کرمان، پیشرو در فوتبال زنان ایران

نیکا مهدوی، شهروندخبرنگار ایران‌وایر

سیزدهمین دوره لیگ برتر فوتبال زنان با قهرمانی «شهرداری سیرجان» به پایان رسید. پس از سه سال حکمرانی بمی‌ها بر فوتبال زنان ایران جام اگرچه به سیرجان رفت، اما همچنان در کرمان ماند.

این دومین قهرمانی سیرجانی‌ها در لیگ زنان فوتبال ایران بود. با احتساب هفت دوره قهرمانی بمی‌ها، ۹ سال است که دختران کرمان مقتدرانه و بی‌رقیب بر صدر فوتبال زنان ایران نشسته‌اند. تنها چهار دوره از مجموع ادوار لیگ متعلق به سایر استان‌های کشور بوده‌اند.

اما کرمانی‌ها چگونه قطب اصلی فوتبال زنان ایران شدند؟ نخستین دوره لیگ برتر فوتبال زنان ایران سال ۱۳۸۶ برگزار شد و تیم زنان «هواپیمایی بال‌گستر» مازندران قهرمان شد. بال‌گستر متعلق به یک شرکت هواپیمایی با همین نام بود که گفته می‌شد تحت مدیریت «جهانگیر الماسی»، بازیگر سینما و تلویزیون، فعالیت می‌کند.

یکی از بازیکنان وقت این تیم می‌گوید با توجه به زمان این تیم از امکانات بسیار خوبی بهره‌مند بود. البسه، امکانات، سفرها و همه چیز بسیار خوب بود. ما هم جواب این حمایت‌ها را دادیم و قهرمان شدیم. در دوره بعدی «شهرداری بم» به عنوان اولین تیم از استان کرمان وارد لیگ برتر شد و به مقام سوم رسید.

بم را زنده نگه دارید

«مرضیه جعفری» متولد سال ۱۳۶۱ و بنیانگذار تیم فوتبال زنان در بم بود. پدرش «عباس جعفری» مربی فوتبال مردان بم بود و برادرانش هم فوتبالیست بودند. 

در دهه ۶۰ که فوتبال زنان در ایران وجود نداشت، او با پدر سر تمرینات تیم‌شان حاضر می‌شد. نخستین خاطره‌اش هم از چهار سالگی است که با مردان فوتبالیست تیم منتخب بم وسط زمین مشغول پاس‌کاری بود. ۱۷ ساله بود که مسابقات فوتسال زنان جنبه رسمی به خود گرفت.

او نخستین تیم فوتسال زنان را در استان کرمان تشکیل داد. هم مربی بود و هم بازیکن؛ مربی‌ای که همه بازیکنان تیمش از خودش بزرگ‌تر بودند. اما با فاجعه‌ دلخراش دی ۱۳۸۲ و زلزله ویرانگر بم همه بازیکنانش چشم از جهان فرو بستند. ایران با شعار «بم را زنده نگه دارید» یکپارچه برای احیای بم برخاست.

مرضیه جعفری هم سال ۱۳۸۳ از نو آغاز کرد و تیم جدیدی تشکیل داد. سال ۱۳۸۸ برای آغاز فوتبال سراسری زنان در ایران به استان‌ها سهمیه می‌دادند. او به عنوان مربی کرمان تیم این استان را که شهرداری بم و متشکل از شاگردان خودش بود به لیگ برتر آورد و در همان نخستین دوره سوم شدند.  

سریال قهرمانی‌های او با شهرداری بم از سال ۱۳۹۰ آغاز شد و تا کنون ۷ بار جام قهرمانی را بالای سر برده‌اند؛ در دو نوبت مجزا که چهار بار و سه بار پیاپی بوده‌اند. در معدود دوره‌‌هایی که با فاصله میلی‌متری قهرمان نشدند نیز اکثر هفته‌ها صدرنشین بودند. مدیران مالی این تیم که اعضای شهرداری بم هستند می‌گویند هر دوره که شورا و شهرداری تغییر می‌کند یکی از مهم‌ترین مصوبات که بدون اما و اگر تصویب می‌شود، حمایت مالی از این تیم است. در یکی از دیدارهای حساس این فصل بین «سپاهان اصفهان» و شهرداری بم که به میزبانی بم انجام شد، پس از پیروزی این تیم فرماندار که در محل مسابقه حاضر بود به آن‌ها پاداش داد؛ از اتفاقاتی نادر در ورزش زنان ایران.

چند دوره شورای این شهر تغییر کرده است، اما تیم زنان استوار و پابرجا مانده است؛ وضعیتی رویایی برای سایر تیم‌های شهرداری در سراسر کشور، اتحادی که از مدیران مالی به سرمربی و بازیکنان منتقل شده است تا نظاره‌گر رفتار حرفه‌ای‌ در تک‌تک اعضای این مجموعه موفق باشیم‌.

بازیکنان شاغل در فوتبال زنان ایران اگر با پیشنهاد از هر دو باشگاه مواجه شوند، بم را انتخاب می‌کنند. دلیلش مبالغ قرارداد، پاداش‌ها و امکانات بالایی است که شهرداری بم در اختیار بازیکنانش قرار می‌دهد؛ بهتر از همه باشگاه‌ها در فوتبال زنان.

تیم شهرداری سیرجان با سرمربی‌گری «مریم جهان نجاتی» از سال ۱۳۹۱ با نام «فولادنورد سیرجان» وارد لیگ برتر فوتبال زنان شد. اولین قهرمانی پس از سه فصل حضور در لیگ برتر و با جذب بازیکنان تیم ملی جوانان به دست آمد.

«افسانه چترنور»، «سارا ظهرابی نیا»، «فاطمه گرایلی»، «شبنم بهشت»، «الهام عنافچه» و «ملیکا متولی» از جمله این ملی‌پوشان بودند. فصل ۱۳۹۴ این تیم به چهار سال حکومت همتای کرمانی خود پایان داد و از سکوی قهرمانی بالا رفت. در آن سال شهرداری بم پس از «ملوان بندر انزلی» سوم شد. 

سیرجانی‌ها ۱۰ سال است که بی‌وقفه در لیگ فوتبال زنان تیم‌داری می‌کنند؛ «بی‌وقفه» از آن جهت که انحلال در لیگ زنان بسیار رایج است. مدیران فوتبالی تیم‌داری در بخش زنان را چندان جدی نمی‌گیرند، اما کار در کرمان هرگز به انحلال نکشیده است. نه تنها در فوتبال زنان که در فوتسال زنان نیز چنین است؛ الگویی که می‌تواند سرمشق صحیحی در ورزش زنان ایران باشد.

مطالب مرتبط:

تمرین تیم ملی بسکتبال قطر زیر نظر نعیمه ظفر، مربی ایرانی

از حجاب اجباری تا تماشای مخفیانه مسابقات؛ ورزش دختران به روایت تصویر