روز چهارشنبه هنگامی که خبرگزاری صداوسیما خبر آزادی «کایلی مور-گیلبرت» از زندان را اعلام کرد تنها گفت که آزادی این شهروند بریتانیاییاسترالیایی از زندان اوین، در مقابل آزادی سه شهروند ایرانی انجام شده است.
خبرگزاری وابسته به تلویزیون جمهوری اسلامی نامی از این «سه شهروند ایرانی» نبرد و فقط یک جا از آنها با عنوان «سه تاجر» و جای دیگر با عنوان «یک فعال اقتصادی و دو شهروند ایرانی» نام برد.
اما تصاویری که تلویزیون جمهوری اسلامی از ورود این سه نفر به کشور و استقبال «عباس عراقچی» از آنان پخش کرد، به وضوح تایید این گمانه بود که این سه تن همان سه نفری هستند که در جریان بمبگذاری هشت سال پیش تایلند دستگیر و زندانی شدند: سعید مرادی، محمد خزاعی و مسعود صداقتزاده. با این حال مقامهای تایلند ساعاتی بعد تایید کردند سه ایرانی عامل بمبگذاری هشت سال پیش را تحویل ایران دادهاند.
روز صورتی که سرخ شد
انفجار تایلند ۱۴ فوریه ۲۰۱۲ روی داد؛ یعنی دقیقا در روز ولنتاین. رسانههای تایلند در آن روز نوشتند روزی که قرار بود صورتی باشد سرخ شد.
شروع ماجرا، آن طور که بعدا معلوم شد، این بود که سه شهروند ایرانی به نامهای سعید مرادی، محمد خزاعی و مسعود صداقتزاده در خانهای تیمی که در محله «پون بوت» بانکوک اجاره کرده بودند وسایلی انفجاری در اختیار داشتند.
به دلیلی که روشن نیست، حوالی ظهر انفجاری در خانه روی داد و این سه تن که به گفته شاهدان زخمهایی برداشته بودند هراسان خانه را ترک کردند.
سعید مرادی که یک کولهپشتی حاوی مواد انفجاری به همراه داشت یک بمب دستساز را به سوی یک تاکسی که او را سوار نکرد پرتاب کرد و هنگامی که در نزدیکی یک مدرسه به جمعیت رسید قصد داشت بمب دستساز دوم را به سوی یک مامور پلیس پرتاب کند اما نتوانست و بمب پشت سرش افتاد. با انفجاری که رخ داد، هر دو پای او از زانو به پایین قطع شد.
هنگامی که نیروهای کمکی پلیس به صحنه رسیدند، او به شدت زخمی روی زمین افتاده و کوله پشتیاش نزدیکش بود و جمعیت ترسیده نیز در اطراف پناه گرفته بودند.
به نوشته رسانههای تایلندی، حدود بیست دقیقه کسی جرات نمیکرد به او نزدیک شود. تا اینکه او یک آینه شکسته را از زمین برداشت و به سختی به گردنش نزدیک کرد. در اینجا پلیسها شتابان به سمت او رفتند و او را دستگیر و به بیمارستان منتقل کردند. سه شهروند تایلندی هم در این حادثه زخمی شده بودند که آنها نیز به بیمارستان انتقال یافتند.
در آن لحظات، دو ایرانی دیگر از صحنه گریخته بودند. ساعتی بعد پليس اعلام کرد نفر دوم به نام محمد خزاعی را در فرودگاه بازداشت کرده است. ظاهرا در کولهپشتی او یک گلوله یا جسمی فلزی شبیه گلوله یافت شده بود.
همان روز سخنگوی پلیس مالزی اعلام کرد نفر سوم این گروه، مسعود صداقتزاده، در مالزی دستگیر شده است.
دادگاه تایلند چند ماه بعد سعید مرادی را به جرم «تلاش برای کشتن مامور پلیس» به حبس ابد محکوم کرد و به محمد خزاعی به جرم «در اختیار داشتن مواد منفجره» ۱۵ سال حبس داد.
مسعود صداقتزاده نیز بعدا در سال ۲۰۱۷ به حکم دادگاه مالزی به تایلند مسترد و در آنجا زندانی شد.
پلیس تایلند از همان روزهای نخست دریافت که هدف این سه نفر ترور یک دیپلمات اسرائیلی در بانکوک بوده است.
یک روزنامهنگار تایلندی دو روز بعد از آن بمبگذاری این طور نوشت: «وسیلههای مغناطیسی و آهنربایی که در وسیله انفجاری این تبهکار یافت شده احتمالا از همان نوع است که یک روز پیش از این حمله در دهلی نو و برای هدف قرار دادن سفیر اسرائیل استفاده شد.»
در آن روزها جمهوری اسلامی بارها با اشاره به کشته شدن دانشمندان هستهای، اسرائیل را تلویحا و صراحتا به حملاتی تلافیجویانه تهدید کرده بود. «حیدر مصلحی»، وزیر اطلاعات وقت، گفته بود: «جواب قاطع و سنگینی خواهیم داد.»
اما بمبگذاری علیه اماکن دیپلماتیک اسرائیل در گرجستان خنثی شد، طرح حمله به دیپلماتهای اسرائیلی در هند به مجروح شدن یک زن اسرائیلی انجامید و در تایلند نیز عوامل حمله کاری از پیش نبردند.
سه نفری که وارد ایران شدند
تلویزیون جمهوری اسلامی هنگام پخش تصاویر ورود این سه به ایران و خوش و بش کردن عباس عراقچی با آنان، نامی از آنها نبرد.
با این حال مقامهای تایلند ساعاتی بعد تایید کردند سه ایرانی عامل بمبگذاری هشت سال پیش را تحویل ایران دادهاند.
مقامهای تایلند البته بدون ارائه جزییات، تنها گفتند که انتقال این سه زندانی تحت موافقتنامههای موجود با ایران صورت گرفته است.
چتچام آکاپین، معاون دادستان کل تایلند، به آسوشیتدپرس گفت: «این طور انتقالها غیرمعمول نیست. زندانیانی را به کشورهای دیگر میفرستیم و تحت این موافقتنامهها، همزمان شهروندان تایلندی را دریافت میکنیم.»
اسلامشناسی که از کنفرانس روانه زندان شد
اکنون همه شواهد نشان از آن دارد که آزادی پژوهشگر استرالیاییبریتانیایی از طریق مبادله او با سه بمبگذار ایرانی در تایلند صورت گرفته است.
کایلی مور-گیلبرت در دانشگاه ملبورن استاد مطالعات اسلامی بود. او دو سال پیش، تابستان ۱۳۹۷، به دعوت دانشگاه الزهرا و دانشگاه ادیان و مذاهب قم برای شرکت در هفتمین کنفرانس «شیعهشناسی» به ایران سفر کرد.
اما هنگامی که سخنرانیهای او انجام شد و او قصد بازگشت به استرالیا را داشت، در فرودگاه تهران بازداشت و بعدا به خاطر «جاسوسی برای اسرائیل» به ده سال زندان محکوم شد. او ۸۰۴ روز را در زندانهای ایران گذراند.
مور-گیلبرت در نامههایی که از زندان به بیرون فرستاد، و از جمله روزنامه گاردین آنها را تایید کرد، گفت بازداشتش پس از آن صورت گرفت که پیشنهاد جاسوسی به نفع جمهوری اسلامی را رد کرد.
تصویر ترسخوردهای که از او روز چهارشنبه در تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شد، این استاد دانشگاه را که حجابی سفت و سخت بر سرش کردهاند در برابر زندان اوین نشان میدهد در حالی که عبارتهایی دیکتهشده بازگو میکند و از سفرش به «رژیم صهیونیستی» میگوید.
مقامهای استرالیا رسیدن او به این کشور را تایید کردهاند.
«اسکات موریسون»، نخست وزیر استرالیا، با تاکید بر اینکه از آزاد شدن کایلی مور-گیلبرت هم احساس هیجان دارد و هم نفسی به راحتی کشیده گفت: وقت میبرد تا کایلی این «مصیبت دهشتناک» را پشت سر بگذارد.
موریسون همچنین گفت که پنجشنبه با مور-گیلبرت صحبت کرده: «لحن صدایش خیلی امیدوارانه و باطراوت بود. به ویژه با توجه به چیزی که بر سرش آمد».
مور-گیلبرت هنوز مستقیما با رسانهها صحبت نکرده است اما وزارت خارجه استرالیا بیانیهای از طرف او منتشر کرد. او در این بیانیه از اقدامات دولت و دیپلماتهای استرالیا به خاطر تامین امنیت آزادیاش و همچنین از هوادارانش و کسانی که برای رهایی او کارزار به راه انداختند تشکر کرد.
او در عین حال گفت: «نسبت به ملت بزرگ ایران و مردم خونگرم، سخاوتمند و شجاع ایران فقط احترام، عشق و تحسین دارم.»
از جزییات آزادی این پژوهشگر خبری منتشر نشده و نخست وزیر استرالیا هم حاضر نشد در این باره اظهار نظر کند. موریسون فقط تاکید کرد که به شهروندان استرالیا اطمینان میدهد هیچ امری که امنیت آنها را به مخاطره بیندازد روی نداده و «هیچ زندانیای در استرالیا آزاد نشده».
آسوشیتدپرس با استناد به وبسایتهای رهگیری پروازها گزارش داده هواپیمایی که تلویزیون جمهوری اسلامی آن را در فرودگاه تهران نشان داد، در یک هفته اخیر دو بار مسیر بانکوک - دوحه - تهران را پیموده است.
کد رهگیری این هواپیما نشان از آن دارد که متعلق به شرکتی خصوصی در استرالیاست که معمولا به مقامهای دولتی خدمات ارائه میکند.
مطالب مرتبط:
مادر شهرام امیری: از همه سازمانهای حقوق بشری تقاضای کمک دارم
چرا شهرام امیری به ایران بازگشت و اعدام شد؟
از ربایش خواهر خامنه ای تا جایزه روحانی به متهم کشتار میکونوس
ثبت نظر