سیل لرستان به روایت ساکنان: دوباره خانه خراب شدیم

شهروندخبرنگار

«آب تقریبا فروکش کرده اما هنوز راه‌های ارتباطی روستاهای زیادی قطع است.»
این را «فریبا»، یکی از ساکنان «پل‌دختر» می‌گوید.

سه شنبه ششم اسفند ۱۳۹۸ باز هم بارش شدید باران در لرستان باعث بروز سیل در این استان و قطع برق ۳۷ روستا و آب آشامیدنی سه روستا شد. راه ارتباطی بیش از ۱۰۰ روستا در استان لرستان هم در اثر سیل اخیر قطع شده است.
فریبا می‌گوید: «مردم روستاها به خاطر شدت افزایش حجم آب، به بالای پشت‌بام‌ها رفته بودند اما رسانه‌ها آن‌قدر درگیر ویروس کرونا بودند که صدای مردم روستاهای لرستان را نشنیدند.»

شهرهای معمولان، پل‌دختر و خرم‌آباد مراکز اصلی سیل هستند. سه کانون اصلی این بحران، شهرن نورآباد و شهرها و روستاهای در مسیر دو رودخانه «کشکان» و «تیره» درود بودند.
«حسین»، از اهالی درود می‌گوید: «همه می‌دانستند قرار است باران شدید بیاید و در لرستان و ایلام تبدیل به سیل شود اما کاری نکردند. هیچ غیرمنتظره نبود اما بازهم مردم بسیاری از روستاهای لرستان خسارت دیده و، خانه خراب شده‌اند و راه به جایی ندارند.»

«کاوه مدنی»، معاون سابق سازمان محیط زیست ایران روز شنبه چهارم اسفند، یعنی سه روز پیش از وقوع سیل لرستان در صفحه توییترش نوشت: «با توجه به توافق مدل‌های پیش‌بینی، سامانه بارشی که فردا از غرب کشور وارد می‌شود، بارش زیادی به همراه خواهد داشت. احتمال وقوع آب گرفتگی، طغیان رودخانه‌ها و #سیل در لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، ایلام، خوزستان، کرمانشاه و کردستان بالا است.»

با این حال، مسوولان هیچ تمهیداتی برای جلوگیری از این واقعه نیاندیشیدند.

منزل حسین در نزدیکی خیابان «سپاه» در شهر درود است. او می‌گوید: «در خانه تا ساق پا در آب بودیم. چند ساعت زحمت کشیدیم تا آب را خارج کردیم اما همه خانه از بین رفته است.»

او تاکید می‌کند که بیشتر از خودشان، نگران وضعیت روستاها است: «رانش زمین به شدت شدید بوده و راه ارتباطی یک سری از روستاها مثل پشت علیا، به طور کامل قطع شده است.»

فریبا هم مثل حسین نگران روستاها است: «خبر دارم که خانه‌های روستای کوتول عزیزخان صد در صد تخریب شده‌اند و هیچ کمکی هم به آن‌ها نرسیده است. چون راه‌ها تخریب شده و ارتباط روستاها قطع است.»

کوتول عزیزخان یک روستا از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهدشت استان لرستان است. فریبا می‌گوید: «من اسم این روستا را به یاد دارم اما مطمئنم روستاهای دیگری هم تخریب شده‌اند. مردم معلوم نیست در چه وضعیتی زندگی می‌گذرانند.»

کمی مکث می‌کند و می‌گوید: «اصلا کاری به نظام و مسوولان ندارم، آن‌ها حداقل  ۱۰ سال است که با زبان واضح و رسا دارند به ما می‌گویند مردم دغدغهٔ ما نیستند، چرا خودمان کاری نکردیم؟ خاک برسر من، مثلا درس خوانده و دانشگاه رفته‌‌ام، ۱۱ ماه وقت داشتیم که با کمک هم دیوار ساحلی را تمام کنیم و نکردیم. فرصت داشتیم حریم رودخانه را سامان دهیم و ندادیم. از دست خودم خیلی عصبانی هستم چرا ما باز بعد از ۴۰ سال، گول مسوولان را می‌خوریم؟! چرا فکر می‌کنیم دل‌شان برای ما می‌سوزد؟! چرا فکر می‌کنیم قرار است برای ما کاری بکنند؟!»

اشاره فریبا به سیل لرستان در نوروز ۱۳۹۸ است که خسارات زیادی بر جای گذاشت و شهرها و روستاهای زیادی را تخریب کرد. تاسیات زیر بنایی و راه‌های زیادی هم از بین رفتند. برآوردهای اولیه سیل نوروز نشان می‌داد که نزدیک چهار هزار خانه و ۷۲ هزار واحد مسکونی خسارت دیدند. پس از فروکش کردن سیل، تصاویر گل گرفتگی خانه‌ها از شهرها و روستاهای لرستان در شبکه‌های مجازی منتشر شده است. لایه‌های گل و لای به اتاق‌ها خواب، آشپزخانه‌ها، حمام‌ها و دست‌شویی‌ها رسیده بودند. حسین می‌گوید: «این بار هم همین‌طور خواهد شد. دوباره مردم خانه خراب شدند.»

آب دهانش را قورت می‌دهد و حرفش را این‌طور ادامه می‌دهد: «رفتار حکومت، ذهنیت من را نسبت به بلایای طبیعی تغییر داده است. حالا در تعریف بلایای طبیعی، این طور فکر می‌کنم؛ بلای طبیعی، بلایی است که به صورت طبیعی در اثر اهمال، سوء مدیریت و بی‌اهمیتی مسوولان بر سر مردم یک کشور آوار می‌شود. فاصله دو سیل در استان لرستان فقط ۱۱ماه است. ۱۱ ماه فرصت کمی برای تقویت و ترمیم زیر ساخت‌ها است؟! آیا مسوولان امر فکر می‌کردند دیگر سیلی نخواهد آمد؟ دیگر در این منطقه شدت بارش نخواهیم داشت؟ کوچک‌ترین کار زیر بنایی انجام نشده است. پل روستای چم شهرستان معمولان که بعد از سیل فروردین ماه ساخته شده بود، مجددا تخریب شد. این یعنی چه؟»

درمیان شهرهای سیل زده لرستان، شهرستان معمولان وخیم‌ترین وضعیت را دارد و آب و گاز آن قطع شده است؛ درست در شبی که رودخانه کشکان طغیان کرده است و باران به شدت می‌بارد. رودخانه کشکان سیل خیزترین رودخانه استان لرستان است و سرچشمه اصلی رودخانه «کرخه» به شمار می‌رود. چند ساعت پیش «فیروز خدایی»، سرپرست شرکت گاز شهرستان معمولان از وصل شدن گاز خبر داد. با این حال، بسیاری از منازل این شهرستان و روستاهای اطراف دچار آب‌گرفتگی و تخریب شده‌اند.

«احمدرضا» اهل استان گلستان است و می‌خواهد برای کمک به سیل زدگان، به لرستان سفر کند. او کنسرو و پتو تهیه کرده و راهی شده است: «عید که استان گلستان سیل آمد، خیلی‌ها از سراسر ایران به گلستان آمدند تا به داد ما برسند. در این چند روزه با هر کس که صحبت کردم، از کم کاری و اهمال مسوولان می‌گفتند؛ از این که اگر کارهای زیربنایی برای ترمیم و ساخت روستاها و شهرها به درستی انجام می‌شد، امروز بعد از ۱۱ ماه شاهد وقوع دوباره سیل نبودیم و من با خودم فکر می‌کردم خیلی وقت‌ها بعضی از کارهای همین به اصطلاح مسوولان باعث بروز سیل شده است؛ مثلا در استان خود ما گلستان، یکی از پررنگ‌ترین دلایل سیل فروردین امسال، قطع بی‌رویه درختان در جنگل‌ها بوده است. یا وقوع سیل در منطقهٔ دروازه قرآن شیراز به دلیل مسدود کردن راه آب قدیمی در کنار دروازه قرآن بوده است.»

او چند ثانیه سکوت می‌کند و می‌گوید: «کاش هیچ کاری نکنند. باز فکر می‌کنم ضررش کم‌تر است.»