close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
بلاگ

زنان تاثیرگذار ایران؛ آلنوش طریان، مادر ماه و خورشید

۲۱ تیر ۱۴۰۲
ایران‌وایر
خواندن در ۴ دقیقه
آلنوش طریان در دانشگاه سوربن در پاریس
آلنوش طریان در دانشگاه سوربن در پاریس
آرتو و وارتو طریان پدر و مادر آلنوش طریان
آرتو و وارتو طریان پدر و مادر آلنوش طریان
آلنوش طریان در جوانی
آلنوش طریان در جوانی
آلنوش طریان در تولد ۹۰ سالگی و مراسم بزرگداشتی که باشگاه آرارات برای او برگزار کرد
آلنوش طریان در تولد ۹۰ سالگی و مراسم بزرگداشتی که باشگاه آرارات برای او برگزار کرد

«ایران‌وایر»، اولین جلد از کتاب «زنان تاثیرگذار ایران» را منتشر کرد. این کتاب، روایت صد زنی است که بر پیرامون خود، جامعه، علم، هنر، سیاست، فرهنگ، ورزش، اقتصاد و تکنولوژی تاثیر گذاشته‌اند، از موانع نظام نابرابر جنسیتی نهراسیده‌اند و مسیری را برای رشد و دستیابی زنان ایران به حق برابر انسانی خویش هموار کرده‌اند. انتخاب‌کنندگان این فهرست، مخاطبانی هستند که باور دارند از این زنان تاثیر گرفته‌اند. 

ما در جلدهای بعدی، به خدمات دیگر زنان ایرانی که در این مبارزه سهم داشته‌اند هم می‌پردازیم. شما هم می‌توانید در این انتخاب سهیم شوید، نظرات خود را برای ما بفرستید و اگر اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری دارید، با ما در میان بگذارید. این نسخه دیجیتال است و تاثیر نظرات و پیشنهادات خود را می‌توانید در نسخه چاپی که در ماه آبان منتشر خواهد شد، ببینید.

به‌علاوه، جلد دوم کتاب با نام‌هایی بیشتر در دست تهیه است. اگر نام زنی که به‌نظر شما تاثیرگذار بوده است را در این فهرست نمی‌بینید، نام و دلیل آنکه او را تاثیرگذار می‌دانید را برای ما به ایمیل [email protected]  بفرستید.

فراموش نکنید که مجموعه کتاب‌های «زنان تاثیرگذار ایران»، برپایه انتخاب‌های شما گردآوری می‌شوند و منتخبان‌تان می‌توانند در هر عرصه‌ای، از فرهنگ، علم، آموزش، پژوهش و کنشگری گرفته تا هنر، ورزش، فعالیت‌های خیریه، سیاست، تکنولوژی، کارآفرینی، نوآوری، اقتصاد و ادبیات، گام‌های موثری برداشته باشند.

«کتاب زنان تاثیرگذار ایران را می‌توانید از این لینک دانلود کنید»

***

«آلنوش طریان» در ۹ نوامبر ۱۹۲۰ میلادی مصادف با ۱۸ آبان ۱۲۹۹ شمسی در تهران به‌ دنیا آمد. پدرش «آرتو طریان» و مادرش «لالا (وارتو) طریان» دو هنرمند اصلی صحنه‌های تئاتر ارامنه‌ی تهران بودند. آرتو طریان دانش‌آموخته‌ی‌ نمایش و بازیگری از مسکو صاحب «استودیو دراماتیک» بود. وارتو هم فارغ‌التحصیل رشته‌ی‌ ادبیات و هنر سخنوری از کشور سوییس و از نخستین زنان ایرانی بود که در مقام کارگردان برای یک نمایشنامه ظاهر شد.

آلنوش طریان سالیان نخست آموزش خود را تا پایان دوره‌ی اول متوسطه در مدرسه‌ی ارمنیان تهران گذراند و بعد وارد «دبیرستان انوشیروان دادگر» شد که مخصوص زرتشتیان ایران بود. بعد از اتمام تحصیلات متوسطه با توجه به معدل بالای خود در مقطع متوسطه موفق شد در رشته‌ی فیزیک وارد دانشگاه تهران شود. او در مورد انتخاب رشته‌ی فیزیک گفته است: «وقتی شما درسی را با معلمی خوب شروع می‌کنید مجذوب آن درس می‌شوید و من هم مجذوب فیزیک شدم، چون معلمان بسیار خوبی در این درس داشتم.»

در سال ۱۳۲۶ شمسی بانو طریان در مقطع لیسانس فیزیک از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و در همان سال به عنوان کارمند آزمایشگاه فیزیک دانشکده‌ی علوم در دانشگاه تهران استخدام شد.

او پی‌ در‌ پی مدارج ترقی را طی کرد و پس از دوره‌ای یک‌ساله آموزش تحت نظر «دکتر محمودیان»، رئیس وقت آزمایشگاه‌های دانشگاه تهران، سرپرستی آزمایشگاه‌های این دانشگاه را بر عهده گرفت.

دو سال بعد آلنوش با تشویق پدر راهی فرانسه شد تا در دانشگاه پاریس رشته‌ی فیزیک اتمسفر را ادامه دهد. هفت سال بعد او موفق به دریافت مدرک دکتری از دانشگاه پاریس شد و به ایران بازگشت. او در دوران تحصیل با «ایر کوری»، دختر «ماری کوری»، آشنا شده بود، دانشمندی که آلنوش گفته بود از کودکی الگوی او بوده است: «کارکردن در آزمایشگاه، کنار دختر ماری کوری، حتی برای مدتی کوتاه افتخار بسیار بزرگی برای من محسوب می شد.»

آلنوش طریان بعد از بازگشت به ایران، به عنوان استاد، واحد فیزیک ستارگان را در دانشگاه تهران تدریس می‌کرد، درسی که تا پیش از آن در این دانشگاه تدریس نمی‌شد. در آن دوره تنها علم نجوم برای دانشجویان ریاضی تدریس می‌شد و او برای نخستین بار واحد فیزیک ستارگان را برای دانشجویان فیزیک ارائه کرد.

در سال ۱۳۳۸ یک بورس در زمینه‌ی مطالعه‌ی رصدخانه‌ی خورشیدی از سوی دولت فدرال آلمان غربی در اختیار دانشگاه تهران قرار گرفت و چون آلنوش طریان مشغول تأسیس رصدخانه‌ی فیزیک خورشیدی در دانشگاه تهران بود، با تصمیم دانشگاه این بورس به او تعلق گرفت.

سه سال پس از عزیمت به آلمان، آلنوش طریان به عنوان نخستین زنی که در رشته‌ی فیزیک کرسی استادی را کسب کرده‌ است معرفی شد. دکتر طریان، مادر نجوم ایران و بنیان گذار نخستین رصدخانه و تلسکوپ خورشیدی در تاریخ نجوم کشور، دانشجویان فراوانی را با مباحث مربوط به فیزیک آشنا کرد و تجربه‌ی کار با تلسکوپ و دیگر ابزار رصدخانه ای را برای آن‌ها امکان پذیر کرد.

آلنوش طریان آن‌قدر شیفته‌ی نجوم و ستاره‌شناسی بود که به‌رغم آن‌ که هرگز ازدواج نکرده بود و فرزندی نداشت، همیشه به دانشجویانش می‌گفت: «من دختری به نام ماه و پسری به اسم خورشید دارم.» این خاطره را بسیاری از دانشجویانش به یاد دارند و در مراسم بزرگداشتی که سال ۱۳۸۹ برای او برگزار شد آن را بازگو کردند.

۱۸ آبان ۱۳۸۹ و در سالروز تولد این زن تأثیرگذار ایرانی «باشگاه فرهنگی‌ورزشی آرارات تهران» با همت «مؤسسه‌ی ترجمه و تحقیق هور» و با همکاری «انجمن خیریه‌ی بانوان ارامنه‌ی تهران» مراسم بزرگ‌داشتی با حضور دکتر طریان برگزار کردند؛ مراسمی که با حضور برخی دانشجویان او برگزار شده بود. این مراسم بهانه‌ای بود برای برگزاری تولد ۹۰سالگی بانوی ستاره‌شناسی ایران و ذکر خاطرات او در جمع دوستدارانش.

استاد آلنوش طریان در ۱۴ اسفند ۱۳۸۹، در ۹۰سالگی و به‌ علت کهولت سن درگذشت. او در سال‌های پایانی عمر خود همه‌ی اموال و دارایی‌هایش را وقف کرده بود و در خانه‌ی سالمندان روزگار می‌گذراند.

او در عرصه‌ی ستاره‌شناسی درخشید و نام و آوازه اش با دستاوردهای علمی، به ویژه در زمینه‌ی فیزیک و مطالعات مربوط به افلاک، در میان اهالی علم نجوم ماندگار شد.

آلنوش طریان یکی از اولین پایه‌گذاران علم اخترفیزیک در ایران است. او همزمان با تأسیس مؤسسه‌ی ژئوفیزیک «دانشگاه تهران» و شاید اندکی پیش از آن، نظاره‌گر بزرگ‌ترین و شگرف‌ترین پدیده‌ی عالم هستی، آفتاب آتشین، بوده است.

ثبت نظر

اخبار

نگرانی از وضعیت یک نویسنده زندانی و محرومیت او از خدمات درمانی

۲۱ تیر ۱۴۰۲
خواندن در ۱ دقیقه
نگرانی از وضعیت یک نویسنده زندانی و محرومیت او از خدمات درمانی