رویا رزمجو، شهروندخبرنگار، تهران
کارگران ساختمانی در ایران جزء ضعیف‌ترین اقشار از لحاظ درآمد، پوشش بیمه‌ای و خطرات شغلی هستند. سالانه چندین هزار کارگر ساختمانی به دلیل حوادث مختلف دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند. این در حالی است که بخش عمده‌ای از آن‌ها بیمه نیستند. بیمه ساختمانی نیز تنها هزینه عمل جراحی در بیمارستان را متقبل می‌شود و کارگران در دوران نقاهت و استراحت در منزل از هیچ حقوق و مزایای حمایتی بهره نمی‌برند.
***
میزان حقوق و دستمزد ماهیانه یا روزانه کارگران ساختمانی کفاف تورم و هزینه‌های روزافزون را نمی‌دهد. همین امر موجب شده است تا زندگی کارگران ساختمانی عمیق‌تر از گذشته به زیر خط فقر سقوط کند.
در حال حاضر طبق آمارهای دولتی، خط فقر در ایران برای خانواده‌ای ۴ نفره بیش از ۱۱ میلیون تومان برآورد می‌شود، در حالی که حقوق کارگران در سال ۱۴۰۰ با توجه میزان سابقه و مهارت آن‌ها، بین ۳.۵ میلیون تا ۶ میلیون تومان است. همچنین پرداخت حق بیمه ۱۷۰ هزار تومانی در ماه نیز برای کارگران ساختمانی دشوار است و همین باعث شده است تا هزاران کارگر از پوشش بیمه‌ای منصرف شوند.
بر اساس قانون جدید بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی، مصوبه «مجلس شورای اسلامی» در اسفند ۱۳۸۷، «سازمان تامین اجتماعی» وظیفه دارد سالانه ۲۰۰ هزار کارگر ساختمانی را در سراسر کشور تحت پوشش بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی قرار دهد، اما کارگران بسیاری همچنان در صف انتظار بیمه قرار دارند.
زمان طولانی که باید در لیست انتظار بیمه صرف شود، تنها دغدغه کارگران ساختمانی و فعالان کارگری این صنف نیست، بلکه صدور یک بخشنامه جدید درباره مهلت پرداخت حق بیمه کارگران ساختمانی هم مسئله‌ساز شده است. پیش از صدور بخشنامه کارگران از فرصت زمانی ۶ ماهه برای پرداخت حق بیمه برخوردار بودند، ولی با صدور این بخشنامه مهلت زمانی تعیین‌شده به سه ماه کاهش یافته است. این شرایط در حالی است که کارگران ساختمانی حالا با کمبود کار و ویروس کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند، بیمه آن‌ها سهمیه‌ای است و دستمزد مکفی ندارند.
«هادی ساداتی»، نایب‌رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی سراسر کشور، آذر ماه ۱۳۹۹ به خبرگزاری «ایلنا» گفته است: «بخشنامه‌ای درباره نحوه بیمه کارگران ساختمانی صادر شده است که در این برهه زمانی بیانگر کم‌لطفی سازمان تامین اجتماعی است. این نهاد اجتماعی تصور می‌کند بیمه کارگران ساختمانی مثل بیمه‌های سوبسید‌دار صنوف دیگر یعنی قالی‌بافان و باغ‌داران است. اگر چه بیمه کارگران ساختمانی قانونی کشوری است، ولی سازمان تامین اجتماعی با بخشنامه‌های خودسرانه از قانون تخطی می‌کند و تعداد بیمه‌شدگان را کاهش می‌دهد. در شرایطی که تمامی آحاد جامعه درگیر مسئله‌ای به نام کرونا هستیم و به کمک همدیگر نیاز داریم، چرا نهاد تامین اجتماعی لای چرخ زندگی مردم چوب می‌گذارد؟ ادعای مسئولان سازمان تامین اجتماعی مبنی بر حمایت از کارگران صحت ندارد.»
ساداتی همچنین درباره تعداد کارگرانی که موفق به پرداخت حق بیمه خود نشده‌اند گفته است: «اگر چه آمار دقیقی درباره تعداد کارگرانی که موفق به پرداخت حق بیمه خود برای سه ماه نشده‌اند در دسترس نیست، ولی تماس‌هایی از نقاط مختلف کشور دریافت کرده‌ام که نسبت به این موضوع، یعنی مدت زمان ۳ ماهه پرداخت حق بیمه، معترض هستند. آمار ریزش بیمه کارگران ساختمانی به دلیل ناتوانی در پرداخت بازه زمانی سه ماهه به قطع یقین در حال افزایش است. سازمان تامین اجتماعی باید ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار کارگر ساختمانی را تحت پوشش حمایتی خود قرار دهد، ولی در حال حاضر تنها ۸۰۰ هزار کارگر ساختمانی بیمه هستند؛ یعنی این طور به نظر می‌رسد که سازمان تامین اجتماعی تلاش می‌کند تعداد کارگران بیمه‌شده‌اش را کمتر کند و متاسفانه امکان پذیرش مجدد نیز وجود ندارد.»
تمام این اوصاف در حالی است که وضعیت برای کارگران افغانستانی شاغل در ایران به مراتب بدتر از کارگران ایرانی است. آن‌ها به دلیل نداشتن مجوز اقامت رسمی در ایران از بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند نیستند و فقط بیمه ساختمانی برای حوادث احتمالی شامل حال آن‌ها می‌شود. یعنی بیمه بازنشستگی یا پرداخت ماهانه سنوات موظفی کارفرما برای آن‌ها وجود ندارد.
شهروندخبرنگار «ایران‌وایر» به چند ساختمان در حال ساخت در تهران سر زده است تا پای درد دل این قشر آسیب‌پذیر قرار بگیرد. دو نفر از کارگران افغانستانی گفته‌اند که از شرایط کاری راضی هستند و حقوق دریافتی‌شان هم کفاف هزینه‌هایشان را می‌دهد. به نظر می‌رسید چنین صحبت‌هایی را از ترس اخراج و دیپورت به کشورشان به زبان آورده‌اند، زیرا در همان لحظه کارفرمای ساختمان در کنارشان حضور داشت. اما بقیه کارگران ایرانی و افغانستانی نسبت به تضییع حقوق‌شان و درآمد کم و بیمه نبودن یا عدم حمایت کامل بیمه از آن‌ها گلایه داشتند. صحبت‌های آن‌ها را بشنوید.
مطالب مرتبط:
کارگر افغانستانی؛ ۳ ماه کار کردیم، کارفرما پول‌ما‌ن را نداد و به زور بیرونمان کرد
آسیب شدید کرونا به زندگی کارگران روزمزد ایران
کرونا و نگرانی کارگران؛ در محل کار مایع دست‌شویی نداریم، ماسک لازم داریم اما نیست
چطور حق قانونی مرخصی و تامین لوازم بهداشتی را از کارفرما پیگیری کنیم؟
مصائب کارگران مشاغل پس از شیوع کرونا: خانه نشینی یا ادامه کار
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر