بورس تهران هفته گذشته حال و روز چندان خوشی نداشت. شاخص کل با سقوط پنج درصدی، از یک میلیون و ۶۴۲ هزار واحد در روز شنبه، به یک میلیون و ۵۵۶ هزار واحد در روز پنج‌شنبه ۲۰ شهریور سقوط کرد و ارزش کل بازار بورس تهران در کمتر از یک هفته، بیش از سه میلیون میلیارد تومان کمتر شد.
در عوض، بازار ارز، طلا و خودرو تمام هفته را در التهاب گذراند؛ تا آنجا که درگیری میان خریداران ارز مقابل صرافی‌های پایتخت خبرساز شد. در بازار بورس، ارز، طلا، خودرو و مواد غذایی چه می‌گذرد؟
***
دلار طی هفته گذشته هزار تومان گران شد. قیمت هر یک دلار امریکا از ۲۴۵۰۰ تومان در روز شنبه، به بیش از ۲۵۵۰۰ تومان در روز پنج‌شنبه رسید. هزار تومان افزایش در کمتر از یک هفته در بازار ملتهب ارز تهران نشان از سقوط چهار درصدی ارزش ریال دارد.
از آن سو، قیمت هر سکه طلا هم با حدود پنج درصد افزایش، از ۱۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان در روز شنبه به حدود ۱۲ میلیون تومان در آخرین روز هفته رسید.
گران شدن خودرو که نور علا نور بود. «پراید» که چند ماه پیش خبر ۹۰ میلیون تومانی شدن آن به شوخی تلخ تعبیر می‌شد، در سومین هفته شهریور ماه از مرز ۱۰۰ میلیون تومان گذشت. بسیاری انگشت اتهام را به سمت و سوی خودروسازان نشانه رفتند و احتکار خودرو را عامل گرانی معرفی کردند. حال آن که مسوولان خودروسازی اطمینان می‌دهند که کاهش تولید و فروش باعث به وجود آمدن این وضعیت نشده است بلکه «عطش بازار» برای خرید را عامل گران شدن خودرو می‌دانند.
سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت مدعی است تولید خودرو به نسبت پارسال ۲۵ درصد افزایش یافته است و کمبود عرضه عامل گرانی نیست بلکه دلیل گرانی این است که مردم دوست دارند نقدینگی خود را به کالا تبدیل کنند.
از سوی دیگر، گزارش‌های پراکنده میدانی از ایران حاکی از آن هستند که قیمت مواد خوراکی نیز طی روزهای گذشته افزایش چشم‌گیری داشته است. تا آنجا که کاربری در توییتر با اشاره به افزایش قیمت خامه در سوپرمارکت‌های تهران، به شوخی نوشته بود: «به زودی باید همین [خامه] رو بگیریم برای حفظ ارزش ریال بذاریم فریزر.»
شوخی تلخی است اما واقعیت این است که ارزش ریال به شکل بی‌سابقه‌ای در حال سقوط است. نه فقط ارزش اسمی آن بلکه رسما و حتی با احتساب قدرت خرید نیز ارزش پول ملی ایران به پایین‌ترین حد تاریخی خود رسیده است.
در ماه‌های گذشته، بورس توانسته بود چشم‌انداز مطمئنی برای حفظ ارزش پول ایرانی ترسیم کند. اما از اواخر مرداد این چشم‌انداز مطمئن نیز از دست رفت. با این که بازدهی واقعی بورس تهران در یک بازه کوتاه‌مدت (شش ماهه)، میان‌مدت (دو ساله) و بلندمدت (۱۰ ساله) چشم‌گیر و در مقام مقایسه، از برخی بازارهای معتبر جهان هم جلوتر است اما به نظر می‌رسد برخی اطمینان خود را نسبت به آینده بورس از دست داده‌اند.
دولت و مسوولان بورس ایران اطمینان می‌دهند که با تزریق پول تازه و جاری کردن منابع صندوق توسعه ملی، جلوی سقوط بورس را خواهند گرفت. اما معلوم نیست تزریق پول تازه، دوباره رشد و رونق را به بازار سرمایه ایران بازگرداند. کسی نمی‌داند هفته آینده وضعیت بورس چه‌گونه خواهد شد؟ آیا صندوق تثبیت با دلارهای نقد شده صندوق توسعه ملی، جهت نمودار شاخص کل را دوباره صعودی خواهد کرد یا هم‌چنان سقوط با شیب ملایم یا چه‌بسا تند ادامه خواهد داشت.
هر یک دلار از منابع صندوق توسعه ملی که تبدیل به ریال می‌شود، حجم نقدینگی و پول نقد را اضافه می‌کند. افزایش پول نقد در شرایطی که اقتصاد ایران در یک رکود عمیق سه ساله گرفتار آمده است، تاثیری جز افزایش تورم ندارد. معلوم نیست حجم پولی که قرار است دولت به صندوق تثبیت بورس بدهد، دقیقا چه قدر است. هم‌چنین مشخص نیست بانک مرکزی دلارهای صندوق توسعه ملی را در کدام بازار و به چه قیمتی تبدیل به ریال خواهد کرد. اما فرض کنیم دو میلیارد دلار پول در بازار آزاد تبدیل به ریال شود، در این صورت ۵۰ هزار میلیارد تومان به یک‌باره به ارزش دارایی‌های خارجی «بانک مرکزی ایران» و در نتیجه به پایه پولی کشور اضافه می‌شود. تضمینی وجود ندارد که این حجم پول در بازار بورس محبوس بماند بلکه در بهترین حالت، در گل‌خانه بورس رشد می‌کند و بالاخره روزی از زندان بورس بیرون می‌آید. در این صورت، چند برابر پولی که برای نجات بورس خلق شده است، به حجم نقدینگی اضافه می‌شود و موج تورمی سهمگینی را به دنبال می‌آورد.
از سوی دیگر، نتیجه رها کردن بازار بورس هم نتیجه‌ای بهتر از این ندارد. بعد از این یک هفته، اگر قول و قرار تزریق منابع صندوق توسعه ملی به بورس منتفی شود، قطعا شیب سقوط بورس تهران در روزهای آینده تندتر خواهد شد و بسیاری از سهام‌داران در صف‌های طولانی فروش، سهام‌شان را به پول نقد تبدیل می‌کنند و برای حفظ ارزش پول نقدشان چاره‌ای جز هجوم به بازار ارز، طلا، خودرو و مسکن ندارند. نتیجه چنین وضعی نیز برای اقتصاد ایران و برای جامعه بحران‌زده ایرانی فاجعه‌بار خواهد بود.
مطالب مرتبط:
صبح قیامت؛ چرا همه از هیولای بورس می‌ترسند؟
بازار بورس ایران؛ هیچکدام از وعده های دولت روحانی محقق نشد
اختلالات اضطرابی؛ آنچه نوسان قیمت ارز و سهام به روز سرمایه‌گذران می‌آورد
آیا آخرالزمان بورس فرا رسیده است؟
تراژدی کمدی پراید؛ ۵ نکته درباره خودرو «ارزان» ۹۰ میلیون تومانی
اختلالات اضطرابی؛ آنچه نوسان قیمت ارز و سهام به روز سرمایه‌گذران می‌آورد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر