چرا ویروس کرونا هنوز به ترکیه، همسایه ایران نرسیده است؟

در حالی که تعداد شیوع ویروس «کرونا» بسیاری از کشورهای جهان را تحت تاثیر قرار داده و در ایران شمار مبتلایان به این ویروس طبق آمار رسمی به دو هزار و ۹۲۲ تن و شمار قربانیان آن به ۹۲ نفر رسیده، هنوز هیچ موردی از ابتلا به کرونا در ترکیه دیده نشده است.  چرا هنوز این ویروس به این همسایه ایران نرسیده است؟ پاسخ این سوال را در گزارش زیر بخوانید:  

«تاکنون هیچ مورد مبتلا به ویروس کرونا (کووید ۱۹) در کشور مشاهده نشده است.» 
این قسمتی از سخنان «فخرالدین کوجا»، (Fahrettin Koca)، وزیر بهداشت ترکیه است که در روزها و هفته‌های اخیر بارها تکرار شده است. با این ‌حال، او تأکید کرده است که عدم مشاهده کرونا در کشور به معنای آن نیست که احتمال مشاهده آن در ترکیه منتفی است و یا این ویروس شهروندان این کشور را تهدید نمی‌کند. 

کوجا با بیان این که در بالاترین سطح آمادگی مقابله با ویروس کرونا قرار دارند، گفته است: «ورود ویروس کرونا به ترکیه را هرچه قدر به تاخیر بیاندازیم، کم‌تر تحت تأثیر آن قرار می‌گیریم و این برای ما یک موفقیت است. زیرا سازمان بهداشت جهانی و سازمان پژوهش‌های علمی ترکیه احتمال کاهش شیوع ویروس کرونا با گرم‌تر شدن هوا را تایید می‌کنند.» 

دی‌ماه سال جاری، اولین علایم ویروس کرونا در شهر «ووهان» چین مشاهده شد. هرچند دولت چین تدابیر سخت‌گیرانه‌ای در این ‌ارتباط به کار گرفت و ووهان را قرنطینه کرد، با این ‌حال نتوانست از انتقال آن به سایر نقاط جلوگیری کند. این ویروس مرموز در مدت ‌زمان کوتاهی به کشورهای ژاپن، کره جنوبی، تایلند، آلمان، امریکا، ایتالیا، ایران و در مجموع، به بیش از ۶۰ کشور سرایت کرد. کرونا به‌ سرعت در برخی از این کشورها قربانی گرفت و در بسیاری دیگر سطح هشدار را به رنگ قرمز در آورد. در حالی تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در سراسر جهان به ۱۰۰ هزار نفر نزدیک شده است که بیش از سه هزار نفر نیز بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده‌اند. 

ترکیه از همان روزهای نخستین گسترش کرونا تلاش کرد با اتخاذ تدابیر مناسب، از ورود این ویروس به کشور جلوگیری کند. اداره کل بهداشت مرزها و سواحل ترکیه اولین سازمان در این کشور بود که در ۳۰ دی‌ با ارسال پیام هشدار به شرکت‌های هواپیمایی و شرکت‌هایی که خدمات فرودگاهی ارایه می‌دهند، نسبت به شیوع کرونا واکنش نشان داد. 
دوم بهمن هیات‌علمی کرونا که شامل اساتید دانشگاه، پژوهش‌گران و پزشکان باتجربه بود، زیر نظر وزارت بهداشت ترکیه و به‌ عنوان «اتاق فکر مقابله ویروس کرونا» تشکیل شد. این هیات در کنار ارایه مشاوره به وزارت بهداشت، به‌صورت مستمر تدابیر عمومی مرتبط با این ویروس را برای انتشار در اختیار رسانه‌ها قرار داد. وزارت آموزش ملی ترکیه و نهاد آموزش عالی این کشور نیز هفته‌ها است در مدارس و دانشگاه‌ها آموزش‌های لازم را در اختیار دانشجویان و دانش‌آموزان برای پیش‌گیری از ابتلا به کرونا قرار می‌دهند. 

درعین‌ حال و برای مقابله با گسترش ویروس کرونا در صورت مشاهده احتمالی در ترکیه، برنامه عملیاتی مقابله با ویروس تدوین و کادر آموزش‌ دیده پزشکی به سراسر کشور اعزام شده است. در تمامی شهرهای بزرگ بیمارستان اختصاصی تجهیز و در هشت گذرگاه مرزی ایران، عراق و گرجستان با ترکیه بیمارستان‌های صحرایی تأسیس‌ شده است. وزارت بهداشت داروها و لوازم پزشکی مرتبط را تهیه و انبار کرده و پژوهش‌گران این کشور کیت‌های آزمایشگاهی‌ را توسعه داده‌اند که تشخیص ویروس کرونا در مبتلایان را در کمتر از دو ساعت امکان‌پذیر کرده است. 

دولت ترکیه ۱۱ بهمن با ارسال هواپیمایی، شهروندان ترک را از چین به ترکیه باز گرداند. این افراد در بیمارستانی اختصاصی که برای این کار آماده ‌شده بود، به مدت ۱۴ روز قرنطینه و با منفی بودن جواب آزمایش ابتلا به کرونا، مرخص شدند. ترکیه تمامی پروازها به استان ووهان را متوقف کرد و همه پروازها از مبدأ چین ابتدا محدود و در نهایت از ۱۶ بهمن به‌طور کامل متوقف شدند. تیم‌های پزشکی در تمامی ۱۹ فرودگاه بین‌المللی و فعال ترکیه و در تمامی بنادر این کشور مستقر شده بودند. این تیم‌ها در کنار افراد دارای علایم آلودگی به ویروس، با دوربین‌های حرارتی تلاش کردند افراد مشکوک به ابتلا به کرونا را تشخیص و تحت آزمایش قرار دهند. در عین ‌حال، تمامی افرادی که در هفته‌های اخیر به چین سفر کرده بودند، تحت آزمایش ویروس کرونا قرار گرفتند. 

تماشا در یوتیوب

پس از انتشار اولین اخبار مرتبط با مشاهده ویروس کرونا در ایران و بلافاصله قرار گرفتن این کشور در رده دوم کشورهایی که بیشترین آمار کشته‌های ناشی از این ویروس را در خود جای داده است، نگرانی‌ها در ترکیه درباره انتقال ویروس به این کشور بیش ‌از پیش افزایش یافت. اخبار مرتبط با شیوع ویروس کرونا در ایران روزها است در صدر خبرهای رسانه‌های ترکیه قرار دارند. افکار عمومی این کشور نیز به ‌صورت گسترده نسبت به وقایعی که در ایران رخ می‌دهد، حساس شده است. شهروندان ترکیه در عرض یک هفته، دو بار هشتگ «#مرزهای‌ایران‌بسته‌شوند» (IranSinirlariKapatilsin#) را تبدیل به ترند نخست توییتر تُرکی کرده‌اند. 

پس‌ از این واقعه، وزیر بهداشت ترکیه ابتدا در تماس با «سعید نمکی»، وزیر بهداشت، درمان و پزشکی ایران، از استقرار کادر پزشکی در تمام گذرگاه‌های مرزی با ایران و نقطه مرزی نخجوان برای جلوگیری از ورود افراد مشکوک به ابتلا به ویروس کرونا خبر داد. با این ‌وجود و در کمتر از ۲۴ ساعت، او در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کرد که به دلیل عدم قرنطینه شهر قم از سوی ایران، تمامی مرزهای دو کشور بسته خواهند شد. 

جمهوری اسلامی در حالی از قرنطینه شهرهای آلوده به ویروس کرونا خودداری کرد که بستن مرزها از سوی کشورهای همسایه و محدودیت شدید پروازهای هوایی از سوی سایر کشورها، در واقع کل ایران را در وضعیتی مشابه قرنطینه قرار داد. 

از ساعت ۱۷ روز چهارم اسفند، تمامی گذرگاه‌های زمینی و ریلی بین ایران و ترکیه بسته شدند و از ساعت ۲۰ همان روز تمامی پروازهای بین‌المللی از مبدأ ایران به ‌صورت یک‌ طرفه لغو شدند و تنها پروازهای ترکیه به ایران برای شهروندان ایرانی که خواهان بازگشت به کشور خود بودند، برقرار باقی ماندند. این به معنای ممنوعیت ورود شهروندان ایرانی از ایران به ترکیه است. ایرانیانی نیز که از سایر کشورها وارد ترکیه می‌شوند، تحت آزمایش ویروس کرونا قرار می‌گیرند. 

درعین ‌حال، تمامی شهروندان ترکیه و اتباع خارجی‌ که وارد این کشور می‌شوند، در صورتی ‌که در ۱۵ روز گذشته در کشورهایی که در آن ویروس کرونا مشاهده ‌شده است حضور یافته باشند، تحت آزمایش ویروس کرونا قرار خواهند گرفت و افرادی که در این مدت به شهرهای قم و مشهد در ایران سفرکرده باشند، قرنطینه خواهند شد. 

از روز ششم اسفند، بازگرداندن شهروندان ترک از ایران آغاز شده است. با این ‌وجود، در اولین اقدام برای انتقال شهروندان ترکیه به این کشور، پرواز تهران-استانبول به ظن مبتلا بودن یکی از مسافران این پرواز به ویروس کرونا، مجبور به فرود اضطراری در آنکارا شد. مطابق اعلام وزارت بهداشت ترکیه، تمامی ۱۳۲ مسافر و هشت نفر خدمه این پرواز قرنطینه شده‌اند. 

در روزهای گذشته نیز قرنطینه پنج نفر، ازجمله دو ایرانی در شهر «وان» ترکیه خبرساز شد. با این ‌حال، پس از گذشت ۲۴ ساعت، وزارت بهداشت ترکیه اعلام کرد که نتیجه آزمایش این افراد منفی بوده است. 

محدودیت‌ها برای ورود شهروندان ایران به ترکیه تا جایی است که روز گذشته و به نقل از وزیر بهداشت این کشور، با درخواست حضور هیاتی ایرانی در ترکیه مخالفت شده است. 
فخرالدین کوجا در این ارتباط گفته است: «ایران خواستار اعزام یک هیات برای دریافت اطلاعات عملی از ما شد اما ما گفتیم به ترکیه نیایید و از طریق اسکایپ ارتباط برقرار کنیم.» 

ترکیه پس از ممنوعیت تمامی پروازها از چین و بستن تمامی گذرگاه‌های زمینی، ریلی و هوایی خود با ایران و عراق، از روز شنبه ۱۰ اسفند تمامی پروازهای هوایی این کشور از مبدا ایتالیا و کره‌جنوبی را نیز لغو کرده است. 

علی‌رغم تمام تدابیر دولت ترکیه برای جلوگیری از انتقال ویروس کرونا به این کشور، احتمالا دیر یا زود ترکیه نیز شاهد مبتلایان به این ویروس مرگبار خواهد بود. مشاهده موارد ابتلا در عراق، ایران و یونان به‌عنوان کشورهای همسایه ترکیه، رفت‌وآمدهای گسترده مرزنشینان ترکیه و کشورهای همسایه که بعضا از مبادی قانونی اتفاق نمی‌افتند، ترانزیت فرودگاهی گسترده در فرودگاه بین‌المللی استانبول و گردش‌گرانی که از سراسر دنیا به ترکیه می‌آیند درحالی ‌که در بیش از ۶۰ کشور موارد ابتلا به کرونا مشاهده ‌شده است، نگرانی‌ها از ورود ویروس کرونا به این کشور را افزایش داده است.  

در عین حال پیش از آن که ویروس کرونا به ترکیه برسد، می‌توان آثار ناشی از آن را بر اقتصاد این کشور مشاهده کرد. در صورتی که کاهش شمار گردش‌گرانی که از سراسر دنیا وارد ترکیه می‌شوند و کند شدن روند صادرات تولیدات این کشور به دلیل تدابیر مقابله با ویروس کرونا ادامه یابد، باید منتظر آسیب‌های جدی بر اقتصاد ناپایدار و متکی بر جریان پول نقد (سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت و گرد‌ش‌گری) این کشور بود.