«جیانلی یانگ»، ریاضیدان و فعال حقوق‌بشر است که در سال ۱۳۶۸ خورشیدی از کشتار میدان «تیان‌آن‌من» چین جان سالم بدر برد و پس‌ازآن این کشور را به مقصد امریکا ترک کرد. او در سال ۱۳۸۱ به چین بازگشت و به علت حمایت از جنبش کارگری کشور به مدت پنج سال به زندان افتاد. جیانلی یانگ در مجموع ۱۵ ماه را به‌طور متناوب در سلول‌های انفرادی به سر برد.
جیانلی یانگ در یک سلسله گزارش هفتگی برای ایران‌وایر اطلاعات جعلی و دروغ چین پیرامون منشا ویروس کرونا و مدیریت آن را تحلیل می‌کند.
***
هفته گذشته دولت چین درگیر یکی دیگر از جنگ‌های لفظی ذیل تعریف ضداطلاعات (اطلاعات جعلی و گمراه‌کننده) بود؛ این بار با استرالیا. «ماریس پاین»، وزیر امور خارجه استرالیا طی یک سخنرانی در ۲۷ خرداد رژیم چین را به پخش اطلاعات نادرست متهم کرد و گفت ضداطلاعات چین «منجر به ایجاد فضایی از ترس و تفرقه» شده است. پاین به مخاطبین خود در کانبرا (پایتخت استرالیا) گفت که او نگران افزایش آشکار اطلاعات جعلی و دروغ در طول همه‌گیری ویروس کرونا است. او همچنین ادعای اخیر دولت چین مبنی بر مواجه شدن دانش آموزان و توریست‌ها با نژادپرستی در صورت سفر به استرالیا را رد کرد.
پاین همچنین خواستار تاسیس موسسات جهانی مانند «سازمان بهداشت جهانی» شد تا به‌عنوان «سنگرهایی در برابر ضداطلاعات» عمل کنند. او اضافه کرد: «این نگران‌کننده است که برخی از کشورها از همه‌گیری در جهت تضعیف لیبرال دموکراسی و ترویج مدل‌های تمامیت‌خواه خود استفاده می‌کنند.»
موضوع مورد نظر او با عکس‌العمل تلافی‌جویانه چین روبه‌رو شد. روز بعد، سفیر چین در کانبرا با اشاره به بیانیه پاین، ادعاهای او را «کاملا بی‌ارزش» خواند و اضافه کرد: «برخی از رسانه‌های استرالیا مملو از شایعات، دروغ‌ها و تهمت‌های مخرب علیه چین شده‌اند» و بعضی سیاستمداران استرالیا مشتاق بازی با «اطلاعات دروغ» هستند.
تنش‌های میان دو کشور در ماه‌های اخیر با دیپلماسی زورمنشانه چین در تشدید مسایلی که در یک گفتمان صادقانه قابل حل است، به‌صورت غیرقابل بازگشتی در حال افزایش است. پس از درخواست استرالیا برای یک تحقیق مستقل در مورد ریشه‌های ویروس کرونا که بعدتر توسط مجمع جهانی بهداشت حمایت شد، چین تعرفه هشتاددرصدی به جو استرالیایی تحمیل و واردات گوشت گاو استرالیا را ممنوع کرد. پس‌ازآن، به مسافران چینی هشدار داد تا به استرالیا سفر نکنند. کاملا قابل درک است که وزیر تجارت استرالیا خواستار گفتگوی «معقول» و «بالغانه» برای حل این موضوعات شد.
دیپلماسی اجبار: یک الگوی اخلالگر رفتاری چین
هفته گذشته، «مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه امریکا از چین به خاطر اعمال دیپلماسی اجبار (زورمنشانه) انتقاد کرد و گفت آن‌ها نه‌تنها به‌عنوان یک «بازیگر دغل و سرکش» با همسایگان خود، بلکه در نظم بزرگ جهانی رفتار می‌کنند. این نوع تلافی کودکانه مسبوق به سابقه است. چین همچنین متهم به کاهش واردات ماهی قزل‌آلای نروژی پس از اعطای جایزه صلح نوبل به یکی از سرشناس‌ترین مخالفان دولت چین، لیو شیائوبو در سال ۲۰۱۰ است.
دیپلماسی زورمنشانه در نظر دارد تا با استفاده از تهدید و اعمال زور مشروط، یک دولت خارجی مورد هدف را وادار به تغییر رفتار کند. در لفافه نازکی از منافع ملی، دیده می‌شود که چین فعالانه در حال بکار گماردن زور و اجبار در موضوعاتی مانند اعتبار بین‌المللی، اختلافات ارضی، فروش سلاح به تایوان و استقبال از دالایی لاما از سال ۱۹۹۰ به بعد است. در سال‌های اخیر اجبار نظامی چین کاهش یافته و پکن هم‌اکنون از ابزارها و منابع متفاوتی برای اقتصاد و دیپلماسی زورمنشانه‌اش بهره می‌برد.
سازه‌های نظامی چینی که اخیرا در قلمرو هند، در دره گالوان در منطقه لداخ ساخته شد، منجر به برخی سوتفاهم‌ها در مورد مرز نامشخص جداکننده دو کشور شد. مرزی که درواقع یک خط علامت‌گذاری شده بر روی نقشه است که حدود آن از جانب طرفین جدی گرفته نمی‌شود؛ اما این تهاجم (سازه‌های نظامی در خاک هند) درواقع بخشی از طرح‌های بزرگ‌تر استثمارطلبی پکن است. توسعه‌طلبی چینی از اقدام نظامی مستقیم اجتناب می‌کند اما به دیپلماسی زورمنشانه از طریق نفوذ در و تضعیف حاکمیت و اقتصاد بسیاری از کشورها متوسل شده است.
چین مدت‌هاست که دیپلماسی زورمنشانه را در مورد دریای جنوبی چین به کار بسته است و ادعا می‌کند که تمام این قلمروی آبی تحت کنترل او است. اگرچه دیوان دائمی داوری (یک سازمان دولتی بین‌المللی واقع در لاهه هلند PCA) رسما اعلام کرد این ادعا نادرست و نقض کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها (UNCLOS) است.
سال گذشته نیروی دریایی چین برای ارعاب فیلیپین جهت توقف فعالیت‌های ساخت‌وساز در جزیره تیتو در دریای جنوبی چین، ۹۵ کشتی جنگی اعزام و آن‌ها را در هفت مایل دریایی ناوچه نیروی دریایی فیلیپین مستقر کرد. در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) نیز واردات موز از فیلیپین را در بحبوحه اختلاف بر سر منابع ثروت سد ساحلی اسکاربرو متوقف کرد؛ و در ماه‌های اخیر، چین دو ایستگاه تحقیقاتی بر روی صخره‌های مصنوعی در امتداد حریم آب‌های محل ادعای فیلیپین ساخت که منجر به مداخله وزارت امور خارجه امریکا و استقرار کشتی‌های جنگی امریکایی در دریای جنوبی چین شد.
دادگاه بین‌المللی لاهه در سال ۲۰۱۶ چین را به دلیل رفتارش در دریای جنوبی چین سرزنش و اثبات کرد که ادعاهای این کشور در مورد حاکمیت بر آب‌ها (محل مناقشه با فیلیپین) به لحاظ قانونی بی‌اساس است. بااین‌حال در آذرماه سال گذشته سه پاسگان ساحلی چین و حدود ۶۳ قایق ماهیگیری به دلیل تجاوز به آب‌های اندونزی توقیف شدند. اتفاقاتی که چین تلاش کرد با استناد به «خطوط فاصله نه‌گانه» آن‌ها را توجیه کند: یک ادعای مردود پکن در مورد نود درصد آب‌های مورد مناقشه در دریای جنوبی چین. اندونزی این ادعای پکن را رد و بر مالکیت جزیره‌های خود در این محدوده آبی تاکید کرد.
طرح یک کمربند و یک جاده (BRI) یک پروژه زیرساخت جهانی بسیار بلندپروازانه که گاهی به‌عنوان راه ابریشم جدید معرفی می‌شود، مسلما نمونه دیگری از دیپلماسی زورمنشانه بالقوه چین است. این پروژه به دنبال سرمایه‌گذاری در کشورهای توسعه‌نیافته برای ایجاد زیرساخت است ولی هرگونه عدم بازپرداخت بدهی‌ها از سوی کشورها، منجر به از دست دادن دارایی‌هایشان و تهدید حاکمیت آن‌ها خواهد شد. چین در حال ریختن پول هنگفتی ذیل پروژه BRI در این کشورهاست ولی بعدتر چیزهایی را به‌عنوان وثیقه مطالبه خواهد کرد که بخشی از مذاکرات اصلی نبوده‌اند.
کشورهایی نظیر پاکستان، جیبوتی و سریلانکا همین حالا هم در دام بدهی‌های هنگفت گرفتار شده و تقریبا حاکمیت خود را به خطر انداخته‌اند. سریلانکا حدود ۸۵ درصد از مالکیت خود از بندرگاه هامبانتوتا را در عوض بازپرداخت بدهی به چین از دست داد. تاکتیک بدهی-وام نه‌تنها برای چین در به دست آوردن مالکیت بندرگاه سودمند بوده بلکه دسترسی مستقیم به سیاست سریلانکا را نیز میسر کرده است.
اقتصاد درنده و یغماگر چین تاکنون باعث بدهی ده میلیارد دلاری پاکستان برای احداث بندر گوادر شده است. مالدیو ۱.۵ میلیارد دلار به چین بدهکار است؛ چیزی حدود سی درصد تولید ناخالص داخلی‌اش. تکان‌دهنده اینکه جیبوتی بیش از هشتاد درصد درآمد از تولید ناخالص داخلی خود را به چین بدهکار است. خنده‌دار اینکه، این کشورها برای ایجاد زیرساخت و با هدف رشد خود از چین وام می‌گیرند.
هر دوی این برنامه‌ها، تاکتیک‌های طراحی‌شده برای تامین تقاضای داخلی برای منابع است که پکن نمی‌تواند در سطح داخلی آن را عملی کند. غرب باید با این واقعیت روبرو شود که چیزی کاربردی‌تر از قدرت نرم برای چین کمونیستی نیست. پول، قدرت فساد چین است که از طریق آن امکان تاخت‌وتاز در دیپلماسی زورمنشانه را میسر می‌کند. این (روند) باید فورا متوقف شود.
مطالب مرتبط:
چین اول تصاحب می‌کند، بعد گفت‌وگو؛ مناقشه مرزی در بحبوحه شیوع ویروس کرونا
آیا جهان پساویروس کرونا در برابر قلدری‌های چین می‌ایستد؟
صادرات اخبار و اطلاعات دروغ و جعلی؛ از کرملین تا سوریه و اوکراین
ماموریت‌های سفارت‌های چین در سراسر دنیا برای مقابله با خشم جهانیان از دولت پکن
از دروغ‌پراکنی تا استفاده از دیپلماسی گرگ جنگجو؛ روش‌های چین برای مقابله با انتقادات
آیا چین با تحقیقات بین‌المللی درباره منشا ویروس کرونا موافقت می‌کند؟
روایت‌سازی، داستان‌پردازی و اخبار کذب درباره کووید-۱۹چگونه به جسم و روان ما ضربه می‌زند؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر