شنبه ۳ خرداد، در سال روز آزادی خرمشهر، در «غیزانیه»، منطقه‌ای نه‌چندان دور از خرمشهر، مردمی تشنه و خشمگین از بی‌آبی، جاده‌ای ترانزیت را بستند تا صدای اعتراض خود به بی‌آبی را به گوش مسئولان برسانند. معترضان که در برابر بخشداری غیزانیه، در چهل کیلومتری اهواز، تجمع کرده و جاده اهواز به رامهرمز و امیدیه را بسته بودند، می‌گفتند بی‌آبی امان آن‌ها را بریده است.
با متوقف شدن اتومبیل‌ها در دو سوی جاده و مختل شدن رفت‌و‌آمد، با گذشت کمتر از یک ساعت از شروع تجمع آرام معترضان عرب، پلیس با این توجیه که تجمع غیرقانونی است به خشونت متوسل شد و با شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای به‌سوی معترضان و زخمی کردن دو نفر از آنان، به تجمع اعتراضی پایان داد.
با پایان این تجمع، مشکلی که به گفته مدیر آبفای روستایی خوزستان، ۵۰ ساله است پایان نمی‌یابد. در خوزستان، کنار کارون و خوابیده بر دریای نفت، پاسخ تشنگی، گلوله است.
***
«در چهار ماه از سال، روزانه چند ساعت آب داریم اما در ۸ ماه باقیمانده سال، عملا آب لولهکشی نداریم و باید آب بخریم. بخشی از مشکل به حجم آب موردنیاز و کوچکی قطر لوله‌های انتقال آب برمی‌گردد و بخشی هم به فرسودگی لوله‌های انتقال آب اصلی برمی‌گردد که هرروز جایی از آن شکسته شده و آب عملا هدر می‌رود. الان در روستای غیزانیه بزرگ، خانه‌های انتهای روستا که اصلا آب لولهکشی ندارند و باید آب آشامیدنی را از تانکرها بخرند و خانه‌های جلویی هم در هفته یک ساعت آب دارند و اگر وضع خیلی خوب باشد هر سه روز، یک ساعت آب لولهکشی به تعدادی معدود از خانه‌ها می‌رسد.»
این روایت «زبیر»، یکی از معترضان حاضر در تجمع غیزانیه، از بحران آب آشامیدنی در بخش غیزانیه اهواز است. جایی که کارد بی‌آبی به استخوان مردم رسیده است اما هیچ مسئولی عملا پاسخگو نیست. زبیر می‌گوید در این شرایط با توجه به اهمیت مسیر ترانزیتی که از وسط روستا می‌گذرد برای جلب‌توجه مسئولان و افکار عمومی هیچ راهی جز ریختن به جاده باقی نمی‌ماند؛ اما همین اقدام اعتراضی هم با عنوان تجمع غیرقانونی سرکوب میشود.
سرهنگ «محسن دالوند»، فرمانده انتظامی کلان‌شهر اهواز که تجمع را غیرقانونی خوانده، در گفتگو با ایرنا مدعی شده است پلیس برای باز کردن جاده وارد عمل شده است اما «تعدادی از تجمع‌کنندگان با سنگ و چوب به‌سوی ماموران حمله‌ور شدند و ۲ مامور پلیس را از ناحیه سر مجروح کردند.» ادعایی که به گفته یکی از معترضان حاضر در آن تجمع دروغ است و البته پلیس هم تاکنون، شواهدی برای آن ارائه نداده است.
زبیر می‌گوید آن‌ها اصلا اهل خشونت نیستند و پیش‌تر هم شاهد «برخورد وحشیانه» نیروهای انتظامی بوده‌اند و این را هم می‌دانستند پلیس دنبال بهانه است تا دست به خشونت بزند: «من ندیدم کسی چوب و چماق دستش باشد که بتواند یا بخواهد با آن کسی را مجروح کند و هیچ سنگی به‌سوی ماموران پرتاب نشد. آن‌همه اتومبیل آنجا متوقف شده بود، هیچ‌کدام خش برنداشتند. این‌ها مثل همیشه دروغ می‌گویند.»
به گفته زبیر، پلیس از معترضان خواسته متفرق شوند و اجازه دهند جاده باز شود اما مردم نپذیرفته‌اند و خواسته‌اند مسئولی بیایید توضیح دهد اما حتی «رسول ساکی»، بخشدار غیزانیه، در میان مردم حاضر نشده است: «وقتی مردم حاضر نشدند متفرق شوند و اجازه نمی‌دادند پلیس جاده را باز کند با باتوم به جان مردم افتادند و بعد هم با یک تفنگ ساچمه‌ای به مردم شلیک کردند. شاید وقتی با باتوم مردم را می‌زدند خودشان را اشتباهی زده باشند یا کسی مقابلشان ایستاده باشد، اما نه کسی به ماموران حمله کرد و نه اصلا سنگی پرتاب شد.»
سرهنگ دالوند در گفتگو با ایرنا گفت دو نفری که با گلوله‌های ساچمه‌ای به‌صورت سطحی مجروح شده‌اند، بازداشت شده و حال آن‌ها خوب است. در شبکه‌های اجتماعی، علاوه بر ویدیوهای این تجمع، تصویر کودکی منتشر شده که یکی از پاهایش، ساچمه خورده و مجروح شده است. زبیر می‌گوید آن کودک را نمی‌شناسد: «من ندیدم کسی را بازداشت کنند، اما بعدا شنیدم، هر دو مجروح را پس از بردن به درمانگاه و پانسمان زخم‌های آن‌ها، بازداشت کرده‌اند. حالا باید پرسید اصلا برای چه آن بچه را بازداشت کرده‌اند.»
بخش غیزانیه یکی از سه بخش تابعه و بزرگ‌ترین بخش شهرستان اهواز است که در مسیرهای اهواز به ماهشهر، رامشیر، رامهرمز واقع شده است. این بخش با بیش از ۸۰ روستا، بیش از ۲۷ هزار نفر جمعیت دارد. شرکت‌های نفت و گاز کارون و مارون، شرکت ملی حفاری ایران و پتروشیمی‌های مارون و رازی و شرکت سیالات انگیزشی وابسته به شرکت ملی حفاری و شرکت فولاد خوزستان در بخش غیزانیه قرار دارند. با این اوصاف، این منطقه بسیار مرحوم به لحاظ منابع زیرزمینی با داشتن حدود سیصد حلقه چاه نفت، منطقه‌ای بسیار ثروتمند به شمار می‌آید.
اما مردمان کشاورز این منطقه ثروتمند که در فاصله نسبتا کوتاهی هم از کارون واقع شده است، سال‌هاست به آب آشامیدنی و بهداشتی مناسب دسترسی حداقلی هم ندارند. مشکلی که سال‌هاست وعده حل آن داده شده است اما ارده‌ای برای تحقق این وعده‌ها وجود ندارد.
«رسول ساکی»، بخشدار غیزانیه خرداد ۱۳۹۸ گفته بود از ۸۱ روستای آن بخش، ۲۴ روستا از تاسیسات شیبان آبگیری می‌کنند و تقریبا مشکلی ندارند اما ۳۵ روستای دیگر که از تاسیسات رامهرمز آبگیری می‌کنند به دلیل «افت فشار، شکستگی لوله‌های انتقال و عدم رعایت نوبت‌دهی» با مشکل کمبود آب مواجه هستند. ساکی همان زمان گفته بود ۹ روستای بخش هم به‌کلی فاقد شبکه آب‌رسانی هستند. اما درباره وضعیت آب‌رسانی به ۱۳ روستای دیگر این بخش هیچ خبری نداده بود.
به گفته زبیر در چند سال اخیر وعده‌های زیادی داده شده است اما هیچ وعدهای عملی نشده است: «تا سال ۱۳۷۰ که اصلا این روستاها، آب لولهکشی نداشت و هرچه بود آب تانکر بود و یا برداشتن آب از مسیر لولهکشی آب به شرکت‌های نفتی وقتی جایی از آن لوله‌های فرسوده می‌شکست و می‌شد قابلمه و سطل را از آن پر کرد.»
۲۵دی۱۳۹۵، استاندار و مسئولین استانی از غیزانیه بازدید کردند و با دستور و قول مساعد «غلامرضا شریعتی»، استاندار خوزستان، مقرر شد در عرض ۳ ماه مشکل آب آشامیدنی غیزانیه حل شود. در همان نشست، «اسماعیل ارزانی»، فرماندار اهواز تصریح کرده بود که آن منطقه ۳۰ سال است مشکل آب آشامیدنی دارد.
به گفته زبیر، حضور یک لشکر از مسئولین در آن منطقه این امید را در میان مردم ایجاد کرده بود که این بار برای مشکلات آن بخش، ازجمله مساله آب آشامیدنی اقدامی جدی صورت خواهد گرفت: «خُب، می‌دانیم که وعدهای که داده شد، عملی نشد. برای پروژه آب‌رسانی از شیبان به غیزانیه تاکنون تنها نزدیک به ۲۵ کیلومتر لوله‌گذاری انجام شد اما پس‌ازآن کار خوابید و الان چند سال است پروژه متوقف شده است.»
در همان نشست دی ۱۳۹۵، «درویشعلی کریمی»، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان گفته بود به دلیل فرسودگی و شکستگی خطوط لوله مسیر ۵۵ کیلومتری انتقال آب از شیبان به غیزانیه، همه آن لوله‌ها به اضافه سه ایستگاه پمپاژ باید تعویض شود. زبیر می‌گوید، روزی نیست که لوله‌های فرسوده از جایی نشتی ندهد و جایی از آن نشکند: «الان چند روز است که برای بار هزارم، این لوله شکسته است و آب تصفیه‌شده همین‌طور هدر می‌رود. در مسیر غیزانیه به اهواز می‌توانید این شکستگی را ببینید و هیچ اقدامی هم برای ترمیم آن انجام نمی‌شود، آب همین‌طور از آن می‌رود.»
مدیر آبفای روستایی، ۶ ماه بعد، یعنی تیر ۱۳۹۶، همین صحبت‌ها را دوباره تکرار کرد و این بار به‌جای وعده ۳ ماه پیشین، گفت امیدوار است مشکل آب آشامیدنی غیزانیه، تا یک سال و نیم آینده (تا نوروز ۱۳۹۸)، پس از ۵۰ سال برای همیشه به سرانجام برسد. اما گزارش ۳۰فروردین۱۳۹۷ روزنامه شهروند از آن منطقه نشان داد که هیچ اقدامی انجام نشده و به قول «نیره خادمی»، گزارشگر آن روزنامه، «آجر روی آجر» نرفته بود.
رسول ساکی، بخشدار غیزانیه، سه ماه بعد، خرداد ۱۳۹۸، با اذعان به تاخیر ۳ ساله در عملی کردن وعده آب‌رسانی به غیزانیه و تائید متوقف ماندن پروژه آب‌رسانی، مدعی شد با دستور استاندار، طرح آب‌رسانی به آن بخش دوباره به جریان افتاده و تا ۴ ماه آینده (مهر ۱۳۹۸) به بهره‌بردای می‌رسد.
مدیرعامل شرکت آبفای روستایی هم کمتر از یک ماه بعد، ۱۰تیر۱۳۹۸، همین ادعا را تایید کرد و مدعی شد احداث خط آب‌رسانی شهید الماسی به صفیره از ۲ هفته پیش از آن شروع شده و با برنامه‌ریزی صورت گرفته در ۲ تا ۳ ماه آینده (مهر تا آبان ۱۳۹۸) آن منطقه از بحران خارج میشود.
با توجه به عملی نشدن وعده حل بحران آب غیزانیه تا پایان مهر ۱۳۹۸، این بار استاندار خوزستان، وارد میدان شد و ۲۴مهر۱۳۹۸ ضمن پذیرش تاخیر در حل مساله بحران آب غیزانیه مدعی شد این تاخیر نتیجه افزایش قیمت ارز و کوتاهی دستگاه‌های اجرایی است و وعده داد با فعال شدن دوباره طرح، مشکل آب‌شرب روستاهای آن منطقه، «۲ تا ۳ ماه آینده» (بهمن ۱۳۹۸) رفع شود.
شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب که بخشی از مهم‌ترین تاسیسات آن در منطقه غیزانیه قرار دارد و مسئول مستقیم آلودگی زیست‌محیطی آن منطقه و نابودی زمین‌های کشاورزی مردم در آنجاست، ۴آبان۱۳۹۸ مدعی شد با اختصاص ۱۲ میلیارد تومان اعتبار در پروژه آب‌رسانی به بخش غیزانیه اهواز مشارکت دارد و تا آن زمان بیش از ۵ میلیارد تومان از سهم خود را پرداخت کرده است و تا زمان بهره‌برداری از پروژه، برای رفع مشکل مردم منطقه، ۶ تانکر آب‌رسانی در اختیار بخشداری غیزانیه و شرکت آب و فاضلاب روستایی استان قرار داده است.
زبیر می‌گوید نمی‌داند آب این ۶ تانکری که شرکت نفت‌خیز مدعی است در اختیار بخشداری گذاشته است کجا در خدمت مردم قرار گرفته است چون آن‌ها برای گرفتن آب آشامیدنی از این تانکرها مبلغ زیادی پول پرداخت می‌کنند: «برای خرید آب از تانکرها ما هر بار باید صف بگیریم و اگر نوبتمان برسد تا ۱۰۰ هزار تومان پرداخت می‌کنیم که از آن تانکرها آب بخریم.»
شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، ۱۷دی۱۳۹۸، این خبر را عینا دوباره در وب‌سایتش اعلام کرد این بار از قول شریعتی استاندار خوزستان این نکته را به خبر افزوده بود که به همت شرکت آب و فاضلاب روستایی استان، پروژه در موعد مقرر به انجام رسیده و تلاش خواهد شد در دهه فجر امسال (بهمن ۱۳۹۸) پروژه به بهره‌برداری برسد.
این‌ها همه در حالی است که پیش‌تر در دی ۱۳۹۵ همه این صحبت‌ها مطرح و شریعتی ادعا کرده بود تعویض خطوط آب‌رسانی از ایستگاه شیبان تا روستای صفیره از محل صندوق توسعه ملی در حال اجراست و شرکت ملی مناطق نفت‌خیز نیز موظف شده لوله‌های موردنیاز آب‌رسانی، از روستای صفیره تا روستای نزهه را خریداری و در اختیار شرکت آبفای برای اجرا قرار دهد تا در مدت سه ماه اجرا کند. اما مشخص نیست بر چه مبنایی، قرارداد اجرای طرحی که درسال ۱۳۹۵ نهایی شده است، ۳ سال بعد، در دی ۱۳۹۸ امضا میشود؟
زبیر می‌گوید این وعده نیز، عملی نشد و بهمن ۱۳۹۸ هم پشت‌سر گذاشته شد و هیچ اتفاقی برای آب آشامیدنی غیزانیه نیفتاد و تنها کاری که به انجام رسید همان فاز اول پروژه بود: «از شیبان تا صفیره، نزدیک به ۲۵ کیلومتر لوله‌گذاری شده است و کار همان‌جا متوقف شد و پس‌ازآن پروژه کلا خوابید و تا امروز هم که باهم صحبت می‌کنیم همچنان خوابیده و یک بیل هم به زمین نزده‌اند.»
بااین‌حال ۱۲اردیبهشت۱۳۹۹، استاندار خوزستان در خبری که با عنوان «در حاشیه بازدید از روند اجرای طرح آب‌رسانی به بخش غیزانیه» منتشر شد مدعی شد «کار وصل شدن آب غیزانیه خوب پیش رفته است اگرچه سرعت کار نسبت به قولی که به مردم داده بودیم بسیار کند بوده است» و این تاخیر را به گردن افزایش قیمت‌ها و «مردم برخی از روستاها» انداخت که به گفته او مانع لوله‌گذاری شرکت آب و فاضلاب روستایی شده‌اند. شریعتی همچنین گفت آب‌شرب غیزانیه در ۴۵ روز آینده (۲۷خرداد۱۳۹۹) وصل میشود، البته قول داده‌اند زودتر از این موعد هم آب‌شرب وصل شود.
زبیر می‌گوید استاندار در همین گفتگو چند دروغ بزرگ گفته است: «راستی‌آزمایی بخش نخست این خبر کار دشواری نیست. بیایند نشان دهند بگویند این روند طرح آب‌رسانی که در حال اجراست، کجا در حال انجام است، چون طرح مدتی طولانی است خوابیده است. برای بخش دوم صحبت شریعتی هم او یادش رفته که مهر ۱۳۹۸ گفته بود لوله‌ها خریداری شده است. این بهانه افزایش قیمت، از کجا آمده است؟»
تجمع اعتراضی ۳ خرداد، جز زخمی شدن دو معترض و جلب‌توجه افکار عمومی به نبود آب آشامیدنی در منطقه‌ای که ظرفیت تولید نفت آن ۲ میلیون بشکه در روز است، یک نتیجه دیگر هم داشت: فعال شدن دوباره مسئولان و تکرار وعده‌های مربوط به حل مشکل بی‌آبی منطقه غیزانیه.
«صادق حقیقی‌پور»، مدیرعامل شرکت آبفای خوزستان نخستین مسئولی بود که ساعاتی پس از شروع تجمع به خبرگزاری ایرنا گفت مشکل آب‌رسانی به منطقه غیزانیه ظرف ۲ تا ۳ هفته آینده حل میشود و ۸۰ درصد مشکلات آب منطقه غیزانیه برطرف میشود. حقیقی‌پور اضافه کرد لوله‌های موردنیاز را به کارخانه سفارش داده‌اند و اتصالات لازم برای این پروژه را از تهران درخواست کرده‌اند.
اما در همین گفتگو و تنها چند دقیقه بعد، حقیقی‌پور یادش رفت مدعی شده لوله‌های لازم را به کارخانه سفارش داده است و گفت «طرح آب‌رسانی این منطقه به ۶ کیلومتر لوله نیاز دارد که خوشبختانه استاندار خوزستان قول تامین این لوله‌ها را داده است». مشخص نیست چگونه با لوله‌هایی که وجود ندارد و تنها «قول تهیه آن داده شده است»، چگونه قرار است این پروژه در سه هفته نهایی شود؟
بخشدار غیزانیه نیز که در میان معترضان حاضر نشده بود، در گفتگو با ایرنا مدعی شد مشکل آب غیزانیه ظرف یک ماه آینده حل خواهد شد. رسول ساکی که خرداد ۱۳۹۸ در گفتگویی با ایرنا گفته بود بخش غیزانیه ۸۱ روستا دارد این بار به ایرنا گفت «بخش غیزانیه ۸۵ روستا دارد» و جز پنج روستا که از تاسیسات اهواز آب‌شرب آن‌ها تامین میشود، بقیه ۸۰ روستا با مشکل آب آشامیدنی مواجه هستند اما با بهره‌برداری از پروژه ۴۳ میلیارد تومانی انتقال آب از شیبان به غیزانیه تا یک ماه آینده این مشکل حل خواهد شد.
سرهنگ دالوند در پایان سرکوب تجمع مردم غیزانیه، به ایرنا گفته است اصل اعتراض به نبودن آب حق مردم است، اما «شیوه آن‌ها غیرقانونی» بود و قرار شده به دستور فرماندار اهواز با تانکر به مردم آب رسانده شده است. زبیر می‌گوید سرهنگ دالوند می‌داند برای برگزاری تجمع اعتراضی به کسی مجوز نمی‌دهند و پیش‌تر هم دیده است مردم چگونه به نبود آب تشنگی معترض شده‌اند و جوابی نگرفته‌اند: «قرار بود بهمن پارسال مشکل آب غیزانیه حل شود اما هیچ خبری نشد و برای همین اهالی غیزانیه با سطل‌ها و بطری‌های خالی آب در دست پای صندوق رای حاضر شدند تا اعتراض خود را به گوش مسئولان برسانند اما به گوش آن‌ها نمی‌رسد.»
در ویدیویی که از تجمع روز شنبه غیزانیه منتشر شده است یکی از معترضان بر سر ماموری که به او هشدار می‌دهد به تجمع خاتمه دهد فریاد می‌زند: «بعد از ۵ دقیقه به قول خودت دنیا فهمید اینجا چه خبره، اما دو ماهه کسی تشنگی مردم رو نفهمیده.» زبیر می‌گوید آن‌ها روی دریای نفت و ثروت خوابیده‌اند، اما حکومتی که نفت زیر پای آنان را به ونزوئلا می‌رساند، ۴۰ سال است پول ندارد ۵۰ کیلومتر لولهکشی آب را به سرانجام برساند: «همه زندگی و زمین و جان و سلامت و آینده ما را ده‌ها سال است گروگان گرفته‌اند اما برای رساندن آب به ما پول ندارند. می‌دانید تفنگ ساچمه‌ای که با آن به ما شلیک می‌کردند هم مصادره‌ای است! این تفنگ را هفته گذشته از یکی از اهالی روستای عوده مصادره کردند. در زمین خودمان، ماموری که از پول نفت زیر پای ما حقوق می‌گیرد، با تفنگ خودمان به ما که به تشنگی معترضیم شلیک می‌کنند. این خلاصه‌ای گویا از سرنوشت ماست.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر