تازه‌ترین گزارش فصلی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اختیار شورای حکام این نهاد قرار گرفت. به نوشته خبرگزاری‌ها، در این گزارش ذکر شده که میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به ۱۲ برابر حد مجاز رسیده، سانتریفیوژهای پیشرفته ایران در سایت زیرزمینی نطنز نصب شده و پاسخ‌های ایران درباره یک سایت مشکوک هم فاقد اعتبار است.
***
گزارش‌های فصلی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محرمانه هستند و فقط در اختیار ۳۵ عضو شورای حکام این نهاد قرار می‌گیرد. با این حال خبرگزاری‌های بین‌المللی معمولا از طریق منابع دیپلماتیک خود به بخش‌هایی از این گزارش‌ها دست می‌یابند و آنها را انتشار می‌دهند.
در دو روز گذشته برخی رسانه‌ها خبر داده بودند که تازه‌ترین گزارش فصلی مدیرکل آژانس صادر شده و افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران را تایید کرده است.
اما جزییات بیشتر این گزارش را خبرگزاری‌ها روز چهارشنبه منتشر کردند.
مطابق برجام، وظیفه نظارت و تعیین اینکه ایران تا چه حد به تعهداتش پایبند است بر عهده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
مدیرکل آژانس در گزارش جدید خود از جمله به میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده، مواد هسته‌ای، نصب سانتریفیوژهای پیشرفته در مناطق زیرزمینی و «پاسخ‌های بی‌اعتبار» ایران به پرسش‌ها درباره یک سایت مشکوک اشاره کرده است.
تورقوزآباد
از پنجم مهر ۱۳۹۷ که نام تورقوزآباد با سخنرانی نخست وزیر اسرائیل بر سر زبان‌ها افتاد، واکنش‌های جمهوری اسلامی طیفی از استهزا، انکار، تسلیم، اجازه دسترسی به بازرسان آژانس و وادار شدن به پاسخگویی را شامل شده است.
اکنون «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، می‌گوید پاسخ ایران «فاقد اعتبار است».
البته در گزارش جدید مدیرکل آژانس نامی از تورقوزآباد برده نشده و تنها از «محلی بیرون از تهران» یاد شده است؛ با این حال خبرگزاری‌ها تصریح کرده‌اند که منظور این محل تورقوزآباد است.
بنابر بخش‌هایی از گزارش آژانس که در خبرگزاری‌های رویترز و آسوشیتدپرس منتشر شده، رافائل گروسی گفته است سوالات درباره آثار اورانیوم که سال گذشته «در محلی بیرون از تهران» کشف شد هنوز پابرجاست و ایران به این سوالات پاسخ درستی نداده است.
گروسی در گزارش خود تاکید کرده: «ترکیبات ذرات تغییریافته ایزوتوپی» که در آن محل یافت شد «مشابه ذراتی بود که پیش از آن در ایران یافت می‌شد و منشا آن قطعات سانتریفیوژ وارداتی بود».
گزارش جدید آژانس تاکید می‌کند که پاسخی که ایران ماه گذشته به سوال‌ها درباره این محل داد «از نظر فنی فاقد اعتبار است»، «راضی کننده نیست» و تهران باید «توضیحی سریع و کامل» در این باره ارائه کند.
دو سال پیش هنگامی که نخست وزیر اسرائیل از تورقوزآباد نام برد، انبوهی از مقام‌های جمهوری اسلامی سخنان او را به تمسخر گرفتند و وزیر خارجه ایران و معاونش نیز گفتند نتانیاهو را «سر کار گذاشته‌اند».
با این حال چندین ماه بعد اعلام شد که بازرسان آژانس اواخر سال ۱۳۹۷ از این محل بازدید کرده و آثار مشکوک اورانیوم در آن کشف کرده‌اند.
این رویداد به سرد شدن روابط تهران و آژانس منجر شد و جمهوری اسلامی مدت‌ها به بازرسان آژانس اجازه دسترسی به دو سایت مشکوک دیگر را نمی‌داد. موضوعی که باعث شد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خرداد امسال، بعد از سال‌ها، قطعنامه‌ای علیه ایران صادر کند.
با افزایش فشارها و همچنین به دنبال سفر رافائل گروسی به تهران سرانجام جمهوری اسلامی پذیرفت دسترسی بازرسان به این دو محل را فراهم کند. نام این دو محل به طور رسمی اعلام نشده اما سازمان مجاهدین خلق ایران می‌گوید این دو محل شامل «سایت سرخه‌حصار در تهران» و «سایت مریوان در شهرستان آباده» است.
روشن نیست که بازرسان آژانس خواستار دسترسی به چه تعداد سایت مشکوک دیگر شده‌اند.
رافائل گروسی روز چهارشنبه در جلسه‌ای دیگر نیز به این مورد اشاره کرد.
او خطاب به مجمع عمومی سازمان ملل گفت تحقیقات آژانس برای اطمینان از «نبود مواد یا فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در ایران» ادامه دارد.
مجید تخت‌روانچی، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل، در همین جلسه گفت همکاری بین ایران و آژانس «همراه با حسن نیت» ادامه دارد. او در عین حال به عربستان تاخت که «فعالیت‌های هسته‌ای مخفی» دارد.
افزایش ذخیره اورانیوم و نصب سانتریفیوژهای پیشرفته
تازه‌ترین گزارش فصلی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شامل مواردی دیگر نیز می‌شود که دو مورد از آن میان مهم‌تر است.
در این گزارش ذکر شده که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران عملا به ۱۲ برابر سقفی رسیده که در برجام تعیین شده است.
همچنین بنابر این گزارش، ایران میزان غنای فرایند غنی‌سازی را همچنان بالاتر از سقف تعیین‌شده ادامه می‌دهد.
مطابق برجام، ایران مجاز است اورانیوم را حداکثر در سطح ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی کند و ذخایر اورانیوم غنی‌شده نیز نباید از ۲۰۲.۸ کیلوگرم بگذرد.
با این حال جمهوری اسلامی از اردیبهشت پارسال در چند مرحله تعهدات برجامی‌اش را کنار گذاشته و اورانیوم را در سطح ۴.۵ درصد غنی‌سازی می‌کند.
میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده نیز به نوشته گزارش آژانس، به ۲۴۴۲.۹ کیلوگرم (حدود ۱۲ برابر سقف تعیین شده) رسیده است.
گزارش سه ماه پیش آژانس میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران را ۲۱۰۵.۴ کیلوگرم ذکر کرده بود.
انجمن کنترل تسلیحات، سازمانی که مقر آن در واشینگتن است، برآورد کرده است ایران در حال حاضر بیش از دوبرابر مواد لازم برای ساخت یک بمب اتمی را در اختیار دارد.
گزارش جدید آژانس همچنین تایید می‌کند که ایران کار نصب سانتریفیوژهای پیشرفته در تاسیسات زیرزمینی را آغاز کرده است.
مطابق برجام، ایران تنها مجاز به استفاده از سانتریفیوژهای معمولی از نوع «آی آر ۱» است؛ با این حال پس از وقوع انفجار در تاسیسات نطنز، ایران به آژانس اعلام کرد که سه آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته را در سایت زیرزمینی نطنز راه‌اندازی می‌کند.
اکنون آژانس گزارش داده که سانتریفیوژهای «آی آر ۲ ام» نصب و به چرخه متصل شده اما گاز هگزا فلوراید به آن تزریق نشده است.
بنابر همین گزارش، نصب آبشار «آی آر ۴» نیز آغاز شده اما اقدامی برای انتقال «آی آر ۶» صورت نگرفته است.
انفجار در تاسیسات نطنز ۱۲ تیر امسال روی داد و منجر به ویرانی «مرکز مونتاژ سانتریفیوژ ایران» شد.
درباره علت انفجار نیز گمانه‌زنی‌هایی، از قبیل حمله هوایی اسرائیل و خرابکاری از داخل، منتشر شد که هیچ شواهدی برای تایید آنها در دست نیست.
در آن زمان روزنامه نیویورک تایمز برآورد کرد که این انفجار برنامه هسته‌ای ایران را دست‌کم دو سال به تاخیر انداخت.
مطالب مرتبط:
چرا افزایش ذخایر اورانیوم ایران، آژانس را نگران نمی‌کند؟
پرونده اتمی ایران در دوره خامنه‌ای؛ باری که بر دوش نظام ماند
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر