تقریبا دو سالی می‌شود که حواله خرید خودرو را در دست دارند اما نه به خودرویی رسیده‌اند و نه تکلیف پول‌هایشان معلوم است.
حواله‌داران «شرکت صنعت خودرو آذربایجان» (آذویکو) بارها تجمع کرده، نامه نوشته و شکایت کرده‌اند اما هیچ کدام از این تلاش‌ها ثمری نداشته‌اند.
قرار بود این خودروها سه تا پنج ماه پس از انجام فرآیند پیش‌فروش، به خریداران تحویل داده شوند. خریداران در زمان ثبت‌نام، نیمی از قیمت نهایی خودروهای پیش فروش شده را پرداخت کرده بودند.
البته حکایت بلاتکلیفی حواله‌داران آذویکو و بدعهدی یک خودروساز برای تحویل سر موعد خودروهای پیش‌فروش شده، به این شرکت خودروسازی محدود نمی‌شود. این بدعهدی از خودروسازی‌های دولتی بزرگی هم‌چون «ایران‌خودرو» و «سایپا» تا خصوصی‌هایی هم‌چون «کرمان موتور»، «رامک خودرو» و «آذویکو» دیده می‌شود.
بهانه خودروسازان برای این خلف وعده نیز یکسان است؛ تحریم‌ها و سر باز زدن شرکای خارجی آن‌ها در انجام تعهدات‌شان. هرچند پرونده شرکت صنعت خودرو آذربایجان (آذویکو) تفاوت‌ها و ابهاماتی به جز تحریم‌ها هم دارد؛ مثلا این که چه‌گونه این خودروسازی توانسته است در تیرماه سال ۱۳۹۷ مجوز پیش فروش نزدیک به شش هزار دستگاه خودرو را به دست آورد و اصولا وزارت صنعت، معدن و تجارت به چه حسابی این مجوز را برای آذویکو صادر کرده است؟
مجوزهای مساله‌دار پیش‌فروش
شرکت صنعت خودرو آذربایجان نخستین بار در فروردین سال ۱۳۹۵ مجوز پیش‌فروش یک هزار دستگاه «ام‌جی ۳۶۰» را به دست آورد اما عملکرد شرکت در پایان سال ۱۳۹۵، تولید محدودی در حد ۸۰ دستگاه بود. در سال ۱۳۹۶نیز شمارگان تولید شرکت تا ۴۷۷ دستگاه بیشتر نبود. در مجموع، آذویکو تا پایان سال ۱۳۹۶ توانست با تولید ۵۵۷ دستگاه خودرو ام‌جی ۳۶۰، به حدود ۵۶درصد از تعهدات خود عمل کند ولی از یک‌هزار دستگاه خودروی تعهد شده، ۴۳۴خریدار به خودروی خود نرسیدند.
به گزارش خبرگزاری «فارس»، آذویکو میزان شمارگان تولید خود را در بهار سال ۱۳۹۷، سه هزار و ۴۷دستگاه خودرو اعلام کرد، حال آن که سابقه تولید این خودروساز چنین افزایش ناگهانی را تایید نمی‌کرد. ضمن آن که اگر آذویکو به چنین تولیدی دست یافته بود، می‌توانست ابتدا تعهدات معوق خود از پیش‌فروش سال ۱۳۹۵ را انجام دهد.
با وجود این مغایرت‌ها، دفتر صنایع خودرو و نیرو محرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت در تیرماه سال ۱۳۹۷ مجوز داد تا آذویکو پیش‌فروش پنج هزار و ۶۶۴ دستگاه خودرو را آغاز کند.
اگر آذویکو هیچ تعهد معوقه‌ای از قبل نداشت و حتی آمار عجیب افزایش تولید آن در بهار سال ۱۳۹۷ آماری درست بود، بازهم وزارت صمت بر اساس آیین‌نامه و مقررات مصوب نمی‌توانست چنین مجوزی را برای این خودروساز صادر کند. چراکه تعداد مجاز خودروها برای پیش‌فروش در مجوز می‌بایست بر اساس عملکرد سه ماه آخر خودروساز محاسبه می‌شد که در صورت رعایت این شرط، آذویکو هرگز به چنین رقمی دست نیافته بود.
بروید یک سال بعد بیایید
در مهرماه ۱۳۹۷، بخشی از تعهدات شرکت به موعد تحویل رسید و خریداران حتی پرداخت‌های مراحل بعدی را نیز تکمیل کردند اما خودرویی در کار نبود.
از اظهارات و گلایه‌های خریداران چنین برمی‌آمد که آن‌ها تقریبا نیمی از ارزش خودروها را بسته به انتخاب مدل دنده معمولی، دنده اتوماتیک یا توربو، رقمی بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان پرداخت کرده بودند.
دیگر زمان‌های مقرر برای تحویل خودروهای پیش‌فروش شده در آبان، آذر و دی سال ۱۳۹۷ نیز با خلف وعده‌های خودروساز همراه شدند. اما بهمن همان سال، مسوولان آذویکو با نوشتن نامه‌ای به وزارت صمت، از مشکلات خود برای تامین قطعات موردنیاز تولید و خلف وعده شریک چینی خود به دلیل تحریم‌ها نوشتند و خواستار زمان‌بندی جدیدی برای تحویل خودروهای پیش‌فروش شده شدند؛ خواسته‌ای که با آن موافقت شد.
بر اساس اطلاعیه این شرکت، موعد تحویل خودروها حدود یک سال به عقب افتاد.
مشکلی نیست اما تولیدی هم در کار نیست
بر اساس گزارش‌ها، آذویکو تا اردیبهشت ۱۳۹۸ فقط ۱۱۰ خودرو تولید کرد. هرچند که بر اساس فهرست بانک مرکزی ایران از ارز بگیران، شرکت صنعت خودرو آذربایجان معادل حدود ۲۰ میلیون دلار ارز دولتی دریافت کرده است.
اما از مشکلات آذویکو بر سر راه تولید و تحویل خودروهای تعهد شده، مشخص است که «سایک موتور»، شریک چینی این شرکت به دلیل تحریم‌های امریکا علیه ایران ترجیح داده است از خیر انجام تعهدات خود نسبت به آذویکو بگذرد.
این در حالی است که «فریبرز زارعی»، قائم مقام مدیرعامل شرکت صنعت خودرو آذربایجان در تیرماه سال ۱۳۹۷، یعنی درست زمانی که شرکت تلاش می‌کرد تا مجوز پیش‌فروش نزدیک به شش هزار دستگاه خودرو را دریافت کند، به مشتریان و مخاطبان اطمینان می‌داد که پاییز همان سال تولید شرکت دو برابر شده و به ۱۲۰دستگاه در روز خواهد رسید.
قائم مقام آذویکو در آن تاریخ تاکید کرده بود: «در حال حاضر چند برابر تعداد خودروهای فروش رفته در سه ماهه ابتدای سال قطعه موجود است وحتی بومی‌سازی بیش از ۳۰ درصد صورت گرفته است.»
زارعی برای این که مشتریان آذویکو را مجاب کند که در آینده مشکلی در کار نخواهد بود، تصریح می‌کرد: «طرف خارجی شرکت به عنوان سهام‌دار وارد کشور شده است و محدودیت‌‌های ارزی تاثیری بر روند کاری شرکت ندارند.»
البته به رغم این توضیحات، به نظر می‌رسد نوع همکاری آذویکو و طرف چینی آن، یعنی سایک موتور، بیشتر همکاری در قالب واردات قطعات منفصله و مونتاژ آن در سایت تولید ایرانی بود تا شراکت یا تولید مشترک دو خودروساز.
آذویکو
شرکت صنعت خودرو آذربایجان ابتدا در آذر سال ۱۳۹۱ با نام «ایران‌خودرو آذربایجان» تاسیس شد و «میرجواد سلیمانی»، «حسین نقدی قرقشه»، «حسن نقدی»، «حسن باهوش» و «محمد نیک‌فر» اعضای نخستین هیات مدیره این شرکت را تشکیل می‌دادند. «ناصر نقدی شمامی» در میانه سال ۱۳۹۲به این هیات مدیره اضافه شد.
شرکت ایران‌خودرو آذربایجان در شهریور سال ۱۳۹۵ به شرکت صنعت خودرو آذربایجان تغییر نام داد که از آن زمان به اختصار، «آذویکو» شناخته می‌شود.
دو سال بعد ناصر نقدی شمامی، نمایندگی شرکت چینی سایک موتور را ثبت کرد تا زمینه مونتاژ و تولید یکی از مدل‌های تولیدی ابن شرکت در تبریز میسر شود.
او مهر ۱۳۹۵ از برنامه‌ریزی تولید ۱۰ هزار دستگاه خودرو برای سال ۲۰۱۷ میلادی (۱۳۹۶) و سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت چینی سایک موتور برای تولید این خودروها خبر داد.
در حال حاضر ناصر نقدی شمامی، حسین باهوش، «احسان صمدی»، «احمدرضا مشتری» و «علی‌اصغر ملکی» اعضای هیات مدیره شرکت صنعت خودرو آذربایجان را تشکیل می‌دهند.
شریک جنرال موتورز
گروه خودروسازی سایک موتور، شرکتی است که مالکیت آن را وزارت بازرگانی جمهوری خلق چین در اختیار دارد و در دوره‌هایی، همکاری‌هایی با خودروسازان بریتانیایی، کره‌ای و حتی امریکایی داشته است.
گروه خودروسازی «نانجینگ» چین در سال ۲۰۰۶ امتیاز شرکت خودروسازی انگلیسی «موریس گاراژز» را خریداری کرد. موریس گاراژز که به اختصار «ام‌جی» نامیده می‌شود، از سال ۱۹۲۰ در صنعت خودروسازی بریتانیا مشغول به فعالیت بوده و در دوره‌های مختلفی مالکیت آن بین شرکت «بریتیش موتور»، «لیلاند»، «استین» و «گروه روور» دست به دست شده بود تا این که در سال ۲۰۰۶ نانجینگ چین آن را خرید.
گروه خودروسازی نانجینگ در همان سال با شرکت سایک موتور ادغام شدند تا به یکی از بزرگ‌ترین خودروسازان دولتی چین بدل شوند. این خودروساز مدل‌های مختلف خودرو سواری تولید می‌کند اما قرارداد این شرکت با شرکت صنعت خودرو آذربایجان محدود به مونتاژ فقط یکی از مدل‌های تولیدی به نام ام‌جی ۳۶۰ بود.
حضور سایک موتور در بازار امریکای شمالی و همکاری مشترک این گروه خودروسازی با «جنرال موتورز» امریکا، از دلایل سر باز زدن این شرکت برای ادامه همکاری با طرف ایرانی به شمار می‌آید.
با این حال، «مسگری»، مدیر حقوقی شرکت صنعت خودرو آذربایجان به خبرگزاری تسنیم گفته است: «امکان مشارکت طرف چینی در تحریم‌های اعمالی امریکا غیرقابل پیش‌بینی بوده است.»
بعد از دو سال، هیچ
در توضیحی که «محمدرضا مفیدی»، مدیر کل صنایع خودرو و نیرو محرکه وزارت صمت برای «علی ربیعی»، سرپرست اداره کل حقوقی این وزارت‌خانه نوشته و در برخی وب سایت‌ها انتشار یافته، تاریخ قطع همکاری سایک موتور و آذویکو، مرداد ۱۳۹۷ اعلام شده است. با این حال، شرکت آذویکو تا ماه‌ها بعد حاضر به پاسخگویی روشن به مشتریان و رفع بلاتکلیفی از آن‌ها نبود و تاریخ‌های رفع تعهدات خود را به آینده موکول می‌کرد.
«وحید منایی»، عضو هیات مدیره «سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان» در گفت‌وگویی در اسفند ۱۳۹۸، با تشریح روند شکایت خریداران آذویکو گفته بود این سازمان از اسفند ۱۳۹۷ متوجه خلف وعده شرکت صنعت خودرو آذربایجان شده و تلاش کرده است تا مساله حل و فصل شود.
به گفته او، در نهایت این سازمان به این جمع‌بندی رسیده است که تخلف عدم تعهد در تحویل برای سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محرز شده است و پرونده تخلف شرکت آذویکو به سازمان تعزیرات حکومتی ارسال می‌شود.
آذویکو در بهمن سال ۱۳۹۸، برای ۷۴۶ دارنده حواله خرید خودرو نامه‌ای ارسال کرد و به آن‌ها اطلاع داد که با پرداخت ۴۰ میلیون تومان افزون بر قیمت نهایی نزدیک به ۹۰میلیون تومانی خودروها، می‌توانند خودروی پیش‌فروش شده را تحویل بگیرند.
شرکت دلیل دریافت مبلغ اضافی را خرید قطعات مورد نیاز برای تکمیل حدود ۷۵۰ دستگاه خودرو از بازار آزاد اعلام کرد.
در نامه ارسالی برای این خریداران آمده بود که در صورت پرداخت نکردن مبلغ اضافی، شانس آن‌ها برای تحویل خودرو به نفرات دیگر منتقل خواهد شد.
در عین حال، با هماهنگی سازمان تعزیرات حکومتی، زمزمه تحویل خودروی مشابه نیز بین حواله‌داران شرکت دست به دست می‌شود که ابهامات بسیاری دارد.
اما در نیمه پایانی اردیبهشت ماه امسال، شرکت صنعت خودرو آذربایجان با ارسال اظهارنامه‌ای به بیش از چهار هزار حواله‌دار این شرکت، به آن‌ها اطلاع داده که قرارداد به طور یک طرفه فسخ شده و به آن‌ها مهلت داده است تا برای واریز مبلغ پیش پرداخت‌هایشان، شماره حسابی را معرفی کنند.
حال آن که این وجوه از بهار دو سال قبل در اختیار شرکت بوده و اکنون بدون محاسبه سود یا جریمه دیرکرد و ضرر و زیان ناشی از خلف وعده و بدعهدی خودروساز، قرار است به دارندگان حواله خودرو بازپرداخت شود؛ امری که با انتقاد و اعتراض نزدیک به پنج هزار نفری که به امید خودرودارشدن ثبت‌نام کرده بودند، روبه‌رو شده است.
یکی از مشتریان آذویکو به «جهان صنعت» گفته قرارداد شرکت به گونه‌ای تنظیم شده است که حواله‌دار هیچ گونه ادعایی در مورد سود تاخیر و سود مشارکت ندارد و حق هرگونه شکایت در محاکم قضایی را از خود سلب می‌کند.
در صفحه اینستاگرامی مشتریان این شرکت خودروسازی، برخی از آن‌ها حتی از این گلایه می‌کنند که زمستان پارسال، عطای تحویل خودرو از آذویکو را به لقایش بخشیده و انصراف قطعی داده‌اند اما شرکت دست‌کم تا حدود سه هفته قبل، وجهی به آن‌ها برنگردانده بود.
بانک مرکزی ایران نرخ تورم در سال ۱۳۹۷ را ۳۱.۲ درصد و نرخ تورم برای سال ۱۳۹۸ را ۴۱.۲ درصد اعلام کرد. حال دارندگان حواله‌های خرید خودرو از آذویکو با اشاره به همین نرخ‌های تورم بالا، از بی‌ارزش شدن مبالغ پیش پرداخت خود به این شرکت می‌گویند و این که با توجه به افزایش کم سابقه قیمت خودرو در بازار ایران، با پولی که قرار است به آن‌ها بازگردانده شود، دیگر حتی ارزان‌ترین خودروی بازار ایران، یعنی پراید را هم نمی‌توانند بخرند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر