close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

چهره جدید فقر و توسعه‌نیافتگی استان‌های ایران

۱۷ اسفند ۱۳۹۹
بهنام قلی‌پور
خواندن در ۴ دقیقه
ساکنان استان‌هایی که در بسیاری از حوزه‌ها عقب نگه داشته شده یا محروم هستند، با ناامنی بیشتری نسبت به ساکنان استان‌های توسعه‌یافته، دست و پنجه نرم می‌کنند.
ساکنان استان‌هایی که در بسیاری از حوزه‌ها عقب نگه داشته شده یا محروم هستند، با ناامنی بیشتری نسبت به ساکنان استان‌های توسعه‌یافته، دست و پنجه نرم می‌کنند.
در استان‌های محروم امکانات و تسهیلات شهری در سطح پایینی قرار داشته و شهروندان برای دسترسی به این گونه خدمات با مشکل مواجه هستند.
در استان‌های محروم امکانات و تسهیلات شهری در سطح پایینی قرار داشته و شهروندان برای دسترسی به این گونه خدمات با مشکل مواجه هستند.
مردم در مناطق محروم ایران از امکانات آموزشی و فرهنگی به‌نسبت مطلوب برخوردار نیستند و این امر باعث افزایش شمار بی‌سوادان و افراد فاقد مهارت در این مناطق شده است.
مردم در مناطق محروم ایران از امکانات آموزشی و فرهنگی به‌نسبت مطلوب برخوردار نیستند و این امر باعث افزایش شمار بی‌سوادان و افراد فاقد مهارت در این مناطق شده است.

ناامنی در ایران تقریبا همه‌گیر شده است؛ از جامعه گرفته تا امور اقتصادی و امنیتی. فصل مشترک همه این ناامنی‌ها هم با میزان توسعه‌یافتگی در هر یک از ۳۱ استان ایران رابطه مستقیمی دارد. ساکنان استان‌هایی که در بسیاری از حوزه‌ها عقب نگه داشته شده یا محروم هستند، با ناامنی بیشتری نسبت به ساکنان استان‌های توسعه‌یافته، دست و پنجه نرم می‌کنند.

شاخص‌های عمومی امنیت هرچند در تمام استان‌های ایران چندان بالا و مورد قبول نیست؛ اما در این میان برخی استان‌ها حال و روز بهتری دارند که بی‌ارتباط با سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی نیست.

***

فصلنامه علمی «برنامهریزی منطقهای» وابسته به دانشگاه آزاد در آخرین شماره خود با انتشار مقاله‌ای تحقیقی با عنوان «تبیین رابطه بین سطوح توسعه یافتگی و امنیت در استا‌ن‌های ایران»، تصویر تازه‌تری از شاخص‌های امنیت در استان‌ها ارائه کرده است.

این تحقیق تلاش کرده تا «وضعیت توسعه‌یافتگی و امنیت در سطح استان‌های ایران» را مورد بحث و بررسی قرار دهد.

در این تحقیق پنج شاخص مورد توجه قرار گرفته و نقش هر یک در امنیت هر استان بررسی شده است.

شاخص بهداشت و درمان

نابرابری در برخورداری از امکانات درمانی و پزشکی با توجه به این موضوع که این مؤلفه با سلامت انسانها به‌طور مستقیم در ارتباط است، می‌تواند به نارضایتی و نافرمانی‌های مدنی دامن زده و موجب ناامنی شود.

این تحقیق با این مقدمه، نوشته که داده‌هایش نشان می‌دهد که یزد، مازندران، اصفهان، البرز، سمنان و همدان شش استان «خیلی برخودار» از امکانات بهداشتی هستند و در مقابل سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، لرستان، کردستان، آذربایجان غربی و چهارمحال و بختیاری در این حوزه «خیلی محروم» هستند.

این تحقیق هشدار داده که «تداوم این عقب‌ماندگی می‌تواند در گذر زمان منجر به کاهش حس تعلق و تعهد نسبت به دولت مرکزی و روی آوردن ساکنان به فعالیتهای مخالف قوانین و مقررات سرزمینی و حاکمیتی» شود.

شاخص خدمات عمومی و زیربنایی

 یکی از ملزومات توسعه در هر مکانی ارائه خدمات مناسب و همچنین داشتن زیرساخت‌های مطلوب است که براساس یافته‌های این تحقیق سمنان، خراسان رضوی، مازندران، یزد و اصفهان از جمله استان‌های «خیلی برخوردار» و سیستان، چهارمحال و بختیاری، لرستان و همدان از جمله استان‌های «خیلی محروم» اعلام شده‌اند.

در استان‌های محروم امکانات و تسهیلات شهری در سطح پایینی قرار داشته و شهروندان برای دسترسی به این گونه خدمات با مشکل مواجه هستند. همچنین در این استان‌ها وضعیت امکانات و زیرساخت‌های زمینه‌ساز توسعه در سطح بسیار پایینی ارزیابی شده‌اند که این امر می‌تواند باعث تشدید عقب‌ماندگی این مناطق شود.

شاخص فرهنگی-آموزشی

مردم در مناطق محروم ایران از امکانات آموزشی و فرهنگی به‌نسبت مطلوب برخوردار نیستند و این امر باعث افزایش شمار بی‌سوادان و افراد فاقد مهارت در این مناطق شده است.

فقدان مهارت و سواد برای ورود به بازار کار زمینه حضور این افراد در فعالیتهای کاذب و عمدتا غیرقانونی را مهیا کرده که تداوم این شرایط باعث شکل‌گیری کانون‌های بزه و ناامنی در این مناطق شده است.

سیستان و بلوچستان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، همدان و ایلام از جمله این مناطق هستند که مهاجرت از آن‌ها بسیار بالا است و نرخ دسترسی به امکانات آموزشی بسیار پاینی دارند.

شاخص صنعتی-اقتصادی

این تحقیق از توسعه‌نیافتگی اقتصادی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل گرایش افراد به فعالیت در گروه‌های بزه و غیرقانونی کسب درآمد و مسائل اقتصادی نام برده است.

آن‌طور که در این تحقیق آمده لرستان، کرمانشاه، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، همدان و سیستان و بلوچستان از محروم‌ترین استان‌ها در حوزه اقتصادی هستند.

نتایج این تحقیق همچنین نشان می‌دهد که اغلب «استان‌های محروم در نقاط حاشیه‌ای و مرزی قرار گرفته‌اند و ضعف زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی در این مناطق باعث مهاجرت‌های گسترده از این مناطق» شده است.

شاخص امنیت

 براساس نتایج این تحقیق، سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، همدان، لرستان، کردستان و البرز به عنوان ناامن‌ترین استان‌های ایران معرفی شده‌اند.

عمده آمار ناامنی استان اصفهان هم مربوط به شهرستان‌هایی چون چادگان، فریدن، داران و قهدریجان است که علاوه بر عقب‌ماندگی نسبی نسبت به مرکز استان دارای تنوع زیاد قومی و قبیله‌ای هستند.

این تحقیق همچنین می‌گوید که یکی از عمده‌ترین کانون‌های ناامنی در کشور در قسمت شرق و جنوب‌شرقی و غرب کشور است. این مناطق به لحاظ اقتصادی و توسعه‌ای نیز در شرایط نابسامانی به سر می‌برند.

تهیه‌کنندگان این تحقیق اضافه کرده‌اند که «این موضوع می‌تواند به شکل‌گیری نوعی جغرافیای فقر و ناامنی در کشور در مرور زمان بیانجامد و به‌عنوان کانونی برای فعالیت و جذب نیرو توسط گروه‌های غیرقانونی شناخته شده و شکل بگیرد.»

براساس جمع‌بندی این تحقیق استان‌های همدان، لرستان و البرز به‌عنوان جرم‌خیز‌ترین استان‌های ایران معرفی شده‌اند که در جدول توسعه‌یافتگی استان‌ها در رده‌های میانی قرار دارند.

شاخص‌ اقتصادی را باید یکی از مهم‌ترین عوامل بروز ناامنی‌ در هر جامعه‌‌ای دانست؛ وضعیت این شاخص هر چه بدتر باشد، با ضریبی متفاوت می‌تواند در بروز ناامنی و سایر جرایم خُرد تاثیر بگذارد.

سال ۱۳۹۵ هم پلیس اعلام کرده بود که تاثیر عوامل اقتصادی بر کلیه جرم‌ها، مثبت و تاثیر مخرب بیکاری از بقیه عوامل اقتصادی در تهران، اصفهان، آذربایجان شرقی و خراسان جنوبی بیشتر بوده است.

نتایج یک تحقیق دیگر هم در همان سال می‌گوید که نتایج حاصل از برآورد الگوهای سرقت و قتل، بیانگر آن است که میان نرخ بیکاری، فقر، تورم، نابرابری درآمدی با سرقت و قتل رابطه معنادار و مثبت برقرار است.

مقام‌های جمهوری اسلامی هم بیش از هر جامعه‌شناس و پژوهش‌گری می‌دانند که فقر و توسعه‌نیافتگی ریشه اصلی ناامنی‌هایی هست که بیش از ۴۰ سال است، مناطق فقیر و محروم را در برگرفته و روزبه‌روز دامنه این ناامنی‌ها به سایر کلان‌شهر‌ها هم سرایت کرده است.

حاشیه‌نشینی در ایران؛ مورد عجیب و غریب سیستان و بلوچستان

حاشیه‌نشینی در ایران؛ حلبی‌نشین‌ها در باد می‌لرزند و در باران می‌میرند

حاشیه نشینی در ایران؛‌ ۱/۸میلیون حاشیه نشین در خراسان رضوی

ثبت نظر

خبرنگاری جرم نیست

خانواده محمد ایران‌نژاد، کتابفروش تهرانی از وضعیت او همچنان بی‌اطلاع هستند

۱۷ اسفند ۱۳۹۹
خواندن در ۱ دقیقه
خانواده محمد ایران‌نژاد، کتابفروش تهرانی از وضعیت او همچنان بی‌اطلاع هستند