راه‌اندازی پایگاه شخصی دریافت اطلاعات جهانی شیوع ویروس کرونا به زبان فارسی در کامپیوتر شخصی

دانشگاه «جان هاپکینز» یکی از اصلی‌ترین منابع گردآورنده اطلاعات، در خصوص شیوع ویروس مرگبار کرونا در سراسر جهان است. این مرجع، اطلاعات خود را براساس آخرین آمار ارائه‌شده توسط منابع رسمی کشورهای مختلف دریافت و لحظه‌به‌لحظه به‌روزرسانی می‌کند؛ و به‌صورت یک نقشه مجازی در اختیار کاربران سراسر جهان قرار می‌دهد. این اطلاعات نه‌فقط برای منبع خبری و یا سازمان‌های بهداشتی سراسر جهان، بلکه برای تک‌تک شهروندان کشورهای مختلف به‌صورت مجانی قابل دریافت و استفاده است.

در این مقاله، به شما خواهم گفت که چطور، بدون دانش برنامه‌نویسی آخرین اطلاعات مربوط به شیوع ویروس کرونا در کشورهای مختلف ازجمله ایران را از خروجی وب‌سایت دانشگاه جان هاپکینز دریافت کنید و از آن به‌صورت یک برنامه اجرایی در کامپیوتر خود بهره‌مند شوید. اما پیش از آن اجازه بدهید قدری درباره سازوکار فنی این شیوه دریافت اطلاعات به زبانی ساده صحبت کنیم.

۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۹، سازمان بهداشت جهانی (WHO) از شیوع نوعی ذات‌الریه با عاملی ناشناخته خبر داد که یازده میلیون شهروند شهر ووهان، هفتمین شهر بزرگ چین را گرفتار خود کرده است. ۲۳ ژانویه همین سال، و پس از گزارش شیوع این بیماری در ۲۰ منطقه از چین، و دست کم ۸۰۰ مورد در ۹ کشور جهان، زنگ خطر شیوع جهانی این ویروس خطرناک به صدا درآمد. هشتم دسامبر گفته شد که بازار غذاهای دریایی شهر ووهان احتمالا منشا انتشار کرونا بوده و این بازار اول ژانویه تعطیل شد. دهم ژانویه ویروس کرونا رسما کووید ۱۹ (2019-nCoV) نام گرفت که نظیر ویروس سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV) و ویروس سندرم شدید تنفسی شدید (SARSCoV) متعلق به خانواده کرونا بوده اما رفتار و درمان آن ناشناخته است.

سیزدهم ماه سال جون ۲۰۱۹ تایلند کشف بیمار مبتلا به کرونا و خروج این ویروس خطرناک از مرزهای کشور چین توسط مسافران آلوده را گزارش کرد. این در حالی بود که چین یک هفته بعد، در ۱۹ ژانویه خروج ویروس کرونا از شهر ووهان و ابتلا شهروندان گوانگ‌دونگ و پکن را علنی کرد. یک روز بعد، کمیسیون بهداشت ملی چین (NHC) انتقال انسان به انسان ویروس کرونا را مطرح و ژاپن و کره جنوبی نیز بروز عفونت‌های انسانی ناشی از این ویروس را تایید کردند. ۲۱ ژانویه آمریکا و تایوان کشف بیماران کرونایی در بین مسافرانی که از شهر ووهان آمده‌اند خبر دادند و در همین روز، موارد جدیدی از کرونا، شامل ۱۵ کارمند مراقبت‌های ویژه و ۱۵ کارمند بهداشت در استان‌های مختلف چین و حتی مرگ شش تن از آن‌ها گزارش و هنگ‌کنگ و ماکائو و سنگاپور و ویتنام هم ورود کرونا به کشورهایشان را اعلام کردند. ۲۲ ژانویه، سازمان بهداشت جهانی طی جلسه‌ای آیین‌نامه بهداشت بین‌المللی را مورد برسی قرار داد تا موضوع شیوع جهانی ویروس کرونا را به‌عنوان شرایط اضطراری بهداشت عمومی، به دلیل نگرانی‌های بین‌المللی (PHEIC) اعلام کند؛ اما به دلیل آنچه کافی نبودن اطلاعات خوانده شد، فراگیری جهانی ویروس کرونا شرایط اضطراری اعلام نشد.

یک روز پیش از جشن سال نو چینی در ۲۴ ژانویه و نگرانی از انتقال گسترده ویروس کرونا، چین در اقدامی بی‌سابقه جشن سال نو را در بسیاری از مناطق کشور تعطیل، هرگونه ورود و خروج به ۱۱ میلیون ساکن شهر ووهان را ممنوع و دو شهر مجاور، یعنی هانگانگ و يژو را قرنطینه اعلام کرد.

از ابتدای ماه ژانویه، اقدامات جدی برای غربالگری و شناسایی بیمارانی که از شهر ووهان، به‌عنوان مرکز حمل‌ونقل هوایی چین آغاز شد. اول ژانویه هنگ‌کنگ و ماکائو و سوم ژانویه سنگاپور و تایلند غربالگری مسافران را آغاز کردند. آمریکا نیز ۱۷ ژانویه سال ۲۰۱۰، غربالگری را از مسافران ایالت‌های آتلانتا و شیکاگو آغاز کرد. ۲۳ ژانویه این غربالگری در آمریکا برای مسافران از راه رسیده از چین به حداکثر رسید؛ و در هفته‌های بعد غربالگری هوشمند در دیگر کشورها همچون مالزی، سریلانکا، بنگلادش و هند نیز آغاز شد و تا به امروز ادامه دارد.

در این میان، مرکز علوم مهندسی سیستم دانشگاه جان هاپکینز، (JHU CSSE) با پشتیبانی آزمایشگاه فیزیک کاربری این دانشگاه (JHU APL) و تیم (ESRI Living Atlas Team) پروژه‌ای را آغاز کردند که براساس اطلاعات لحظه‌به‌لحظه سازمان‌های رسمی و بین‌المللی مرتبط با بهداشت، نقشه زنده شیوع ویروس کرونا را در نقاط مختلف جهان و مواردی همچون تعداد مبتلایان، آمار مرگ و مجموع نجات‌یافتگان را به‌صورت آنلاین نشان می‌داد. وب‌سایت رسمی این پروژه ۲۲ ژانویه راه‌اندازی شد و اندکی بعد، تمامی اطلاعات آماری این پروژه با فرمت گوگل‌شیت به‌صورت مجانی در دسترس عموم قرار گرفت؛ و درنهایت، تمامی این اطلاعات در قالب مخزنی در وب‌سایت GitHub به همراه لایه‌های نمایشگر نقشه به توسعه‌دهندگان دیگر ارائه شد.

این نقشه در ابتدا از ۲۲ تا ۳۱ ژانویه به‌صورت دستی و با دو بار به‌روزرسانی روزانه، آمار بخش‌هایی از استان‌های چین و شهرهایی از آمریکا، استرالیا و کانادا را ارائه می‌کرد. با گسترده‌تر شدن بحران کرونا، مسئولین کار این پروژه آماردهی نیمه‌زنده در پیش‌گرفته و با پروژه مشابهی بنامDXY  که توسط جامعه پزشکان چین اداره شده و یکی از اصلی‌ترین منابع پوشش‌دهنده چین، هنگ‌کنگ، ماکائو و تایوان است همکاری کردند. سپس این همکاری را با مراکز ملی بهداشت در ایالت‌های مختلف آمریکا و دیگر منابع که لیست آن در انتهای این مقاله ارائه‌شده گسترش دادند.

نحوه دریافت اطلاعات

شیوه‌ای که شما اطلاعات را از دانشگاه جان هاپکینز دریافت می‌کنید، شبیه همان روشی است که شما باغچه منزلتان را آبیاری می‌کنید؛ یعنی آب یا همان اطلاعات در منبعی گردآوری‌شده که شما از طریق لوله‌کشی یا شیوه‌های تبادل اطلاعات آن را به منزل یا کامپیوتر شخصی آورده و مورد استفاده قرار می‌دهید.

اطلاعات نقشه جهانی دانشگاه جان هاپکینز از شیوع ویروس کرونا از طریق Application Programming Interface (API) یا «رابط برنامه‌نویسی نرم‌افزار» به کامپیوتر شما منتقل می‌شود. «API‌ها برنامه‌هایی هستند که مثل لوله‌هایی که منزل شما را به منبع آب متصل کرده، کامپیوتر شما را به منبع اطلاعات متصل می‌کند.» با این ویژگی مهم که هر API برای یک هدف مشخص طراحی شده و همان‌طور که نمی‌توانید از لوله‌ها انتظار داشته باشید که مثل کابل برق، الکتریسیته را به منزل شما منتقل کند، از یک API که به عنوان مثال برای ارتباط شما با منبع داده‌های دانشگاه جان هاپکینز طراحی شده، نمی‌توانید به‌عنوان رابط بین خود و و نرم‌افزارهای گوگل استفاده کنید. از این رو، هر وب‌سایت و یا نرم‌افزار، ارائه‌دهنده خدمات API مخصوص خود را دارد که می‌توانید برای دیدن برخی از آن‌ها به این لینک مراجعه کنید.

برای دریافت اطلاعات دانشگاه جان هاپکینز، API‌های متعددی طراحی شده که می‌توانید لیست برخی از آن‌ها را در اینجا ببینید. ما برای این پروژه از API ارائه‌شده توسط (https://corona.lmao.ninja/) بهره می‌بریم.

نحوه نمایش اطلاعات

اگر نگاهی به API متصل به مخزن دانشگاه جان هاپکینز بیندازید خواهید دید که اطلاعات ارائه‌شده تا حدی ساختارمند و قابل فهم است؛ اما برای تبدیل آن به فارسی و قرار دادن آن در یک قالب عرفی باید آن را بهینه‌سازی کنیم. برای این کار، من از سه مجموعه کد استفاده می‌کنم که به سه زبان HTML، CSS و Java Script نوشته شده است.

زبان HTML اسکلت و استخوان‌بندی شامل پنجره‌ها و محل قرارگیری عناصر صفحه‌نمایش شما را تعریف می‌کند. زبان CSS به عنوان زبان پشتیبان HTML جزئیات صفحه، همچون رنگ، اندازه و یا ویژگی‌های عناصر صفحه را مشخص کرده و در نهایت زبانJava Script، ویژگی‌های پویا و یا پردازشی صفحه، مانند دریافت اطلاعات، محاسبه و یا تبدیل اطلاعات را انجام خواهد داد.

در طراحی‌های مدرن هر کدام از فایل‌های حاوی کدها در پوشه‌های جدا و دسته‌بندی‌های مرتب قرار می‌گیرد؛ اما در این پروژه ما همه کدهای مربوط به سه زبان بالا را در یک فایل جای خواهیم داد تا این پروژه را هرچه ساده‌تر و کوتاه‌تر به ثمر برسانیم.

در ابتدا ساده‌ترین روش را اجرا می‌کنیم که در آن شما تنها با یک فایل حاوی کدهای زبان HTML سروکار دارید و کدهای دو زبان دیگر، به‌صورت خودکار از وب‌سایت www.coronabefarsi.com فراخوانی و اجرا می‌شود. تنها موضوع مهم در این روش ساده این است که اگر به هر دلیلی در کشوری مانند ایران، از اینترنتی استفاده می‌کنید که وب‌سایت کرونا به فارسی در آن فیلتر است، طبعا فراخوانی فایل‌های ذکرشده با مشکل مواجه خواهد شد و آن‌گاه باید محتوی این دو فایل را به صورت دستی در بخشی از فایل HTML که مشخص شده درج کنید.

گام اول: روی دسک‌تاپ کامپیوتر کلیک‌راست کنید مانند تصاویر زیر، از منوی New گزینه Text Document را انتخاب و یک فایل متنی ایجاد کنید.

سپس به صفحه سند راهنمای پروژه کرونا به فارسی «نسخه خانگی» رفته مانند تصویر زیر، به اولین کد که مربوط به زبان HTML و ساختار صفحه اصلی شماست مراجعه کنید. در این مرحله شما باید با یک انتخاب و کپی ساده، این کد ۳۳ خطی را به فایل متنی که در کامپیوتر خود ایجاد کرده‌اید منتقل کنید. تنها موضوع مهمی که باید مدنظر داشته باشید این است شماره خطوط از خود کد جداست و نباید هنگام انتخاب و کپی، آن‌ها نیز به فایل تازه شما منتقل شوند.

از خط هفت تا سیزده این کد، دستورهایی قرار داده شده که نیازمندی‌های پروژه شما را برای دریافت اطلاعات فراهم می‌کند. به این معنا که شما به‌جز یک فایل HTML حاوی این ۳۳ خط، به ایجاد و یا دانلود فایل دیگری محتاج نبوده و باقی بخش‌های این برنامه، از وب‌سایت‌های دیگر، ازجمله وب‌سایت کرونا به فارسی فراخوانی و اجرا می‌شود.

حالا در این مرحله باید از ۳۳ خط دستورهای HTML که در فایل متنی کپی کردید، یک فایل تازه با پسوند HTML بسازید که مرورگر کامپیوتر شما قادر به اجرای آن باشد. این کار نیز بسیار ساده است؛ مانند شکل زیر، روی گزینه File برنامه متنی کلیک و سپس گزینه Save As را انتخاب کنید. در پنجره تازه‌ای که گشوده می‌شود، File Name را به index.html تغییر داده و گزینه Encoding را هم روی UTF-8 قرار دهید؛ و در مرحله آخر هم گزینه Save را فشرده و فایل خود را در دسک‌تاپ کامپیوتر، یا هر مکان دیگری که مایل هستید ذخیره کنید.

در این مرحله عملا کار تمام است و اگر روی فایل تازه که با آیکون مرورگر پیش‌فرض کامپیوتر شما نمایش داده می‌شود کلیک کنید، صفحه‌ای مشابه تصویر زیر را خواهید دید که در آن، آخرین اطلاعات آماری دانشگاه جان هاپکینز به‌صورت هم‌زمان دریافت و توسط نرم‌افزار کرونا به فارسی ترجمه و مقابل دید شما قرار می‌گیرد.

شما می‌توانید فایل HTML خود را هر جا از کامپیوتر خود که مایل هستید نگهداری کرده و حتی آن را روی حافظه جانبی و یا با ایمیل به دوستان خود منتقل کنید.

عیب‌یابی

اگر به هر دلیلی فایل شما محتوایی مشابه تصویر بالا را به شما نمایش نمی‌دهد، ابتدا مراحل گفته‌شده در خصوص انتقال کد HTML و ایجاد فایل را مرور کنید تا مطمئن شوید اشتباهی صورت نگرفته است.

اگر مشکل کماکان پابرجا بود، این احتمال وجود دارد که وب‌سایت‌هایی که بین خطوط هفت تا سیزده کد HTML که فایل‌های جانبی از آن‌ها فراخوانی می‌شوند در محل سکونت شما فیلتر شده باشد. برای حل این مشکل، باید محتوی فایل CSS و جاوا اسکریپ و جاوای حاوی مشخصات کشورها را به‌صورت دستی به کد ۳۳ خطی خود اضافه کنید.

محتوی این سه فایل را به می‌توانید به ترتیب پس از کد HTML از صفحه سند راهنمای پروژه کرونا به فارسی «نسخه خانگی» دریافت کنید. در تصویر زیر می‌بینید که خط‌های شانزده، بیست‌ونه و سی‌ویک در بین ۳۳ خط کد HTML شما خالی هستند. بالای هر سه این خصوصا نام محتوی قابل درج نوشته شده. هر سه فایل را مانند مرحله قبل کپی و در محل‌های خالی مربوط به خود جایگزین کنید؛ و پس از حصول اطمینان از عدم بروز اشتباه، دگمه CTRL صفحه کلید خود را نگه داشته و هم‌زمان حرف S را نیز فشار دهید تا تغییرات تازه ذخیره شود. حالا برنامه شما به‌طور مستقیم، کار دریافت داده، پردازش آن و نمایش اطلاعات را بدون مراجعه به منابع دیگر انجام می‌دهد؛ و شما قادر خواهید بود که صفحه ارائه‌شده در تصویر بالا را ببینید.

اگر مراحل گفته‌شده برای ایجاد این صفحه ازنظر شما کاری مشکل به نظر می‌رسد، می‌توانید فایل اجرایی نسخه خانگی کرونا ب فارسی را از اینجا دانلود و استفاده کنید. اگر هم علاقه‌مندید که از اطلاعاتی بیشتر از محتوی ارائه‌شده در نسخه خانگی بهره ببرید. می‌توانید یا به وب‌سایت کرونا به فارسی مراجعه کنید و یا با دانلود نسخه اجرایی آن، از این منبع در کامپیوتر خود استفاده کنید.

 

مطالب مرتبط:

معنای امنیت دیجیتال در ایران؛ افشای اطلاعات کاربران از سیب‌اپ تا تلگرام و ثبت احوال

نرم‌افزار حکومتی  تلگرام طلایی و تهدید امنیت و حقوق کاربران

سینه به سینه کرونا

گاه‌شمارکرونا در ایران؛ از انکار تا گورهای آهکی و شروع سیاست قرنطینه

کرونا در ایران؛ روزهای قرنطینه و چالش سرگرمی کودکان

آیا اطلاع‌رسانی درباره کرونا در ایران جرم است؟