ماسک و دستکش به جای قیمه و قرمه؛ سایه کرونا روی مراسم محرم

۸ شهریور ۱۳۹۹

خواندن در ۴ دقیقه

بر اساس ابلاغ ستاد ملی مقابله با کرونا پخش غذای گرم ممنوع است. با این حال برخی هنوز نذر غذای گرم را ادا می‌کنند.

با این حال برخی از شهروندان به جای نذر غذای گرم، ماسک و وسایل بهداشتی نذر می‌دهند.

در محله نارمک یکی از تکایا در برابر اصرار افراد مسن محله برای برگزاری مراسم عزاداری، در ورودی تکیه خود تونل ضدعفونی بر پا کرده‌ است.

پونه قویمی، شهروند خبرنگار، کرج

بطری‌های ۲۵۰ میلی لیتری مایع ضدعفونی‌کننده را داخل یک سینی بزرگ چیده‌اند و به مردمی که پیاده یا با ماشین در حال عبور از خیابان هستند، به عنوان نذری تعارف می‌کنند. روی بطری‌ها برچسب مشکی چسبانده شده است که روی آن، در قسمت بالا، با رنگ قرمز «سلام بر حسین شهید» نوشته شده است و در قسمت پایین هشتگ کرونا را شکست می‌دهیم. «امیر» که در حال تعارف کردن سینی است، می‌گوید: «ما بیست سال است شب تاسوعا همین‌جا می‌ایستیم و نذری می‌دهیم. نذرمان هم ثابت است بسته به این که محرم در تابستان و یا زمستان باشد، شیر گرم یا شربت بین عزاداران پخش می‌کنیم، اما امسال به خاطر کرونا مایع ضدعفونی‌کننده می‌دهیم و دستگیره ماشین‌های عبوری را ضد عفونی می‌کنیم.»

این‌جا یکی از محله‌های مرکزی تهران است. چند خیابان آن‌طرف‌تر یک ایستگاه صلواتی قرار دارد که ماسک و دستکش پخش می‌کند. امیر می‌گوید: «دهه اول محرم هر سال این ایستگاه صلواتی برپا می‌شود، اما نذرش چای است و شیرکاکائو. امسال این‌ها هم نذر ماسک و دستکش دارند. خیلی از مردم توان خریدن ماسک و ژل ضدعفونی‌کننده را ندارند و این نذری‌ها کمک می‌کند.»

نذری‌های «خانواده صادق» در محله پیروزی تهران معروف است. آن‌ها هر تاسوعا قیمه بادمجان می‌دهند و جمعیت زیادی برای گرفتن غذای نذری مقابل خانه‌شان صف می‌بندند: «قیمه نذری زیاد می‌دهند، اما ما چون قیمه بادمجان می‌دهیم غذای نذری‌مان پرطرفدارتر است و مردم دوست دارند. ما سی سال است که هر سال تاسوعا این نذر را ادا کرده‌ایم، امسال اما همان دو گوسفند و لپه و برنج و رب و لیمو عمانی را به صورت خشک بسته‌بندی کردیم و به محله‌های حاشیه‌ای تهران رفتیم و زودتر از تاسوعا پخش کردیم. او می‌گوید با این که پخش غذای گرم در ایام محرم طبق پروتکل‌های ستاد ملی مقابله با کرونا ممنوع شده است، اما بسیاری از هم‌محله‌ای‌ها می‌پرسند؛ نذری نمی‌دهید. وقتی هم می‌گویم شرمنده امسال ممنوع است، با تعجب نگاهم می‌کنند و می‌گویند: "اما فلان کس نذرش را ادا می‌کند."»

اشاره صادق به صحبت‌های سرهنگ «جلیل موقوفه‌ای»، جانشین رییس پلیس پیشگیری پایتخت، است. او روز ششم شهریور ماه ۱۳۹۹ گفت: «بر اساس ابلاغ "ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا"، پخش غذای گرم ممنوع است. شهروندان نیز با توجه به اهمیت جلوگیری از گسترش این بیماری و حفظ سلامت خودشان، از دریافت نذورات به صورت غذای گرم خودداری کنند.»

با این حال برخی هنوز نذر غذای گرم را ادا می‌کنند. «پریا» در شرق تهران زندگی می‌کند و می‌گوید: «خاله‌ام ده سالی است که صبح تاسوعا حلیم نذری می‌دهد. هر چه با او صحبت کردیم که امسال نذرش را طور دیگری ادا کند، قبول نکرد. بدتر این که فامیل هم همگی بدون رعایت چیزی برای کمک و پخت و پز خانه آن‌ها جمع شده‌اند.» مکثی می‌کند و می‌گوید: «خدا به خیر بگذراند.»

او از اولین روز محرم تا امروز پنج بسته ماسک و وسایل بهداشتی نذری دریافت کرده است: «همسایه‌مان نذر شله‌ زردش را تبدیل به نذر ماسک کرد و ماسک‌ها را داخل مترو پخش کرد. خیلی‌های دیگر هم این کار را کرده‌اند. مردم واقعا با این بی‌کاری گسترده و کسادی بازار برای تهیه ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده در مضیقه هستند.»

پریا خودش چند هفته پیش از محرم مقداری شوینده تهیه کرده و به مناطق جنوب تهران رفته است: «من اعتقادی به این که حتما در روز خاصی کاری انجام بدهم ندارم. چند هفته پیش مقداری مایع لباسشویی، دستشویی و وایتکس و اسکاچ، صابون و خمیردندان و شامپو خریدم و با کمک یکی از دوستانم که مددکار است بین خانواده‌های بی‌بضاعت پخش کردم. هر کس هم نذر داشت تبلیغ کردم که به جای نذر سراغ این کار برود.»

او می‌گوید جدای از نذر، این روزها حتی به افرادی که عزیزان‌شان را از دست می‌دهند و به خاطر شیوع کرونا نمی‌توانند مراسم بگیرند، توصیه می‌کنم به یاد از دست رفتگان به فقرا یا بیمارستان‌ها کمک کنند:«مثلا یکی از بستگانم که همسرش را بر اثر کرونا از دست داد، هزینه مراسم را صرف خرید تخت بیمارستانی برای یک بیمارستان دانشگاهی کرد.»

«سهراب» در محله نارمک تهران زندگی می‌کند و می‌گوید: «ما از وقتی نوجوان بودیم، یعنی حدودا از ۱۵ سال پیش، محرم‌ها توی محله خودمان تکیه می‌زدیم. امسال نمی‌خواستیم تکیه را راه بیاندازیم اما هر کاری کردیم دیدیم نمی‌توانیم پیرمردهای قدیمی و سنتی محله را راضی کنیم. آن‌ها دوست داشتند هر طور شده این تکیه برپا شود؛ اعتقادشان است دیگر.» آن‌ها برای به دست آوردن دل افراد مسن‌تر فکرهایشان را روی هم گذاشته‌اند و یک تونل ضدعفونی در ورودی تکیه قرار داده‌اند. « ماسک و دستکش می‌دهیم به افرادی که وارد تکیه می‌شوند. حتما باید دست‌ها ضدعفونی شوند و بعد دستکش بپوشند و به هر نفر دو ماسک می‌دهیم که اگر گریه یا عرق کردند فوری ماسک را عوض کنند. صندلی‌ها را با فاصله زیاد چیده‌ایم و کل مراسم عزاداری را یک ساعت در نظر گرفته‌ایم.»

سهراب معتقد است با همه کارهایی که برای تکیه‌شان کرده‌اند باز هم خیلی‌ها رعایت نمی‌کنند: «در محله ما بسیج مسجد محله هم ماسک می‌دهد. یک نفر ایستاده است پلاستیک‌به‌دست، دستکش پوشیده، دستش را می‌کند داخل پلاستیک و یک ماسک به هر کس می‌دهد. بعد خودم دیده‌ام که با همان دستکش به لیوان آب هم دست می‌زند یا کارتنی را باز می‌کند که ماسک‌های جدید داخل پلاستیک بریزد.»

با این حال سهراب می‌گوید عده آدم‌هایی که بسیار با دقت این نذرهای بهداشتی را برگزار می‌کنند بیشتر از آن‌هایی است که بی‌توجه هستند.