ونوس امیدوار؛ شهروندخبرنگار
شیوع ویروس «کرونا» در ایران، بسته شدن مرزها و لغو پروازهای خطوط خارجی از یک سو و خطر شیوع بیماری در صورت جابه‌جایی و سفر از سوی دیگر منجر به لغو سفرهای خارجی و داخلی شهروندان ایرانی در ایام نوروز شده است. بسیاری برای پس دادن بلیت‌های سفر پیش‌خرید شده، سرگردان آژانس‌های مسافرتی شده‌اند و آژانس‌های مسافرتی هم از ضرر و زیانی که به خاطر عدم اطلاع‌رسانی به موقع درباره شیوع این ویروس متوجه آن‌ها شده است، شکایت دارند.
***
«نزدیک ایام عید است اما کار ما شده کنسل کردن بلیت‌ها و تورهای مسافران و شنیدن صدای اعتراض آن‌ها.»
این حرف را «مهرناز»، مدیر تورهای خارجی یک آژانس هواپیمایی که این روزها باید پاسخ‌گوی ده‌ها مسافر ناراضی باشد، می‌زند در حالی‌که پاسخ قانع کننده‌ای برای اعتراضات آن‌ها ندارد.
پس از شیوع ویروس کرونا در ایران و قرار گرفتن کشور در وضعیت اپیدمی بیماری ناشی از آن، بسیاری از کشورها، از جمله ترکیه، عراق، گرجستان، تاجیکستان، امارات، قطر و هندوستان که همواره مقاصد اصلی گردش‌گری ایرانیان به ویژه در ایام تعطیل بوده‌اند، مرزهای خود را تا زمان نامعلوم به روی مسافران ایرانی بسته‌اند. خطوط خارجی، از جمله «ترکیش»، «قطر ایرویز»، «جورجیا»، «فلای دبی» و «ایرفلوت» نیز که بیشترین حجم جابه‌جایی گردش‌گران ایرانی به سایر کشورها را برعهده داشته، پروازهای خود را به ایران لغو کرده‌اند؛ موضوعی که موجب شده است بسیاری از تورها و سفرهای خارجی ایرانیان در نوروز ۱۳۹۹ در کنار تورهای گردش‌گری داخلی لغو شوند و موجی از نارضایتی در میان مسافران ایجاد کند.
مهرناز در خصوص وضعیت به جود آمده می‌گوید: «به محض اعلام شدن بستن مرزهای کشورهای مختلف به روی ایرانیان و لغو پرواز ایرلاین‌های خارجی، هجوم شمار زیادی از مسافران به آژانس‌های هواپیمایی برای تعیین تکلیف تورهای خریداری شده یا پروازهای رزرو شده بالا گرفت. در این میان، عده‌ای از خیر مسافرت رفتن گذشته‌اند و پول خود را می‌خواهند. اما عده‌ای هم‌چنان مصر هستند برایشان از طریق کشورهای واسط راهی پیدا کنیم تا به هر نحو که شده، از کشور خارج شوند؛ موضوعی که تقریبا امکان‌پذیر نیست و هر کشوری به محض این که متوجه ایرانی بودن ملیت مسافر می‌شود، از پذیرش او سر باز می‌زند.»
این مدیر تورهای خارجی می‌گوید: «تا پیش از شیوع ویروس کرونا در کشور، هواپیمایی قطر در هفته ۲۰ پرواز به ایران داشت. اما در حال حاضر این تعداد به هفت پرواز در هفته، یعنی روزی یک پرواز کاهش یافته است. آن یک پرواز هم به مقصد شهر دوحه نیست بلکه مسافر پس از منفی بودن تست کرونا، تنها می‌تواند به این شهر ترانزیت و از آن‌جا راهی کشور مقصد شود.»
او می‌گوید: «هوایپمایی ایران‌ایر نیز کم و بیش پروازهایش را به کشورهایی که به او اجازه پرواز دهند، انجام می‌دهد اما با این شرط که در فرودگاه امام خمینی از مسافر تست کرونا گرفته شود و کارت سلامت به همراه داشته باشد. بقیه شرکت‌های هواپیمایی، از جمله ترکیش، جورجیا، فلای دبی و غیره حداقل تا یک هفته آینده پروازی به ایران نخواهند داشت.»
مهرناز یکی از مشکلاتی که باعث نارضایتی مسافران شده است را نحوه دریافت هزینه تورها و بلیت‌های خارجی فروخته شده و اعمال جریمه روی آن‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: «مسافران در مورد بلیت پرواز خارجی مدعی هستند باید هیچ جریمه‌ای به آن تعلق نگیرد و وجه کامل بازگردانده شود چرا که از یک طرف خود ایرلاین‌ها پرواز را کنسل کرده‌اند و از طرف دیگر مسوولان وزارت میراث فرهنگی، گردش‌گری و صنایع دستی هم دستور داده‌اند استرداد انجام شود. اما به دلیل حجم گسترده واریزی‌ها، امکان پرداخت همه آن‌ها در کوتاه مدت نیست و ممکن است حداقل یک ماه زمان ببرد.»
ولی موضوع لغو سفرهای ایرانیان به خارج از کشور تنها محدود به بلیت نیست. بسیاری از آن‌ها از چندی پیش تورهای گردش‌گری به مقاصد کشورهای مختلف، از جمله ترکیه، گرجستان، دبی و غیره را خریده بودند که با پیش آمدن شرایط موجود، به نظر می‌رسد وضعیت باز پس گرفتن کامل هزینه پرداخت شده در هاله‌ای از ابهام باشد و ممکن است مجبور شوند در پرداخت جریمه کنسلی با مدیران آژانس‌ها و برگزارکنندگان تورهای گردش‌گری شریک شوند.
«علی»، یکی دیگر از کارکنان آژانس‌های مسافرتی در این رابطه می‌گوید: «دسترسی نداشتن آژانس‌های مسافرتی داخل ایران به سرورهای خرید بسته تورهای خارجی و خرید از طریق کارگزاری‌های خارج از کشور باعث شده این بسته‌ها تحت شرایطی خاص امکان کنسل شدن داشته باشند و مطابق عرف جهانی توریسم، تقریبا از یک ماه قبل از سفر تمام مبالغ پرداخت شده غیرقابل برگشت هستند و بخشی از آن‌ها مشمول جریمه می‌شود. بنابراین هزینه پرداخت‌شده به کارگزاران خارجی و هم‌چنین ویزا، از جمله هزینه‌های غیرقابل برگشت هستند که هنوز نمی‌دانیم تکلیف آن‌ها چیست.»
او با انتقاد از موضع‌گیری «ولی تیموری»، معاون گردش‌گری وزارت میراث فرهنگی، گردش‌گری و صنایع دستی در این خصوص، می‌گوید: «وی روز سه‌شنبه ششم اسفند با صدور بخش‌نامه‌ای، ضمن اعلام وضعیت فوق‌العاده، از تاسیسات گردش‌گری خواسته بود چنان‌چه مسافری از تاریخ اول اسفند امسال تا اطلاع ثانوی درخواست انصراف داشت، بدون دریافت جریمه نسبت به استرداد وجوه دریافتی اقدام شود.»
علی می‌افزاید: «این به این معنا است که همه جریمه را باید آژانس‌دارها بپردازند و انگار هیچ مسوولیتی متوجه دولت نیست. در صورتی که بروز این حجم از فاجعه به دلیل پنهان‌کاری و اهمال دولت‌مردان و حاکمیت اتفاق افتاده است.»
در مورد لغو پروازهای داخلی نیز دولت مسوولیتی را متوجه خود ندانسته و شرکت‌های هواپیمایی را وادار به پرداخت هزینه کامل بلیت‌های خریداری شده قبل از ششم اسفند، بدون کسر جریمه و حداکثر یک هفته پس از تاریخ استرداد کرده است. اگرچه هر یک از شرکت های هواپیمایی بازه زمانی خاصی را برای کنسل کردن بلیت پرواز و پرداخت بدون جریمه تعیین کرده‌اند اما تقریبا همگی آن‌ها از این وضعیت شاکی هستند؛ برای نمونه، هواپیمایی «ایران ایرتور» بلیتهایی که تاریخ صدور آن‌ها قبل از روز ششم اسفند باشد و تاریخ پرواز آن‌ها بین ششم تا ۲۵ اسفند است و استرداد بلیت تا پنج ساعت قبل از پرواز ثبت شده باشد را بدون جریمه، کنسل اعلام کرده است. هواپیمایی «ماهان» نیز بلیتهایی که تاریخ صدور آن‌ها قبل از پنجم اسفند و تاریخ پرواز از ششم اسفند تا ۱۵ فروردین باشد و مسافر سه ساعت قبل از پرواز استرداد خود را در سایت ثبت کرده باشد را بدون جریمه کنسل می‌کند.
از سوی دیگر، به دلیل این که بلیت پروازهای داخلی معمولا از طریق آژانس‌های مسافرتی انجام می‌شود، بنابراین هزینه بلیت‌های کنسل شده ابتدا باید از حساب شرکت‌های هواپیمایی خارج و به دست آژانس‌های مسافرتی برسد و در گام دوم، به حساب مسافران واریز شود. این موضوع باعث می‌شود پردازش چند هزار بلیت نیازمند زمانی طولانی باشد و این وسط آژانس‌ها بیشتر از همه تحت فشار قرار بگیرند و مسافران هم در ایام پایانی سال دیرتر به پول‌شان برسند.
«حرمت‌الله رفیعی»، رییس هیات مدیره «انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و هوایی کشور» ضمن تایید این موضوع، آمار لغو قطار، هواپیما، تور و هتل را «چشم‌گیر» توصیف کرده و گفته است: «این رقم رو به افزایش است و بار مالی زیادی را به آژانس‌های مسافرتی تحمیل می‌کند به طوری که یک آژانس تنها در یک روز، ۳۰ میلیون تومان برگشتی داشته است.»
او در مورد لغو سفرهای نوروزی از طریق قطار نیز گفته است: «تاکنون ۶۰ درصد بلیت قطارها برای تعطیلات نوروز کنسل شده و بازپرداخت هزینه‌های آن‌ها با توجه به سیستم مالی شرکت‌های ریلی، بسیار دشوار است. اما وزیر راه پی‌گیر شده است تا تاخیر در بازپرداخت‌ها حل شود.»
به نظر می‌رسد این بار هم چوب اطلاع‌رسانی دیرهنگام و سوء مدیریت در شرایط بحرانی شیوع بیماری ناشی از ویروس کرونا را همه بخش‌های دست‌اندر کار باید بخورند الا حاکمیت.
مطالب مرتبط:
چرا ویروس کرونا هنوز به ترکیه، همسایه ایران نرسیده است؟
کرونا در ایران؛ مسافران ترکیه، نه راه پس نه راه پیش
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر