بودجه ۱۴۰۰ حتی در مقیاس مجلس یازدهم هم یک رسوایی تمام‌عیار است؛ اولین تجربه بودجه‌ای مجلس انقلابی و عجیب‌ترین تجربه تاریخ پارلمانی ایران از زمان مشروطه تا الان.
از سال ۱۲۸۵ که در اصل هجدهم قانون اساسی مشروطه «تسویه امور مالیه جرح و تعدیل بودجه تغییر در وضع مالیات‌ها و رد و قبول عوارض و فروعات همچنان ممیزی‌های جدیده» مشروط به تصویب مجلس شد، تا الان سابقه نداشت که کسی در مصوبه نمایندگان دست ببرد و جدول‌ها و احکام بودجه را بعد از تصویب نمایندگان دستکاری و به اسم قانون ابلاغ کند. حتی بعد از انقلاب هم، چنین چیزی بی‌سابقه است. دخالت در فرایند تصویب بودجه؛ چرا به کرات می‌توان از اعمال نفوذ اشخاص و نهادهای قدرتمند در بودجه مثال آورد؟ نمونه‌اش مداخلات سال‌های اخیر رهبر جمهوری اسلامی ایران که در چند نوبت باعث توقف فرایند بررسی و تصویب بودجه در مجلس شد. حتی پارسال هم که «علی خامنه‌ای» در اقدامی غیرمعمول برای تصویب بودجه حکم حکومتی صادر کرد، باز هم تشریفات قانونی در ظاهر حفظ شد و بودجه ۱۳۹۹ با استناد به اصل هشتادوپنج و حق تفویض اختیار نمایندگان به کمیسیون تخصصی با مصوبه کمیسیون تلفیق به شورای نگهبان رفت.
آنچه پارسال رخ داد هم، عجیب و بی‌سابقه بود؛ اما کسی فکر نمی‌کرد یک سال بعد فردی با مشخصات «محمدباقر قالیباف» روی صندلی ریاست مجلس بنشیند و بعد از تصویب نمایندگان در ردیف‌های بودجه و حتی احکام کلی بودجه دست ببرد.
رسوایی تازه قالیباف
قالیباف قانون بودجه ۱۴۰۰ را روز ۲۸اسفند۱۳۹۹ پس از تصویب نمایندگان و تایید شورای نگهبان به دولت ابلاغ کرد؛ اما آن‌طور که ۱۰۰ نماینده در نامه چهارم اردیبهشت خود نوشته‌اند: «جداول تا حدود یک ماه بعد؛ یعنی تا تاریخ ۲۱فروردین۱۴۰۰ به کرات تغییر کرده است ... و متاسفانه بر اساس اخبار مستند، این تغییرات محدود به ارقام جداول نشده، بلکه حتی تغییرات کلی در تبصره‌ها و جداول داخل آن‌ها و تصحیح بندها بر اساس اشکالات شورای نگهبان را نیز شامل شده است.»
پنج روز پیش‌تر «علی خضریان»، نماینده مجلس در توییتر این موضوع را فاش کرده بود و از «الیاس نادران»، رییس کمیسیون تلفیق نیز نام برده بود.
روزنامه سازندگی نیز دیروز، ۶ اردیبهشت‌ماه گزارش مفصلی با عنوان «دردسر تازه قالیباف» در این‌باره منتشر کرد. در این گزارش نوشته شده بود که بیش از ۲۰۰ بند از جداول بودجه تغییر کرده است. در این گزارش گفته شده به جز الیاس نادران به نام «جمال‌الدین آبرومند» از فرماندهان سپاه که اخیرا به عنوان دستیار قالیباف در مجلس مشغول به کار شده بود، نام برده شده و گفته شده «مالک شریعتی نیاسر» و «مجتبی توانگر» از نمایندگان عضو کمیسیون هم در جریان این تغییرات بوده‌اند.
بر اساس روال سال‌های اخیر جداول تغییرات همزمان با ابلاغ بودجه در سایت شناسنامه قانون بارگذاری می‌شد؛ اما امسال این اتفاق تا ۲۵ فروردین و ابلاغ حسن روحانی انجام نشد.
در گزارش روزنامه سازندگی نوشته شده این جداول در فاصله ۲۷ اسفند تا ۲۱ فروردین در چند نوبت دستکاری شده‌اند. از جمله یکی از این موارد در جدول مصارف تبصره ۱۴ بودجه که مربوط به هدفمندی یارانه‌ها است، مبالغی به ارزش ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان تحت عنوان «تقویت بنیه فرهنگی و اجتماعی و ایجاد زیرساخت‌های دیجیتال» به بودجه صداوسیما و سازمان تبلیغات اسلامی اضافه شده است.
به نام یارانه‌ها به کام نهادهای مذهبی و تبلیغاتی
این در حالی است که در لایحه پیشنهادی دولت جدول مصارف تبصره ۱۴ هیچ اثری از «تقویت بنیه فرهنگی» و صداوسیما و سازمان تبلیغات به چشم نمی‌خورد.
اما در جدول ابلاغ و منتشر شده در تاریخ ۲۵ فروردین، در بند بیست‌ویکم ۱۳۰۰ میلیارد تومان به عنوان «فعالیت‌های اجتماعی و تقویت بنیه فرهنگی» اضافه شده است.
بند شانزدهم ۱۹۶۵ میلیارد تومان برای «حوزه‌های علمیه و مرکز خدمات» در نظر گرفته شده، در حالی که در لایحه بودجه ۴۹۵ میلیارد تومان برای این ردیف در نظر گرفته شده بود. در بند بیستم ۵۱۲۴ میلیارد تومان برای «بنیاد شهید» در نظر گرفته شده و در بند بیست‌وسوم ۲۰۰ میلیارد تومان تحت عنوان کمک به خانواده نیروهای مسلح به بودجه اضافه شده است.
دقیقا معلوم نیست، چقدر از این اضافات به تصویب نمایندگان رسیده و چقدر بعد از تصویب نمایندگان توسط محمدباقر قالیباف و دوستان به بودجه اضافه شده است؟
ابعاد دستکاری
هنوز دقیقا معلوم نیست، حجم این دخل و تصرف غیرقانونی چقدر بوده و ذی‌نفعان چه گروه‌ها و نهادهایی هستند؟ شاید هیچ‌وقت هم گزارش کاملی در این‌باره منتشر نشود؛ اما با توجه به اینکه در دو فقره فاش شده از دستکاری چند صد میلیارد تومانی به نفع صداوسیما و سازمان تبلیغات، به نظر می‌رسد حجم اعداد و ارقام جابه‌جا شده، صدها میلیارد تومان است و نهادهای قدرتمند و ثروتمند تبلیغاتی و مذهبی یک سر این ماجرای بی‌سابقه قرار دارند.
صحبت درباره انگیزه قالیباف و نزدیکانش نیت‌خوانی است؛ اما می‌توان با اطمینان درباره دامنه نفوذ صداوسیما و همچین نهادهایی مانند سازمان تبلیغات اسلامی سخن گفت. نهادهایی که در بزنگاه‌های سیاسی مانند انتخابات ۱۴۰۰ در غیاب احتمالی مردم ایران می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در ریاست‌جمهوری سیزدهم ایفا کنند.
باید منتظر ماند و دید آیا در گیر و دار رقابت‌های انحصاری نزدیکان و وابستگان سیاسی و اعتقادی به علی خامنه‌ای، آیا ابعاد تازه‌ای از این رسوایی بی‌سابقه فاش خواهد شد؟
مطالب مرتبط:
بودجه ۱۴۰۰؛ همه برای سپاه، سپاه برای یکی
بودجه ۱۴۰۰؛ قمار نفتی یا انتقام خون سلیمانی و فخری‌زاده
مجلس کلیات بودجه سال ۱۴۰۰ را رد کرد
پس از کشمکش‌های فراوان، سرانجام مجلس کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ را تصویب کرد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر