اسحاق جهانگیری و شوخی تلخ با واژه‌ها؛ واگذاری فروپاشیده‌ها

«خبرگزاری برنا»، رسانه منتسب به «وزارت ورزش‌وجوانان»، روز سی‌ام تیر ۱۳۹۹، به نقل از «اسحاق جهانگیری»، معاون اول رییس‌جمهور، نوشت: «مسعود سلطانی‌فر، مرد و مردانه پای خصوصی‌سازی باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس ایستاده است.» اسحاق جهانگیری البته در بخشی از سخنرانی خود مدعی شده بود که «مظلومیت این دولت را نمی‌توان بازگو کرد.»

امروز (۳۱تیر۱۳۹۹)، همین خبرگزاری مدعی شد که وزارت ورزش‌وجوانان، نه تنها اقدام به افتتاح ۱۵۰۰ طرح ورزشی در سراسر کشور کرده است که وزیر ورزش‌وجوانان وعده خصوصی شدن دو باشگاه پرطرفدار ایران را طی سه ماه آینده داده است.

اما آن‌چه اسحاق جهانگیری با عنوان «مرد و مردانه» از آن یاد کرده است چیست؟

«باشگاه استقلال»، یکی از دو مجموعه تحت امر «مسعود سلطانی‌فر»، در هفته گذشته با یک فاجعه مواجه شد. اتفاق به حدی بزرگ بود که دردش مانند گلوله‌ای که به سر شلیک شده باشد، درد هم نداشت؛ گویی درجا کشت.

۲۵تیر۱۳۹۹ «خبرآنلاین» از بسته شدن موقت سه پنجره نقل و انتقالاتی باشگاه استقلال از سوی «فدراسیون جهانی فوتبال» خبر داد. دلیل این محکومیت، شکایت رسمی «بویان نایدنوف»، بازیکن مقدونیه‌ای پیشین این باشگاه، به فیفا بود. استقلال تا شانزدهم تیر ماه ۱۳۹۹ فرصت داشت تا با پرداخت مطالبات این بازیکن و دریافت رضایتش، از محرومیت فیفا بگریزد، اما نامه‌ای که هفته گذشته به دست این باشگاه رسیده است، نشان می‌دهد تسویه‌حسابی صورت نگرفته و آن‌ها از فعالیت در پنجره نقل و انتقالات طی سه فصل آتی محروم خواهند بود.

«ایران‌وایر» روز ۲۳خرداد۱۳۹۹ در بررسی میزان بدهی‌های انباشته‌شده فدراسیون فوتبال و باشگاه‌های استقلال و «پرسپولیس»، میزان بدهی باشگاه استقلال به بویان نایدنوف را ۳۳۰ هزار دلار اعلام کرده بود. در همین گزارش قید شد که در صورت پرداخت نشدن مطالبات بویان نایدنوف (تا پایان خرداد ۱۳۹۹) و «وینفرد شفر»، فدراسیون جهانی فوتبال این باشگاه را با محرومیت‌هایی مانند بسته شدن پنجره‌های نقل و انتقالاتی، کسر امتیاز و حتی سقوط از «لیگ برتر» به «لیگ آزادگان» مواجه خواهد کرد.

اما معنی بسته شدن پنجره‌های نقل و انتقالاتی چیست؟

پیش از این باشگاه پرسپولیس، معنی این اتفاق را با بسته شدن دو پنجره خود به دلیل تخلف «مهدی طارمی» تجربه کرده بود. در صورتی که باشگاه استقلال از فرصت کوتاه خود برای پرداخت بدهی طلبکارانش استفاده نکند، این تیم قادر به خرید بازیکن یا مربی در تابستان سال ۲۰۲۰، زمستان سال ۲۰۲۱ و تابستان سال ۲۰۲۱ میلادی نخواهد بود. یعنی اگر بازیکنی برود، هیچ‌کس جانشین او نخواهد شد.

تا روز هفدهم اسفند سال ۱۳۹۸ میزان بدهی انباشته باشگاه استقلال به بازیکنان و مربیان خارجی خود بیش از دومیلیون‌وصدهزار دلار اعلام شد. این رقمی بود که فدراسیون جهانی فوتبال به عنوان یک تذکر به باشگاه‌های ایرانی و فدراسیون فوتبال اعلام کرد، اما مورد توجه قرار نگرفت.

هرچند که مسعود سلطانی‌فر، به زعم معاون اول رییس‌جمهور ایران «مرد و مردانه» پای خصوصی‌سازی دو باشگاه‌ دولتی ایران ایستاده است، اما دیگر تیم پرطرفدار یعنی پرسپولیس هم وضعیتی ولو اسف‌بارتر از استقلال دارد. روز ۲۵تیر۱۳۹۹، فدراسیون جهانی فوتبال طی حکمی، باشگاه پرسپولیس را به پرداخت ۱ میلیون و ۵۵ هزار یورو، همراه با ۵ درصد سود دیرکرد به «برانکو ایوانکوویچ» محکوم کرد.

اگر می‌خواهیم بدانیم که وضعیت پرسپولیس تا چه حد وخیم است، باید به مراحل طبقه‌بندی‌شده‌ای که فدراسیون جهانی فوتبال برای پرداخت مطالبات برانکو ایوانکوویچ تعیین کرده است دقت کنیم.

باشگاه پرسپولیس از ساعت ۲:۳۰ دقیقه بامداد روز ۲۶تیر۱۳۹۹ به مدت ۳۰ روز فرصت خواهد داشت تا این مبلغ را به علاوه ۶۰۰ هزار دلار دیگر (که به دستیاران برانکو ایوانکوویچ بدهکار است) پرداخت کند. در غیر این صورت، نه تنها این تیم از سه پنجره نقل و انتقالاتی محروم می‌شود که به صورت خودکار، ۶ امتیاز از امتیازات این تیم کسر خواهد شد.

سپس فیفا به ایران یک ماه دیگر فرصت می‌دهد که بدهی‌ خود را به علاوه جریمه دیرکرد پرداخت کند. اگر این مبلغ باز هم پرداخت نشود، پرسپولیس به دستور فدراسیون جهانی فوتبال از «لیگ قهرمانان باشگاه‌های آسیا» حذف خواهد شد. اگر باز هم پرسپولیس پرداخت مطالبات سرمربی کروات سابق خود را به تعویق بیاندازد، فیفا حکم به سقوط این باشگاه به لیگ یک (آزادگان) می‌دهد.

استقلال و پرسپولیس در طول دوران وزارت مسعود سلطانی‌فر، به شکل «مرد و مردانه» مبدل به دو ویرانه زیان‌ده با بیش از ۵ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار بدهی انباشته شدند. این فقط میزان بدهی‌های خارجی دو باشگاه است.

آیا می‌توان انتظار داشت که مجموعه‌هایی با این میزان بدهی و پرونده در فدراسیون جهانی فوتبال را به بخش خصوصی‌ واگذار کرد؟

روز بیست اردیبهشت ۱۳۹۹، «شورای عالی نظارت بر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی»، از عرضه ۱۰ درصد سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در بورس با هدف «کشف قیمت» خبر داد. اتفاقی که باعث امیدواری هواداران دو باشگاه برای برداشته شدن یوغ حاکمیت از گردن و شانه‌های دو باشگاه پرسپولیس و استقلال شد. هر چند که همان روز هم بررسی‌های ایران‌وایر نشان می‌داد که سپاه پاسداران حداقل ۵۱ درصد از سهام این دو باشگاه را به دست خواهد آورد.

با این حال «مصطفی هاشمی‌طبا»، رییس سابق «کمیته ملی المپیک» و سازمان وقت تربیت بدنی، این واگذاری را از نظر قانونی غیر ممکن خواند. او در مثالی غیر مرسوم در مورد پافشاری وزارت ورزش و دولت در ادعای خصوصی‌سازی دو باشگاه گفت: «به کسی گفتند نمی‌شود با عمه‌ات ازدواج کنی. گفت من کردم شد.» او اصرار بر واگذاری دو باشگاه را «غیرقانونی» می‌دانست. آقای هاشمی‌طبا مدعی بود استقلال و پرسپولیس دو باشگاه زیان‌ده مالی هستند که ابتدا باید به عنوان «بنگاه ورشکسته» ثبت شوند.

اردیبهشت ۱۳۹۹ نیز «مهدی علی‌نژاد»، معاون ورزش قهرمانی وزارت ورزش‌وجوانان، همین بدهی‌های انباشته را مانعی بر سر راه خصوصی‌سازی دو باشگاه دانست و گفت: «برای برخی مدیران سابق استقلال و پرسپولیس، پرونده قضایی تشکیل شده است.» این در حالی است که تمامی مدیران دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، با احکام مستقیم وزیر ورزش‌وجوانان منصوب می‌شوند.

«خبرگزاری ایسنا» نیز امروز (۳۱تیر۱۳۹۹) در گزارشی با بررسی سطحی بدهی‌های دو قطب فوتبال ایران، مدعی شد که پرسپولیس در آستانه «فروپاشی» قرار گرفته است.

پیش از این، وزیر ورزش‌وجوانان طی دستوری به هیات‌مدیره باشگاه پرسپولیس، این مجموعه را وادار به عقد قراردادی «ترکمانچای‌گونه» با شرکت «آتیه داده‌پرداز» کرده بود. شرکتی که به مدت سه سال تمامی منابع درآمدی باشگاه پرسپولیس (به‌جز بلیت‌فروشی) را می‌بلعید و صرفا متعهد به پرداخت سالیانه ۱۰۰ میلیارد تومان می‌کرد.

در حالی که بدهی‌های انباشته پرسپولیس به دلار و یورو است، وزارت ورزش، درآمدهای این باشگاه را به ریال قرار داد. نکته قابل توجه این‌که آتیه داده‌پرداز، مالیات این مبلغ را کسر و به حساب پرسپولیس واریز می‌کند. به این ترتیب باشگاه پرسپولیس موظف است مجددا مالیات همین مبلغ را هم به عنوان درآمد خالص به سازمان مالیاتی بپردازد.

وزیر ورزش و جوانان حالا دقیقا چه چیزی را باید «مرد و مردانه» واگذار کند؟

سه پنجره نقل و انتقالاتی استقلال بسته شده است و این باشگاه یک ماه فرصت دارد از این محرومیت عبور کند. بعد محرومیت احتمالی برای وینفرد شفر به سراغ استقلال خواهد آمد. پرسپولیس می‌تواند حتی در آستانه سقوط به لیگ یک هم قرار بگیرد.

روز ۳۰تیر۱۳۹۹ سایت کنفدراسیون فوتبال آسیا در گزارشی مدعی شد که پرسپولیس فقط یک بازی و فقط یک امتیاز تا رسیدن به چهارمین قهرمانی پیاپی خود فاصله دارد. پرسپولیس روی کاغذ با یک تساوی دیگر و در فاصله ۴ هفته مانده به پایان لیگ برتر قهرمان خواهد شد، اما این قهرمانی به شرط و شروطی مسجل می‌شود. در صورتی که فیفا تا قبل از آخرین دیدار لیگ برتر فوتبال ایران، دستور به کسر ۶ امتیاز از این تیم را بدهد، قهرمانی این تیم هم به مخاطره خواهد افتاد.

حالا اسحاق جهانگیری می‌تواند از واگذاری قطعی باشگاه‌های فوتبال ایران به بخش خصوصی و «مظلومیت این دولت» در مقابله با مشکلات بگوید.