سکوت و تلاش فدراسیون ایران برای صعود عراق

ایران و عراق ۲۳ آبان‌ مقابل هم قرار می‌گیرند، اما بازی کمی زودتر آغاز شده است. این دومین مرتبه‌ای خواهد بود که عراقی‌ها اجازه خواهند داشت پس از هشت سال در ورزشگاه‌های خانگی خود میزبان رقابت‌های ملی و بین‌المللی باشند که زیر نظر فدراسیون جهانی فوتبال برگزار می‌شود.

از زمانی که «ابوبکر البغدادی» و پیروانش در عراق و سوریه اعلام موجودیت کردند، این دو کشور از سوی فدراسیون جهانی فوتبال اجازه میزبانی از رقابت‌های ملی و بین‌المللی باشگاهی را نداشتند. حتی ایجاد منطقه «سبز» یا همان نوار امن در بغداد هم فیفا را برای اعطای میزبانی به این کشور مجاب نمی‌کرد.

منطقه سبز به محله «کرخ» در شهر بغداد، پایتخت عراق گفته می‌شود. جایی که از سال ۲۰۰۳ و پس از حمله نظامی آمریکا به عراق و برای در برگرفتن امنیت مراکز دولتی و اداره‌های مهم حکومت ائتلاف موقت عراق، سفارتخانه‌های آمریکا و انگلیس و نیروهای چندملیتی باقی‌مانده در خاک این کشور تشکیل شد.

عراق، مانند سوریه و افغانستان که درگیر جنگ‌های داخلی و قداره‌کشی داعش و طالبان در کشورشان بودند، برای بازی‌های ملی، ورزشگاه‌های ایران را انتخاب کرد. تیم ملی عراق برای رسیدن به رقابت‌های جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه در ورزشگاه «دستگردی» تهران، جایی که زمانی میزبان اردوها و بازی‌های رسمی باشگاه پاس تهران بود، میزبان رقبایی مانند ژاپن و استرالیا شد.

فدراسیون کشور دوست و همسایه البته کمی هم خوش‌‌اشتها بود. آن‌ها زمانی که حق میزبانی نداشتند، متوجه شدند که آستان قدس رضوی، ورزشگاهی ساخته است به نام «امام رضا» که در آن زمان باشگاه‌ «پدیده» مشهد اجازه برگزاری بازی‌های خانگی خود را در آن نداشت.

خردادماه سال ۱۳۹۵ «حسین یوسفی»، مدیرعامل تربیت‌بدنی آستان قدس رضوی به «ایسنا» گفته بود: «دوستانی از کشور عراق که یک تیم کاملا فنی بودند، از ورزشگاه امام رضا بازدید کردند و شرایط را از نزدیک دیدند که موردتوجه آن‌ها نیز قرار گرفت و تمایل زیادی برای برگزاری دیدارهای تیم کشورشان در این ورزشگاه داشتند. آن‌ها تنها درخواست داشتند که مساعدت شود و تولیت آستان قدس رضوی نیز با موضوع مساعدت، موافقت کردند اما بعد نظر تولیت تغییر کرد.»

دلیل تغییر نظر آستان قدس، مخالفت فوری وزارت ورزش و جوانان با برگزاری بازی‌های تیم ملی عراق در ورزشگاهی بود که تا آن روز هیچ تیم ایرانی در آن اجازه بازی نداشت.

اما سرنگونی حکومت خودخوانده داعش، بازگشت نسبی امنیت به عراق و ساخت‌وسازهای گسترده ورزشگاه‌ها در این کشور، فیفا را مجاب کرد که به این کشور شانس دوباره‌ای برای میزبانی از حریفانش بدهد. این اعطای میزبانی اما کاملا مشروط و موقت بود.

روز بیستم مهر امسال، همان زمانی که دختران در ورزشگاه آزادی از فدراسیون جهانی فوتبال برای نخستین حضورشان پس از چهار دهه تشکر می‌کردند، ۶۵ هزار عراقی نیز در ورزشگاه «بصره» از فیفا سپاسگزار بودند و برایش شعار می‌دادند. «جیانی اینفانتینو»، رییس فدراسیون جهانی نیز میزبانی عراق را دستاورد بزرگ برای بغداد خواند.

فیفا البته به فدراسیون فوتبال عراق اعلام کرده بود در صورت بروز دوباره ناامنی‌ها که می‌توانست برگرفته از آغاز یک جنگ داخلی یا خارجی یا شورش‌های مردمی باشد، میزبانی از عراقی‌ها دوباره پس گرفته خواهد شد.

اما طی یک ماه اخیر، بغداد شاهد ناآرامی‌های گسترده بوده است. تظاهرکنندگان به فساد، بیکاری و هزینه‌های بالای زندگی معترض هستند. میزان درگیری‌ها در عراق به حدی بالا بود که آیت‌الله «سیستانی» از مراجع تقلید شیعه در عراق، خشونت‌های نیروهای امنیتی و همچنین معترضان را در اعتراضات روزهای گذشته در این کشور محکوم کرد.

معترضین خواهان استعفای «عادل عبدالمهدی» نخست‌وزیر عراق، برکناری دولت کنونی، اصلاحات قانون اساسی و همین‌طور خارج شدن سپاه قدس پاسداران و کاهش قدرت ایران در این کشور شده‌اند. روز دوشنبه، مجلس عراق رای به لغو کلیه امتیازات رییس‌جمهوری، نخست‌وزیر، اعضای کابینه و نمایندگان مجلس داد، اما عادل عبدالمهدی اعلام کرد حاضر به کناره‌گیری از قدرت نیست.

آنچه اهمیت پیدا می‌کند، افزایش کشته‌شدگان است. رسانه‌ها مدعی هستند تا روز ششم آبان ۲۴۰ معترض عراقی در شهر بغداد کشته شده‌اند.

اما ایران تا امروز هیچ اقدامی برای برگزاری بازی در یک زمین بی‌طرف انجام نداده است. «محمدرضا ساکت»، مدیر تیم‌های ملی فوتبال ایران در گفت‌وگو با «ورزش سه» گفته است: «با توجه به میزبانی عراق از این بازی و اهمیت وافر موضوع، از چندی پیش برنامه‌ریزی برای سفر به بصره صورت گرفت. این سفر همان‌طور که اشاره شد از قبل برنامه‌ریزی شده و هیچ تغییری هم در روند آن اتفاق نخواهد افتاد. بدون شک، مهم‌ترین موضوع برای برگزاری این مسابقه فوتبال سلامت همه ارکان مسابقه شامل بازیکنان، داوران، تماشاگران و مسوولان برگزاری مسابقه است که عراق به‌خوبی از عهده آن برمی‌آید.»

همچنین دیروز «اما الخراسانی»، سخنگوی فدراسیون فوتبال عراق با تشکر از همراهی فدراسیون فوتبال ایران برای برگزاری بازی با ایران در بصره، به شبکه تلویزیونی «السومریه» گفت: «دیدار عراق و ایران در انتخابی جام جهانی در موعد مقرر برگزار خواهد شد و شهر بصره نیز از هر نظر آماده میزبانی از این دیدار است. هیچ تهدیدی متوجه این بازی و ورزشگاه بصره نیست.»

ولی چرا ایران اصرار دارد که در روزهایی که موج «ایران‌ستیزی» در شهرهای عراق زنده شده است، در خاک این کشور میهمان تیم ملی عراق شود؟

دلیلش را باید در ساخت ۱۸ ورزشگاه مجهز، بین‌المللی و پیشرفته‌ای دید که طی سال‌های اخیر توسط «قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا» ساخته شده‌اند. قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا متعلق به سپاه پاسداران است.

تیر سال ۱۳۹۷ «محمدرضا داورزنی»، معاون ورزش قهرمانی وزارت ورزش و جوانان و یکی از فرماندهان سابق سپاه پاسداران در راس هیاتی ۱۸ نفره که تمامی آن‌ها را مدیران ارشد وزارت ورزش، کمیته المپیک و روسای فدراسیون‌های ورزشی تشکیل می‌دادند به عراق سفر کرد. دلیل این سفر افتتاح سه ورزشگاه ساخت ایران در شهرهای نجف، کربلا و بصره بود.

شبکه «العربیه» ۳۱شهریو۱۳۹۵ در گزارشی مدعی شد که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در عراق پروژه‌های عمرانی را در دست گرفته است که فقط یکی از این پروژه‌ها، هزار میلیارد تومان هزینه خواهد داشت.

اردیبهشت امسال و در جریان دیدار تیم‌های «ذوب‌آهن» ایران و «الزورای» عراق که در ورزشگاه کربلا برگزار شد، تماشاگران عراقی به زمین آمدند و تعدادی از بازیکنان تیم ذوب‌آهن را کتک زدند. این مسابقه که در جریان رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا برگزار می‌شد، می‌توانست یکی از فجایع تاریخ فوتبال جهان شود.

پس از بازی، «رشید مظاهری» دروازه‌بان ذوب‌آهن در اینستاگرام خود نوشت: «جو ورزشگاه قابل توصیف نبود. از این ‌ناراحتیم که توی ورزشگاهی که با پول مردم ایران ساخته‌شده، امنیت جانی نداشتیم.»

نکته قابل‌تامل این‌که ساعاتی بعد رشید مظاهری برای ارایه توضیحات به کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال فراخوانده شد. فدراسیون فوتبال ایران البته نسبت به رقص چند زن در ورزشگاه‌های عراق به مناسبت آغاز رقابت‌های لیگ این کشور واکنش نشان داد و حتی کار را به‌جایی رساند که فدراسیون فوتبال عراق موظف به عذرخواهی شود.

ایران علاقه‌ای به لغو این بازی یا اعتراضی کوچک به برگزار نشدن مسابقه در عراق باوجود ناامنی ندارد. فدراسیون فوتبال حتی نسبت به انتخاب مشکوک «ادهم محمد مخادمه» داور ۳۲ ساله اردنی که از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا برای این بازی انتخاب شده است، نشان نداد.

این داور اردنی پس از اشتباهات مکررش در نخستین بازی جام ملت‌های آسیا از سوی AFC اخراج شد و دیگر اجازه قضاوت در جام ملت‌های ۲۰۱۹ را پیدا نکرد.

در بازی افتتاحیه جام ملت‌های آسیا اشتباهات این داور به حدی بود که کنفدراسیون آسیا نتوانست او را حتی یک روز بیشتر در خاک امارات نگه دارد. او همان داوری است که در جریان دیدار تیم‌های «پرسپولیس» و «پاختاکور» در تهران، یک گل آفساید به تیم ازبکستانی هدیه داد و یک پنالتی پرسپولیس را اعلام نکرد. او همین‌طور قضاوت بازی تیم‌های «استقلال» و «الدحیل» را هم برعهده داشت که در پایان بازی با اعتراض‌های شدید کادر فنی استقلال روبرو شد.

فدراسیون فوتبال ایران فعلا در تعامل کامل با عراقی‌ها، سکوت کرده است.

ایران در صورت شکست مقابل عراق در بصره، بخش عمده‌ای از شانس خود برای صعود به مرحله دوم رقابت‌های انتخابی جام جهانی قطر را از دست خواهد داد.