کشتار هزاران پرنده مهاجر در تالاب «میانکاله» استان مازندران، اتفاقی بود که هر چند اواسط سال ۱۳۹۸ رخ داد اما تا پایان این سال تبعات آن دامن سازمان حفاظت محیط زیست را گرفته بود.
آخرین آمار از تعداد پرندگان مهاجر کشته شده، بیش از ۵۰ هزار قطعه بود. سازمان حفاظت محیط زیست تا ماه‌ها مدعی شد که دلیل اول و آخر این کشتار، انتشار سم «بوتولیسم» در تالاب میانکاله بوده است.
اواخر اسفند ۱۳۹۸ اما بیانیه‌ای عجیب در رسانه‌های داخلی منتشر شد از سوی عده‌ای شکارچی که کشتار این پرندگان مهاجر را به طور رسمی برعهده گرفتند. در این بیانیه، انتقام از سازمان حفاظت محیط زیست به خاطر ندادن اجازه برای شکار، دلیل اصلی کشتار پرندگان تالاب عنوان شده بود.
با توجه به این که کشتار پرندگان مهاجر تالاب میانکاله در سال‌های گذشته هم بارها روی داده و هیچ گاه عمدی بودن ماجرا از سوی مسوولان به رسمیت شناخته نشده است، آیا این بار اعتراف مافیای بی‌نام و نشان شکار به این کار می‌تواند موفقیتی برای فعالان محیط زیست به حساب آید؟ اگر چنین است، چه فعالیت‌هایی از طرف کدام گروه‌ها به این موفقیت منجر شده است؟
«اعظم بهرامی»، کارشناس محیط زیست هر چند این اعتراف را نتیجه فعالیت گسترده نهادهای مدنی محیط زیستی منطقه می‌داند اما معتقد است تا این جای کار، سازمان حفاظت محیط زیست با رفع مسوولیت از خود، برنده ماجرا بوده است: «به هر حال، من تا همین جا هم نیروهای مدنی و مردمی را در برخورد با کشتار پرندگان مهاجر تالاب میانکاله موفق می‌دانم. نفس اطلاع رسانی هر روزه در مورد تعداد قربانیان که مدام بیشتر می‌شد و صحبت نهادهای مدنی مستقل و رسمی از مافیاها، خودش یک اقدام مهم بود. اتفاقاً همین اعتراف رسمی شکارچیان به سم پاشی در تالاب میانکاله هر چند به نظر من به سود سازمان محیط زیست تمام شد ولی می‌تواند برای فعالان محیط زیست منطقه و حقوق‌دان‌ها فرصت مناسبی باشد در جهت کشاندن متهمان به دادگاه.»
او درباره نهادهای مدنی که پی‌گیر این ماجرا بوده‌اند، می‌گوید: «اقشار مختلف مردم ساکن فریدون‌کنار که شغل هر کدام به نوعی به تالاب و آب آن وابسته بود، بخشی از این نیروهای محلی موثر در این ماجرا را تشکیل دادند. کشاورزان، ماهی‌گیران، فروشندگان ماهی که با مرگ پرندگان مهاجر وضعیت معیشت آن‌ها دست‌خوش تغییر شد هم در فشار به اداره محیط زیست مازندران و فریدون‌کنار برای گفتن حقیقت ماجرا موثر بودند.»
نهادهای مدنی مستقل از سازمان حفاظت محیط زیست به گفته اعظم بهرامی، دسته دیگری از گروه‌های درگیر در ماجرای کشتار پرندگان مهاجر تالاب میانکاله را تشکیل دادند: «در کنار شهروندان عادی، نهادهای مدنی مستقل محیط زیستی منطقه هم به طور مداوم در فشار بر ساختار محیط زیست استان مازندران برای برخورد با این موضوع فعال بودند. آن‌ها با اطلاع‌رسانی مدام و صدور بیانیه‌های متعدد، اجازه ندادند که ماجرای کشتار پرندگان به فراموشی سپرده شود. این گروه‌ها به صورت غیر رسمی فعالیت می‌کنند و چون مجوز خود را از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت نکرده‌اند، به صورت آزادانه می‌توانستند حرف خود را بیان کنند.»
اعظم بهرامی از«کمیته مشورتی و مستقل تالاب میانکاله»، به عنوان یکی از گروه‌های مستقلی که در این جریان به شدت فعال بود، نام می‌برد. این نهاد مدنی مستقل در روز بیست و پنجم بهمن سال گذشته، در بیانیه‌ای تحلیلی و مفصل با ابراز تردید در دخالت سم بوتولیسم در کشتار پرندگان میانکاله، فرضیه کشتار عمدی آن‌ها را پیش کشید.
«انجمن دیدبان میانکاله» هم که یکی دیگر از نهادهای مدنی مستقل محلی است، همان روزها به احتمال عمدی بودن قتل پرندگان مهاجر تالاب میانکاله اشاره کرد.
در کنار نهادهای مدنی مستقل، به نظر اعظم بهرامی، انجمن‌های محیط زیستی که با مجوز سازمان حفاظت محیط زیست فعالیت می‌کنند هم در فشار بر این سازمان در موضوع کشتار پرندگان میانکاله نقش داشته‌اند: «انجمن‌های محیط زیستی که مجوز خود را از اداره محیط زیست مازندران دریافت کردند هم به شکل دیگری در فشار برای کشف حقیقت ماجرا موثر بودند. این گروه‌ها با نوعی از بومی گرایی، از سال‌ها پیش خواستار برخورد با مافیاهای غیر بومی اسلحه و کشتار پرندگان بودند. آن‌ها حتی معتقدند که سود اصلی فروش اجساد پرندگان کشته شده در بازار پرندگان میانکاله به جیب همین مافیاهای غیر بومی رفته است.»
اعظم بهرامی به بیانیه اخیر عده‌ای شکارچی به عنوان عاملان کشتار پرندگان تالاب میانکاله به دیده تردید نگاه می‌کند. از نظر او، مرگ این تعداد از پرندگان بعید است که با سم پاشی انجام شده باشد.
با این حال، او توجه ما را در مورد این بیانیه به دو نکته جلب می‌کند: «در این مورد باید به دو موضوع توجه کرد؛ اول این که این مافیای شکار چه‌قدر قدرتمند است که به خواست خود، مثل گروه‌های تروریستی، مسوولیت اقدامات خود را به گردن می‌گیرد. دوم این که اعتراف شکارچیان به نفع خود سازمان حفاظت محیط زیست تمام شد چرا که شکارچیان می‌گویند این سازمان به آن‌ها اجازه شکار نمی‌دهد و این چهره‌ای موفق از این نهاد در حفاظت از تالاب میانکاله معرفی می‌کند. در حالی که ما می‌دانیم سال‌ها است شکار غیرقانونی پرندگان در تالاب میانکاله و فروش گوشت آن‌ها در بازارها جریان دارد و سازمان حفاظت محیط زیست هیچ اقدامی علیه شکارچیان انجام نمی‌دهد. از آن زمان به بعد هم اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران روند اطلاع رسانی خود در مورد کشتار پرندگان تالاب میانکاله را قطع و به طور کل از خود در این ماجرا سلب مسوولیت کرد.»
با همه این‌ها، این کارشناس محیط زیست بیانیه اعتراف شکارچیان به کشتار پرندگان تالاب میانکاله را فرصتی مناسب برای فعالان محیط زیست منطقه می‌داند تا با طرح شکایت در دادگاه، خواهان پی‌گیری دقیق ماجرا تا کشف کامل حقیقت شوند.
مطالب مرتبط:
مرگ ۴۳ هزار پرنده در شمال ایران
مافیای اسلحه و فاضلاب صنعتی؛ دو عامل احتمالی مرگ پرندگان تالاب میانکاله
عامل مرگ‌ومیر پرندگان میانکاله شناخته شد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر