حمله به سفارت عربستان؛ بازداشت ۴۴ نفر و تجمع دوباره معترضان

حمله معترضان ایرانی به سفارت عربستان در تهران بار دیگر دو کشور را در آستانه قطع روابط دیپلماتیک قرار داده است.

معترضان به دلیل اعدام «شیخ نمر»، رهبر شیعیان عربستان توسط دولت این کشور، شب گذشته جلوی سفارت عربستان جمع شدند، به آن حمله کردند و پس از آتش زدن بخشی از ساختمان سفارت، اقدام به تخریب و سرقت اموال کردند و عکس های پادشاه عربستان را آتش زدند.

ایران و عربستان از سال 1322 به مدت چهار سال و از سال 1366 نیز به مدت چهار سال روابط دیپلماتیک خود را قطع کرده بودند. گردن زدن یک حاجی ایرانی و کشته شدن صدها حاجی در مراسم حج، دلیل قطع روابط دیپلماتیک بود و اکنون اعدام یک رهبر شیعی ساکن عربستان، وضعیت روابط دو کشور را وخیم تر کرده است.

علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران امروز صبح در واکنش به اقدام دولت عربستان، با انتقاد شدید از اعدام شیخ نمر، او را چنین توصیف کرده است: «این عالمِ مظلوم نه مردم را به حرکت مسلحانه تشویق می‌کرد و نه به صورت پنهان اقدام به توطئه کرده بود بلکه تنها کار او، انتقاد علنی و امر به معروف و نهی از منکرِ برخاسته از تعصب و غیرت دینی بود.»

با این حال، دولت عربستان فعالیت های شیخ نمر را فتنه و تفرقه خوانده و گفته است با رعایت احکام دینی او را اعدام کرده است.

حسن روحانی، رییس جمهور ایران هم در پیامی، به شدت اقدام دولت عربستان سعودی را مورد انتقاد قرار داده است. روحانی اما به طور صریح اقدام برخی معترضان به سفارت عربستان را محکوم کرده و از دستگاه های دولتی و قضایی خواسته است با این افراد برخورد کنند.

او در پیامش تاکید کرده است: «باید برای همیشه به این گونه اعمال زشت پایان داده شود و امنیت کامل نمایندگی‌های سیاسی دولت ها در جمهوری اسلامی ایران تضمین گردد.»

امروز رسانه های ایران به نقل از دادستان تهران گزارش دادند که 40 نفر از عوامل حمله به سفارت عربستان بازداشت شده اند. در مشهد هم دادستانی اعلام کرده است چهار نفر از عوامل حمله به کنسول گری عربستان در مشهد را بازداشت کرده اند.

امروز قرار است معترضان به حکم اعدام شیخ نمر در میدان فلسطین تهران تجمع برگزار کنند. استانداری تهران این تجمع را قانونی اعلام کرده است.

در عربستان اما به نوشته بخش فارسی سایت «العربیه»، وزارت امور خارجه عربستان سفیر ایران را احضار و اعتراض شدید این کشور به وقایع رخ داده را به او اعلام کرده است.

برخی رسانه ها دیشب از اخراج سفیر ایران درعربستان خبر داده بودند که این خبر صبح امروز از سوی  وزارت امورخارجه ایران تکذیب شد.

کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در نامه ای به «محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران خواستار تجدیدنظر در روابط با عربستان شده است.

عربستان در طول 20 ماه گذشته در ایران سفیر نداشته است. 20 روز پیش رسانه ها اعلام کردند که دولت عربستان «علی حسن جعفر»، سفیر پیشین ریاض در مسکو را به عنوان سفیر جدید به ایران معرفی کرده است.

در همین حال، خبرهایی درباره مذاکرات پشت پرده مقامات وزارت خارجه ایران و عربستان برای حل مشکلات موجود در روابط دیپلماتیک دو کشور منتشر شد؛ روابطی که در طول سه سال گذشته، روزبه روز تیره تر شده است.

با این وجود، صبح دیروز انتشار خبر اعدام شیخ نمر، فعال شیعه ساکن عربستان تمامی این تلاش ها را به حاشیه برد. ایران و عربستان اکنون حداقل در چهار کشور سوریه، عراق، یمن و بحرین به جنگ نیابتی با یک‌دیگر مشغول هستند.

ماجرای اعدام شیخ نمر و حاشیه های پس از آن به اندازه ای نیست که بتواند وضعیت را از جنگ های نیابتی به جنگ مستقیم بین دو کشور تغییر بدهد ولی به خوبی می تواند چشم انداز جنگ های نیابتی را دشوار و پیچیده کند.