روزبه فراهانی‌پور: قرنطینه برای جلوگیری از بیماری، حصر خانگی بدون فضای امنیتی است

«قرنطینه خانگی»، حالا این واژه به دایره لغات روزمره مردم دنیا اضافه شده است. ماندن در خانه برای مبارزه با ویروس کشنده کرونا در بسیاری از شهرها و کشورها اجباری شده است. تا همین چند ماه پیش که اسم کرونا سر زبان‌ها نبود، بسیاری دنبال فرصتی برای انجام کارهای عقب‌مانده بودند، زمانی برای استراحت، تماشای فیلم و سریال، مطالعه و یا حتی فرصتی برای مرتب کردن یکی از اتاق‌های خانه بودند. حالا اما اغلب آن‌ها از هیچ‎‌کدام از این کارها راضی نیستند، لذت نمی‌برند و دوست دارند هرچه زودتر به وضعیت عادی برگردند.

اجبار به خانه‌نشینی و مشخص نبودن زمان پایان این توفیق اجباری بسیاری را یاد زندانیان انداخته، عده‌‍‌ای از افسردگی و ناامیدی حرف می‌زنند و برخی هم پا را یک گام فراتر گذاشته‌اند و قرنطینه خانگی را با سلول انفرادی مقایسه کرده‌اند. ایران‌وایر سراغ آن‌هایی که زندگی در سلول انفرادی را تجربه کرده‌اند رفته و از آن‌ها درباره شباهت‌ها و تفاوت‌های روزهای قرنطینه خانگی و سلول انفرادی پرسیده است. اغلب افرادی که زندان و سلول انفرادی را تجربه کرده‌اند، آن را قابل‌مقایسه با روزهای قرنطینه خانگی نمی‌دانند اما راهکارهایی که آن‌ها برای حفظ روحیه و گذراندن آن روزهای سخت به کار گرفته‌اند، احتمالا برای افرادی که در قرنطینه خانگی دچار سرگردانی و ناامیدی شده‌اند، راهگشا است.

***

«روزبه فراهانی‌پور»، دبیر حزب مرز پرگهر و سردبیر سابق ماهنامه وهومن در تاریخ ۲۲ تیر۱۳۷۸ در جریان اعتراضات کوی دانشگاه از سوی ماموران وزارت اطلاعات بازداشت شد. در اطلاعیه وزارت اطلاعات در آن زمان از روزبه فراهانی‌پور به عنوان «عنصر آشوب‌طلب» نام برده شد که بازداشت شده است.

او پس از مدتی بازداشت با قرار وثیقه از زندان آزاد شد و پس از آن کشور را از راه زمینی و غیرقانونی ترک کرد. فراهانی‌پور اکنون ساکن محله «وست‌وود» لس‌آنجلس، مدیر رستوران «دلفی» و همچنین مسئول اتاق بازرگانی غرب لس‌آنجلس است.

روزبه فراهانی‌پور با یادآوری بیش از دو دهه گذشته درباره روز بازداشت خود می‌گوید: «از آن روز تقریبا ۲۱ سال گذشته است، من تقریبا ۴۰ روز در سلول انفرادی بودم. غروب ۲۲ تیرماه ماموران سپاه پاسداران به منزل ما حمله کردند و من و ۱۱ نفر دیگر از دوستانم را که در خانه ما بودند دستگیر کردند. مادرم هم شب بعد دستگیر شد. همه ما را به زندانی که بعدتر فهمیدم بازداشتگاه توحید بوده، بردند. خوشبختانه این زندان مدتی بعد تعطیل شد.»

این زندانی سابق در پاسخ به اینکه چطور توانسته ۴۰ روز را در انفرادی تاب بیاورد و روزهایش را چطور در سلول می‌گذرانده، گفت: «من فکر می‌کنم کسی که گذرش به انفرادی بیفتد جز طاقت آوردن و صبر کردن چاره دیگری ندارد. من خودم سعی می‌کردم بیشتر بخوابم، البته خوابیدنی که با استرس و چراغی که شبانه‌روز روشن است خیلی سخت اتفاق می‌افتاد. به خاطر چراغ همیشه روشن سلول متوجه روز و شب نبودم اما با صدای اذانی که از راهرو پخش می‌شد، می‌توانستم بفهمم زمان در حال گذشتن است. بعضی وقت‌ها هم در سلول یک‌ونیم در دو متر ورزش می‌کردم اما خیلی نمی‌شد. روزها خیلی کند می‌گذشت، هیچ‌چیز نبود که خودت را با آن مشغول کنی. چند روز پس از بازداشتم، قرآن یا مفاتیح‌الجنان را آوردند که شاید چون نمی‌توانستم با آن ارتباط برقرار کنم نخواندم. چند روز می‌گذشت اما من را برای بازجویی نمی‌بردند. ولی من همین وضعیت و ماندن در انفرادی را به بازجویی ترجیح می‌دادم.»

فراهانی‌پور درباره ساختار سلول انفرادی هم توضیح می‌دهد: «یک موکت خاکستری روی زمین بود، یک چراغ همیشه روشن پرنور، یک پنجره کوچک که در ارتفاع قرار داشت، در سلول روشویی و دستشویی هم نبود. روزی سه بار من را به دستشویی می‌برند، زمانش را هم خودشان انتخاب می‌کردند، فکر می‌کنم روزی سه بار هم غذا می‌آوردند که اکثرا قابل خوردن نبود. صبح‌ها چای می‌دادند، در لیوان پلاستیکی خیلی کثیف قرمز رنگ با خط‌های سفید. در آن شرایط قدر همین چای را هم می‌دانستم و می‌خوردم.»

بااین‌حال، او قرنطینه خانگی را‌ بیش از این که شبیه سلول انفرادی بداند، شبیه حصر خانگی می‌داند آن هم حصری که فضای امنیتی ندارد: «قرنطینه این روزها بیشتر شبیه حصر خانگی است که البته فضای امنیتی هم ندارد. زندان و زندانبانش فقط خودمان هستیم. این حصر یا قرنطینه برای سلامتی خودمان و جامعه است. به این فکر کنیم که اگر دولت می‌گوید ما شما را قرنطینه نمی‌کنیم، شما با مقاومت مدنی و ماندن در خانه جلوی شیوع بیشتر کرونا را بگیرید. شاید مردمی که از این شرایط به تنگ آمده‌اند بهتر است به زندانیانی فکر کنند که سال‌های زیادی از زندگیشان را در سلول انفرادی یا بندهای کوچک امنیتی گذرانده‌اند. ما در قرنطینه‌مان خیلی از امکانات را داریم، کتاب، اینترنت، تلویزیون و... خیلی از ما کتاب‌هایی در خانه داریم که همیشه گفتیم وقتش که بشود می‌خوانیم، خب الان بهترین وقت برای خواندنشان است. نکته مهم دیگر این است که کرونا یک مساله جهانی است و تمام دنیا گرفتارش هستند و خب این حالمان را در قرنطینه کمی بهتر می‌کند.»