کیسه‌های برنج ایرانی بر تن مانکن‌های غربی

مجله وگ، نویسنده: لیانا سیتنستاین

برای «زینب ایزدیار»، طراح برند «VVORK VVORK VVORK» یک کیسه برنج فقط ‌یک کیسه برنج نیست، بلکه لایه‌های یک اثر هنری است. ایزدیار، در سال‌های اخیر به احیای زیبایی در چیزی که به زندگی روزمره ایرانی گره‌خورده، پرداخته است و با طراحی شلوار، هویت جدیدی به کیسه‌های برنج ایرانی داده است.

کیسه‌های کتانی برنج اغلب در زادگاهش ایران طرح‌های چاپی مختصر اما درعین‌حال مبهوت‌کننده و گاه جسورانه دارند.

بعضی از طرح‌ها، فیگورهای کاریکاتوری مثل یک مرد پیتزاپز و برخی دیگر جمله‌های آغشته به طنز مثل «برنج سیاه دم‌باریک» به خط نستعلیق دارند با ترکیبی از رنگ سرخ خونی و سبز تیره که یادآور رنگ‌های پرچم ایران است. ایزدیار با طراحی‌های منحصربه‌فردش معنای قابل‌توجهی به این کیسه‌ها بخشیده، به چیزهایی که از آیتم‌های ناچیز زندگی روزمره محسوب می‌شوند و دورانداختنی هستند.

زینب ایزدیار در ایران بزرگ‌شده و برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در رشته طراحی گرافیک در دانشگاه ییل به آمریکای شمالی مهاجرت کرده است، او از سال ۲۰۱۷ برند خودش را به بازار می‌آورد و پیش‌زمینه فرهنگ ایرانی را به دنیای طراحی‌هایش گره می‌زند. حتی اسم برند این طراح که شکل دیگر نوشته‌شده‌ای از کلمه work به معنای کار است معنای پنهانی در خود دارد؛ چون در زبان فارسی معادل حرف w در زبان انگلیسی وجود ندارد، فارسی‌زبان‌ها برای تلفظ w به انگلیسی از معادل آن برای v استفاده می‌کنند. چند سال پیش ایزدیار شروع به استفاده از کیسه‌های برنجی که در گوشه‌‌ای از آشپزخانه مادرش در ایران روی‌هم تلنبار می‌شدند، کرد. او می‌گوید: «مادر من خیلی صرفه‌جو بود ونمی توانست این کیسه‌ها را دور بیندازد.» وقتی‌که ایزدیار به شکاف دادن و دوباره دوختن این کیسه‌ها و تبدیل آن‌ها به شلوار مشغول شد، شروع به اندیشیدن درباره رابطه بین تشریح غذا و تشریح بدن انسان می‌کند و به نکات جالب‌توجهی می‌رسد: «ما همان‌طوری که درباره غذا حرف می‌زنیم در مورد بدن انسان هم حرف می‌زنیم؛ مثلا «خوش‌بو است» یا «خوشمزه است» یا «درجه‌یک هست؛ بهترین فرآورده» جالب بود برای من.»

از همان دوران، ایزدیار مشغول به طراحی و دوخت شلوارهای گشاد از کیسه‌های برنج رنگارنگ شد و یا آن‌ها را برای تزیین روی ژاکت‌ها تکه‌دوزی کرد. در مجموعه دیگری از تی‌شرت‌های طراحی‌شده‌اش، نقوش برجسته روی کیسه‌های برنج را برداشته و به آن‌ها یک تِم اروتیک اضافه کرده است؛ مثل نقاشی کردن موهای روی واژن و یا ارگان‌های تناسلی و پنهان کردن آن‌ها بین طراحی‌های دیگر کیسه.

شیفتگی ایزدیار به این کیسه‌های برنج موجب سفر او به ایران برای پیدا کردن طراح این کیسه شد. در سفر اخیرش به ایران مستقیم به کارخانه برنج سازی می‌رود. می‌گوید: «من روانی طراحی‌های روی این کیسه‌های برنج بودم و می‌خواستم هر طوری که شده، طراح آن‌ها را پیدا کنم. صاحب کارخانه از من پرسید: منظورت دقیقا چه کسی هست؟ یا اصلا چه می‌گویی؟» او درنهایت موفق به شناسایی طراح کیسه‌های برنج نمی‌شود ولی با خرید عمده این کیسه‌های برنج از کارخانه‌‌ای در ایران مجموعه‌‌ای از طرح‌های ارزشمند یک طراح گمنام را جمع‌آوری می‌کند و حالا با استفاده از آن‌ها در طراحی لباس‌هایش، فرصت دیده شدن این طرح‌ها را در سراسر دنیا فراهم می‌کند.