل مقبولیتش در عمری کم‌تر از ۱۰ سال را می‌توان استفاده از فنآوری «بلاک چین»، به معنای تقسیم الگوریتمی اطلاعات روی سی‌پی‌یوهای مختلف دانست. بیت‌کوین با همین شیوه موفق شد امنیت تراکنشهای مالی خود را افزایش دهد؛ فاکتوری که این واحد ارزی را در تناسب با سیار پول‌های الکترونیکی، باارزش‌تر کرد.
در ایران هم این واحد پولی با اقبالی ویژه روبه‌رو شده است؛ نمونه‌اش را می‌توان امیرحسین دانست. او مهم‌ترین تفاوت خود با هم سن و سال‌هایش را در زمان ورود به دنیای دیجیتال و کامپیوتر می‌داند: «۱۲ سالم بود که به اصرار خودم و کمک مالی خواهر بزرگترم، توانستم کامپیوتر بخرم. از همان زمان هم عاشق وب گردی شدم.»
لابه‌لای همین وب‌گردی‌ها امیرحسین با بیت‌کوین آشنا می‌شود: «روزهای اول اطلاعات مختصری در مورد کلیت بیت‌کوین به دست آوردم. فهمیدم که برای طبقه بندی اطلاعات و ذخیره محرمانه‌اش، از سی‌پی‌یو کامپیوترهای خانگی استفاده می‌کند. در ازای آن هم به یوزرها پاداش می‌دهد. این پاداش، همان ارز دیجیتال یا بیت کوین بود.»
شاید در نگاه اول، اعتماد به چنین فضایی ساده نباشد؛ این که کامپیوتر شخصی خود را تبدیل به فضای ذخیره‌سازی اطلاعات محرمانه یک بنگاه اقتصادی کنی، هم جسارت می‌خواهد و هم اطلاعات کافی. امیرحسین می‌گوید: «یک اکانت باز کردم و عضو شدم. پولش برای یک سیستم خانگی خیلی کم بود اما خوشحالم می‌کرد.»امیرحسین میان جست‌وجوهای روزانه‌اش، با تصویری برخورد می‌کند که در آن یک پسر جوان امریکایی در اتاق خانه‌اش ۱۲ سی‌پی‌یو قرار داده و آن‌ها را به هم وصل کرده است: «فهمیدم که این پسر روزی حدود ۱۵۰ دلار درآمد دارد. حدود یک سال ذهن من به شدت درگیر این مساله بود که راهی برای استخراج درآمدم از بیت‌کوین پیدا کنم. در عین حال اگر به کسی می‌گفتم که می‌خواهم ۱۰ کامپیوتر هم‌زمان و کنار هم داشته باشم، حتما تعجب می‌کردند. این عدد حتی برای خودم هم عجیب بود. تا این‌که جایی خواندم یک شرکت چینی، دستگاهی که فقط برای استخراج بیت کوین استفاده می‌شود را به ایران وارد کرده است. قیمتش گران بود؛ حدود دو و نیم میلیون تومان.»
امیرحسین وقتی به یاد آن روزها می‌افتد، می‌خندد و می‌گوید تنها راه به دست آوردن این دستگاه، قرض گرفتن از خواهرش بوده است: «خواهرم از ما دور بود. کرج زندگی می‌کرد. اما همیشه برای من حکم فرشته نجات زندگی‌ام را داشت.» او برای استخراج درآمد یک‌ساله‌اش از بیت کوین، دستگاه چینی با نام «اف وان» را خریداری می‌کند: «دستگاهی که گرفتم، قابلیت ۲۴ ترا هش را داشت. سرعت استخراج بیت‌کوین به نسبت سی‌پی‌یو خانگی چندین برابر شده بود. خیلی خوشحال بودم. دیگر حتی نیاز به کامپیوتر هم نداشتم. چون فقط کافی بود یک جای خنک پیدا کنم که این دستگاه نسوزد. بعد به یک پریز برق و یک اینترنت پرسرعت نیاز داشتم.»
اما برای نگه‌داری از چنین دستگاهی در خانه، دو مشکل ویژه وجود داشت؛ اول میزان مصرف برق آن بود که برای یک واحد مسکونی هزینهای بالا داشت و دومی هم صدای بی‌وقفه و عجیب فن دستگاه: «تصور کنید که هواکش دست‌شویی ۲۴ ساعت در اتاق شما روشن باشد. صدای اعتراض همه اهالی خانه درآمده بود.»
میان اعتراضات خانواده و سرسامی که خودش گرفته بود، به یاد یکی از اقوامش در شهر «آباده» می‌افتد. او سال‌ها در آباده، سوله‌ای بزرگ داشت که در آن قطعات خودرو تولید می‌کرد. اما در سال‌های پس از تحریم، درآمد و کاسبی او خراب شده بود. به شکلی که کارگاهش را تعطیل و سوله را با امکاناتی مانند برق صنعتی سه فاز و ۳۶آمپر به حال خود رها می‌کند.
امیرحسین می‌گوید: «تا به یادش افتادم، سریع تلفن را برداشتم و به او زنگ زدم. بدون مقدمه گفتم سوله را اجاره می‌دهی؟ گفت چه پیشنهادی بهتر از این؟ گفت خودش بی‌کار است و سوله هم که بدون استفاده افتاده. به من گفت ماهیانه سه میلیون تومان می‌خواهد و من با دو میلیون او را راضی کردم. باور کنید آن زمان اصلا پولی نداشتم که حتی اجاره اول را بدهم.»
برای شروع کار و اجاره سوله، باز هم باید پول قرض می‌کرد. پس به قول خودش، دوره می‌افتد در شهر و میان فامیل و دوست و آشنا و با هر روشی که به دهنش رسیده است، ۴۰ میلیون تومان قرض می‌کند: «به همه گفتم شش ماهه پول را پس می‌دهم. دروغ هم نگفته بودم. براساس حساب و کتابی که داشتم، اگر با سه پریز برق سه فاز کار می‌کردم و ۱۸ دستگاه را در سوله قرار می‌دادم، تمام هزینه‌ها تامین می‌شدند.»
حالا او یک سال و نیم است که سوله را در آباده اجاره کرده و در هر ماه سه چهارم بیت کوین استخراج می‌کند که با قیمت امروز بیت‌کوین که نزدیک به ۲۰۰ میلیون تومان است، ماهانه حدود ۱۵۰میلیون تومان درآمد دارد.
درآمد بیت‌کوین اما از نظر اقتصادی شاید برای وزارت نیرو به صرفه نباشد. هواداران این ارز دیجیتالی معتقدند که هیچ بار اضافه و هزینهای روی دوش اقتصاد کشور ندارد. «مارک بِواند»، تحلیلگر اقتصادی در حساب توییتری خود نوشته است: «برچسب زدن به استخراج بیت‌کوین به عنوان "زباله"، ناتوانی در نگاه کردن به یک تصویر بزرگ است. بیت‌کوین تاثیر مستقیم، قابل اندازه‌گیری و مثبتی را در تمام شغل‌ها ایجاد کرده است که پیش از این میسر نبود.»
در عین حال، «مصطفی رجبی مشهدی»، سخنگوی شرکت «توانیر» در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما مدعی شده که استخراج هر بیت کوین معادل مصرف ۲۴ واحد مسکونی در سال استو
او خبر داده است: «پیشنهاد وزارت نیرو در خصوص مشخص شدن تعرفه هزینه‌های مصرفی برق برای دستگاه‌های بیت‌کوین به هیات دولت ارسال و درحال بررسی در کمیسیون‌های مختلف است.»
محققان یک شرکت الکترونیکی به نام «الیت فیکسچرز»(Elite Fixtures) با مقایسه هزینه برق سراسر کشورهای جهان، ونزوئلا را به عنوان ارزان‌ترین کشور برای استخراج بیت‌کوین معرفی کردهاند. در این تحقیق، قیمت برق حدود ۱۱۵ کشور، از جمله ایران مورد بررسی قرار گرفته است. هزینه استخراج یک واحد بیت کوین در ایران حدود ۳.۲ دلار گزارش شده است.
خبرگزاری «تسنیم» روز سوم تیرماه خبر از احتمال قطع برق مشترکانی که اقدام به استفاده از دستگا‌های استخراج بیت‌کوین می‌کنند، داد.
«همایون حائری»، معاون وزیر نیرو معتقد است استخراج بیت‌کوین برای کشورهایی که برق خود را از طریق نیروگاه‌های فسیلی تامین می‌کنند، به صرفه نیست: «استخراج هر بیت‌کوین حدود ۷۲ هزار کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند و اگر اقدام موثری در زمینه مصرف این مراکز صورت نگیرد، این امر به شدت برای صنعت برق مشکل‌ساز خواهد شد.»
با این حال، در ایران هنوز بسیاری مایل به ورود به این بازار هستند. امیرحسین نیز ورود به بازار بیت‌کوین را به سایر مردم توصیه می‌کند.
او به جز مصرف بالای برق و هزینه‌های قطعی آن می‌گوید: «این‌گونه نیست که همیشه سود کنید. نه؛ مثلا همین چند ماه پیش بیت‌کوین ناگهان افت شدیدی داشت. هر بیت‌کوین از ۱۹ هزار دلار به سه هزار و ۴۰۰ دلار هم رسید. خیلی‌ها ترسیدند و با ضرر فروختند اما من همیشه خریدار بودم.»
او جوان است و خیلی صادقانه هم اعتراف می‌کند که از اقتصاد چیز زیادی نمی‌داند. اما می‌گوید: «همین‌قدر می‌فهمم که وقتی فیس‌بوک با آن عظمت در حال راه‌اندازی ارز دیجیتال خودش، یعنی "لیبرا" است، باید بفهمیم که به زودی ارز دیجیتال جای خودش را در معاملات کوچک و بزرگ جهان باز می‌کند.»
از دیدگاه او، هر روز اعتبار ارزهای دیجیتالی بیشتر می‌شود: «راستش این چند ماه بیشتر درآمدم از فروش همین دستگاه‌ها بود. شاید در دو ماه گذشته نزدیک به ۴۰۰ دستگاه فروختم. خدا را شکر، خیلی خوب بود و هر کدام از این دستگاه‌ها هم حدود ۵۰۰ هزار تومان برای من سود داشتند.»
حرف پایانی امیرحسین در مورد آینده بیت‌کوین در ایران این است: «ما یک قاعده را در ایران فهمیدیم؛ هر چیزی که در ایران بخواهد روی غلتک بیفتد، یا فیلتر می‌شود یا کلا منقرض. بدترین اتفاق هم این است که زیر نظر دولت می‌رود. امیدوارم چنین اتفاقی برای بیت‌کوین نیفتد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر