آیت‌الله «ابراهیم امینی»، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان و نایب‌رییس سابق این مجلس روز گذشته در سن نودوپنج‌سالگی و پس از یک دوره بیماری درگذشت. او از نزدیکان و معتمدان آیت‌الله خمینی و همشهری آیت‌الله منتظری بوده، در برهه‌های مهم تاریخی حضور داشته اما کمتر مورد توجه قرار گرفته و شناخته شده است.
***
آیت‌الله «ابراهیم امینی»، همشهری آیت‌الله «حسینعلی منتظری» است و اولین درس‌های مذهبی را نزد «حاج علی» پدر آیت‌الله منتظری در نجف‌آباد آموخته است. همین موضوع باعث شده که در بسیاری از موضوعات مربوط به او واسطه باشد. درنهایت اما پس از عزل آیت‌الله منتظری در کنار آیت‌الله «خمینی» قرار گرفت و به رهبری آیت‌الله «خامنه‌ای» نیز تسلیم شد. ابراهیم امینی در دوره آیت‌الله خمینی نایب‌رییس دوم مجلس خبرگان رهبری بود هرچند که به‌اندازه این جایگاه در موضوعات کلان کشور دخالت نداشت و در فاصله بسیار با «اکبر هاشمی رفسنجانی»، نایب‌رییس اول قرار داشت و نادیده گرفته می‌شد.
او در ماجرای عزل آیت‌الله منتظری توسط آیت‌الله خمینی ازجمله واسطه‌های پیغام‌ها بود. پس از انتشار نامه اول آیت‌الله خمینی مشهور به نامه ۶ فروردین که با لحنی تند از عدم صلاحیت حسینعلی منتظری برای تصدی رهبری نوشته شده است. او به همراه اکبر هاشمی، علی خامنه‌ای و «علی مشکینی»، رییس مجلس خبرگان رهبری، به جماران رفتند تا رهبر جمهوری اسلامی را از عزل آیت‌الله منتظری منصرف کنند. در این جلسه اما تنها هاشمی رفسنجانی با آیت‌الله خمینی وارد گفت‌وگو شد و امینی جزو ساکتان بود.
او به گفته خودش همچنین جزو افرادی بود که از آیت‌الله منتظری درخواست کرد که نامه مشهور به ۷ فروردین را خطاب به آیت‌الله خمینی بنویسد. نامه‌ای که به نامه استعفای منتظری از قائم‌مقامی رهبری معروف است. پس از اعترافات اجباری «مهدی هاشمی»، برادر داماد آیت‌الله منتظری، مبنی بر اینکه در اداره مدارس دینی زیر نظر آیت‌الله منتظری دخالت داشته حملات زیادی به این مدارس شد. آیت‌الله منتظری پس از این حملات اداره این مدارس را به آیت‌الله امینی واگذار کرد. او نیز مدتی بعد همه این چهار مدرسه را به شورای مدیریت حوزه‌های علمیه واگذار کرد. آیت‌الله امینی همچنین اتهام‌های مطرح‌شده درباره این مدارس را رد کرد؛ اما مهدی هاشمی به دلیل اعتراف به صدور فرمان قتل برخی افراد و همکاری با ساواک اعدام شد. خانواده منتظری اما اعترافات او را تحت اجبار می‌دانند و معتقدند اعدام او با اعمال‌نفوذ نزدیکان آیت‌الله خامنه‌ای صورت گرفته است.
در جلسه مجلس خبرگان رهبری برای انتخاب جانشین آیت‌الله خمینی نیز ابراهیم امینی ازجمله افرادی بود که شرط مرجعیت را برای رهبر بعدی لازم نمی‌دانستند. باوجوداینکه آیت‌الله خامنه‌ای گزینه مطلوب او برای رهبری نبود اما به رهبری او تسلیم شد، او در کتاب خاطراتش نوشته: «بعد از قطعیت انتخاب آقای خامنه‌ای به‌عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران من دو پیشنهاد كوتاه خدمت ایشان عرض كردم:
پیشنهاد اول: اکنون‌که بحمدالله به رهبری انتخاب شدید لازم است با علما و مراجع مانند حضرت آیت‌الله گلپایگانی در مسایل مهم تفاهم و نظر آنان را جلب كنید.
پیشنهاد دوم: عدهای از فضلا و مجتهدین اهل نظر را دعوت كنید و یك جلسه شورای فقهی تشكیل دهید، آنان چون برای مطالعه و تحقیق فرصت بیشتری دارند میتوانند در مسایل فقهی مورد ابتلا به شما كمك كنند. آقای جنتی و آقای هاشمی نیز پیشنهاد كردند كه ایشان در تصمیم‌گیری‌های مهم با مجمع تشخیص مصلحت مشورت كنند.»
ابراهیم امینی سال ۱۳۷۱ به‌عنوان امام‌جمعه قم انتخاب شد. در یکی از خطبه‌های نماز جمعه در دی ۱۳۸۸ او به‌طور تلویحی از طرد مخالفان خامنه‌ای انتقاد کرد پس از این انتقاد طرفداران احمدی‌نژاد و آیت‌الله خامنه‌ای در نماز جمعه شعارهایی علیه او سر دادند، آیت‌الله امینی پس‌ازآن در نماز جمعه حضور نیافت اما دو سال بعد اعلام شد که او بار دیگر نماز جمعه را اقامه خواهد کرد.
آخرین فراز زندگی سیاسی او نامزدی برای ریاست مجلس خبرگان رهبری از سوی حامیان اکبر هاشمی رفسنجانی بود اما «احمد جنتی»، دبیر شورای نگهبان، با ۵۱ رای به‌عنوان رییس پنجمین دوره مجلس خبرگان انتخاب شد.
ابراهیم امینی ۲۱ رای و محمود هاشمی شاهرودی ۱۳ رای کسب کردند.
شاید یکی از دلایل توفیق نداشتن ابراهیم امینی در سیاست تبحر نداشتن در سخنرانی بود. او باوجوداینکه برنامه «اخلاق در خانواده» را اجرا می‌کرد اما با این عنوان مشهور نشد و علی‌اکبر حسینی که پس از او این برنامه را اجرا می‌کرد شهرت یافت.
ابراهیم امینی در دوره آیت‌الله خمینی همچنین نایب‌رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز بود که جایگاه خاصی در تصمیمات سیاسی در حوزه داشت. در سال‌های اخیر اما دیگر در مدیریت این گروه نقشی نداشت. پیش از انقلاب نیز او ازجمله موسسان این گروه بود.
او همچنین ازجمله ۱۲ روحانی بود که در سال ۱۳۴۹ نامه‌ای امضا و اعلام کردند آیت‌الله خمینی «واجد جمیع شرایط مرجعیت» است تا هزینه برخورد ساواک با او را بالا ببرند.
ابراهیم امینی پس از انقلاب ۱۳۵۷ حکم‌های زیادی نیز از آیت‌الله خمینی دریافت کرد.
در اسفند سال ۱۳۵۷ آیت‌الله خمینی به او و «علی‌اکبر مسعودی» دستور داد که برای «سروسامان دادن به اوضاع» استان‌های ساحلی به این استان‌ها سفر کنند.
سفر به ترکمن‌صحرا یکی دیگر از ماموریت‌های او بود و توصیه کرده بود که برای جلوگیری از نفوذ جریان چپ روحانیون این استان تقویت شوند و به طلاب و مدرسین حوزه که «غالبا فقیر هستند» شهریه پرداخت شود و این پیشنهاد از سوی آیت‌الله خمینی استقبال شد.
آیت‌الله امینی با وجود این سوابق در دوره‌های مهم تاریخی، نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های کلان نداشته است و حالا در فضایی فوت شده که مرگش نیز در سیاست و رسانه‌ها بازتاب چندانی نخواهد داشت.
مطالب مرتبط:
میر‌حسین موسوی و منتظری، دو یار خمینی در حبس
درخواست وزارت اطلاعات برای دریافت فایل‌های صوتی منتشر نشده آیت الله منتظری
برگزاری سالگرد درگذشت آیت الله منتظری در فضایی کاملا امنیتی
«بخشی از حکومت می خواهد نام منتظری را از تاریخ حذف کند»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر