نهادهای نظامی، اطلاعاتی و امنیتی در ایران در یک ارزیابی جدید تغییر ترکیب جمعیتی در برخی استان‌ها در پی افزایش جمعیت اهل تسنن را عامل مهمی در تهدید امنیت جمهوری اسلامی اعلام کرده‌اند.
در آخرین شماره «فصل‌نامه مطالعات دفاعی استراتژیک»، وابسته به دانشگاه نظامی «دفاع ملی»، در پاییز ۱۳۹۹پژوهشی با عنوان «ژئوپلیتیک انسانی منطقه شمال شرق کشور مؤثر بر تدوین راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران» منتشر شده است. در این تحقیق از افزایش جمعیت اهل سنت به عنوان یکی از شاخص‌های تهدیدکننده امنیت ملی در استان‌های شمال و شمال غربی ایران نام برده شده است.
در این گزارش به جزئیات بیشتر این پژوهش پرداخته‌ایم.
***
تحقیقی که در شماره پاییز فصل‌نامه مطالعات دفاعی استراتژیک، وابسته به دانشگاه نظامی دفاع ملی، منتشر شده است، یکی از شاخص‌های تهدیدکننده امنیت ملی در استان‌های شمال و شمال غربی ایران را افزایش جمعیت اهل سنت اعلام کرده است.
بر اساس برخی گزارش‌ها جمعیت اهل تسنن بین هفت تا هشت میلیون نفر اعلام شده که کمتر از ۱۰ درصد کل جمعیت ۸۰ میلیونی ایران است.
اختلاف تاریخی شیعیان با اهل تسنن در ۴۰ سال حکومت روحانیون شیعه در ایران، بارها خود را در قالب محدودیت‌ها، ممنوعیت‌ها، برخورد‌ها و بازداشت اهل تسنن نشان داده است.
مقام‌های جمهوری اسلامی اما در ظاهر ادعا می‌کنند اهل تسنن از آزادی‌های کافی در ایران برخوردارند و محدودیتی علیه این اقلیت مذهبی اعمال نمی‌کنند.
در پس این ادعا‌ها اما واقعیت چیز دیگری است، به طوری که مقام‌های جمهوری اسلامی و روحانیون ارشد شیعه حتی نسبت به زاد و ولد اهل سنت در ایران حساس شده و نسبت به افزایش جمعیت آن‌ها هشدار داده‌اند.
«ناصر مکارم شیرازی»، یک از مراجع تقلید شیعه در قم، از جمله روحانیونی است که به صراحت گفته است: «در اطراف مشهد می‌بینیم که اهل سنت در حال خرید زمین و خانه‌ها از شیعیان هستند تا نسبت جمعیتی خود را افزایش دهند.»
مکارم شیرازی افزوده بود که «به مسئولان گفته‌ام اگر امروز برای این مشکلات چاره و تدبیری نیندیشند شاید کار به جایی برسد که نتوان اقدامی کرد.»
کردستان، گلستان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و سیستان‌و‌بلوچستان از جمله استان‌هایی هستند که اغلب اهل تسنن در آن‌جا ساکن هستند.
حالا در تحقیقی که با عنوان «ژئوپلیتیک انسانی منطقه شمال شرق کشور مؤثر بر تدوین راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران» در فصل‌نامه مطالعات دفاعی استراتژیک منتشر شده نیز این ادعا تکرار شده است.
در این تحقیق آمده است که یکی از حساس‌ترین مناطق ژئوپلتیکی ایران منطقه شمال شرق كشور است؛ جایی که اهل تسنن جمعیت قابل توجهی دارند.
این تحقیق ابتدا نگاهی به ریشه‌های ناامنی در این منطقه انداخته است و ضعف حكومت مركزی افغانستان،گسترش اندیشه‌ها و شكل‌گیری گروه‌های «تکفیری و سلفی» از جمله داعش در افغانستان، فعالیت اسرائیل در ترکمنستان، فعالیت گسترده قاچاقچیان و اختلافات مرزی را از مهم‌ترین عوامل تهدید‌زای امنیت ملی در ایران برشمرده است.
این تحقیق همچنین می‌گوید مشکلات و ضعف‌های داخلی در استان‌های شمال شرق ایران، خشک‌سالی و بحران آب، گسترش نارضایتی‌های اجتماعی، بی‌کاری گسترده، افزایش نرخ رشد اعتیاد، حاشیه‌نشینی گسترده و ضعف در زیرساخت‌های سیاسی، اقتصادی و عمرانی از دیگر عوامل تهدید امنیت ملی هستند.
در این تحقیق ۱۱ عامل ژئوپلیتیک انسانی موثر بر سیاست‌های امنیتی جمهوری اسلای در چهار قالب «قوت، ضعف، فرصت و تهدید» مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند.
این تحقیق برای بررسی وزن هر یک از این عوامل با ۶۰ نفر از مسئولان امنیتی و نظامی و اطلاعاتی مصاحبه کرده و نظر آن‌ها را جویا شده است.
این افراد هم «بی‌کاری گسترده در افغانستان»، «هجمه مهاجرین قانونی و غیرقانونی افغان به منطقه شمال شرق ایران» و «تغییر بافت جمعیتی از تشیع به تسنن در برخی از شهرهای حاشیه منطقه شمال شرق ایران با افغانستان» را از مهم‌ترین عوامل موثر بر تدوين راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی در منطقه شمال شرق ایران دانسته‌اند.
«افزایش جمعیت شهری و کاهش جمعیت روستایی»، «حاشیه‌نشینی گسترده در كلان‌شهر‌های منطقه شمال شرق» و «وجود اقلیت‌های قومی و مذهبی» نیز از دیگر عوامل موثر بر تدوین چنین راهبردی ذکر شده‌اند.
پیام غیر قابل انکار نهفته در این تحقیق، فارغ از تهدید‌های واقعی و عینی، این است که مقام‌های جمهوری اسلامی همچنان اقلیت‌های قومی و مذهبی را یکی از عوامل تهدید‌زای امنیت ملی ایران می‌دانند.
آن‌ها همواره اقلیت مذهبی اهل سنت را تهدیدی جدی برای شیعیان دانسته و می‌دانند و بارها ادعا کرده‌اند که کشور‌های منطقه به خصوص عربستان سعودی از حامیان اهل سنت در ایران است و تلاش می‌کند این اقلیت مذهبی را قدرتمند سازد.
این طرز تفکر دو سال پیش در یک تحقیق رسمی پلیس با این عنوان که برنامه‌های عربستان سعودی در ترویج «سلفی‌گری» و گرایش روزافزون مرزنشینان در استان خراسان رضوی به «وهابیت» موفق بوده است، بازتاب پیدا کرد.
در آن تحقیق آمده بود که «پشتوانه‌های مالی و تبلیغاتی سازمان‌يافته عربستان سعودی از اهل سنت، زمینه‌ها و بستر گسترش تفکرات سلفی‌گری در بین ساکنان این استان را فراهم کرده است.»
این نگاه امنیتی به اهل سنت و اقلیت‌های قومی و مذهبی در ۴۰ سال اخیر، هزینه‌های بسیار هنگفتی برای این اقلیت‌ها داشته و منجر به بازداشت‌ها، محدودیت‌ها، حبس‌ها و حتی اعدام‌های قابل توجهی شده است.
در حال حاضر نیز تعداد قابل توجهی از اقلیت‌های قومی و مذهبی با اتهام‌های گوناگون در ایران زندانی هستند که بخشی از این اتهامات ناشی از تعاریف درازدامن امنیتی‌ها از مصادیق جرم در ایران به خصوص در میان این اقلیت‌هاست.
بر اساس این تعریف، فعالیت هر یک از افراد یا جریان‌های متعلق به اقلیت‌های مذهبی چنان‌چه منجر به قدرتمند شدن عقیده، مذهب یا جمعیت اقلیت قومی یا مذهبی خاص شود، می‌تواند در زمره اقدام علیه امنیت ملی تلقی شود و نهادهای امنیتی هم اجازه برخورد با آن را دارند.
با تسلط چنین تفکر و سیاستی است که طی ۴۰ سال اخیر تمام اقلیت‌های مذهبی و قومی در ایران سرکوب شده‌اند و فعالیت‌های آن‌ها محدود شده است.
مطالب مرتبط:
تبلیغات فرزندآوری در اینستاگرام دفتر خامنه ای
نهضت فرزندآوری علی خامنه‌ای؛ از قربان صدقه هواداران تا اخبار جعلی
جمعیت مهم‌ترین دغدغه اجتماعی خامنه‌ای؛ وقتی جهان بر مدار یک نفر می‌چرخد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر