روایت شهروندان دیابتی از کمبود انسولین؛ انگار اکسیژن برای تنفس نداریم

مینا شهابی، شهروند خبرنگار، لواسان 

«در این روزهای کرونایی، حدود سه ماه است که برای تهیه انسولین که برای من و همهٔ دیابتی‌ها بودنش زندگی و نبودنش مرگ است، به معنای واقعی آواره خیابان‌ها هستم. ماه گذشته آن‌قدر سر نسخه‌پیچ داروخانه که می‌خواست کمتر از انسولین نوشته شده در نسخه‌‌ام به من بدهد، داد زدم که در داروخانه غش کردم و وقتی چشم باز کردم، کلی آدم بالای سرم جمع شده بود. این ماه اما پنج روز از تمام شدن انسولینم می‌گذرد و تقریبا تمام شهر را گشته‌‌ام اما هنوز پیدا نکرده‌ام.»

این‌ها بخشی از صحبت‌های «ناهید» ۵۴ ساله است که تنها زندگی می‌کند و خودش مسوول گذران امور زندگی خودش است. او با کلافگی می‌گوید: «این روزها که دوباره آمار کرونا آن‌قدر بالا رفته است، هر بار که از در بیرون می‌آیم تا به خانه بر گردم، به قدری اضطراب می‌کشم که تمام ماهیچه‌های گردنم می‌گیرند. خب من و امثال من که بیماری زمینه‌‌ای داریم، بیشتر در معرض ابتلا هستیم. از طرفی فقط چند تا داروخانه مثل "۱۳ آبان" و "۲۲ فروردین" به تعداد محدود انسولین می‌دهند؛ آن هم در ازای ایستادن در صف‌های دو کیلومتری که برای یک آدم دیابتی که هر لحظه احتمال افت قند دارد، تقریبا غیرممکن است. مدت زیادی بود که به واسطه مصرف مداوم انسولین، دیابتم از ۱۸۰ بالاتر نرفته بود. دیروز صبح که ناشتا با دستگاه خانگی تست کردم، قندم ۶۲۰ بود. مدام سر گیجه دارم و بی‌حال هستم. نمی‌دانم باید در این اوضاع چه کار کنم؟»
«سهیل»، پزشک داروساز داروخانه‌ای در غرب تهران است. او در این زمینه می‌گوید: «بله از اواخر بهمن ماه دیگر سهمیه انسولین داروخانه‌های روزانه قطع شد و گفتند فقط به داروخانه‌های منتخب هر منطقه و چند داروخانه شبانه‌روزی توزیع می‌شود. طی این چند ماه، حداقل روزی ۵۰ مراجعه برای گرفتن انسولین داریم که با دست خالی از داروخانه بیرون می‌روند.»
مکثی می‌کند و ادامه می‌دهد: «راستش دلیل خاصی هم برای موضوع نگفته‌‌اند. هر کس یک چیزی دراین باره می‌گوید و پررنگ‌ترین دلایل، توقف پروازهای بین‌المللی تحت تاثیر کرونا، تحریم دارویی و جلوگیری از ورود انسولین به بازار سیاه است. البته راستش من تحریم دارویی را قبول ندارم چون این موضوع مربوط به دیروز و امروز نیست و خیلی وقت است ما تحت تحریم دارویی قرار داریم. اما نمی‌دانم چرا یک دفعه سهمیه داروخانه‌های روزانه را قطع کرده‌‌اند. در مورد جلوگیری از ورود به بازار آزاد هم این روش هیچ تاثیر مثبتی نداشته است چون انسولین ۳۷ هزار تومانی ما همین حالا در خیابان "ناصر خسرو" با قیمت ۱۲۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.»
۱۱ درصد از جمعیت بالای ۲۵ سال در ایران دیابت دارند و نیمی از آن‌ها روزانه انسولین مصرف  می‌کنند. سهیل می‌گوید: «از طرف اتحادیه، تک تک داروخانه‌ها و آمار رسمی فروش انسولین آن‌ها را برحسب نسخه بررسی کردند که به چه افراد و در چه سنی انسولین‌ها فروخته شده‌اند. این که این قدر موضوع انسولین برای اتحادیه مهم شده است، جای سوال اساسی دارد. اما برای فرد دیابتی، انسولین مثل اکسیژن می‌ماند. خدا کند هر چیزی هست، زودتر این مساله حل شود. من آدمی را می‌شناسم که پول قرض و دانه‌‌ای ۱۲۰ هزار تومان انسولین از بازار آزاد تهیه کرده است.»
در فضای مجازی هم انتقادات فراوانی به عملکرد دولت در ارتباط با کمبود انسولین مطرح شده است. «رضا» در توییتر نوشته است: «جان چند میلیون دیابتی تو کشور به دلیل کمبود/نایاب شدن انسولین و احتمال کمای دیابتی و ده‌ها عارضه دیگر در خطره.» «مهتاب»، کاربر دیگری نیز نوشته است: «به هشت داروخانه سر زدم. هیچ‌کجا انسولین ندارد. باید چه کرد؟»
«سمیرا» در داروخانه ۱۳ آبان کار می‌کند. او در مورد توزیع انسولین در این داروخانه می‌گوید: «راستش سهمیه داروخانه ما کم نشده و بیشتر هم شده است اما به دلیل قطع پخش انسولین در داروخانه‌های روزانه، میزان مراجعه و تقاضای انسولین در داروخانه ما و چند داروخانه شبانه‌روزی دیگر بسیار زیاد شده است. ولی به دلیل این که ما نمی‌توانیم پاسخ‌گوی نیاز همه متقاضیان باشیم، هر روز در داروخانهٔ ما دعوا می‌شود. صف‌های چند کیلومتری تشکیل می‌شود، عده‌‌ای التماس می‌کنند و عده دیگری پیشنهاد شیرینی(رشوه) می‌دهند. بعضی‌ها هم وقتی آن اندازه که در نسخه نوشته شده است دریافت نمی‌کنند، داد می‌زنند و فحش می‌دهند.»
او توضیح می‌دهد که جو داروخانه در چند ماه گذشته به خاطر مساله انسولین مدام متشنج بوده است: «البته راستش خیلی‌ها هم حق دارند. دیروز یک آقایی با التماس می‌گفت آخر مگر شما آدم نیستید، من از تبریز آمده و هشت ساعت در راه بوده‌‌ام و پنج ساعت هم در صف ایستاده‌‌ام. می‌گفت دکتر برای مادرم ۱۵ انسولین نوشته است و شما هشت عدد به من داده‌‌اید، یعنی ۱۵ روز دیگر من باید دوباره برگردم؟!»
خبرگزاری «فارس» به نقل از معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان هفته گذشته از عرضه انسولین در کشور به‌ صورت قطره‌چکانی خبر داد.

امروز جمعه بیستم تیر ۱۳۹۹، «کیانوش جهانپور»، مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کمبود انسولین‌های قلمی در داروخانه‌های منتخب را تایید کرد و گفت: «با توجه به مشکلاتی که در حوزه حمل و نقل هوایی به دلیل بروز کرونا در دنیا ایجاد شده است و هم‌زمان هم به دلیل مشکلاتی که به علت تحریم‌ها در حوزه تبادلات بانکی و واردات ایجاد شده بود، در عین حال به دلیل مشکلاتی که ممکن است بعضا به صورت مقطعی در تامین ارز بروز کند، ممکن است ورود و عرضه برخی اقلام، از جمله برخی از انواع انسولین‌های قلمی مطابق برنامه زمانی تعیین شده پیش نرود.»

وی با بیان این که این اتفاق یکی دو بار طی چند ماه اخیر برای برخی از انواع انسولین‌های قلمی رخ داده است، افزود: «البته در این زمینه انواعی از انسولین قلمی که دچار کمبود در بازار هستند، تامین شده است و به زودی وارد و سپس برچسب‌گذاری و در داروخانه‌های منتخب توزیع می‌شود.»

ناهید می‌گوید: «به آقای جهانپور بگویید اشتباه به عرض‌تان رسانده‌اند، ما چند ماه است درگیر تهیه انسولین هستیم و موضوع کمبود دارو، موردی نبوده است.»

مطالب مرتبط:

کمبود انسولین در چند استان

انسولین در مشهد سهمیه‌بندی شد