«امیل فیلتنبورگ» و «استفان وایکرت»، دو روزنامه‌نگار مستقل ساکن اوکراین، در یک سلسله گزارش جدید برای «ایران‌وایر» به تشریح چشم‌اندازی از کمپین ضداطلاعات در روسیه و برخی از اطلاعات نادرستی کروما در که پس از شیوع ویروس کرونا از این کشور نشات گرفته است، می‌پردازند.
در همین روز، شش سال قبل، پرواز شماره ۱۷ هواپیمایی مالزی که با عنوان اختصاری MH17 (ام اچ ۱۷) شناخته می‌شود، با شلیک موشک در شرق اوکراین سرنگون شد. این منطقه در تصرف جدایی‌طلبان تحت حمایت روسیه است که از اسفند ماه ۱۳۹۲ درگیر جنگ با اوکراین هستند. پس از سقوط هواپیما، درگیری‌ها در این منطقه متوقف شد. اما خانواده ۲۹۸ سرنشین قربانی این هواپیما که پرونده آن در دادگاه لاهه در جریان است، به نتيجه دادگاه اميدوار نيستند.
در ۱۴تیر۱۳۹۹، قضات در دادگاه غیابی به وکلای مدافع سه روسی و یک اوکراینی متهم به شلیک به «ام اچ ۱۷» برای انجام تحقیقات بیشتر، زمان دادند. این وکلا برای مدت طولانی درگیر کلنجار رفتن با این نظر پذیرفته شده هستند که هواپیما توسط شلیک یک موشک بوک، توسط این چهار مرد ساقط شده است.
ضداطلاعات روسیه از زمان سقوط هواپیما مشغول غبارآلود کردن پرونده بوده و اکنون بر حجم ابهامات افزوده است. در مقاله‌ای که در «آرتی » روسیه، «راشیا تودی» سابق منتشر شده، حجم وسیعی از اظهارات گمراه‌کننده در تلاش برای تغییر روایت (سقوط هواپیما) ردیف شده است. اولین و مهم‌ترین آن‌ها، مقاله‌ای است که می‌گوید «الماز-انتی»، یک شرکت سازنده اسلحه، می‌تواند در جلسه دادرسی مورخ ۱۴تیر۱۳۹۹، شهادت دهد.
این درست است، اما مقاله از بیان این‌که دولت روسیه صاحب شرکت «الماز-انتی» و «آرتی» است خودداری کرد. بنا به گفته «الماز-انتی»، موشکی که برای شلیک به هواپیما به کار رفت، یک مدل قدیمی‌ست که دیگر در ارتش روسیه استفاده نمی‌شود. در ضمن، این شرکت ادعا می‌کند که اوکراینی‌ها هنوز تعداد زیادی از این موشک دارند، زیرا پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، این موشک‌ها به اوکراین رسیده است.
این شرکت اسلحه‌سازی به این باور استناد می‌کند که به دلیل نوع آسیب دیده‌شده روی لاشه بدنه هواپیما، موشک از منطقه تحت کنترل دولت اوکراین شلیک شده است. البته این استدلال هم‌اکنون توسط شبکه روزنامه‌نگاری تحقیقی «بلینگ‌کت» رد شده است. این شبکه نشان داد که موشک از طرف منطقه تحت کنترل غیر دولتی که NGCA (ان جی سی ای) نامیده می‌شود، شلیک شده است. این موضع‌گیری توسط تیم تحقیقات مشترک (جی آی تی) تکرار شد.
به علاوه، «بلینگ‌کت» با استفاده از منابع باز اطلاعاتی و چندین روش ابتکاری در گزارش‌نویسی و دیده‌بانی شبکه‌های اجتماعی، اتفاقاتی را که منجر به ساقط کردن هواپیما شد، گرد هم آورده است. چهار مردی که به ساقط کردن هواپیما متهم شده‌اند، با یکدیگر و با حادثه مرتبط‌اند. این ارتباط از طریق شنود مکالمات تلفنی کشف شده است. به تشخیص کارشناسان قانونی، صداهای شنیده شده در این مکالمات، مربوط به افراد تحت محاکمه است. گزارش مفصل از یافته‌‌های «بلینگ‌کت» را می‌توانید در این‌جا بخوانید.
اعتراضات روسیه علیه گردش پرونده در دادگاه
در حالی‌که دادگاه هنوز در حال تصمیم‌گیری در مورد گناهکار بودن چهار مرد تحت محاکمه حامی روسیه در مورد شلیک به هواپیما است، شواهد فراوانی دال بر دخالت نیروهای طرفدار روسیه وجود دارد و این اولین‌باری نیست که کرملین پیش از محاکمه، در صدد دفاع از خود برآمده است.
در تیر ماه، فرستاده روسیه به اتحادیه اروپا، ولادیمیر چیزوف انتقادات تندی را در مورد رسیدگی به این پرونده ابراز کرد. چیزوف به آژانس خبری روسیه «تاس» گفت: «تلاش گروهی از کشورها برای تعیین علت تراژدی ام اچ ۱۷، خیلی سریع باعث تخریب تلاش‌های صورت گرفته برای مدیریت همه نتایج منطبق بر پارامترهای از پیش تعیین‌شده شد.»
سال گذشته رییس‌جمهور «ولادیمیر پوتین» نیز دخالت روسیه در ساقط کردن هواپیما را تکذیب کرد و مدعی شد تمام شواهد در این مورد ساختگی و جعلی است. در بهمن ماه ۱۳۹۸، سخنگوی رییس‌جمهور روسیه، «دیمیتری پسکوف» ادعا کرد که محاکمه «با عجله» و نه بر مبنای «رویکرد جدی» بوده است.
پسکوف گفت: «روسیه از حق عضویت در تیم تحقیقات مشترک محروم شده است. بنابراین ما همیشه نسبت به نتیجه‌گیری‌های با عجله شکاک و بی‌اعتماد بوده‌ایم و نتیجه‌گیری‌های سریع بر اساس یک رویکرد جدی نیست.»
دادرسی اکنون در مراحل مقدماتی‌ست و به تاریخ ۱۰شهریور۱۳۹۹ موکول شده است. در همین حین، دولت هلند تصمیم گرفته است تا از روسیه مستقیما در دادگاه اروپایی «حقوق بشر» جهت «دستیابی به عدالت» برای دوستان و خانواده‌های ۲۹۸ قربانی شکایت کند. وزارت خارجه روسیه بلافاصله پرونده جدید را به عنوان مانعی برای دستیابی به حقیقت و عدالت به تصویر کشید و اعلام کرد: «این تنها منجر به سیاست‌زدگی بیشتر و سخت‌تر شدن جستجوی حقیقت می‌شود.»
کانال‌های ضداطلاعات از رسانه‌های موجود بهتر عمل می‌کنند
همان‌طور که قبلا توسط ایران‌وایر گزارش شد، شبکه‌های اجتماعی چه در دوره همه‌گیری و چه در سال‌های پیش از آن، سنگ بنای انتشار و گسترش ضداطلاعات (اخبار دروغ و اطلاعات جعلی) بوده‌اند. یک مطالعه جدید توسط «موسسه اینترنت» در دانشگاه آکسفورد، خرداد ۱۳۹۹، منتشر شد. در این مطالعه، توزیع اخبار و اطلاعات ویروس کرونا نشات گرفته از رسانه‌های خبری تحت حمایت دولت‌های چین، ایران، روسیه و ترکیه مورد بررسی قرار گرفت.
رسانه‌هایی که در این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند، کانال‌های تحت کنترل دولت «آرتی» و «اسپوتنیک» بودند که هر دو سابقه‌ای طولانی در پخش ضداطلاعات، عمدتا با هدف گرفتن کشورهای غربی دارند. با توجه به این یادداشت، کانال‌های روسی به زبان‌های فرانسه، آلمانی و اسپانیایی تا حدودی موفق بوده‌اند.
یافته کلیدی این مطالعه، این بود که رسانه‌های چین، ایران، روسیه و ترکیه به زبان‌های فرانسوی، آلمانی و اسپانیایی به «ده‌ها میلیون نفر از کاربران شبکه‌های اجتماعی در سراسر جهان» دسترسی دارند و حداقل از نظر میزان دسترسی به مخاطب و به طور هم‌زمان، بهتر از برخی از شناخته‌شده‌ترین رسانه‌های داخلی در فرانسه، آلمان و اسپانیا شامل «لوموند»، «اشپیگل» و «ال پائیس» عمل می‌کنند.
بر اساس مشاهدات این گزارش «رسانه‌های روسی در فرانسه و آلمان به صورت پیوسته بر نهادهای دموکراتیک ضعیف و ناآرامی‌های مدنی در اروپا تاکید می‌کنند، اما در مورد همه‌گیری، انواع مختلف تئوری‌های توطئه را عرضه می‌کنند.»
مطالب مرتبط:
تحدید آزادی بیان و تهدید روزنامه‌نگاران؛ حکایت کرملین و رسانه‌های مستقل
دستاوردهای پوتین، سوژه اصلی رسانه‌های روسیه در آستانه همه‌پرسی قانون اساسی
استفاده روسیه از همه‌گیری و ناآرامی‌های آمریکا برای ساختن اخبار جعلی، دروغ و گمراه‌کننده
ویروس کرونا؛ فرصتی برای پیشبرد منافع روسیه در امریکای لاتین
آمار مشکوک؛ تلفات بیماری کووید-۱۹ در روسیه بیش از حد معمول پایین است
از ویروس کرونا تا جنگ جهانی دوم: خط مقدم جنگ ضداطلاعات روسیه
بازنویسی تاریخ جنگ جهانی دوم به نفع روسیه و به قلم ولادیمیر پوتین
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر