در نگاه اول، وجه مشترک آن‌ها معلوم نیست؛ یکی چینی است، دیگری لبنانی و آن یکی انگلیسی. اما یک موضوع باعث شده است در کنار هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد گرد هم بیایند و تشکیل گروهی جدید را اعلام کنند. نام گروه، خود گویای ماجرا است: «ائتلاف خانواده‌ها؛ خانواده‌ها و گروگان‌ها علیه گروگان‌گیری دولتی.»
آن‌ها خانواده‌های رنج‌دیده افرادی هستند که اکنون در زندان‌های ایران به سر می‌برند و یا قبلا در چنین وضعیتی بوده‌اند.
در حال حاضر ۱۷ زندانی دو تابعیتی و خارجی در زندان‌های ایران به سر می‌برند.
با دستگیری افراد دو تابعیتی در سال‌های اخیر و صدور احکام طولانی‌مدت و اعدام برای آن‌ها، موضوع گروگان‌گیری و حل‌وفصل مشکلات خارجی ایران با استفاده از دو تابعیتی‌ها از سوی برخی مطرح شده بود. اما در چند روز اخیر، دولت ایران خود به صراحت درباره این موضوع حرف زده است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران همین چند روز پیش، در گفت‌وگو با «ان‌پی‌آر» رسما پیشنهاد داد «ژیو وانگ»، شهروند چینی‌تبار امریکایی و دانشجوی دکترای تاریخ در «دانشگاه پرینستون» که نزدیک به چهار سال است در ایران در زندان به سر می‌برد، با یک استاد دانشگاه ایرانی که در امریکا زندانی است، معاوضه شود.
پیشنهاد جمهوری اسلامی در مورد «نازنین زاغری‌رتکلیف»، فعال عرصه خیریه و شهروند مشترک ایران و بریتانیا، حتی بی‌شرمانه‌تر است. زاغری‌رتکلیف هم‌اکنون حدود چهار سال است که در زندان به سر می‌برد و ایران علنا می‌گوید که آزادی او منوط به حل یک اختلاف مالی با بریتانیا است.
«جرمی هانت»، وزیر خارجه سابق بریتانیا گفته بود که ایران او را به خاطر «امتیاز دیپلماتیک» نگه داشته است.
به گزارش روزنامه «گاردین»، «محمدجواد ظریف» این موضوع را تایید کرده و گفته حاضر بوده است در ازای پرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی بریتانیا به ایران، در دادگاه برای آزادی نازنین زاغری‌راتکلیف استدلال کند. اما وزیر خارجه جدید بریتانیا این کار را «باج گیری» خواند و جلوی آن را گرفت.
«ائتلاف خانواده‌ها» روز سه‌شنبه در اتاق کوچکی واقع در خیابان چهل و دوم نیویورک، چند صد متر آن‌طرف‌تر از مقر سازمان ملل تشکیل شد. «ریچارد رتکلیف»، همسر نازنین زاغری، توضیح داد که در ابتدا استفاده از واژه «گروگان‌گیری» مورد اختلاف بوده است. خانواده او تنها یک سال است که از چنین اصطلاحی استفاده می‌کنند. به گفته خانواده‌ها، این واژه به روشنی نشان می‌دهد که عزیزان آن‌ها بدون هرگونه روند قانونی زندانی شده‌اند.
رتکلیف گفت: «به نظر من این کار، گروگان‌گیری دولتی است.»
او افزود که این سنت جدید دیپلماسی با گروگان‌گیری است و جهان باید متوجه آن باشد.
بیشتر دولت‌های غربی هنوز حاضر نیستند از اصطلاح گروگان‌گیری استفاده کنند. یک منبع به «ایران‌وایر» می‌گوید دقیقا به همین دلیل دولت کانادا که هر سال قطع‌نامه مربوط به اوضاع حقوق بشر ایران را در مجمع عمومی معرفی می‌کند، حاضر نبود میزبان جلسه افتتاح ائتلاف خانواده‌ها باشد.
«علی رضاییان» از جمله افرادی بود که در جلسه روز سه‌شنبه سخن گفت. او برادر «جیسون رضاییان» است؛ خبرنگار روزنامه «واشنگتن پست» که ۱۸ ماه در زندان بود و سرانجام در مبادله با زندانیان ایرانی در امریکا، در پی امضای تواق‌نامه «برجام»، در ژوییه ۲۰۱۵ آزاد شد: «به ما می‌گفتند نگویید گروگان، عصبانی می‌شوند. اما ما باید این تفکر را که این دستگیری‌ها ممکن است موجه باشند را از میان ببریم.»
جیسون رضاییان هم در این جلسه شرکت داشت اما نه به عنوان سخن‌ران بلکه به عنوان یکی از خبرنگاران حاضر. او نمادی از امید برای خانواده‌های حاضر است.
در بین سخنرانها هم یک نشانه امید وجود داشت؛ «نزار زکا»، کارشناس فن‌آوری اطلاعات و تاجر لبنانی که ۲۱ خرداد سال جاری آزاد شد.
او شهریور۱۳۹۴ برای شرکت در یک کنفرانس کارآفرینی به دعوت «شهیندخت مولاوردی»، معاون وقت رییس‌جمهوری در امور زنان و خانواده به ایران آمده بود اما چند روز بعد بازداشت شد. دولت ایران اعلام کرد جرم او «جاسوسی» است و به ۱۰ سال زندان محکوم شده است.
«بابک نمازی» که برادر و پدرش، «سیامک» و «باقر» به ترتیب مهر و بهمن ۱۳۹۴ در ایران بازداشت شدند، گفت: «دیدن نزار به ما امید می‌دهد. واقعا سخت است بگوییم در این چهار سال بر همه ما چه رفته است.»
نمازی افزود: «ایران ما را به دلایلی انتخاب کرده است که تا امروز نمی‌دانیم.»
زکا نیز گفت حلقه شرورانه گروگان‌گیری باید خاتمه یابد و این کار تنها با همکاری دولت‌های متفاوت ممکن است.
آزادی خود او تنها پس از دخالت «میشل عون»، رییس‌جمهوری لبنان و وساطت «حسن نصرالله»، دبیرکل «حزب‌الله» این کشور ممکن شد. در شبکه پیچیده سیاست منطقه، عون متحد حزب‌الله و در نتیجه، متحد تهران محسوب می‌شود.
از دیگر سخن‌ران‌های جلسه، خانم «هوآ چو» بود؛ همسر ژیو وانگ و یکی از اعضای بنیان‌گذار ائتلاف خانواده‌ها. او ابراز امیدواری کرد که کشور زادگاهش، چین به آزادی همسرش کمک کند.
وانگ متولد چین است اما بعدها شهروندی امریکا را گرفت. طبق قانون چین، داشتن دو تابعیت مجاز نیست. در نتیجه، پکن او را شهروند خود نمی‌داند. هوآ در ضمن گفت دولت امریکا هم باید بیشتر برای آزادی همسرش تلاش کند.
او یادآوری کرد که دخالت شخص رییس‌جمهوری امریکا، «دونالد ترامپ»، منجر به آزادی شهروندانی هم‌چون یک کشیش در ترکیه و یک خواننده معروف در سوئد شده است: «شعار امریکا اول، باید به معنی اولویت تمام شهروندان امریکا باشد و نه فقط آدم‌های مشهور.»
تاکید مشترک خانواده‌ها بر این بود که دولت‌های مختلف خارجی باید در این زمینه با یک‌دیگر همراهی کنند. رتکلیف گفت: «این فقط مشکل امریکا نیست، فقط مشکل بریتانیا نیست، دارد به مشکلی بین‌المللی بدل می‌شود.»
نامه‌ای برای روحانی
رتکلیف، نمازی و «سارا موریارتی»، دختر «رابرت لوینسون»، مامور سابق پلیس فدرال امریکا که ۱۲ سال پیش طی سفری به جزیره کیش مفقود شده است، در اقدامی مجزا از کار ائتلاف خانواده‌ها، نامه مشترکی به حسن روحانی نوشته و خواهان دیدار با او در نیویورک شده‌اند. این نامه تا کنون بی‌پاسخ مانده است.
روز سه‌شنبه، بابک نمازی و ریچارد رتکلیف به نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل که واقع در ساختمانی در خیابان سوم «منهتن» است، سر زدند و خواهان دیدار با روحانی، ظریف یا سایر مقامات ایران شدند. اما این تقاضا نیز بی‌پاسخ مانده است.
در نامه آن‌ها به روحانی که نسخه‌ای از آن در اختیار «ایران‌وایر» قرار گرفته است، خانواده‌ها آیه‌ای از قرآن نقل کرده و از حسن روحانی خواسته‌اند تحت الهام ارزش‌های اسلامی و به عنوان کسی که خودش هم پدر است و هم فرزند، برای آزادی گروگان‌ها تلاش کند.
هم‌بستگی
رتکلیف تاکید کرد که هدف ائتلاف، «هم‌بستگی» است و دادن این پیغام به خانواده‌ها که تنها نیستند. سایر افراد حاضر هم بر این نکته تاکید داشتند.
نزار یادآوری کرد که پشتیبانی از گروگان‌ها بسیار مهم است و در زندان همین پشتیبانی‌ها و هم‌بستگی‌ها موجب دل‌گرمی او می‌شده‌اند.
تلاش اصلی خانواده‌ها به وضوح، مطرح نگه داشتن یاد، نام و رنج عزیزان خود در فضایی است که اخبار مربوط به ایران در رسانه‌ها بسیار است و اشاره به این قربانیان، اندک.
«مریم ملک‌پور» که برادرش «سعید» اخیرا موفق شد به کانادا برود، یکی دیگر از شرکت کنندگان در این رویدا بود. سعید ملک‌پور، فعال سایبری در سال ۱۳۸۶ در ایران بازداشت شد. او را ابتدا به اعدام محکوم کرده بودند اما سپس با یک درجه تخفیف، به حبس ابد محکوم شد. ملک‌پور ۱۱ سال را بدون مرخصی در زندان گذرانده است. تیرماه امسال که به مرخصی آمد، قید وثیقه را زد، از ایران خارج شد و خود را به کانادا رساند.
«ویدا مهران‌نیا»، همسر «احمدرضا جلالی»، از دیگر شرکت‌کنندگان بود. احمدرضا جلالی، پزشک، استاد و پٰژوهش‌گر مدیریت حوادث مترقبه است که به اتهام «فساد فی‌الارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل»، محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات وارده به خود را رد و اعلام کرده که تحت شکنجه جسمی و روانی وادار به اعتراف علیه خودش شده است. اما حکم اعدام او در کمتر از دو ماه بعد از سوی دیوان عالی کشور تایید شد. او در خطر اعدام قرار دارد.
مطالب مرتبط:
۴۰ سال گروگان‌گیری جمهوری اسلامی؛ دکترین حل مشکلات خارجی ایران چیست؟
دستگیری دانشجوی ایرانی مقیم لندن در تهران
ریچارد رتکلیف: در همان هفته اول بازداشت از نازنین خواستند جاسوسی ایرانیان لندن را کند
یکی از دوستان احمدرضا جلالی: گفته بودند اگر همکاری کند پرونده را مختومه اعلام می‌کنند
یکی از بستگان حمید بابایی: گفته بودند دانشجویان ایرانی مقیم بلژیک را زیر نظر بگیر
همسرکامیل احمدی: همسرم برای پژوهش‌هایی که مجوز ارشاد داشته، بازجویی شده است
همسر کامیل احمدی، پژوهشگر ایرانی-بریتانیایی: از دلیل بازداشت او بی‌خبریم
۴ دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی در زندان اوین؛ مبارزه با تروریسم یا گروگان‌گیری؟
سخن‌گوی خانواده مایکل وایت: دادستان مشهد دستور منع تماس تلفنی مایکل را صادر کرده است
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر