ایرانیان زندانی در آمریکا چه کسانی هستند؟

در ماه‌های اخیر شماری از مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی به صراحت خواستار تبادل زندانی بین ایران و آمریکا شده‌اند. در تازه‌ترین مورد علی ربیعی، سخنگوی دولت جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه در نشستی خبری گفت: «آماده تبادل همه زندانیان هستیم و اگر تاکنون این اتفاق نیفتاده به خاطر عدم آمادگی دولت آمریکا بوده است.»

از جمله شهروندان آمریکایی که در حال حاضر در ایران در بازداشت هستند می‌توان به باقر و سیامک نمازی و همچنین مراد طاهباز اشاره کرد.

اما شهروندان ایرانی زندانی در آمریکا چه کسانی هستند و از آنها چه می‌دانیم؟ اطلاعات در دسترس عموم نشان می‌دهد در حال حاضر دست‌کم ۱۰ شهروند ایرانی یا ایرانی‌آمریکایی در زندان‌های ایالات متحده هستند.

ایران‌وایر برای جمع‌آوری اطلاعاتی درباره این ۱۰ نفر به بررسی و کنکاش در اسناد عمومی دادگستری آمریکا پرداخت.

میلاد رضایی کلانتری؛ شهروند ایران

پرونده: جرایم سایبری از جمله سرقت اطلاعات کارت‌های بانکی شهروندان آمریکا

حکم: ۱۰ سال زندان و پرداخت ۳۶.۶ میلیون دلار جریمه

وضعیت: زندانی در اوکلاهما

پنج سال پیش هنگامی که هواپیمای حامل میلاد رضایی کلانتری در فرودگاه نیویورک به زمین نشست، ماموران وزارت «امنیت میهن» منتظر بودند تا او را بازداشت کنند.

نهادهای اطلاعاتی آمریکا از مدت‌ها پیش دریافته بودند که این شهروند ایرانی مدیریت یک گروه مرتبط با خلافکاری‌های پولی در جهان را برعهده دارد.

تحقیقات درباره او از سال ۲۰۱۴ آغاز شد و ماموران که دریافتند او برنده لاتاری گرین کارت شده و در حال مهاجرت به ایالات متحده است، تصمیم گرفتند او را در بدو ورود به خاک آمریکا بازداشت کنند.

کلانتری چند ماه پس از بازداشت، در دادگاهی که در اکتبر ۲۰۱۶ در میسی‌سی‌پی برگزار شد پذیرفت که با استفاده از هکرها، اطلاعات کارت‌های اعتباری میلیون‌ها شهروند آمریکا را سرقت کرده است. بر اساس کیفرخواست ۱۲ صفحه‌ای که علیه او صادر شد، او در طول سال‌ها اطلاعات جزئی کارت‌های اعتباری مشتریان سه بانک هنکاک، کیسلر و کوستال را سرقت کرده بود.

در مجموع، اطلاعات مربوط به کارت‌های دو و نیم میلیون شهروند آمریکایی مشتمل بر یک میلیارد و دویست میلیون دلار به سرقت رفت و در عمل ۳۵ میلیون دلار دزدیده شد.

سرانجام دادگاه در مارس ۲۰۱۷ حکم این شهروند ایرانی را ۱۰ سال و پنج ماه زندان و پرداخت ۳۶.۶ میلیون دلار جریمه اعلام کرد.

احمدرضا محمدی دوستدار؛ شهروند ایرانی-آمریکایی

مجید قربانی؛ شهروند ایران

پرونده: جاسوسی برای جمهوری اسلامی و جمع‌آوری اطلاعات از مخالفان در آمریکا

حکم: ۳۸ ماه زندان برای دوستدار - ۳۰ ماه زندان برای قربانی

وضعیت: دوستدار زندانی در شیکاگو - قربانی به دلیل بیماری مشمول آزادی انسان‌دوستانه شد

حکم احمدرضا محمدی دوستدار و مجید قربانی ژانویه ۲۰۲۰ اعلام شد.

بر اساس کیفرخواستی که در سال ۲۰۱۸ صادر شد، این دو نفر به طور مخفیانه اقدام به جاسوسی و جمع‌آوری اطلاعات از اعضا یا مرتبطان با سازمان مجاهدین خلق ایران می‌کردند.

محمدی دوستدار از طرف جمهوری اسلامی به کالیفرنیا سفر کرد و موفق شد مجید قربانی را برای جاسوسی از ایرانیان عضو سازمان مجاهدین قانع کند.

به گفته وزارت دادگستری آمریکا، دوستدار همچنین به شیکاگو رفت و در آنجا با زیر نظر گرفتن یک مرکز یهودیان اقدام به جمع‌آوری اطلاعات کرد. قربانی نیز با شرکت در یک تجمع مجاهدین خلق در نیویورک، از شرکت کنندگان عکس گرفت. او بعدا این عکس‌ها را در ازای دریافت دو هزار دلار در اختیار دوستدار گذاشت.

قربانی همچنین در همایش سازمان مجاهدین در واشینگتن با عنوان «کنوانسیون آزادی ایران، برای حقوق بشر و دمکراسی» شرکت کرد و از سخنرانان و حاضران عکس گرفت. او بعدا با دوستدار درباره چگونگی انتقال مخفیانه این اطلاعات به ایران صحبت کرد.

قربانی در دسامبر ۲۰۱۷ عازم ایران بود که در فرودگاه آمریکا بازداشت شد. در وسایل او از جمله عکس‌های او از تجمعات و همچنین یک یادداشت دست‌نویس مشکوک پیدا شد.

بر اساس درخواست عفوی که دوستدار ارائه داد، او اعتراف کرد که سه سفر او از ایران به آمریکا به منظور ملاقات با قربانی و انتقال اطلاعات بین او و رابط‌هایش در ایران صورت گرفت.

در جلسه اعلام حکم دادگاه، معاون دادستان کل آمریکا در امور امنیت ملی گفت این پرونده نشان می‌دهد که ایران شهروندان آمریکایی را در خاک آمریکا هدف قرار می‌دهد.

بهزاد پورقناد؛ شهروند ایران

پرونده: نقض تحریم‌های آمریکا از طریق صادرات الیاف کربن به ایران

حکم: ۴۶ ماه زندان

وضعیت: مشمول آزادی بشردوستانه

این بازرگان ایرانی زمانی در صنعت نفت و گاز فعالیت می‌کرد و میزان دارایی او در ایران ۱.۲ میلیون دلار ذکر شده بود. او در ماه مه ۲۰۱۷ هنگام سفر به آلمان به دلیل اینکه نامش در فهرست قرمز اینترپل قرار داشت بازداشت و حدود دو سال بعد به آمریکا مسترد شد.

اتهام او نقض تحریم‌های بین‌المللی و صدور مقدار زیادی الیاف کربن به ایران در همدستی با یک عضو سپاه پاسداران بود.

به گفته وزارت دادگستری آمریکا، پورقناد در سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ با همکاری علیرضا شکری، عضو سپاه پاسداران، و همچنین فرزین فریدمنش، هزاران کیلوگرم الیاف کربن را از شرکت‌های آمریکایی، عمدتا از شرکتی در اورنج‌کانتی کالیفرنیا، خریداری کرد.

با برنامه‌ریزی این تیم سه نفره، محموله الیاف کربن با دستکاری اطلاعات حمل و نقل و در حالی که برچسب‌های دروغی مثل آکریلیک و پلی‌استر روی آن خورده بود از طریق شرکت‌هایی در تفلیس و دوبی به ایران ارسال شد.

به گفته نماینده دادستان در دادگاه، رژیم ایران الیاف کربن را در برنامه‌های هسته‌ای، نظامی و هوافضا استفاده می‌کند.

پیش از آن وکیل مدافع پورقناد گفته بود شواهدی مبنی بر «تروریست بودن» موکلش در دست نیست و ضمنا مشخص نیست که چه میزان از این محموله در نهایت به ایران رسیده است.

سرانجام در نوامبر ۲۰۱۹ پورقناد به ۴۶ ماه زندان محکوم شد اما چند ماه پیش (اوت ۲۰۲۰) مشمول آزادی بشردوستانه شد.

منصور ارباب‌سیر؛ شهروند ایرانی-آمریکایی

پرونده: همکاری با نیروی قدس سپاه پاسداران برای قتل سفیر عربستان در آمریکا

حکم: ۲۵ سال زندان

وضعیت: زندانی در شهر کازو واقع در ایالت میسی‌سی‌پی

این پرونده در سپتامبر ۲۰۱۱ به سرخط خبرهای جهانی تبدیل شد. منصور ارباب‌سیر که در تکزاس در کار خرید و فروش خودروهای مستعمل بود در فرودگاه نیویورک بازداشت شد و دستگاه قضایی آمریکا او را به توطئه برای قتل سفیر عربستان در آمریکا متهم شد.

این شهروند ایرانی‌آمریکایی تلاش کرده بود با استخدام یک قاتل از یک کارتل مواد مخدر و پرداخت یک و نیم میلیون دلار به او، عادل الجبیر، سفیر وقت عربستان در آمریکا، را به قتل برساند. مدتی پیش از بازداشت نیز مبلغ یکصدهزار دلار به حساب او واریز شده بود.

ارباب‌سیر در جریان چندین سفر به مکزیک با کسی که گمان می‌کرد عضو کارتل مواد مخدر است اما در واقع خبرچین اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا بود ملاقات کرد. خواسته او بمب‌گذاری در رستورانی در آمریکا بود که سفیر سعودی زیاد به آنجا می‌رفت. هنگامی که به او گفته شد چنین طرحی می‌تواند شماری دیگر، از جمله چند سناتور آمریکایی، را نیز به کشتن بدهد او گفته بود «خیلی مهم نیست».

دادستان کل آمریکا پس از بازداشت ارباب‌سیر گفت این نقشه را عناصری از حکومت ایران، و مشخصا عواملی در نیروی قدس سپاه پاسداران، طراحی و تایید کرده بودند.

ارباب‌سیر بعدا پذیرفت که پسرعمویش که در ایران عضو ارشد نیروی قدس است او را به این کار واداشت و پس از آن، او در سفر به ایران دستورالعمل‌های لازم را از یک عضو ارشد نیروی قدس به نام غلام‌علی شکوری دریافت کرد. نام شکوری نیز در این پرونده به عنوان متهم قید شده است. ارباب‌سیر همچنین تایید کرد که مبلغ یکصدهزار دلار واریزشده به حساب او نیز از طرف سپاه پاسداران بود.

در روزهای نخست بازداشت هنگامی که به او گفته شد می‌تواند بین سکوت یا تعیین وکیل یکی را انتخاب کند خودش پیشنهاد اعتراف کامل را مطرح کرد. او در لحظات پیش از قرائت حکم گفت: «من مسئولیت همه کارهای غلطم را برعهده می‌گیرم. نمی‌توانم کاری را که کردم عوض کنم.»

ارباب‌سیر سرانجام در ۳۰ مه ۲۰۱۳ به ۲۵ سال زندان محکوم شد.

بهروز بهروزیان؛ شهروند ایرانی-آمریکایی

پرونده: نقض تحریم‌ها و صدور غیرقانونی تجهیزات صنعت نفت به ایران

حکم: ۲۰ ماه زندان

وضعیت: زندانی در مریلند

بهروزیان در سال ۱۹۷۶ به ایالات متحده مهاجرت کرد و حدود یازده سال بعد شهروندی آمریکا را دریافت کرد.

در سال ۲۰۱۶ اف‌بی‌آی متوجه شد یک شرکت کامپیوتری در ایالت اوهایو به مدیریت بهروزیان نه فروشگاهی دارد و نه بجز چند مورد استثنایی، قطعه‌ای کامپیوتری فروخته است.

بهروزیان در آن زمان بیش از یک دهه بود که در حال ارسال قطعات مورد نیاز در صنعت نفت و گاز، از جمله اتصالات چندشاخه و شیرفلکه‌های خط لوله، به ایران بود و سالانه ۳۵ تا ۴۰ هزار دلار از این راه درآمد داشت.

بر اساس حکم دادگاه، بهروزیان از طریق یک شرکت پوششی در دوبی به نام «سومار» بر فعالیت‌هایش سرپوش می‌گذاشت. به گفته کارشناس اف‌بی‌آی، بهروزیان به مدت یک دهه «عامدانه قوانین کنترل صادرات را نقض کرد و تجهیزات با کاربرد دوگانه را به ایران فرستاد.»

هنگامی که دادگاه در سال ۲۰۱۹ حکم او را اعلام کرد بهروزیان ۶۴ سال داشت.

مهدی (ادی) هاشمی؛ شهروند ایرانی-آمریکایی

پرونده: صدور غیرقانونی ماشین‌آلات به ایران

حکم: ۱۲ ماه زندان

وضعیت: زندانی در لانگ‌بیچ کالیفرنیا، قرار است ماه آینده آزاد شود

مهدی هاشمی زمانی با نام اِدی هاشمی در لس‌آنجلس زندگی می‌کرد و بعد مقیم تهران شد.

او در اوت ۲۰۱۹ هنگامی که از مبدأ ترکیه در فرودگاه لس‌آنجلس پیاده شد بازداشت شد و چند ماه بعد، دادگاه او را در صدور غیرقانونی ماشین‌آلات مجهز به سی‌ان‌سی به ایران مجرم شناخت.

بر اساس کیفرخواست، هاشمی محموله‌ها را با استفاده از صورتحساب‌ها و بارنامه‌های جعلی به امارات متحده عربی و از آنجا به واسطه یک شرکت ثبت‌شده در تهران، به اسم محموله نساجی و قطعات خودرو به ایران می‌فرستاد.

او ژوئن گذشته به ۱۲ ماه زندان محکوم شد و در حال حاضر در زندانی در لانگ‌بیچ کالیفرنیا آخرین هفته‌های حکمش را می‌گذراند.

صدر عماد واعظ؛ شهروند ایرانی-آمریکایی

پوران آزاد؛ شهروند ایرانی-آمریکایی

حسن‌علی مشیر فاطمی؛ شهروند ایرانی-آمریکایی

پرونده: نقض تحریم‌های آمریکا و ارسال تجهیزات به ایران

حکم: صدر عماد واعظ به ۱۴ ماه زندان، حسن‌علی مشیر فاطمی به ۱۲ ماه و یک روز زندان

وضعیت: دو نفر زندانی و نفر سوم آزاد

این سه میلیونر ایرانی‌آمریکایی ساکن کالیفرنیا بودند و احکام آنها ماه گذشته صادر شد.

این سه نفر که در کالیفرنیا دفاتر املاک و مستغلات داشتند، شرکتی را در تهران به نام «شرکت فناوری قاره سبز» راه‌اندازی کرده بودند. صدر عماد واعظ مدیر اداری و همسر او، پوران آزاد، مدیر مالی شرکت بودند؛ حسن‌علی مشیر فاطمی نیز مدیریت مهندسی شرکت را برعهده داشت.

آنها قطعات خودرو را از کشورهای مختلف، از جمله آمریکا، خریداری کرده و محموله‌ها را از طریق دوبی به ایران می‌فرستادند و آگاهانه تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را نقض می‌کردند.

به گفته وزارت دادگستری آمریکا، آنها همچنین برای تامین مالی و جابه‌جایی پول‌ها از سامانه‌های جهانی به روشی استادانه استفاده می‌کردند و از به کارگیری نهادهای ممنوع نیز ابایی نداشتند.

بنابر اسناد دادگاه، ارزش قطعات صادرشده به ایران بالغ بر ۱۰ میلیون دلار بوده است.

زوج واعظ و آزاد هفتم آوریل ۲۰۱۸ در خانه‌شان در کالیفرنیا دستگیر شدند و مشیر فاطمی نیز چهار روز بعد در نزدیکی فرودگاه سانفرانسیسکو بازداشت شد.

وکلای مدافع متهمان در دفاع از آنها از جمله به کارهای خیریه‌شان در کالیفرنیا اشاره کردند.

سرانجام ماه گذشته صدر عماد واعظ به ۱۴ ماه زندان و مشیر فاطمی به ۱۲ ماه و یک روز زندان محکوم شدند.

عماد واعظ و همسرش قبلا با پرداخت جریمه‌ای به مبلغ سیصدهزار دلار موافقت کرده بودند و مشیرفاطمی نیز به پرداخت پنجاه هزار دلار جریمه و یک سال آزادی تحت نظارت محکوم شده است.

امین حسن‌زاده؛ شهروند ایرانی-آمریکایی

پرونده: سرقت اطلاعات بسیار حساس محرمانه و ارسال آن به ایران

حکم: در انتظار محاکمه

وضعیت: در بازداشت

امین حسن‌زاده متهم است که هنگام کار به عنوان پیمانکار امنیتی در یک شرکت در دیترویت اطلاعات محرمانه را به سرقت برده است.

او در نوامبر ۲۰۱۹ بازداشت شد و محاکمه او هنوز شروع نشده است.

بر اساس اسنادی که برای دادگاه جمع‌آوری شده، حسن‌زاده به اطلاعات بسیار حساس، از جمله درباره «ابررایانه‌ فوق سریع» که در صنایع هوافضا کاربرد دارد دسترسی داشته و صدها فایل از این اطلاعات را برای برادرش که گفته شده در شرکت‌های مرتبط با نهادهای نظامی کار می‌کرده فرستاده است.

تحقیقات اف‌بی‌آی نشان می‌دهد که امین فقط شش روز پس از استخدامش ارسال اطلاعات محرمانه به سینا را آغاز کرد.

از جمله شرکت‌هایی که سینا، برادر امین حسن‌زاده، در آنها فعالیت داشته شرکت «بسامد آزما» ذکر شده که پشتیبان برنامه موشک‌های کروز جمهوری اسلامی است؛ نام دیگر محل فعالیت او «مجتمع صنعتی بشیر»، زیر نظر وزارت دفاع ایران، گزارش شده است.

خود امین حسن‌زاده نیز متهم به پنهانکاری در ارائه اطلاعات شخصی‌اش شده است. او با اینکه در سال ۲۰۱۰ در فرم درخواست ویزایش نوشت که دو سال در نیروی هوایی ایران سرباز بوده است اما بعدا در فرم‌های مهاجرتی به این مورد اشاره‌ای نکرد.

او همچنان زندانی است و در نوامبر ۲۰۱۹ با آزادی او به قید وثیقه مخالفت شد.