«بهمن مفید»، بازیگر تئاتر و سینمای ایران، روز یکشنبه ۲۶مرداد۱۳۹۹، در سن ۷۸ سالگی بر اثر ابتلا به بیماری سرطان ریه درگذشت.
این بازیگر و صداپیشه صاحب‌نام ایرانی پیش از انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ در بیش از ۷۰ فیلم سینمایی ایفای نقش کرد که از مهم‌ترین و خاطره‌انگیزترین آن‌ها می‌توان به «داش آکل»، «رضا موتوری» و «قیصر» اشاره کرد.
بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷، این بازیگر مانند اغلب بازیگران تئاتر و سینمایِ پیش از انقلاب، خانه‌نشین شد و حسرت صحنه تئاتر یا ظاهر شدن در قاب تلویزیون بر دلش ماند.
ایفای نقش در تئاتر «شهر قصه» به کارگردانی «بیژن مفید» یکی از ماندگارترین بازی‌های «بهمن مفید» در تاریخ تئاتر معاصر ایران است.
ما در «ایران‌وایر» به بهانه درگذشت این هنرمند نامدار و سانسورشده تئاتر و سینمای ایران با «حمید نعمت‌الله»، کارگردان فیلم‌هایی مانند «آرایش غلیظ»، «مرسدس»، «رگ خواب» و «بوتیک» گفت‌وگو کرده‌ایم.
مردم از آن‌ها بدی ندیده بودند
یکی از اهداف جمهوری اسلامی ایران در سانسور کردن هنرمندان، تلاش برای ماندگار نشدن آن‌ها در تاریخ هنر ایران است. از حمید نعمت‌الله پرسیدم چرا بعد از ۴۰ سال سانسور، جامعه ایران شخصیت‌هایی را که بهمن مفید در فیلم‌هایش نقش‌آفرینی کرده بود فراموش نکرده است؟
این کارگردان ۵۳ ساله زاده تهران در پاسخ گفت: «مگر کار بدی در حق مردم کرده بود که مردم بخواهند فراموشش کنند؟ مردم آن‌هایی را هم که در حق‌شان ظلم کرده‌اند فراموش نمی‌کنند چه برسد به هنرمندان سینما. جامعه مگر از بازیگران آن دوران چه چیز بدی دیده است که سعی به فراموش کردن‌شان داشته باشد؟ این بازیگران، بازیگران قبل از انقلاب، سعی و تلاش‌شان این بود که هم سر مردم را گرم کنند و هم آن‌ها را تحت تاثیر قرار بدهند، خوب موفق هم بودند.»
هنر آن‌ها و تکیه کلام جوانان ۴۰ سال بعد
«حالا ما به همه گفتیم زدیم، شمام بگین زده، آره! خوبیت نداره.» کمتر دیالوگ یا مونولوگی در سینمای ایران مانند یکی از سکانس‌هایی که بهمن مفید در آن بازی می‌کند و شرح کتک‌خوردن خود را می‌دهد، ماندگار شده است.
حمید نعمت‌الله با یادآوری این نکته می‌گوید: «می‌بینید آن‌قدر موفق بوده‌اند که بعد از ۴۰ سال حتی نسل جوان هم دیالوگ‌های آن‌ها را به زبان می‌آورد. حتی در سینمای امروز هم از دیالوگ‌های آن‌ها، از تک‌گویی بهمن مفید در فیلم قیصر، استفاده می‌کنند. طبیعیست که مردم با کسانی که خاطره خوب دارند، ارتباط خوبی برقرار خواهند کرد و آن‌ها را فراموش نخواهند کرد. این‌که مردم این بازیگران را فراموش نکردند طبیعیست اما به نظرم آن چیزی که غیر طبیعیست نادیده گرفتن این هنرمندان در دهه‌های گذشته بوده است. چند وقت پیش مصاحبه‌ای از آقای بهمن مفید می‌دیدم. یک خبرنگار در ایران با ایشان گفت‌وگویی کوتاه انجام داده بود. بعد از دیدن آن مصاحبه به خودم گفتم؛ چه‌قدر با ایشان می‌شود نقش‌های جالبی را ساخت و کار کرد. چه‌قدر می‌شود کاراکترهای جذابی با این بازیگر ساخت.»
حمید نعمت‌الله می‌گوید بهمن مفید در آن مصاحبه نشان داد که حتی از کسانی که اجازه بازی به او نداده بودند، کینه به دل نگرفته است.
آن‌ها اصل بودند؛ تلاش کردند بدل‌شان را بسازند
در چهار دهه گذشته، کم نبودند بازیگرانی که از تئاتر و سینمای ایران حذف شدند اما بعد از درگذشت‌شان به تیتر رسانه‌های داخل ایران راه یافتند. آیا در این سال‌ها سینما و تئاتر ایران فقدان این بازیگران را احساس کرده یا آن‌قدر بی‌نیاز بوده که نبودن هنرمندانی مانند «بهروز وثوقی»، «محمد‌علی فردین»، «بهمن مفید» و «ناصر ملک‌مطیعی» لطمه‌ای به بدنه سینمای ایران نزده است؟
حمید نعمت‌الله در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «بدون تردید نبودشان حس شده است. تلاش کرده‌اند بدل‌شان را بسازند در حالی که اصل، در خانه زنده و موجود بوده است. بدون تردید سانسور این افراد ظلم بزرگی بود که به بازیگران سینمای قبل از انقلاب شد. این ظلم هرگز فراموش نخواهد شد. ظلمی که به بازیگران قبل از انقلاب شد نه نزد مردم فراموش خواهد شد و نه نزد خدا. کسانی هم که مانع کار و فعالیت عده‌ای شدند که عاشقانه کارشان را دوست داشتند، فراموش نخواهند شد. قطعا نبود این افراد ظلم بزرگی بود. شک ندارم کسانی که تصمیم‌گیرنده بودند و باعث و بانی نبودن این بازیگران شدند نزد مردم و خداوند شرمنده خواهند شد.»
«یاشار صمیمی مفخم» یکی از اعضای خانواده «بهمن مفید» در مورد مراسم خاک‌سپاری این هنرمند نامدار ایرانی در گفت‌وگویی با «خبرگزاری دانشجویان ایران»، ایسنا، گفته است: «عاشق مردم بود و همیشه ممنون لطف آن‌ها بود، اما به دلیل شرایط فعلی (شیوع کرونا) ممکن است، نتوانیم پذیرای مردم برای مراسم خاک‌سپاری باشیم، بنابراین پیشاپیش از آن‌ها سپاسگزاری می‌کنیم.»
این جمله حمید نعمت‌الله را باز در ذهنم مرور می‌کنم: «حیف از سال‌هایی که می‌توانست کار کند و مفید باشد و نگذاشتند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر