شاید شنیده باشید آن جمله سیاهی که با جهل درآمیخته و می‌گوید: «یکی دیگر پولش را گرفته، تو حرصش را می‌خوری.» می‌توان همین جهل را تقریبا به‌تمامی سطوح جامعه تسری داد. همانی که وقتی از بی‌تابی تو برای تماشای یک صحنه از فوتبال، صورتش را درهم می‌کشد و فیلسوف‌گونه همین جمله را به صورتت می‌کوبد، برای سیاست و اقتصاد و فرهنگ و جامعه هم همین نسخه‌ها را از قبل پیچیده است؛ «اصولگرا بارش را بسته»، «اصلاح‌طلب لابی‌اش را کرده»، «اپوزیسیون لابی‌اش را کرده»، «اعتراض کارگر بازی سیاسی است»، «زن را چه به کار و دانشگاه».
این فقط یک تمثیل است برای عبور از این جهل مرکب. گروه G7 از هفت‌کشور اقتصادی برتر جهان به‌عنوان یک نهاد بین‌المللی (بین دولتی) تشکیل شد. اتحادیه اروپا هم تازگی‌ها به این گروه پیوسته است. اسامی را دقت کنید؛ فرانسه، آلمان و ایتالیا، قهرمانان و میزبانان جام‌های جهانی از سال ۱۹۹۰ تا امروز. آمریکا و بریتانیا، قهرمان و نایب‌قهرمان المپیک ریودوژانیرو، ژاپن قهرمان آسیا، میزبان المپیک ۲۰۲۰، کانادا قهرمان المپیک‌های زمستانی.
ورزشگاه‌هایشان اما گاه‌وبیگاه سرچشمه جنبش‌های سیاسی هم می‌شود. فرانسوی‌ها از سال ۱۹۹۴ میلادی جنبش برداشتن فنس‌ها در ورزشگاه‌ها را به راه انداختند. پیش از فروپاشی دیوار برلین، هواداران باشگاه «اف.سی. برلینر» باشگاهی که زیرنظر «اشتازی» یا همان وزارت امنیت و پلیس مخفی آلمان شرقی اداره می‌شد، در ورزشگاه شعار «ما یکی هستیم» سر دادند. سرکوب هم شدند، اما باز داستان ادامه داشت. در آمریکا رقابت‌های NBA محفلی شده است برای اعتراض بازیکن و هوادار سیاه‌پوست یا معترض به سیاست‌های کاخ سفید.
این میان، جامعه فوتبال هم با سکوهایش همراه شده است؛ نه‌فقط میان کشورهای G7 یا توسعه‌یافته‌هایی که حق اعتراض مدنی برای شهروندان خود قائل شده‌اند. حتی در سوریه هم «عبدالباسط ساروت» تبدیل به قهرمانی شد که در ۱۹ سالگی پیراهن تیم ملی فوتبال کشورش را از تن درآورد و هشت سال به مبارزه با حکومت «بشار اسد» رفت. درنهایت هم خردادماه امسال در استان «حما» درگذشت.
میان جامعه ورزشی ایران هم چه پیش و چه پس از انقلاب، کم تعداد نبودند. از «جواد الله‌وردی» و «پرویز قلیچ‌خانی» گرفته که یکی به یک شب و دیگری به چند ماه حبس توسط ساواک محکوم شد تا پس از انقلاب که «ناصر حجازی» تصویر آیتالله خمینی را در دومین سال انقلاب پس زد و گفت: «من اصل نظام را قبول ندارم. با عکسش می‌خواهید عکس بیندازم؟» و بعد هم رفته بود به بنگلادش.
این سال‌های اخیر، چند نفر سرآمد شده‌اند. همان جماعتی که شاید شنیده باشید که «پولش را می‌گیرند» و البته که پول هنر و فن‌شان را گرفته‌اند.
«علی کریمی» بارزترین نمونه سال‌های اخیر است. مردی که یک‌تنه مقابل فساد در فدراسیون فوتبال ایران ایستاد. از حق بازیکنانی که باید مقابل ورزشکاران اسرائیلی مبارزه کنند اما ناخواسته به مبارزه نکردن تن داده‌اند حرف زد و البته به سیاستمداران تاخت.
دومین سرآمد «مسعود شجاعی» است. او مقابل مکابی اسرائیل در لیگ اروپا به زمین رفت و موردحمله تندروهای ایران قرار گرفت. در دیدار با «حسن روحانی» وقتی به‌عنوان کاپیتان تیم ملی فرصتی کوتاه به دست آورد تا سخنرانی کند، از ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌های ایران انتقاد کرد. در زمان انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «هیچکدام از کاندیداها به انتخاب ما مردم نبوده‌اند و به ما تحمیل‌شده‌اند.» او البته اعلام کرد میان تمام این گزینه‌ها به حسن روحانی رای خواهد داد.
شجاعی حالا برای دختری که خودش را آتش زده است فریاد می‌کشد. عصر دوشنبه ۱۱ شهریور، گزارش خودسوزی دختری در مقابل یکی از دادسراهای تهران به اورژانس اعلام شد. جرم این دختر تلاش برای ورود به ورزشگاه آزادی در اسفندماه سال ۱۳۹۷ بود که از سوی نیروی انتظامی دستگیر شد.
شجاعی در اینستاگرام خود نوشته است: «همان‌گونه در گذشته‌های نه‌چندان دور، اعمال زور برای برداشتن حجاب به ضرب چماق و یا عدم حق انتخاب برای رفتن دخترانمان به مکتب و مدرسه، باعث تعجب ما و سرزنش طرز تفکر شنیع و قرون‌وسطایی گذشتگانمان شده است. بدون شک امروز هم خودسوزی دختری که دلیل کارش تمدید حکم بازداشتش به اتهام تلاش برای دیدن یک مسابقه فوتبال بوده، برای آیندگان غیرقابل درک است.»
او به‌صراحت موضع کنونی و سیاست حاکم را «تفکر شنیع» و «قرون‌وسطایی» خوانده که برای آیندگان غیرقابل درک خواهد بود.
دختری که خودش را مقابل یکی از دادسراهای تهران به آتش کشید، از بیماری دوقطبی رنج می‌برد. خواهرش گفته بود باوجود اعلام پزشک متخصص و ارائه مدارک پزشکی، مراحل دادرسی او به همان شکلی پیش رفت که برای سایر شهروندان عادی در نظر گرفته شده بود.
مسعود شجاعی در استوری خود شعر «پشت دریاها» از «سهراب سپهری» را هم منتشر کرد. پیش‌ازاین «مریم شجاعی» خواهر مسعود نیز در یادداشتی که برای «نیویورک‌تایمز» نوشته بود و هم‌چنین در دیدار با خانم «فاطما سامورا» دبیرکل فدراسیون جهانی فوتبال، خواستار رسیدگی به ورود زنان به ورزشگاه‌های ایران و بازشدن درهای ورزشگاه به روی دختران شده بود.
«وریا غفوری» اما یکی دیگر از همین جامعه فوتبال ایران است. پسری که حتی اعتراض آیتالله «علی خامنه‌ای» رهبر جمهوری اسلامی ایران را هم برای خود خرید.
بهمن‌ماه سال ۱۳۹۷ و در جریان اعتراض‌های پیاپی وریا غفوری و علی کریمی به وضعیت اقتصادی ایران، علی خامنه‌ای دریکی از سخنرانی‌های خود گریزی به واکنش‌های اخیر این دو زد و گفت: «به یاد داشته باشید امنیت خود را از کجا آورده‌اید.»
یک هفته پیش‌ازاین سخنرانی، پس از آن‌که «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران گفت: «به دفاع از مردم فلسطین افتخار می‌کند» و همین‌طور مدعی شد که «امروز همه ما زیر فشار هستیم»، علی کریمی ستاره سابق تیم ملی فوتبال ایران و سرمربی وقت باشگاه سپیدرود رشت، در اینستاگرام خود نوشت: «آقای دكتر كدوم (ما) تحت فشارند؟ (ما) ما يا (ما) شما دقيقا؟»
در همان مقطع زمانی هم وریا غفوری، بازیکن کرد تیم ملی فوتبال ایران و باشگاه استقلال تهران نسبت به «کشته شدن کولبران»، «بازداشت فعالان محیط‌زیست»، «آتش‌سوزی مدارس مناطق فقیر کشور» و «ورود زنان به ورزشگاه‌ها» و البته «وضعیت اقتصادی» واکنش نشان داده بود.
رهبر ایران همان زمان و پس از آن‌که به‌صورت غیرمستقیم خطاب به این دو چهره فوتبال ایران گفته بود که هر‌آن‌چه دارند از برکت نظام است به هواداران خود یک پیام ویژه هم داد: «گروه‌های جوان و مومن و انقلابی باید هر کاری را که امکان‌پذیر است در چارچوب قوانین و مصلحت کشور انجام دهند و معطل کسی نباید بمانند.»
اما بااین‌حال بازهم وریا غفوری ساکت نمانده است. او در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «دیدن یک مسابقه فوتبال یک حق طبیعی برای عموم مردم جامعه است ولی در کشور عزیزمان ایران حق بسیاری از افراد جامعه به دلیل زن بودن پایمال میشه و اجازه حضور در ورزشگاه‌ها داده نمی‌شود.»
بازیکن تیم ملی فوتبال ایران و باشگاه استقلال هم‌چنین نوشته است: «ما گذشتگانمان را مواخذه می‌کنیم و غافل از اینکه همین راه ندادن خانم‌ها به ورزشگاه که در سال‌های عمر ما اتفاق افتاده و وجود دارد. این امر نادرست دلیلی است برای مواخذه ما توسط نسل آینده! خبری که در این چند روز به گوشمان رسید واقعاً دردناک بود اقدام یک دخترخانم جوان به خودکشی در پی مشکلاتی که دامن‌گیرش شد برای ورود به ورزشگاه! کاش یک اتحاد همگانی داشتیم که خانم‌ها به حقشون که ورود با احترام به استادیوم‌های فوتبال است می‌رساندیم.»
وریا غفوری البته پیش‌ازاین هم به دلیل همین واکنش‌ها، به کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال احضار شده بود.
گاهی هم این‌گونه نیست که آن‌ها فقط پولش را بگیرند و شما حرص بخورید. گاهی آن‌هایی که پول هنرشان را گرفته‌اند حرص می‌خورند و شما روی سکوها سکوت می‌کنید.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر