آمارهای یک ماه پیش تورم هیچ نکته یا نشانه امیدوارکننده‌ای نداشت، اما مقام‌های دولتی آن را به فال نیک گرفتند و آن را حمل بر مهار تورم کردند. پیش از همه محمدباقر نوبخت که مغز متفکر اقتصادی دولت در دو سال گذشته است، با اطمینان اعلام کرد: «در مهار تورم موفق شده‌ایم». رسانه‌های نزدیک دولت هم کاهش تورم ماهانه به کمتر از یک درصد را نشانه خوابیدن التهاب بازار فرض کردند و اظهار امیدواری کردند اوضاع به همین نحو ادامه پیدا کند.
کار تا آنجا پیش رفت که روزنامه ایران در گزارشی که روز ۲۵ تیر ماه با عنوان «راز مهار تورم» منتشر کرد نوشت: «برآوردهای اولیه نشانگر آن است که کاهش شتاب تورم در ماه جاری روند خود را ادامه داده و نرخ تورم در تیرماه مجدداً کاهش خواهد یافت. از سوی دیگر، نرخ ارز به عنوان یک مولفه مهم و موثر در تغییرات نرخ تورم طی هفته گذشته کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است، به طوری که تحلیل فعالان بازار این‌گونه است که این روند نزولی ادامه خواهد یافت».
تنها هفت روز زمان لازم بود تا مشخص شود این پیش‌بینی راهی به واقعیت ندارد. گزارش دیروز مرکز آمار ایران نقض همه امیدواری یک ماهه اهالی دولت و رسانه‌های نزدیک به ایشان بود، چنانکه نشان می‌داد رقم تورم ماهانه بعد دو ماه که سیر نزولی پیدا کرده بود دوباره رو به افزایش است و به ۲.۸ درصد رسیده است. رقمی که معادل یک سال تورم در بسیاری از کشورهای دنیا است، در ایران طی یک ماه اتفاق افتاده است.
معنی ساده این حرف این است که هنوز هیچ نشانه‌ای از آرام شدن اوضاع دیده نمی‌شود. نوسان همچنان ادامه دارد و امیدی به اصلاح امور در کوتاه‌مدت و حتی میان‌مدت نیست. حتی اگر فرض محال کنیم از فردا قیمت هیچ کالایی در ایران افزایش پیدا نکند و همه چیز ثابت بماند، ۱۴ ماه طول خواهد کشید تا دوباره نرخ تورم در ایران یک رقمی شود و اگر اوضاع به همین منوال ادامه پیدا کند و ماهانه ۲.۷ درصد به قیمتها اضافه شود، نرخ تورم سالانه ایران از ۳۷درصد پایین‌تر نخواهد آمد. یک فاجعه تمام‌عیار اقتصادی که نتیجه‌ای جز فرسایش سرمایه‌های ملی در پی نخواهد داشت.
اعداد و ارقام مهم تورم تیر ۹۸
آن طور که مرکز آمار گزارش داده در تیر ماه ١٣٩٨ سطح عمومی قیمتها به نسبت خرداد ماه ۲.۸ درصد افزایش کرده و رقم شاخص کل (که در سال۱۳۹۵ معادل ۱۰۰ تعریف شده بوده) به نزدیک ۱۸۰ رسیده است. این رقم ۴۸ درصد بیشتر از شاخص تیر ۹۷ است. یعنی متوسط هزینه‌های خانوار از غذا تا مسکن و حمل و نقل و... در طول یک سال گذشته ۱.۵ برابر شده است. نرخ تورم ۱۲ ماهه هم نزدیک ۳درصد به نسبت ماه قبل افزایش یافته برای اولین بار در ۵ سال گذشته از ۴۰ درصد گذشته است. یعنی میانگین هزینه خرید مجموعه کالا و خدمات یکسان در فاصله تیر ۹۷ تا ۹۸، ۱/۴ برابر بیشتر از میانگین هزینه در فاصله تیر ۹۶ تا ۹۷ است.
تورم شهری و روستایی
سطح عمومی قیمتها برای خانوارهای شهری کشور در تیر ماه ۹۸ به نسبت ماه گذشته ٢.٩ درصد افزایش داشته و تورم نقطه به نقطه (مقایسه با تیر ۹۷) به ۴۶.۹ درصد رسیده است.
همچنین تورم ماهانه در مناطق روستایی ١.٨ درصد بوده است و قیمتها به نسبت تیر پارسال ۵۶.۵ درصد افزایش یافته است.
با شکل‌گیری بحران تورم از ابتدای سال ۹۷، همواره نرخ تورم در مناطق روستایی بیش از مناطق شهری بوده است.
در میان دهکهای درآمدی بیشترین تورم را در تیر ماه امسال طبقه متوسط (دهکهای درآمدی پنجم تا هشتم) تجربه کرده‌اند. بیشترین تورم در دامنه تغییرات نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیرماه ١٣٩٨ برای دهکهای مختلف هزینه ای از ۴۰.۱ درصد برای دهک اول تا ۴۳.۱ درصد برای دهک دهم در نوسان بوده است.
ساختار تورم در تیر ۹۸
شاخص قیمت در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» هم نسبت به ماه قبل ١,٣ درصد و در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» ٣.٥ درصد افزایش نشان میدهد. درصد تغییرات شاخص قیمت در ماه جاری نسبت به تیر ماه ١٣٩٧ برای این دو گروه به ترتیب ٧١.٨ و ٣٨.٤ درصد است.
در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت در گروه «لبنیات و تخم مرغ» (تخم مرغ، ماست پاستوریزه، شیر پاستوریزه) با رکورد تورم ماهانه ۱۰.۵درصد ثبت شده است. اما قیمت «قند و شکر و شیرینی» (قند و شکر) و همچنین «سبزیجات» (پیاز، گوجه فرنگی، خیار و فلفل دلمه‌ای) نسبت به ماه قبل، اندکی کاهش داشته است.
در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» گروه «بهداشت و درمان» (خدمات بیمارستانی و خدمات طبی سرپایی) و گروه «مسکن، آب، برق و گاز» (اجاره بها) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
این یکی از ویژگی‌ها تورم در ماه‌های اخیر و جابجایی اجزای تورم است. یعنی اگر تا چند ماه پیش قیمت مواد خوراکی افزایش چشمگیر داشت، اخیرا تورم به کالا و خدمات غیر خوراکی، از همه مهم‌تر به مسکن رسیده و افزایش قیمتها در این بخش بیشتر بوده است.
به عنوان مثال نقطه اوج تورم مواد غذایی در مرداد پارسال بود تورم ماهانه خوراکی و آشامیدنی‌ها در مناطق شهری به رقم بی‌سابفه ۹.۳ درصد رسید. در چنین شرایطی تورم مواد غیر خوراکی کمتر از ۴درصد بود. در باقی موارد به جز دو ماه اخیر معمولا تورم مواد خوراکی بیش از مسکن و کالاهای غیر خوراکی بوده است، اما در دو ماه اخیر این روند تغییر کرده است.
یکی از دلایل این تغییر افزایش قیمت مسکن در فصل جابجایی است که عملا باعث ایجاد شرایط بحرانی در شهرها شده است. سهم مسکن در سبد خانوار به طور متوسط بیش از ۳۵درصد است. در مناطق شهری این رقم به نزدیک ۴۰درصد می‌رسد. قاعدتا افزایش قیمتها در این بخش، به شدت روی بودجه خانوارهای کم‌درآمد اجاره‌نشین تاثیر خواهد گذاشت و باعث کوچک‌تر شدن سفره غذا و افزایش خط فقر مطلق و گرسنگی می‌شود.
مطالب مرتبط:
با تورم تا ۱۴۰۰؛ تحلیل آمار تورم خرداد ۹۸
تحلیل تورم اردیبهشت ۹۸؛ آیا امیدی به مهار بحران است؟
پرونده تورم ۱۳۹۷ بسته شد/ رکوردهای احمدی‌نژاد چگونه شکسته شدند
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر