حمله نیروهای امنیتی به منزل روستایی آقای نویسنده؛ بازداشت آکو، پژوهشگر زبان کُردی

«عباس جلیلیان»، متخلص به «آکو»، نویسنده و پژوهشگر زبان و ادبیات کُردی که در طول سی سال گذشته همتش را برای به ثمر رساندن دایره‌المعارف «کوردیکا» صرف کرده، غروب روز یکشنبه بیست و چهارم آذر در روستای «بیجانه» توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.
او که در همین زمینه آثار قابل تاملی تالیف کرده، به گفته دوستانش از شلوغی زندگی شهری به روستای بیجانه در حومه شرقی کرمانشاه پناه برده بود تا فراغت و امکان تحقیق و تدوین داشته باشد.
اهالی روستای کوچک بیجانه غروب روز یکشنبه شاهد مراجعه سه خودروی لباس شخصی و آمار قابل‌توجه سرنشینان این خودروها به منزل استیجاری آقای جلیلیان بودند.
به شهادت اهالی روستا، ده نفر نیروی امنیتی با لباس شخصی و مسلح به کلاشینکف، بعد از حدود یک ساعت حضور در خانه این پژوهشگر کُرد، او را دستگیر کرده و با خود بردند.

آن‌ها در پاسخ به سوالات اهالی روستا در خصوص دلیل این بازداشت، توضیحی ندادند و طبق اظهارات برخی اهالی محل، حین انتقال به داخل ماشین این محقق را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.
دوستانش می‌گویند وقتی به خانه عباس جلیلیان رسیده‌‌اند، سفره غذای او روی زمین گسترده بوده و احتمالا او را با پای‌برهنه با خودشان برده‌اند. کتری روی شعله ملایم اجاق‌گاز کماکان تا روز بعد از دستگیری روشن بوده و تعدادی مرغ و خروس و یک سگ نگهبان که او در منزلش از آن‌ها مراقبت می‌کرده، بی‌آب و غذا به سر می‌برده‌اند.
آن‌ها کامپیوتر این محقق را که حاوی فایل‌های تایپ‌شده دایره‌المعارف کوردیکا و پی‌دی‌اف کتاب‌های مرتبط به این پروژه و دسترنج سی سال تلاش این محقق است با خودشان برده‌اند.
«شهریار طهماسبی»، فعال فرهنگی کُرد به ایران‌وایر می‌گوید او هنگام دستگیری در حال صرف شام بوده است.
«یکشنبه‌شب یکی از دوستانشان برای سرکشی به منزل آقای جلیلیان مراجعه می‌کند اما اتاقش آشفته بوده، سفره شام کماکان آنجا پهن بوده و وسایل داخل اتاق به اطراف پراکنده شده و اثری از خودش و وسایل ارتباط‌جمعی همچون تلفن و کامپیوتر نبوده است.»
شهریار طهماسبی توضیح می‌دهد که افراد بازداشت‌کننده در پاسخ به سوالات همسایه‌ها گفته‌‌اند از پلیس امنیت مراجعه کرده‌اند:
«ازآنجایی‌که روستای بیجانه محیط کوچکی است، بر اثر سروصدای ایجادشده همسایه‌ها سر می‌رسند و تلاش می‌کنند در ماجرای دستگیری او مداخله کنند.»
شهریار طهماسبی همچنین توضیح می‌دهد که به خانواده این پژوهشگر در مورد اتهام احتمالی‌اش چیزی گفته نشده است.
«ما هیچ گمانه‌زنی خاصی در مورد علت دستگیری ایشان نداریم اما این احتمال وجود دارد که به علت مواضعی که در صفحات مجازی در مورد حمله ترکیه به سوریه گرفت یا واکنشی که نسبت به کشته شدن مردم در ناآرامی‌های اخیر نشان داده بود، دستگیر شده باشد.»
آقای عباس جلیلیان هم‌اکنون در اداره اطلاعات نبی‌اکرم شهر کرمانشاه در بازداشت به سر می‌برد و به خانواده او گفته ‌شده در طول هفته آینده، به او تفهیم اتهام خواهد شد.
شهریار طهماسبی که خودش در طول سال‌های گذشته تجربه چند بار بازداشت دارد، معتقد است فعالان فرهنگی کُرد را بی‌هیچ دلیل مشخصی دستگیر می‌کنند، برای آزادی‌شان مطالبه سند می‌کنند تا آن‌ها برای حفظ سند که بعضا متعلق به خودشان هم نیست در برابر اتفاقات جامعه سکوت کنند و واکنشی نشان ندهند.
آقای عباس جلیلیان از سال ۱۳۶۷ تاکنون مشغول تدوین و نگارش دایره‌العمارف زبان کُردی است. به گفته نزدیکانش، او همسری اختیار نکرده و عمده این سال‌ها به جهت تنگنای اقتصادی و نیاز به آرامش فکری در خانه‌های استیجاری در حومه شهرهای مختلف یا در روستاها زندگی کرده است.
اهالی روستا گفته‌‌اند به‌محض هجوم نیروهای امنیتی متوجه ماجرا شده‌‌ و همان حوالی بوده‌اند. ماموران امنیتی یک ساعتی را در منزل جلیلیان مانده‌‌اند و کسی به‌درستی نمی‌داند در طول آن یک ساعت چه اتفاقاتی پشت دیوارهای آن خانه روستایی رخ داده است.
«افشین کرمیان‌نسب»، دیگر فعال فرهنگی کُرد ساکن آمریکا که او هم سابقه بازداشت دارد به ایران‌وایر می‌گوید این شیوه دستگیری مسبوق به سابقه است و قبل از دستگیری آقای جلیلیان، فعالان فرهنگی دیگری هم هم‌زمان دستگیر شده بودند.
«سه نفر از دوستان دیگرمان در شهر اسلام‌آباد غرب به نام‌های سهراب مرادی، برادرش داریوش مرادی و احمد بساطی که هر سه این افراد فعال فرهنگی هستند از طرف اطلاعات سپاه کرمانشاه بازداشت شده‌‌اند و یک روز بعدازآن بوده که آقای عباس جلیلیان را هم با خودشان می‌برند.»
به گفته او برخی از همسایگان گفته‌‌اند افراد لباس شخصی حین دستگیری و انتقال، او را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.
کرمیان‌نسب در مورد اتهامات احتمالی آقای جلیلیان می‌گوید او فقط در زمینه زبان و ادبیات کردی تحقیق می‌کرد و کارش مقایسه زبان‌های قدیمی پهلوی، اوستایی و کُردی و شناخت ریشه‌های مشترک این زبان‌ها بود و اساسا سیاسی نبود.
او بر این باور است که حکومت با فعالین فرهنگی غیرفارس همانند مردم کُرد، بلوچ، عرب، آذری و سایر اقلیت‌ها، برخوردی امنیتی و فراقانونی دارد. بی‌هیچ دلیل مشخصی موج‌های دستگیری ایجاد کرده و فعالان اقلیت‌ها را به‌طور گروهی دستگیر می‌کند.
علاوه بر آقای جلیلیان و همچنین آقایان داریوش مرادی، سهراب مرادی و احمد بساطی در اسلام‌آباد غرب، آقایان خلیل اسدی، مظفر وطن‌دوست و محی‌الدین اصغری در شهر کرمانشاه و خانم آنیسا جعفری مهر در اسلام‌آباد دستگیر شده‌‌اند و به گفته آقای کرمیان نسب هیچ‌کدام از این افراد فعال سیاسی نیستند و فقط در حوزه ادبیات کُردی فعالیت می‌کردند.
او می‌گوید ازآنجایی‌که خودش نیز تجربه بازداشت داشته، به‌شدت نگران حال این فعالان فرهنگی است.
«از طریق دوستانم شنیدم که آقای خلیل اسدی در محل اطلاعات سپاه نبی‌اکرم کرمانشاه مورد آزار و اذیت قرارگرفته، به همین دلیل است که ما نگران شرایط نگهداری فعالان کُرد بازداشت‌شده هستیم.»
عباس جلیلیان پیش‌ازاین هم در دی‌ ۱۳۸۷ در شهر اسلام‌آباد غرب به اتهام ارتباط با دول بیگانه دستگیر شده و بعد از دو ماه با قرار وثیقه آزاد شده بود. او همان روزها به بازجویانش گفته بود برای همکاری علمی و پژوهش در باب زبان کُردی به کردستان عراق سفر کرده است.
مدتی بعد این محقق به تحمل ۱۵ ماه حبس در زندان دیزل‌آباد کرمانشاه محکوم شد و بعد از آزادی او را برای سه سال به کرج و خرمشهر تبعید کردند.
او بارها به اداره اطلاعات احضار شده یا تذکر تلفنی و کتبی می‌گرفت اما در جریان اعتراضات اخیر و بعد از سرکوب مردم و بازداشت برادرزاده‌‌اش در شهر شیراز، نسبت به این موضوع موضع گرفته و برای برادرزاده‌‌اش وکیل اختیار کرده بود.
یکی دیگر از دوستان عباس جلیلیان که مایل به ذکر نامش نیست می‌گوید او سال گذشته بعد از وقوع سیل در لرستان با کمک سایر فعالین فرهنگی اقدام به راه‌اندازی گروهی داوطلب به نام کمپین زاگرس کرد تا کمک‌های مردمی جمع کند. «در طول این مدت برای نظارت بر توزیع صحیح کمک‌های مردمی به‌کرات با تهدید و مزاحمت‌های سپاه پاسداران لرستان و اطلاعات مواجه می‌شد و به او اتهام تجزیه‌طلبی و تبلیغ قوم‌گرایی کُردی در مناطق لرنشین می‌دادند.»
آقای جلیلیان در گذشته مبتلا به سرطان بوده و در طول ده سال گذشته از بیماری آرتروز شدید گردن و شانه، ضعف بینایی و سرگیجه ناشی از آن و همچنین درد و اسپاسم عضلانی رنج می‌برده است و در طول ناآرامی‌های آبان‌ماه به شهادت دوستانش در منزل بستری بوده و به‌جز چند باری برای مراجعه به پزشک از خانه خارج نشده و حتی مایحتاج روزمره‌‌اش توسط دوستان و بستگان از شهر خریداری می‌شده است.
تاکنون شش حرف از واژگان کُردی دایره‌المعارف بزرگ کوردیکا در هشت جلد، به چاپ رسیده است؛ فرهنگ کُردی – فارسی باشور- واژگان کُردی کرماشانی، لکی و ایلامی و لری، مجموعه زرینه و سیمینه در پنج جلد که پژوهشی است در فولکلور کُردی کرمانشاهی و شامل ضرب‌المثل، چیستان، کنایات، شعر و متل می‌شود، مجموعه تاریکخانه که تحقیقی میدانی است در خصوص جغرافیا و تاریخ کرمانشاه و همچنین مجموعه داستان‌های کُردی بنام «رنگامه» و نخستین رمان کردی کرمانشاهی با عنوان «آگر ملوچ» و همچنین چندین مقاله و مطلب منتشرشده، حاصل پژوهش و فعالیت سی‌ساله عباس جلیلیان در حوزه فرهنگ و ادبیات کُردی است.