نامه‌ای از «علی فروغی»، رییس شبکه سه صداوسیمای جمهوری اسلامی به «ایران‌وایر» رسیده است که نشان می‌دهد مدیریت شبکه‌های صداوسیمای ایران، دستور به «کد شدن» و توقف پخش مستقیم رقابت‌های بین‌المللی فوتبال اروپا را می‌دهند.
اصطلاح کد شدن در صداوسیما به معنی از دسترس خارج کردن یک برنامه خاص روی فرکانس‌های ماهواره‌ای است. به این معنی که به‌صورت نمونه اگر حدفاصل ساعت ۲۰ تا ۲۲ شب، برنامه‌ای از شبکه سوم سیما کد شود، طی این دو ساعت یا برنامه‌ای جایگزین روی موج ماهواره ارسال خواهد شد یا در تمام این مدت، بیننده‌هایی که شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی را از طریق امواج ماهواره‌ای دریافت می‌کنند، تصاویر را مخدوش دریافت خواهند کرد. این قاعده در مورد آنتن‌های خانگی صدق نمی‌کند.
پیش‌ازاین، شنیده‌هایی در مورد تصمیم مدیران سازمان صداوسیما برای ممنوعیت پخش مستقیم بازی‌های لیگ‌های خارجی روی آنتن‌های ماهواره‌ای وجود داشت. از زمستان سال ۱۳۹۷ خورشیدی، شهروندانی که در ایران شبکه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی را نه از طریق آنتن‌های تلویزیونی آنالوگ و دیجیتال که توسط دیش‌های ماهواره‌ای دریافت می‌کردند، موفق به تماشای رقابت‌های لیگ‌های اروپایی نبودند.
صداوسیمای ایران هم‌زمان با پخش رقابت‌های بین‌المللی فوتبال در اروپا، اقدام به پخش تصاویر جایگزین مانند فیلم‌های سینمایی یا تصاویر از قبل ضبط‌شده رقابت‌های داخلی ورزش ایران می‌کرد.
این اتفاق از تابستان امسال حتی برای شهروندان شهرستانی تهران که از آنتن‌های خانگی استفاده می‌کردند هم افتاد؛ یعنی به‌صورت نمونه زمانی که شبکه‌های سه و ورزش صداوسیمای ایران، تصاویر رقابت‌های لیگ برتر انگلستان یا سری‌آ ایتالیا را برای شهروندان تهرانی روی آنتن می‌برد، ساکنان شهر همدان، تصاویر یک فیلم سینمایی قدیمی را تماشا می‌کردند.
اما دلیل این اتفاق هرگز به‌صورت روشن از سوی سازمان صداوسیما توضیح داده نشد.
مهرماه امسال وب‌سایت خبری «مدال» در گزارشی برای چرایی پخش نشدن تصویر لیگ‌های اروپایی برای شهروندان شهرستان‌های ایران نوشت: «اغلب مراکز صداوسیمای شهرستان‌ها، تصاویر شبکه‌های پخش‌شده از جام‌جم را از روی ماهواره می‌گیرند و بعد آن را از طریق آنتن‌های به‌اصطلاح زمینی برای بینندگان پخش می‌کنند. وقتی شبکه سه و ورزش روی فرکانس‌های ماهواره‌ای‌شان تصاویر آرشیوی می‌فرستند، بالطبع استان‌ها و شهرستان‌هایی هم که تصاویر را از روی ماهواره رله می‌کنند، همان مستندها و مسابقات قدیمی را روی آنتن محله پوشش‌دهی‌شان می‌برند و این یعنی محروم شدن بیش از نیمی از جمعیت کشور از تماشای مسابقات ورزشی.»
اما چرا مسابقات لیگ‌های برتر فوتبال جهان نباید از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای ایران پخش شود؟
در نامه‌ای که علی فروغی خطاب به مدیرکل فناوری فضایی و ماهواره‌ای صداوسیما نوشته است می‌خوانیم: «خواهشمند است دستور فرمایید مسابقات فوتبال به شرح جدول زیر، به‌صورت کد شده پخش شود و در خارج از کشور دریافت نشود. این مورد تمامی مسیرهای ماهواره‌ای ازجمله عرب‌ست، هات‌برد، اینتل‌ست و ... را شامل می‌شود.»
در این جدول سه بازی موردنظر مدیریت شبکه سه ورزش از در لیگ‌های اسپانیا، ایتالیا و انگلستان به چشم می‌خورد.
فدراسیون فوتبال اسپانیا، حق پخش تلویزیونی رقابت‌های لالیگا را در فصل ۲۰۱۵ – ۲۰۱۶ به قیمت ۶۵۵ میلیون یورو فروخت اما این قیمت برای فصل ۲۰۱۹ – ۲۰۲۰ تغییر کرد و به بیش از دو میلیارد یورو رسید.
در انگلستان، مهد فوتبال جهان و البته صاحب مهم‌ترین لیگ داخلی فوتبال اروپا، قیمت‌ها نجومی و باورنکردنی است. دو شرکت «بی‌تی اسپورت» و «اسکای اسپورت» برای حقوق کپی‌رایت مسابقات لیگ برتر فوتبال انگلستان در فصل ۲۰۱۹ – ۲۰۲۰ به‌صورت مشترک و نقد، مبلغ پنج میلیارد و ۱۰۰ میلیون پوند پرداخته‌اند.
در ایتالیا قیمت پایین‌تر است؛ اکتبر سال ۲۰۱۸ سازمان لیگ ایتالیا در یک مزایده جداگانه حقوق پخش تلویزیونی بین‌المللی مسابقات سری آ از فصل ۱۹-۲۰۱۸ تا ۲۱-۲۰۲۰ را به فروش رساند. در آن مزایده پیشنهاد مشترک آژانس بازاریابی «آی‌ام‌جی» و شبکه دولتی «رای» به قیمت ۱.۱ میلیارد یورو برنده شد. سازمان لیگ ایتالیا اعلام کرده بود که آی‌ام‌جی حقوق پخش جهانی سری آ. را صاحب شد، اما شبکه «رای» بسته حقوقی پخش مسابقات به زبان ایتالیایی در جوامع ایتالیایی در خارج از کشور را در اختیار گرفته است.
این شبکه‌های ماهواره‌ای، حق پخش تلویزیونی رقابت‌های اروپایی را می‌خرند و به‌صورت خرده‌فروشی در اختیار شبکه‌های تلویزیونی قرار می‌دهند. به‌صورت نمونه شبکه تلویزیونی «بین اسپورت» که از سال ۲۰۱۲ از «الجزیره اسپورت» تغییر نام داد، تمامی مسابقات لیگ برتر انگلستان، لالیگا، سری آ. ایتالیا، لوشامپیونه فرانسه، بوندس‌لیگا، لیگ قهرمانان اروپا، یورو لیگ، لیگ آرژانتین، برزیل، هلند، پرتغال، روسیه، اسکاتلند و سوییس، سوپر جام انگلیس، فرانسه و آلمان، جام حذفی انگلیس و اتحادیه انگلیس و فرانسه، جام حذفی آلمان، ترکیه، هلند، اوکراین و دانمارک و جام حذفی اسپانیا (به‌جز بازی نهایی) را به‌صورت کامل از شرکت‌های خریدار حق پخش تلویزیونی خریداری کرده و پخش می‌کند. کسانی که برای باز کردن شبکه کارتی بین اسپورت هزینه کرده باشند می‌توانند تمامی این رقابت‌ها را به‌صورت مستقیم تماشا کنند.
رقم پرداختی بین اسپورت برای خرید حق پخش مجدد تمامی این مسابقات، بیش از دو هزار میلیون دلار در سال است. به یاد داشته باشیم که مالکیت بین اسپورت را هم «ناصر الخلیفی»، مالک باشگاه پاری‌سن ژرمن فرانسه برعهده دارد.
ایران اما میلی به خرید حق پخش تلویزیونی ندارد. نه برای مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران حق پخش تلویزیونی پرداخت کرده است نه برای مسابقات فوتبال اروپایی چنین رقمی را می‌پردازد. کاری که می‌کند ساده است؛ برداشتن تصویر از روی یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای و پخش آن برای داخل ایران و کد کردن در خارج از کشور.
سال ۱۳۹۶ روزنامه «الوطن» چاپ دوحه مدعی شد که صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بدون خرید حق پخش، مسابقات یورو ۲۰۱۶ را پخش زنده می‌کرد و به همین دلیل شبکه بین، قصد دارد از صداوسیمای چند کشور ازجمله ایران به دلیل استفاده غیرقانونی از حق پخش بازی‌های یورو ۲۰۱۶ شکایت کند.
چند کشور دیگری که مسابقات یورو را به‌صورت زنده پخش می‌کردند، تصاویر خود را از روی تصاویر ماهواره‌ای ایران برداشته بودند. برخی از شبکه‌های تلویزیونی، یک شبکه خصوصی در اوکراین و چند شبکه دولتی در آفریقا ازجمله اتیوپی، موریتانی، الجزایر، تونس، چاد بودند.
همین دردسرها باعث شد تا صداوسیمای ایران به فکر تغییر رویه بیفتد. این تغییر رفتار نه البته در سیاستی جدید برای خرید امتیاز پخش مسابقات ورزشی که در پرده گذاشتن پیش یک نمایش سرقت بود. صداوسیمای ایران برای جلوگیری از احتمال لو رفتن نمایش مسابقات بین‌المللی، بدون خرید حق پخش، تصویر را به‌صورت کد شده روی ماهواره‌ها ارسال می‌کند؛ اما آیا این راه برای همیشه جواب خواهد داد؟
تصور این‌که شرکت‌های خارجی و فروشنده‌های حق پخش تلویزیونی، متوجه تخلف صداوسیما نشوند، تقریبا محال است؛ اما صداوسیمای ایران فعلا با خرید حداقلی امتیاز مسابقات بین‌المللی برای یک شبکه تلویزیونی‌اش، سعی می‌کند تمام بازی‌های لیگ‌های اروپایی را روی آنتن ببرد.
صداوسیمای ایران، پایین‌ترین و نازل‌ترین بسته قراردادی خرید رقابت‌های لالیگا را برای شبکه «ورزش» خریداری کرده، اما به‌صورت نمونه در همین نامه مشخص است که شبکه سه صداوسیما هم بازی‌های لالیگا را روی آنتن می‌برد. در بسته خریداری‌شده از سوی سازمان صداوسیما برای شبکه ورزش، نه‌تنها بازی‌های لیگ برتر انگلستان و سری‌آ ایتالیا به چشم نمی‌خورد که حتی بازی فینال جام حذفی اسپانیا یا ال‌کلاسیکو هم وجود ندارد. بااین‌حال شما می‌توانید در ایران پای گیرنده‌های دیجیتال خود بنشینید و این مسابقات را به‌صورت زنده تماشا کنید.
شاهکار تازه صداوسیما اما جالب است؛ ممنوعیت پخش مستقیم رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران روی وب‌سایت‌هایی مانند «تلویبیون».
صداوسیمای ایران که در توافقی پشت پرده با «مهدی تاج»، رییس مستعفی فدراسیون فوتبال ایران، طی دو سال گذشته حاضر به پرداخت حق پخش تلویزیونی رقابت‌های لیگ به باشگاه‌ها نشده بود، حالا به قرارداد غیرقانونی فدراسیون فوتبال برای فروش حق پخش اینترنتی مسابقات داخلی ایران پایبند شده است.
آذرماه امسال و پس از گزارش ایران‌وایر در مورد قرارداد مشکوک فدراسیون فوتبال با موسسه فراکاو برای فروش حق پخش مجازی رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران، وب‌سایت خبری «بانک ورزش» نیز در گزارشی به ابهام‌های این قرارداد پرداخت. بااین‌حال هیچ نهاد نظارتی به چرایی فروش این حق پخش به موسسه‌‌ای که از سوی افراد امنیتی اداره می‌شود و حتی وب‌سایت «ورزش سه» را نیز زیر پوشش دارد، ورود نکرد.
قرارداد با «فراکاو» غیرقانونی است، چون هیچ مزایده‌ای برگزار نشد و سایر رسانه‌ها از آن بی‌خبر بودند. مشکوک است، چون مانند قرارداد با شرکت «برهان مبین»، باشگاه‌ها و فدراسیون فوتبال، مانند تمام تیم‌های لیگ‌های اروپایی ابتدا پول خود را دریافت نمی‌کنند.
شرکت برهان مبین به‌عنوان برنده مزایده بلیت‌فروشی و موسسه فراکاو به‌عنوان برنده حق پخش اینترنتی رقابت‌های لیگ، در پایان سال، از درآمد خود درصدی به فدراسیون فوتبال می‌پردازند. برای فراکاو این رقم ۷۳ درصد است و البته نامعقول. سایت ورزش سه تنها سایتی بود که با عنوان «گامی در جهت احقاق حق فوتبال» از این قرارداد یاد کرد.
اما صداوسیمای جمهوری اسلامی که رقابت‌های اروپایی را سرقت می‌کند و بعد برای مبرا کردنش، آن را روی تصاویر ماهواره‌ای ارسال نمی‌کند، به این قرارداد غیرقانونی پایبند است.
مطالب مرتبط:
صداوسیما حق پخش را نمی دهد، بدون فوتبال هم می میرد
باشگاه‌های ایران صداوسیما را تهدید کردند؛ با شبکه‌های ماهواره‌ای مذاکره می‌کنیم
گستردگی فساد در فدراسیون فوتبال؛ فروش حق پخش فوتبال ایران با شرکتی که وجود ندارد
وحید سلیمانی؛ آقازاده‌ای که حق پخش فوتسال ایران را می‌بلعد
داستان اسف بار حق پخش؛ صداوسیما پول دارد، اما نمی دهد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر