از دیدگاه کارشناشان و ناظران، چندین توافقنامه سرمایهگذاری که به تازگی بین عربستان سعودی و عراق امضا شده، برای تقویت شراکت و همکاری اقتصادی و امنیتی دو کشور ضروری است. این درحالی است که صداهای مخالفی نیز علیه این شراکتهای جدید با این عنوان که باعث سوءاستفاده از نعمتها و سرزمین عراق میشوند، بلند شده است.
در این گزارش به تشریح بازتابهای مثبت و منفی دعوت «مصطفی الکاظمی»، نخستوزیر عراق از شرکتهای سعودی برای سرمایهگذاری در کشورش که پس از دیدار او با «محمدبن سلمان»، ولیعهد عربستان انجام شد، میپردازیم. این دیدار در تاریخ دهم نوامبر۲۰۲۰ و از طریق تلویزیون مداربسته انجام شد.
پیش از این دیدار، هیاتی از وزارتخانههای عربستان شامل وزرای صنعت، کشاورزی و حملونقل، رییس کل بانک مرکزی و شماری از مدیران شرکتهای این کشور به بغداد رفته و با الکاظمی درباره فرصتهای سرمایهگذاری پیش روی کمپانیهای سعودی در عراق گفتوگو کرده بودند.
نخستوزیر کنونی عراق همچنین در ژوییه سال جاری اعلام کرده بود که بهمنظور هماهنگی و گفتوگو پیرامون پروندههای سیاسی، امنیتی و اقتصادی بین دو کشور، شورای هماهنگی عراقی-سعودی به ریاست «علی عبدالامیر علاوی»، وزیر دارایی عراق تشکیل شده است.
توافقنامههای طرفین
به گزارش خبرگزاری رسمی عربستان به نام «واس»، بارزترین توافقنامههای اقتصادی که به تازگی به امضای مقامات دو کشور رسیده است، عبارتند از: بازگشایی گذرگاه مرزی «جدیده-عرعر»، آغاز فعالیت رایزن تجاری سعودی در بغداد، همکاری در زمینه انرژی، تبادل تجربه و کارشناسی، هماهنگی در رویکردهای نفتی، دعوت مجدد دولت عراق از شرکتهای سعودی برای سرمایهگذاری در کشورش، اجرای موادی از پیمان منطقه آزاد تجاری بزرگ بین دو کشور و تشکیل شورای کاری مشترک.
در زمینه امنیتی هم عربستان سعودی و عراق برای ادامه همکاری جهت مقابله با خطر افراطگرایی و تروریسم و اقدام برای تامین امنیت مرزهای بین دو کشور توافق امضا کردهاند. در زمینه ورزشی و جوانان نیز طرفین بهمنظور آغاز عملیات احداث استادیوم و شهرک ورزشی در بغداد که هدیه پادشاه عربستان سعودی به عراق محسوب میشود، به توافق رسیدهاند.
از سوی دیگر، به گفته برخی اعضای عراقی شورای هماهنگی، مهمترین مواردی که بر آنها توافق شده است، عبارتند از: سرمایهگذاری سعودی در یک میلیون زمین کشاورزی عراق، وعده سرمایهگذاری یک میلیارد دلاری دیگری طی روزهای آینده و سرمایهگذاری کمپانی «آرامکو» عربستان در بازار نفت عراق.
«عبدالله القحطانی»، نویسنده اهل عربستان سعودی به خبرنگار «ایرانوایر» گفت توافق برای گذرگاه مرزی جدیده-عرعر در این هفته نقش مهمی در تقویت همکاری اقتصادی و حتی امنیتی بین عراق و عربستان سعودی و رفع موانعی که برخی در مقابل سرمایهگذاریهای مشترک میگذارند، خواهد داشت.
دکتر «یاسین البکری»، استاد علوم سیاسی نیز به «ایرانوایر» گفت: «بازگشایی مجدد این گذرگاه پس از چند دهه از لحاظ تبادل تجاری بسیار مهم است و گامی به سوی سرمایهگذاریهای سعودی در عراق برای غلبه بر بحران رو به گسترش بیکاری در این کشور و آغازی برای نزدیکی سیاسی و عبور روابط طرفین از مرحله سردی به همکاری محسوب میشود. بهبود روابط با سعودی، نشانه درستی برنامه و سیاست خارجی دولت الکاظمی که مبتنی بر انفتاح و عدم ورود به هابهای سیاسی است، به شمار میرود.»
«مرکز عملیات مشترک نیروهای مسلح» عراق نیز اقدامات امنیتی این کشور برای بازگشایی گذرگاه مرزی مذکور را موفقیتآمیز دانسته است. «عبدالأمير الشمری»، معاون فرمانده مرکز یادشده در یک گفتوگوی مطبوعاتی اظهار داشته که فرماندهی عملیات مشترک تمام اقدامات لازم برای تامین امنیت مسیر رفتن به سوی این گذرگاه را با موفقیت انجام داده و راه کاملا امن است.
او درباره روند تبادل تجاری از طریق این گذرگاه هم گفته که امنیت این معبر کاملا تامین شده است و هیچ مشکلی برای همکاری با سعودی در این زمینه وجود ندارد.
دکتر «احمد الشهری»، پژوهشگر سیاسی اهل سعودی هم در گفتوگو با «ایرانوایر» تصریح کرد: «سرمایهگذاری در عراق حائز اهمیت و گامی برای ساختن وطنی عربی و جلوگیری از دخالتهای خارجی چند سال گذشته در این کشور است. در سایه دولت الکاظم، سرزمین عراق مهیای سرمایهگذاری است. عربستان سعودی و عراق در زمینههای انرژی، امنیت، کشاورزی، ورزش و جوانان، آموزش، بندرگاهها و غیره با هم همکاری خواهند کرد. روابط دو کشور از زمان دولت "حیدر العبادی" در عراق بهبود یافت و در دوره مصطفی الکاظمی نیز شاهد گشایش بزرگی در قبال پادشاهی سعودی هستیم.»
در ادامه، «طارق حرب»، تحلیلگر سیاسی نیز به «ایرانوایر» گفت: «توافقهای شورای هماهنگی بین دو کشور و نتایج دیدار الکاظمی و بن سلمان برای دوره پیش رو در عراق بسیار اهمیت دارد. تفاوت آشکاری وجود دارد بین همکاری بغداد-ریاض با کشورهایی مانند ایران که موادمخدر و کالاهای کمارزش خود را مانند خودرو و غیره به عراق صادر میکنند. توافقنامههای سعودی-عراق نیاز به ارایه و تایید آن توسط پارلمان ندارند چون بخشی از اختیارات دولت هستند.»
«ظافر العانی»، نایبرییس کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق در توییتر خود نوشته است: «ولیعهد عربستان سعودی بهمنظور تامین منافع دو ملت برادر، روابط اقتصادی، تجاری و امنیتی گستردهای را با عراق برقرار کرده است. عربستان سعودی اعلام کرده است که برای بهبود اوضاع عراق، با تمام توان خود از این کشور حمایت میکند.»
ائتلاف «دولت قانون» به ریاست «نوری المالکی»، نخستوزیر سابق عراق در مجلس این کشور در تاریخ اول نوامبر سال جاری طی بیانیهای تاکید کرد: «پروژه واگذاری اراضی کشاورزی عراق به عربستان سعودی به دلیل پیامدهای خطرناک آن برای امنیت و حاکمیت ملی کشورمان باید متوقف شود. سرمایهگذاری سعودی به ذخایر استراتژیک آبهای زیرزمینی عراق زیان میرساند و تحت پوشش سرمایهگذاری، مسیر را برای استعمار جدید باز میکند.»
علاوه بر این ائتلاف، «قیس الخزعلی»، رییس «جنبش عصائب اهلالحق» نیز با با انتشار یک بیانیه مطبوعاتی در خبرگزاری «العهد»، وابسته به این گروه نیز عربستان سعودی را به تلاش برای سیطره بر مساحت بسیار بزرگی از استانهای عراق تحت پوشش سرمایهگذاری متهم کرده است.
از سوی دیگر، بنا بر اعلام دفتر رسانهای الکاظمی، او در تاریخ دهم نوامبر گفته است: «شاهد حملات زیادی برای ایجاد تشکیک در روند بهبود عراق با دیگر کشورها هستیم. برخی بهمنظور قاطیکردن برگهها و برهمزدن هرگونه توافقی که به نفع عراق تمام شود، شایعهپراکنی میکنند.»
همچنین ائتلاف «سائرون»، وابسته به «مقتدی صدر»، رهبر جریان صدر نیز با برخی مفاد سرمایهگذاری سیاسی و نه اقتصادی عربستان در عراق مخالفت و تاکید کرده است که مانع سرمایهگذاری سعودیها در اراضی این کشور نخواهند شد. این موضع توسط «رامی السکینی»، عضو ائتلاف «سائرون» در گفتوگو با رسانههای عراق اعلام شده است.
«عزت الشابندر»، سیاستمدار عراقی هم در توییترش نوشته است که جلوگیری از فرصتهای سرمایهگذاری سعودی در عراق به بهانه نگرانیهای امنیتی و سیاسی، تفاوتی با لغو قرارداد با چین توسط دولت و اخراج شرکت کرهای سازنده اسکله «فاو» از سوی وزیر حملونقل ندارد چون تمام آنها «آواز لیلا» خود را میخوانند و تنها قربانی این بازی، عراق خواهد بود.
در ادامه، «مضر الکروی»، عضو مجلس عراق نیز در مصاحبه با «ایرانوایر» گفت: «تلاش برای جلوگیری از هرگونه پروژه سرمایهگذاری به بهانه وابستگی شرکتهای مذکور به کشورهای عربی، اشتباهی عمدی است و بهای آن را عراقیها خواهند پرداخت. مردم ما به فعالیت حوزه سرمایهگذاری نیاز مبرم دارند. زیان مقابله با سرمایهگذاری سعودی در عراق، بهویژه در شرایطی که با بحران مالی مواجه هستیم، تنها متوجه کشورمان خواهد شد.»
القحطانی نیز در ادامه گفتوگویش با «ایرانوایر»، تصریح کرد: «کمپینی که توسط ائتلاف المالکی به بهانه تنفر و فداکاری برای وطن علیه سرمایهگذاری سعودی در عراق راهاندازی شده، ناشی از عقاید فرقهگرایانه، وابستگی او به خارج و عدم توجه به منافع این کشور دانست. سرمایهگذاری سعودی در عراق برای تقویت روابط طرفین و مقابله با کسانی که برای تخریب آن میکوشند، ضروری است. روابط استثنایی شاهزاده محمد بن سلمان و مصطفی الکاظمی، نخستوزیر عراق نقش مهمی در ساختن آیندهای امیدوارکننده برای نسل آینده دو کشور ایفا خواهد کرد.»
ثبت نظر