چرا مردم از نصب اپلیکشن مورد توصیه وزارت بهداشت امتناع می‌کنند؟

ونوس امیدوار؛ شهروندخبرنگار

بیش از یک ماه است که اپلیکیشنی به نام «ماسک» با هدف کمک به جلوگیری از شیوع کرونا در ایران راه‌اندازی شده است و برخی از مسئولان و شهرداری تهران هم توصیه‌های مکرری نسبت به نصب این نرم‌افزار کرده، اما تابه‌حال این موضوع با استقبال گرم مردم مواجه نشده است. دلیل بی‌اعتنایی شهروندان به این اپلیکیشن چیست؟

***

«اپلیکیشن اطلاعات شخصی خودم و خانواده‌‌ام را می‌خواهد، برای همین نتوانستم به آن اعتماد کنم و کلا از گوشی تلفن همراهم حذفش کردم.» این نظر «مبینا» در مورد اپلیکیشن «ماسک» است که به‌تازگی توسط وزارت بهداشت، شهرداری تهران و تیمی از استادان، دانش‌آموختگان و دانشجویان دانشگاه‌های صنعتی شریف، شهید بهشتی و امیرکبیر به‌منظور افزایش سطح آگاهی و کمک به جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در ایران راه‌اندازی شده است.

از همان روزهای اولی که شیوع کرونا در کشور آغاز شد، وزارت بهداشت سامانه‌‌ای با نام «V.Behdadht»»  راه انداخت و برای مشترکان پیامک‌های بهداشتی ارسال می‌کرد تا اینکه حدود دو هفته پیش پیامکی با مضمون «راه‌اندازی رایگان اپلیکیشن ماسک با هدف آگاهی از شیوع ویروس کرونا در محله خود و محافظت بهتر از عزیزانتان در برابر آن» ارسال کرد و از مردم خواست این نرم‌افزار را نصب کنند. در صفحه اول سایت مربوط به این اپلیکیشن نوشته شده است: «در ماسک می‌توانید نقشه ابتلا به کرونا در کشور، شهر و محل زندگی‌تان را ببینید و از مناطق آلوده دوری کنید. همچنین می‌توانید با پاسخ منظم به سوالات اپلیکیشن احتمال ابتلایتان به کرونا را بسنجید و اگر بدون این‌که بدانید با مبتلایان کرونا در تماس بوده‌اید مطلع شوید تا بتوانید احتیاط بیشتری برای مبتلا نکردن دیگران کنید.»

ادعا شده است تابه‌حال ۵۰۰ هزار نفر اپلیکیشن ماسک را روی گوشی‌های تلفن همراه خود نصب کرده و از آن استفاده می‌کنند، با توجه به اینکه گفته می‌شود بیش از ۵۰ میلیون کاربر ایرانی گوشی هوشمند در دست دارند، رقم ۵۰۰ هزار نفر تعداد بالایی نیست و حکایت از استقبال نه‌چندان گرم مردم از این نرم‌افزار اطلاع‌رسانی دارد.

مبینا یکی دو روزی به این پیامک بی‌اعتنا بود ولی تبلیغات ماسک در شبکه‌های اجتماعی او را برای نصب این اپلیکیشن وسوسه کرد: «در یکی از این تبلیغات گفته شده بود، چین و ژاپن هم با راه‌اندازی اپلیکیشنی مشابه ماسک و افزایش سطح آگاهی عمومی موفق شدند از انتشار بیشتر ویروس جلوگیری کنند، مشتاق شدم تا ماسک را روی تلفن همراهش نصب کنم.»

او بعد از نصب متوجه می‌شود باید در قسمت «من»، «خانواده» و «کسب‌وکارها» اطلاعات شخصی خود و خانواده‌ام را وارد کند تا بتواند به‌صورت کامل از این اپ استفاده کند: «مشکوک شدم که شاید دوباره حاکمیت دنبال به روز کردن اطلاعات افراد است و بعد از مدتی همان سرنوشت لو رفتن اطلاعات کاربران در تلگرام و دسترسی خیلی‌ها به اطلاعات فردی اتفاق بیفتند و یا انگیزه‌های سیاسی در کار باشد؛ بنابراین تصمیم گرفتم بی‌خیال کسب آگاهی از طریق ماسک شوم و آن را از گوشی‌‌ام حذف کردم.»

از طرف دیگر او معتقد است: «تقریبا تمامی نقاط تهران آلوده است، شاید چند نقطه کمتر و چند نقطه بیشتر باشد اما درنهایت برای رفتن به هر خیابان و محله‌‌ای باید احتیاط کرد، حالا نقشه داشتن و نداشتن چه فرقی می‌کند. اگر بخش‌ها یا محله‌هایی از شهر سفید و عاری از ویروس کرونا بود نقشه این اپ کمک‌کننده بود اما در این شرایط خیر.»

«محدثه» شهروند ساکن یکی از شهرهای شمالی کشور در رابطه با نصب و استفاده از اپلیکیشن ماسک می‌گوید: «من این اپ رو نصب کردم اما فقط از قسمت نقشه‌اش استفاده می‌کردم و حوصله ثبت‌نام و وارد کردن اطلاعات روزانه را نداشتم، نقشه هم ازیک‌طرف تقریبا همه جای شهر را آلوده نشان می‌دهد و از طرف دیگر وقتی همه کسب‌وکارها باز هستند و برای انجام کار، خرید یا حتی محل کار مجبوری به آن محدوده وارد بشی دیگر چه فرقی دارد که بدانی بیشتر آلوده است یا کمتر. به همین دلیل، کارایی زیادی برایم نداشت و آن را از گوشی‌‌ام حذف کردم.»

او معتقد است: «استقبال زیادی از این نرم‌افزار نشده است. پیامک راه‌اندازی این اپلیکیشن تقریبا برای تمامی کاربران اپراتورهای همراه اول و ایرانسل ارسال شده و از طریق مختلف هم اطلاع‌رسانی شده است، اما از هر یک از همکاران، دوستان، آشنایان و اعضای خانواده که راجع به نصب و استفاده از این اپ سوال کردم، هیچ‌کدام حتی اقدام به نصب هم نکرده‌اند.»

«بهزاد» هم با محدثه و مبینا هم‌نظر است او که در زمینه امنیت دیجیتال مطالعات زیادی کرده، می‌گوید: «حفره‌های امنیتی در فضای مجازی ایران خیلی عمیق است، به همین دلیل تا جاییکه امکان دارد از ثبت اطلاعات شخصی خودم و خانواده‌‌ام در این اپلیکیشن‌ها پرهیز می‌کنم. بماند که این اپ روی کافه بازار موجود است و تنها کاربرانی که گوشی‌های اندروید دارند می‌توانند آن را نصب کنند و به کاربران IOS پیشنهاد شده است نسخه ویندوز آن را فعال کنند.»

او هم استقبال مردم را از این اپلیکیشن را سرد توصیف کرده و می‌گوید: «وقتی مجموعه حاکمیت با موضوع این ویروس کشنده تا این حد غیرواقعی برخورد می‌کند و خیلی زود شرایط را به حالت عادی بازگردانده و از دادن اطلاعات دقیق و شهر به شهر خودداری می‌کند و از طرف دیگر مجبوریم برای رفتن به محل کار ازیک‌طرف شهر به‌طرف دیگر برویم، داشتن اطلاعات منطقه‌‌ای چه کمکی می‌تواند بکند.»

بهزاد می‌افزاید: «با هر کس که دوروبرم زندگی می‌کند، وقتی راجع به اپلیکیشن ماسک صحبت می‌کنند یا می‌گویند اصلا ماسک چی هست و یا اینکه پیامکش را دیده‌‌اند اما علاقه‌‌ای به نصب کردن و دنبال کردنش نداشته‌اند.»

این شهروند، دلیل این بی‌اعتنایی را تمایل نداشتن مردم به خود اظهاری که آن‌هم به بی‌اعتمادی آنان به حاکمیت برمی‌گردد می‌داند و می‌گوید: «بیشتر مردم همیشه احتمال سواستفاده از اطلاعات شخصی‌شان برای مقاصد دیگر را می‌دهند.»

در بخش معرفی اپلیکیشن ماسک در کافه بازار گفت شده «حفظ حریم شخصی کاربران جز خط قرمزهای ما است. ماسک نسبت به محرمانه ماندن و صیانت از داده‌های شما تعهد سخت‌گیرانه‌ای دارد، صرفا به مکان گوشی شما و اطلاعاتی که خودتان می‌دهید دسترسی دارد و اجازه دسترسی به بقیه اطلاعات گوشی شما را ندارد.» اما انگار بیان این ادعا بازهم نتوانسته مردم را متقاعد کند.

«رامین» یک متخصص نرم‌افزار در ویژگی‌های ماسک می‌گوید: «نقشه‌‌ای که روی این اپ وجود دارد جدیدترین نقشه وضعیت شیوع ویروس کرونا در سراسر کشور را براساس آدرس محل زندگی افراد مبتلا شده نمایش می‌دهد، بنابراین فرد می‌تواند بر این اساس امن‌ترین محل‌ها را انتخاب کند.»

وی در توضیح بیشتر این اپلیکیشن می‌گوید: «هر شخصی این اپ را به‌صورت کامل نصب کند، با ثبت مکان‌هایی که به آن‌ها مراجعه می‌کند و همچنین ثبت افرادی که با آن‌ها ملاقات می‌کند می‌تواند علاوه بر اینکه از میزان ریسک ابتلا خود مطلع شود، از بیمار شدن احتمالی افرادی که با آن‌ها ملاقات داشته یا شیوع بیماری در مکان‌هایی که به آن‌ها مراجعه داشته نیز اطلاع یابد. به همین دلیل این فرصت را دارد تا هرچه سریع‌تر اقدامات لازم را انجام دهد.»

این متخصص نرم‌افزار با اشاره به اینکه این برنامه نقص‌هایی دارد که باعث شده از حوصله کاربر ایرانی خارج باشد و یا نتواند اعتماد او را جلب کند، می‌افزاید: «کارایی بهینه اپلیکیشن به این بستگی دارد که اکثریت افراد آن را نصب کرده و اطلاعات لازم را به‌صورت روزانه و با دقت ثبت کنند به این معنا که بسته به میزان تردد خارج از منزل، فرد باید هرروز حدود پنج دقیقه وقت بگذارد و اطلاعات موردنیاز را ثبت کند.»

به گفته رامین علاوه بر این، در بخش «ثبت ملاقات با سایرین» در صورتی کارایی دارد که همه افرادی که فرد موردنظر با آن‌ها ملاقات داشته نیز این نرم‌افزار را داشته باشند و آن‌ها هم اطلاعات را ثبت کنند. موضوعی که بازهم عملکرد این اپ و دقت آن را زیر سوال می‌برد.

همه این‌ها باعث شده است مردم دعوت، مسئولان ازجمله «علی ربیعی» سخنگوی دولت، شهرداری تهران و سایر دست‌اندرکاران تولید این اپلیکیشن را جدی نگیرند و همچنان به دیده تردید به آن بنگرند یا بی‌اعتنا باشند.

 

مطالب مرتبط:

گاه‌شمارکرونا در ایران؛ از انکار تا گورهای آهکی و شروع سیاست قرنطینه​

رمضان؛ ماه تشدید بیماری کرونا در ایران؟

چند درصد از دانش‌آموزان به اپلیکشین شاد دسترسی دارند؟ وزیر راست می‌گوید یا نمایندگان؟