طبق آمارهای رسمی، اختلاف نرخ تورم میان ایلام و قم، حدود ۱۳ درصد است؛ دو استانی که تا پایان پاییز امسال بیشترین و کمترین نرخ تورم را در سراسر ایران داشته‌اند. ۱۳ درصد در مقیاس تورم عدد بسیار بزرگی است. آن‌قدر که بر اساس داده‌های صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۱۹ میلادی، در کل جهان تنها ۱۶ کشور نرخ تورمی بیش از ۱۳ درصد داشته‌اند؛ اما در ایران اختلاف بیشینه و کمینه تورمی چنین عددی است؛ عددی که نشان می‌دهد در ایران حتی ساختار توزیع منطقه‌ای تورم یکسان نیست. یکسان که سهل است، حتی عادلانه هم نیست. کل کشور در باتلاق بحران اقتصادی گرفتار شده‌اند، اما عمق گرفتاری مناطق کمتر توسعه‌یافته به‌مراتب بیشتر از استان‌های مرکزی و نسبتا برخوردار است.
آن‌طور که گزارش اخیر مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، میانگین نرخ تورم در یک سال گذشته در استان ایلام نزدیک به ۴۹ درصد بوده است؛ چیزی حدود ۹ واحد درصد بیش از نرخ تورم کل کشور. بعد از ایلام استان‌های لرستان، خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری، کردستان و خراسان شمالی قرار دارند که میانگین نرخ تورم یک ساله آن‌ها بین ۴۵ تا ۴۸ درصد است.
در پایین جدول استان‌های قم، فارس و اصفهان قرار دارند که میانگین نرخ تورم دو استان اول (قم و فارس) یک ساله آن‌ها حدود ۵ واحد کمتر از تورم کل کشور و برابر ۳۵ درصد است. این عدد البته رقم کوچکی نیست. ششمین تورم بزرگ جهان در سال ۲۰۱۹ میلادی است، اما در مقایسه با استان‌هایی که نرخ تورم در آن‌ها نزدیک به ۵۰ درصد بوده، به‌مراتب سبک‌تر بوده است.
نقشه زیر بر اساس نرخ شاخص کل نشان می‌دهد در فاصله ۳ ساله سال‌های ۱۳۹۵ تاکنون کدام استانها تورم بیشتری را متحمل شده‌اند.
نقشه تورم ایران از سال ۱۳۹۵ تا پایان آذر ۱۳۹۸
بالاترین شاخص کل در آذر ۱۳۹۸، عدد ۲۱۷ (استان ایلام) و پایین‌ترین شاخص کل هم عدد ۱۸۲ (استان فارس)
قیمت ثابت سال ۱۳۹۵: شاخص ۱۰۰
برای محاسبات شاخص کل فرض شده قیمت یک سبد کالا و خدمات در سال ۱۳۹۵، در تمام مناطق کشور ارزشی برابر ۱۰۰ داشته است. در آذر امسال قیمت این سبد به ۱۹۴ رسیده است. میزان افزایش قیمت این سبد در بعضی استانها بیشتر و در بعضی کمتر است.
مثلا در سبد کالا و خدمات استان سیستان و بلوچستان بیش از ۴۳ درصد سهم غذا است، در کردستان و اردبیل، چهارمحال و بختیاری بیش از ۳۷ درصد، در خراسان جنوبی، کهگیلویه و بویراحمد و ایلام بیش از ۳۵ درصد هزینه‌های خانواده‌ها صرف تهیه غذا می‌شود. این نسبت نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری این مناطق در مقابل افزایش قیمت غذا چقدر بالا است. طبیعی است وقتی میزان تورم مواد خوراکی به نسبت سال ۱۳۹۵ بیش از ۱۲۶ درصد است، عقربه تورم در این استانها هم بالا می‌رود و به همین نسبت خطر گرسنگی و سوتغذیه نیز بالا می‌رود.
این البته به معنی آن نیست که خطر فقر در مناطق مرکزی کم است؛ مثلا در تهران سهم غذا از سبد خانوار حدود ۱۹ درصد است. در البرز و اصفهان حدود ۲۴ درصد است؛ یعنی بیشترین هزینه خانواده‌ها صرف هزینه‌های غیرخوراکی (بیش از همه مسکن) می‌شود. در این مناطق افزایش قیمت مسکن عرصه را بر بسیاری تنگ کرده است. با اینکه تورم قیمت کالاهای غیرخوراکی و خدمات کمتر از تورم مواد غذایی بوده، اما خانواده‌های اجاره‌نشین برای جبران تورم چاره‌ای جز کوچک کردن سفره غذای خود نداشته‌اند. پدیده‌ای که به‌خصوص در حاشیه شهرهای بزرگ سبب ایجاد شکاف‌های عمیق فقر شده و شرایط را بر حاشیه‌نشینان تنگ کرده است.
در همین حال اختلاف تورمی میان مناطق شهری و روستایی هم قابل‌توجه بوده است. اختلاف تورم کلی حدود ۵ واحد درصد است. نرخ تورم در مناطق شهری ۳۹ درصد و در مناطق روستایی ۴۴ درصد است.
بیشترین نرخ تورم مربوط به ایلام است که میانگین یک‌ساله تورم در آن به عدد ۵۳ درصد رسیده است. از آن‌سو کمترین هم مربوط به قم با ۳۹ درصد است. بالاترین تورم مناطق شهری هم باز به نام ایلام ثبت‌شده (۴۸ درصد) و پایین‌ترین آن مربوط به فارس (۳۴ درصد) است.
با این حساب اختلاف بیشینه و کمینه تورم میان مناطق روستایی استان ایلام با مناطق شهری استان فارس به حدود ۲۰ درصد می‌رسد که حتی به نسبت رقم بسیار بزرگ پیشین، بزرگ‌تر و تکان‌دهنده‌تر است.
این‌ها نقل آمارهای رسمی است. برخی با دیده تردید به این آمار نگاه می‌کنند، اما با احتساب به این آمار هم می‌توان گفت اوضاع اقتصاد و معیشت در ایران، به شکل غیرعادی بحرانی است. نرخ تورم ۴۰ درصدی خود پدیده‌ای غیرعادی است، اما در دل این بحران غیرمتعارف، شکل توزیع تورم هم غیرعادی و نگران‌کننده است. اختلاف ۱۳ یا به عبارتی ۲۰ واحد درصد تورم میان دو نقطه بحران‌زده در یک کشور ناپایدار، عدد کوچکی نیست؛ شکافی بسیار بزرگ در درون یک چاه عمیق است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت و بی‌اعتنا از کنارش گذشت.
مطالب مرتبط:
با تورم تا ۱۴۰۰؛ تحلیل آمار تورم خرداد ۹۸
تورم فروردین ۹۸؛ آیا غول اَبَر تورم در حال بیدار شدن است؟
تحلیل تورم اردیبهشت ۹۸؛ آیا امیدی به مهار بحران است؟
پرونده تورم ۱۳۹۷ بسته شد/ رکوردهای احمدی‌نژاد چگونه شکسته شدند
تحلیل آمار تورم دی‌ماه ۹۷ ؛ حال اقتصاد خوب نیست
ترک‌تازی تورم و توهم مهار؛ گزارش مرکز آمار از تورم تیر۹۸ چه می‌گوید؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر