close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

انتقال دراویش زندانی؛ شکستن همبستگی و قطع خبررسانی از معترضان آبان ۹۸

۱۵ آذر ۱۳۹۸
آیدا قجر
خواندن در ۸ دقیقه
تصویری از تحصن‌های مسالمت‌آمیز دراویش قبل از بازداشت
تصویری از تحصن‌های مسالمت‌آمیز دراویش قبل از بازداشت
ده‌ها تن از دراویش گنابادی اوایل اسفند ماه ۹۶ با خشونت و ضرب و شتم بازداشت شدند.
ده‌ها تن از دراویش گنابادی اوایل اسفند ماه ۹۶ با خشونت و ضرب و شتم بازداشت شدند.

به دستور و با حضور نهادهای امنیتی، روز سه‌شنبه ۱۲ آذرماه ۳۶ درویش زندانی از زندان فشافویه به زندان‌های مختلفی در شهرستان‌های ایران منتقل شدند. این انتقال در حالی صورت گرفته است که ۱۴ تن از آنان در روز سی‌ودوم اعتصاب غذای خود بودند. شواهد نشان می‌دهد که این نقل و انتقال به دو دلیل عمده، یعنی شکستن همبستگی میان دراویش و همچنین جلوگیری از درز اطلاعات مربوط به معترضانی صورت گرفته است که در اعتراضات آبان ماه بازداشت شده‌اند.

«مامانم از صبح داره توی زندانا و بازداشت‌گاه‌های شهر دنبال بابام و کسرا می‌گرده! هیچکس هم جواابشو نمیده! زنداان تهران گفته منتقل شده زندان شیراز، این‌جا هم می‌گن اسمش توی سیستم نیست.» این توییت نفیسه، فرزند صالح‌الدین مرادی از دراویش زندانی در زندان فشافویه است. خانواده او مثل بسیاری از خانواده‌های دراویش گنابادی در این زندان، به دنبال زندانی خود می‌گشتند. تا بالاخره خبر رسید که ۳۶ تن از آن‌ها را همان‌روز به زندان‌های مختلف ایران، منتقل کرده‌‌اند.

از زمانی‌که خبر انتقال دراویش زندانی به خانواده‌هایشان رسید، آن‌ها سراسیمه به دنبال عزیزان‌شان بودند تا بالاخره همه خبردار شدند. مقاماتی که تصمیم به این نقل و انتقال گرفته بودند نه به خانواده‌های زندانیان خبر داده‌ بودند و نه حتی به خود آن‌ها. به گفته یکی از بستگان درویشی زندانی که نام‌اش نزد ما محفوظ است «حتی مسوول‌های زندان هم تا لحظه اخر به درستی در جریان جزییات این انتقال نبودند.»

روز ملاقات برخی از دراویش زندانی بود. نام آن‌ها را که صدا کردند، به جای سالن ملاقات، برای انتقال به زندانی دیگر، آماده‌شان کردند: «وقتی خانواده‌ها اعتراض کردند که چرا عزیزان‌شان را برای ملاقات نیاورده‌اند، پاسخ شنیدند که آن‌ها را به زندان‌های دیگری منتقل کرده‌اند. آن روز تلفن‌ها قطع بود و ما هم به همین شکل متوجه شدیم.»

بعد از انتقال، دراویش زندانی را به قرنطینه‌های زندان‌های مختلف می‌برند تا بتوانند با خانواده‌های‌شان تماس بگیرند و آن‌ها را مطلع سازند. چندین نفر از دراویش از جمله کسری نوری و صالح‌الدین مرادی را با یک ون منتقل می‌کنند و برخی دیگر را با هواپیما. به گفته دراویش زندانی، نیروهای امنیتی در این انتقال، همراه زندانی‌ها بوده‌اند.

در عین‌حال چهارده تن از دراویش زندانی در اعتصاب غذا هستند. آن‌ها بیش از یک ماه است که به دلیل اعمال محدودیت‌های امنیتی برای قطب دراویش یعنی نورعلی تابنده، دست به اعتصاب غذا زده‌اند و شرایط جسمانی نامساعدی دارند. محسن مقدسی یکی از این دراویش است که پس از انتقال از زندان فشافویه به زندان بروجرد دچار خونریزی معده شد. او در روز ۳۲ اعتصاب غذای خود به سر می‌برد.

از سوی دیگر، مجید مرادی و حیدر تیموری به زندان ایلام منتقل شده‌اند. مسوولان زندان به محض وورد، به اجبار موی سر و سبیل آن‌ها را تراشیده‌اند و به درون بند سلامت میان زندانیان جرایم منتقل‌شان کرده‌اند.

برخی گمانه‌زنی‌ها بیان‌گر کمبود جا برای معترضان تازه‌وارد به فشافویه بود که باعث این نقل و انتقال شده است، اما شواهد بیان‌گر امر دیگری است. در مقابل ۱۷۰۰ ورودی، ۳۶ درویش منتقل شده‌اند. در کنار انتقال این دراویش، بدون ابلاغ قضایی و حتی خبری به خانواده‌هایشان، نگهداری ان‌ها در میان مجرمان جرایم عادی و اعمال رفتارهایی مثل تراشیدن مو و سبیل، نشان از تنبیه و مجازات مضاعف و البته پرسوال از نظر حقوقی دارد.

درست یک‌هفته پیش از این انتقال، در روز چهارم آذر ماه بود که سعید سلطان‌پور در حالی‌که روز ۲۵ اعتصاب غذایش را پشت سر می‌گذاشت با ارسال فایلی صوتی از داخل زندان فشافویه، فاش کرد که ۱۷۰۰ نفر از معترضان بازداشتی اعتراضات آبان ماه را به این زندان منتقل کرده‌اند: «از هفته گذشته که اعتراضات شروع شد، فضای زندان امنیتی شده است. ما شنیده‌ایم که پلیس امنیت کنترل این زندان را در دست گرفته. خبری به دست آوردم که در روزهای خست درگیری‌ها ۱۷۰۰ بازداشتی را به سالن تیپ ۵ این زندان منتقل کرده‌اند. مسوولی که این خبر را به من داد، گفت بازداشتی‌ها بچه‌های ۱۷ - ۱۸ ساله بودند که جراحات شدیدی داشتند. برخورد گلوله‌های ساچمه‌ای به چشمان آن‌ها عده‌ای را نابینا کرده است. گلوله‌ها جنگی بوده. آن‌ها را به سالنی برده‌اند که حتی موکت و پتو هم ندارد. کلیه اعزام‌ها به بیمارستان و مراکز درمانی در زندان فشافویه لغو شده است. پزشک به من گفت که تا رفع فشارهای امنیتی این اعزام‌ها تعلیق شده است. مگر در شرایطی که زندانی علایم حیاتی پایینی داشته باشد.»

در خبری تاییدشده دیگر، برای تمامی این ۱۷۰۰ نفر تنها یک پزشک وجود دارد. برخی از معترضان زندانی نیاز به جراحی دارند اما امکانات درمانی در این زندان وجود ندارد.

این در حالی‌ست که دراویش زندانی پیش‌تر خبر داده بودند در این زندان بیماری‌های بسیاری وجود دارد؛ مثل یرقان، ایدز، گال و بیماری‌های عفونی. سلول‌هایی که مملو از موش، ساس و شپش است. سیستم‌های گرمازا غیرفعال هستند. برای این همه زندانی تنها شش دوش وجود دارد که دو تای آن هم خراب است؛ با آب سرد.

از سوی دیگر، طی دو سالی که دراویش زندانی در فشافویه حبس شده‌اند، حرکت‌های جمعی مختلفی داشته‌اند. در کنار اعتصاب غذای اخیر، آن‌ها بارها تحصن و اعتصاب کرده بودند. خرداد ماه سال ۱۳۹۷ بود که دراویش زندانی در اعتراض به حمله و ضرب‌وشتم زنان درویش زندانی در زندان قرچک در تیپ ۳ فشافویه تحصن کردند. بیش از ۵۰ نفر آن‌ها تا هفتم شهریور ماه همان سال جلوی افسر نگهبانی زندان جمع شده بودند تا در نهایت با هجوم نیروهای زندان، هشت نفر به سلول‌های انفرادی منتقل شدند و دیگر دراویش را در سالن‌های دیگر، پخش کردند.

با توجه به آن‌چه طی این دو سال از سوی دراویش زندانی در همبستگی میان آن‌ها رخ داده و همچنین اطلاع‌رسانی که در دو سال اخیر، خصوصا در پی اعتراضات آبان ماه ۹۸ پیش آمده، به نظر می‌رسد هدف از انتقال ناگهانی آن‌ها، از هم‌پاشیدن همبستگی میان‌شان برای جلوگیری از اقدامات جمعی و همچنین مقابله با افشای حقیقتی است که در زندان فشافویه بر زندانیان می‌رود. در عین‌حال، انتقال دراویش می‌تواند باعث جلوگیری از ایجاد همبستگی میان دراویش با زندانیان معترض هم بشود. خصوصا حالا، با وجود نزدیک به دو هزار زندانی معترض که مجروح هستند و امکانات پزشکی هم شامل حال آن‌ها نمی‌شود.

اگرچه حضور نیروهای امنیتی از جمله نیروهای اطلاعات سپاه و پلیس امنیت در امور زندان از جمله نقل و انتقال زندانیان غیرقانونی است، اما مفاد حقوقی نیز بیان‌گر قانون شکنی، ابهامات حقوقی و کارشکنی این نهادها است.

موسی برزین‌خلیفه‌لو، وکیل ساکن ترکیه در همین خصوص برای «ایران وایر» شرح داد که ضابطان قضایی در زندان‌ها ماموران سازمان زندان‌ها هستند: «بازداشت‌گاه سپاه نیست که سپاهی‌ها در آن حضور داشته باشند. حتی نقل و انتقال زندانیان هم بر عهده نیروهای سازمان زندان‌ها است و ماموران زندان، ضابطان قضایی هستند. طبق قانون، بازداشت‌گاه‌ها و زندان‌ها، حتی زندان‌های امنیتی مستقر در وزارت‌اطلاعات یا بازداشت‌گاه ۲۰۹ اوین، زیر نظر سازمان زندان‌ها قرار دارند. این سازمان هم زیر نظر قوه‌قضاییه است. نیروهای امنیتی هیچ اختیار و وظیفه‌ای برای دخالت ندارند. اگرچه بارها چنین قانون‌شکنی‌هایی اتفاق افتاده است.»

در عین‌حال، بنا به آخرین دستورالعمل ساماندهی زندانیان که در شهریور ماه ۱۳۹۸ زیر نظر ابراهیم رییسی به عنوان رییس قوه قضاییه ابلاغ شد، در تبصره ماده ۲۱ آن، در خصوص محل اقامت و نقل و انتقال زندانیان توضیح داده شده است: «در اجرای تبصره ماده ۵۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری زندانی حق دارد حبس موضوع محکومیت خود را در زندان محل اقامت‌گاهش سپری نماید، مگر آن‌که این امر موجب مفسده باشد که در این صورت با تشخیص قاضی صادرکننده رای قطعی، محکوم علیه به نزدیک‌ترین زندان به محل اقامت وی منتقل می‌شود.»

برای همین انتقال این زندانیان با وجود مفاد مطرح در آیین‌نامه اجرایی زندان، غیرقانونی بوده است. برزین در همین خصوص توضیح می‌دهد که در آیین‌نامه اجرایی چندین ماده مبنی بر امکان انتقال بنا به سلیقه اشخاص و نهادهای مختلف وجود دارد که در سال ۱۳۸۰ اجرایی شده است. اما دستورالعمل اخیر، با وجود مبهم بودن «مفسده» به عنوان یک قانون که به تصویب رسیده است، بر آیین‌نامه‌ای که قانون نیست، ارجحیت دارد و باعث نسخ آن می‌شود.

ابهام در استفاده از لفظ «مفسده» به این برمی‌گردد که هیچ توضیحی در این خصوص داده نشده است در نتیجه هر قاضی می‌تواند بر اساس سلیقه خود، امر و اتفاقی را «مفسده» تلقی کند.

از سوی دیگر، در مواد ۲۱۷، ۲۱۸، ۲۱۹، ۲۲۰ و ۲۲۱ آیین‌نامه اجرایی گفته شده بود که انتقال بازداشتی و زندانی بنا به پیشنهاد رییس زندان و تصویب شورای طبقه‌بندی با موافقت مدیرکل یا به دستور ریاست سازمان انجام می‌پذیرد. همچنین این نقل و انتقالات بر عهده سازمان زندان‌ها است که زیر نظر قوه قضاییه فعالیت می‌کنند. در نتیجه حضور نیروهای امنیتی و مداخله آن‌ها غیرقانونی است. در عین‌حال بنا به دستورالعمل مصوب ۱۳۹۸ این نقل و انتقال بدون حکم قاضی آن‌هم به شرط انتقال به نزدیک‌ترین زندان محل اقامت زندانی، باز هم غیرقانونی است.

برزین با استناد به این قوانین و تاکید بر غیرقانونی بودن اقدام صورت گرفته علیه دراویش زندانی می‌گوید: «این تصمیم امنیتی برای جلوگیری از افشای حقیقت خصوصا درباره معترضان زندانی اعتراضات آبان ماه و برهم زدن همبستگی دراویش صورت گرفته است.»

او همچنین پیشنهاد می‌کند که خانواده‌های دراویش زندانی با مراجعه به نهادهای مربوط به قوه قضاییه مطالبه‌گری کنند: «به هر حال مشخص است که چه کسی این رای را صادر کرده است. اگر چنین تصمیمی صورت گرفته، بایستی ابلاغ می‌شد. خانواده‌ها بایستی پیگیر شوند که آیا این تصمیم از سوی دادگاه بوده است یا خیر. اگر از طرف دادگاه‌ها صادر نشده، تصمیمی غیرقانونی است. در هر صورت، آن‌ها امکان اعتراض دارند.»

نام دراویش زندانی و زندانی که به آن منتقل شده‌اند:

 زندان عادل‌آباد شیراز
صالح مرادی
کسری نوری

زندان مرکزی ایلام
مجید مرادی
حیدر تیموری، 

 زندان مرکزی شیوان اهواز
رضا یاوری
 محمدرضا درویشی
 مهدی ایزدپناه
فرامرز منگری
صادق قیصری

 زندان مرکزی خرم آباد
بابک مرادی
میلاد کاکاوند
مجتبی بیرانوند
مصطفی رهسپار
مصطفی نوروزی

زندان قزلحصار
امین صفاری
احسان ملک محمدی
مهدی مهدیلو
سعید سلطانپور
مرتضی سهرابپور
محمدکریمایی
بهنود رستمی
سعید گودرزی
عبدالله اسماعیلی
شعیب اسماعیلی
حسام معینی
بابک تقیان

زندان بروجرد
شهرام مقدسی

زندان قوچان
وحید خموش
 سعید خموشی  
اکبر داداشی


زندان بوشهر
اردشیر عشایری

زندان قم
سید مصطفی میر محمدی
علیرضا لک

زندان اصفهان
شهاب اکبری
رضا رضایی

زندان اراک
علی بهادری

دراویش زندانی در اعتصاب غذا:
رضا انتصاری
احمد ایرانی‌خواه
سعید دوراندیش
صالح‌الدین مرادی
سینا انتصاری
مصطفی عبدی
مجید رشیدی
محمد شریفی مقدم
سخاوت سلیمی
جواد خمیس آبادی
محسن مقدسی
مرتضی کنگرلو
سعید دوراندیش
مصطفی میرمحمدی

مطالب مرتبط:
سالگرد سرکوب خونین دراویش گنابادی
بیش از دوهزار درویش گنابادی اعتصاب غذا کردند
هجدهمین روز اعتصاب غذا؛ وضعیت جسمی درویشان زندانی وخیم است
بیانیه دوم ۷۲ درویشی که اعتصاب‌ غذا کرده‌اند: تا پای جان این اعتصاب را ادامه خواهیم داد

ثبت نظر

مجلس

پاسخ فوری سخنگوی شورای نگهبان به صادقی

۱۵ آذر ۱۳۹۸
خواندن در ۱ دقیقه
پاسخ فوری سخنگوی شورای نگهبان به صادقی