آتش‌سوزی در کمپ پر ازدحام «موریا» جزیره «لس‌بوس»؛ مرگ چندین پناهجو

تماشا در یوتیوب

روز یک شنبه ۲۹ سپتامبر کمپ پناه‌جویان «موریا» در جزیره «لس‌بوس» یونان دچار آتش‌سوزی شد. تعدادی از پناه‌جویان فارسی‌زبان ساکن کمپ می‌گویند مقابل چشمان‌شان، چند پناه‌جو کشته شدند. آمار رسمی هنوز اعلام نشده اما میان پناه‌جویان حرف از  کشته شدن چهار  تا ۹ پناه‌جو  است.

گفته می‌شود بیشتر ساکنان کانکس‌هایی که دچار آتش سوزی شده، ایرانی و افغانستانی بوده اند.

مشخص نیست که دقیقا چه اتفاقی باعث وقوع آتش‌سوزی شده است. اما برخی می‌گویند اتصالی سیم‌های برق این واقعه را رقم زده. کمپ موریا در جزیره لس‌بوس طبق آمار رسمی بیش از ۱۲هزار پناهجو را در خود نگهداری می‌کند. البته پناه‌جویان می‌گویند شمار بیشتری در این کمپ حضور دارند. چادرها و کانکس‌‌ها روی زمین قرار دارند. تمامی چادرها و کانکس‌‌ها از امکانات اولیه مثل برق و وسایل گرمازا برخوردار نیستند و برای همین پناه‌جویان ناچارند سیم‌ها را به هم وصل کنند و وسیله‌ای گیر بیاورند تا فصل سرما را سر کنند. سیم‌ها از روی زمین‌هایی می‌گذرند که آلوده و خیس از باران و فاضلاب هستند. کودکان هم در همین محیط شب و روز مشغول بازی و سپری روزگارشان‌اند.

آتش‌سوزی‌ها و مرگ و میر پناه‌جویان در کمپ‌هایی که گاه حتی از حداقل امکانات بهداشتی و رفاهی برخوردار نیستند، اتفاقی روزمره است. گاه هم نه به این دلایل، بلکه پناه‌جویان در جنگ میان ملیت‌های مختلف که آن‌هم اتفاقی معمول در جهان پناه‌جویان است، جان خود را به دست یکدیگر از دست می‌دهند. مرگ در جهان پناه‌جویی عادی شده است.

پناه‌جویان ساکن موریا می‌گویند آتش‌نشانی دیر برای خاموش کردن آتش اقدام کرد. آن‌هم کمپی که هرچند ماه یک‌بار دچار آتش‌سوزی می‌شود: «آتش‌نشانی با فاصله ۲۰ متری می‌خواست آتش را خاموش کند اما فایده‌ای نداشت و کانکس‌ها یکی بعد از دیگری آتش می‌گرفت. مهاجرها شلنگ را از نیروهای آتش‌نشانی گرفتند و خودشان اقدام کردند. آتش‌نشانی هیچ نقشی امروز این‌جا نداشت. فقط با ماشین آمده بود.»

«حمید» یکی دیگر از پناه‌جویان ساکن کمپ موریا است: «متاسفانه دو نفر بر اثر سوختگی‌ شدید جان خود را از دست داده‌اند. آتش‌سوزی از دو کانکس شروع شد که به طور کامل سوختند. مردم در اعتراض به شرایط کمپ اعتراض کردند و به ساختمان‌های اداری سنگ انداختند. پلیس هم با گاز اشک‌آور و باطوم از همه پذیرایی کرد.»

صدای ضبط‌‌شده یکی دیگر از پناه‌جویان فارسی‌زبان در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود: «زنی که در پنجره بود و سوخت مرد. الان جنازه‌اش را بیرون آوردند و مردم به سمت پلیس حمله کردند. قسمت اداری هم رفتیم و بچه‌ها شورش کردند. گاز اشک‌اور انداختند.» صدای مرد میان همهمه گم می‌شود. پیکر پناه‌جوی دیگری که زنده مانده بود، از میان سوختگی بیرون آورده شد.

«میلاد» یکی دیگر از پناه‌جویان ساکن «موریا» می‌گوید: «امروز ساعت ۴.۵ بعدازظهر آتش‌سوزی شروع شد. آتش‌نشانی آمده اما کاری انجام نمی‌داده. پلیس هم کاری انجام نمی‌داد. شلنگ آتش‌نشانی مال کمپ بوده. نه شلنگ آتش‌نشانی. برای همین پناه‌جوها لاستیک‌ها را از بین بردند. خود مهاجران شروع به خاموش کردن آتش کردند. شش کانکس و ۷ - ۸ تا چادر آتش گرفت. متاسفانه چهار نفر فوت کردند. برای همین پناه‌جوها می‌خواهند تظاهرات کنند. پلیس ایستاده و گاز اشک‌آور می‌زند. حتی پلیس ضدشورش آماده‌باش است. هیچ‌کس اجازه ندارد از کمپ خارج شود. اجازه فیلم‌برداری هم نداریم. دوربین و تلفن را می‌گیرند و حتی ممکن است خودت را هم با باطوم بزنند و دستگیرت هم بکنند.»

پس از خاموش شدن آتش و برقراری آتش‌بس میان پناه‌جویان و پلیس، گروهی از پناه‌جویان روی زمین به اعتراض شرایط کمپ تحصن کردند.
وضعیت نگهداری پناه‌جویان در این کمپ مساله‌ای غیرقابل انکار است. سازمان دیده‌بان حقوق بشر بارها هشدار داده است که آن‌چه در موریا رخ می‌دهد «فاجعه انسانی» است. جزیره «لس‌بوس» یکی از اولین جزیره‌هایی است که در مسیر دریایی قاچاق انسان از ترکیه قرار دارد. جزیره‌ای که طبق توافقات دولت یونان و اتحادیه اروپا و ترکیه، بایستی به وضعیت پناهندگی پناه‌جویان در همان کمپ «موریا» رسیدگی کند. پناه‌جویان بدون داشتن مجوز قادر به رهایی از این جزیره نیستند.

پناه‌جویان ساکن جزیره می‌گویند تعداد مهاجران به قدری بالا رفته که در خیابان‌ها و ساحل‌ها می‌خوابند. آوارگی و بی‌خانمانی را می‌توان در سطح شهر هم مشاهده کرد. از سوی دیگر، چند روز پیش از این آتش‌سوزی، رسانه‌ها خبر دادند که یک قایق حامل پناه‌جویان در نزدیکی جزیره «خیوس» واژگون شده و هفت نفر کودک و زن، جان خود را از دست داده‌اند. همز‌مان خبر رسید که در ازدحام نزدیکی کمپ موریا، کودکی ۵ ساله مشغول بازی بود و در کارتنی مقوایی پنهان شده بود، اما توسط یک کامیون زیر گرفته شد و جان باخت. در پی این واقعه بود که امور پناهندگان سازمان ملل متحد در توییتی گفت: «این فاجعه هرگز نباید به وقوع می‌پیوست.» هنوز مدت زیادی از این توییت نگذشته که فاجعه‌ای دیگر در موریا اتفاق میفتد.

این در حالی‌ست که به گزارش یک سازمان مردمی نروژی طی ۲۲ روز نخست ماه سپتامبر دست‌کم ۳هزار و ۴۷۲ پناه‌جو به جزیره لس‌بوس رسیده‌اند.

حالا امشب، پناه‌جویانی که شب را مقابل صف مسلح پلیس تحصن کرده‌اند، نسبت به آن‌چه سازمان‌های حقوق بشری «فاجعه‌بار» می‌خوانند اعتراض کنند. یکی از آن‌ها می‌گوید: «ممکن است تعدادی را دستگیر کنند. ولی ما ادامه می‌دهیم. امشب چند خانواده برای همیشه عزادار شده. هیچ‌کس هم هیچ‌کاری برای ما نمی‌کند.»

شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسوولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفا شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران‌وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]