در طول ماههای گذشته، یک اتفاق ناخوشایند خواب کارگران شرکت‌های ضد عفونی کامیون‌ها و تانکرهای حمل بار در بندر امام خمینی را آشفته کرده است.
خرداد امسال، اداره کل پایانه‌های استان خوزستان مجوز راه‌اندازی دو سایت ضد عفونی نیمه دولتی را صادر کرد که قرار است بر خلاف سایر شرکت‌ها، در محوطه داخلی پایانه آغاز به کار کنند.
کارگرانی که کامیون‌های بارگیری در بندر امام خمینی را ضد عفونی می‌کنند، حدود ۵۰۰ نفر هستند و با راه‌اندازی این دو سایت، در خطر تعدیل و بی‌کاری قرار می‌گیرند.
وظیفه این کارگران، فقط ضد عفونی کردن کامیون‌ها و تانکرها نیست، گاهی آن‌ها وظیفه ضدعفونی کردن کشتی‌ها و کانتینرهای حمل بار را هم برعهده می‌گیرند؛ کشتی‌هایی که مواد سوختی یا دانه‌های روغنی را در این پایانه بارگیری یا تخلیه می‌کنند.
وظیفه آن‌ها این است که اتاق‌ها را قبل و بعد از بارگیری ضدعفونی کنند چون احتمال تخم‌گذاری یا رشد روزافزون حیوانات موذی در آن‌ها وجود دارد.
اما از چند ماه پیش این کارگرها علاوه بر تحمل شرایط تورم، نگران از دست دادن شغل خود شدهاند. آن‌ها در استخدام و زیرمجموعه شرکت‌های خصوصی مستقر در بیرون از پایانه بندر امام قرار دارند و نگران استقرار و راه‌اندازی دو سایت ضد عفونی دیگر هستند که داخل محوطه و نزدیک کانتینرها راه‌اندازی شدهاند. کارگرها می‌گویند این سایت‌ها توسط «نورچشمی‌ها» و «آقازاده‌هایی» که از رانت‌های دولتی برخوردارند، راه‌اندازی و اداره می‌شوند.
به ادعای آن‌ها، این دو سایت نیمه دولتی به تدریج بساط شرکت‌های خصوصی و شغل آن‌ها را بر خواهند چید و دیگر هیچ کس به آن‌ها کار نخواهد داد. به همین دلیل کارگران پایانه بندر امام از سال گذشته به طور پیوسته در محوطه این پایانه تحصن می‌کنند. در آخرین تجمع اعتراضی، کارگران معترض هدف گلوله و تیراندازی قرار گرفتند و دو نفر از آن‌ها به سختی مجروح شدند. حتی طی روزهای گذشته خبر از احتمال قطع عضو یکی از کارگرهای مضروب به گوش می‌رسید.
«عامر» اهل ماهشهر است و از سه سال پیش به عنوان کارگر در یکی از این شرکت‌های ضد عفونی کار می‌کند. او ماهیانه بین یک میلیون و ۶۰۰ تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان حقوق می‌گیرد. با این که امورات خانواده شش نفره‌‌اش با چنین حقوقی نمی‌گذرد اما باز هم خوشحال است که بی‌کار نیست و حداقل پولی ته جیبش هست که شب‌ها به خانه ببرد.
عامر جزو کارگرهایی است که طی یک سال گذشته در تمامی تحصن‌ها و تجمعات اعتراضی شرکت کرده است. خودش می‌گوید ساعت‌های متوالی در روز کار می‌کند: «بسته به شیفت کاری حقوق می‌گیرم و به همین دلیل هم ترجیح من این است که سه شیفت کار کنم. به ما در ازای هر هشت روز، چهار روز مرخصی می‌دهند.»
تا پیش از این بحران، در محوطه اسکله بندر امام هشت سایت ضد عفونی وجود داشت که با سرمایهگذاری بخش خصوصی راه‌اندازی شده بودند.
عامر می‌گوید روزگار آن‌ها با وجود تورم، ناچیز بودن حقوق‌ها، آلودگی شهر با مواد آلاینده پتروشیمی و بدی آب و هوا و ریزگردها، باز هم می‌گذشت تا این که ماجرا با مداخله یکی از معاونان وزیر راه و شهرسازی شروع شد: «گفتند دو سایت بزرگ ضد عفونی نیمه دولتی با رانت دولت و با کمک معاون وزیر راه در داخل محوطه پایانه راه‌اندازی خواهد شد. مشخص نیست کارگرهایی که در حال حاضر در حال راه‌اندازی این دو سایت هستند، از کجا آمده‌اند چون هیچ کارگر بومی حاضر نیست در این سایت‌ها که می‌توانند بقیه را بی‌کار کنند، مشغول به کار شود.»
عامر امیدوار است امنیت شغلی به کارگران شرکت‌های ضدعفونی برگردد؛ کارگرانی که در گرمای ۵۵ درجه تابستان بندر امام، با مواد شیمیایی در محیط‌های دربسته و مستعد ناقل بیماری سر و کار دارند.
اما راه‌اندازی دو سایت نیمه دولتی تنها باعث آشفتگی خواب کارگرها نشده است؛ صاحبان سرمایه و مدیران شرکت‌ها نیز نگران آینده سرمایه گذاری‌های خود هستند.
«مهدی. ر»، مدیر یکی از این شرکت‌ها است. او پیش از بازگشت تحریم‌های امریکا علیه ایران، نزدیک به ۵۰ کارگر محلی را استخدام کرده بود. ولی در حال حاضر فقط ۱۷ نفر از آن‌ها باقی مانده‌اند. مهدی به «ایران‌وایر» می‌گوید: «در روزهایی که کار شرکت‌های خصوصی ضد عفونی رونق داشت، هر کدام از آن‌ها بین ۵۰ تا ۷۰ کارگر داشتند. اما این روزها بحران تحریم‌ها از یک سو و درگیری مابین کارگرها که احساس عدم امنیت و ثبات شغلی را دامن زده‌اند از سوی دیگر باعث شده یا عده‌ای کارشان را رها کنند، یا برخی از صاحبان سرمایه دست به تعدیل نیرو بزنند. آن‌ها به فردای کارشان امیدوار نیستند و احساس می‌کنند سرمایه گذاری‌هایشان در معرض خطر جدی است.»
او به جریان تیراندازی به تجمع اعتراضی کارگران این پایانه اشاره می‌کند: «حدود یک ماه پیش بود که کارگرهای پایانه تجمع کردند. حین تجمع، یک ماشین ۲۰۶ به آن‌ها نزدیک شد و سه سرنشین خودرو با اسلحه شکاری شروع به تیراندازی به سمت کارگرهای معترض کردند. پلیس گفت در کمتر از سه ساعت دو نفر از عوامل تیراندازی بازداشت شدهاند. اما واقعیت این است که ارادهای برای مجازات این افراد وجود ندارد.»
به گفته مهدی، با این که هر دو مجروح حادثه تیراندازی از بیمارستان مرخص شدهاند اما یکی از آن‌ها به علت وجود ساچمه‌های پرتابی که زیر مخاط زانویش گیر افتاده و احتمال عفونت را بالا برده‌اند، در معرض قطع عضو قرار دارد. مجروح دوم هم از ناحیه ریه مورد اصابت گلوله قرار گرفته بود که تیم پزشکی کماکان قادر به خارج کردن ساچمه‌های اسلحه شکاری نشده است و پزشکان معالج او می‌گویند هر نوع جراحی می‌تواند خطرناک باشد.
مهدی در مورد هویت ضاربان توضیح می‌دهد: «آن‌ها از افراد سابقهدار و شرور منطقه هستند که توسط صاحبان آن دو سایت نیمه دولتی درون پایانه برای ترساندن کارگران هشت شرکت دیگر اجیر شده بودند.»
او در مورد روز حادثه و اتفاقاتی که افتاده است، می‌گوید: «روزی که کارگرها برای اعتراض به پایانه مراجعه کرده بودند، مورد اصابت گلوله قرار گرفتند. مهاجمان سه نفر بودند اما یک نفرشان متواری شد. حالا کارگرها باور نمی‌کنند که با افراد دستگیر شده با عدالت برخورد شود چون به هر حال طرف دعوای آن‌ها، بخش قدرتمند و وابسته به دولت است.»
روز هشتم خرداد امسال خبر تیراندازی در سایت‌های داخل کشور منتشر شد. کارگران تاسیسات ضد عفونی پایانه بندر امام از ترس بی‌کاری و تحت فشار گرانی و تورم و تحریم‌ها، جلوی این پایانه جمع شده بودند تا از مداخله غیر قانونی بخش دولتی برای تاسیس دو سایت ضدعفونی جلوگیری کنند. در طول ۹ ماه قبل از آن، کارگرها بارها با زور و ارعاب مورد تهدید قرار گرفته بودند اما این بار به جای تهدید، با شلیک گلوله مواجه شدند.
عامر هم آنجا حضور داشته است. او با یکی از افرادی که مضروب شد، فقط یک قدم فاصله داشت: «ما برای اعتراض مسالمتآمیز درمحوطه داخلی پایانه تجمع کردیم. حتی روحمان هم خبردار نبود که قرار است با گلوله و تفنگ سراغ‌مان بیایند. یک سواری ۲۰۶ به ما نزدیک شد که سه نفر سرنشین مسلح داشت. هیچ کس فرصت و قدرت واکنش و عکس‌العمل نداشت. آن‌ها اسلحه را سمت ما گرفتند و شلیک کردند. چند نفر، از جمله دو کارگر به نام‌های "امید دهدشتی" و "محمد بزدوده" غرق در خون روی زمین افتادند.»
اما چرا یک اعتراض کارگری باید تا این حد به خشونت کشیده شود؟ عامر جواب این سوال را در شکل راه‌اندازی و دست‌های قدرتمند پشت سایت‌های دولتی می‌داند. او ادعا می‌کند که
فرماندار و بخشدار مخالف این سایت‌ها بودهاند اما سودجویی مدیر کل پایانه‌های خوزستان که با معاون وزیر راه ارتباط نزدیک دارد، باعث پیش رفتن مراحل تاسیس آن‌ها شده است: «تقریبا همه کارگرها می‌دانند که مدیر کل پایانه بارها با تذکر و اخطار از سوی مقامات بالاتر مواجه بوده است. اما به نظر می‌رسد او از حمایت نهادهای قوی‌تر و پشت پرده سود می‌برد.»
به گفته این کارگر، هر هشت سایت شست‌وشو و ضدعفونی خودروهای سنگین حمل بار در منطقه برای پوشش این کار کافی هستند و حتی به حد اشباع رسیده‌‌اند و علت راه‌اندازی دو سایت دیگر با وجود تجهیزات و کارگرانی که سال‌ها در این بخش مشغول به کار هستند، برای هیچ کس معلوم نیست.
عامر حتی از زبان محلی‌های شهر هم شنیده که «غلام‌رضا شریعتی»، استاندار خوزستان از مدیرکل پایانه‌های استان درخواست کرده است تا در مورد راه‌اندازی سایت‌های تحمیلی به نظر فرماندار توجه کند. اما نظر مخالف فرماندار هم‌چنان اهمیتی نداشته است.
مهدی، مدیر عامل یکی از شرکت‌های خصوصی ضد عفونی در پایانه بندر امام می‌گوید کارگرها برای توسعه سایت دو شرط اساسی داشتند: «آن‌ها خواهان تشکیل یک کمیته با عضویت مدیرکل اقتصادی استانداری، فرمانداری، اداره کل حفاظت محیط زیست و اداره کل بنادر و بررسی این موضوع بودند. نظر کارگران این بود که به صورت کارشناسی اعلام شود که اساسا ظرفیتی برای تشکیل سایت جدید وجود دارد یا خیر. دوم این که به شرکت‌های قدیمی‌تر اطمینان خاطر بدهند که ادامه روند کار و امنیت شغلی آن‌ها محفوظ خواهد ماند. به نظر من، این دو شرط کاملا معقول و منطقی است. اما توجهی به آن نشد.»
او می‌گوید به مدت چندین سال برای گرفتن مجوز شرکت خود دوندگی کرده است: «به سایت‌های ضدعفونی مستقر در جاده منتهی به بندر امام به سختی و با دوندگی و شرایط سخت و خاص مجوز داده شده است. اما حالا سوال این جا است که چرا با این همه اصرار و تسهیلات و بدون آن‌که هیچ نیازی به سایت جدید باشد، در این مورد پافشاری می‌کنند.»
مجوزهای جدید از نظر کارگران حاضر در پایانه بندر امام، با استفاده از رانت دولتی و تبانی مابین بخش دولتی با «پیمانکاران دوست، مرتبط و نورچشمی» اعطا می‌شوند. کارگران و مدیران معترض شرکت‌های ضد عفونی کامیون‌ها و تانکرهای حمل بار در بندر امام خمینی می‌گویند راه‌اندازی سایت‌های جدید احتمالا منجر به بی‌کار شدن ۵۰۰ کارگر و رکود سرمایه هشت شرکت با سابقه بخش خصوصی در این منطقه خواهد شد.
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر