نوار بهداشتی یکی از پرمصرف‌ترین کالاهای بهداشتی است. به طور میانگین، هر زن در عمر خود بین ۱۱ تا ۱۷ هزار نوار بهداشتی مصرف می‌کند. ولی به دلایل مذهبی و سنتی، کمتر کسی در فضای عمومی درباره تنوع، کیفیت و میزان کاربردی انواع نواربهداشتی‌ها حرف می‌زند. با این‌حال، سه روز پیش یک توییت تکان دهنده، سکوت را درباره کیفیت بد برخی نوارهای بهداشتی تولید ایران و اثرات زیان‌بار آن‌ها بر سلامت و بهداشت زنان و افرادی که تجربه پریود دارند، شکست.
در این گزارش، در گفت‌وگو با دو پزشک متخصص زنان و زایمان و با نظرسنجی از حدود ۵۸ زن و یک مرد «ترنس» که در پنج سال اخیر تجربه مصرف نواربهداشتی‌های تولید ایران را داشته‌اند، درباره کیفیت این محصولات تولید داخل و اثرات بالقوه کیفیت بد آن‌ها بر بهداشت و سلامت مصرف‌کنندگان صحبت کردیم.
***
روز دوشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۰، یک اکانت توییتری به‌نام «نیو نی‌نی‌بان» که به نظر می‌رسد مربوط به یک پزشک متخصص زنان یا ماما باشد، توییت کرد: «یه سوال؟ شما هم با نوار بهداشتی مشبک مشکل دارین؟ یا فقط مراجعین من اینجوری بعد از استفاده زخم و زیل میشن؟ یعنی قشنگ حکم رنده رو داره.»
پاسخ‌های این توییت نیز دست‌کمی از خود توییت نداشتند و رشته افکار آدمی را از فرط تجسم احساس درد و ناخوشی پاره می‌کردند. زنان بسیاری پای این توییت از تجربه عفونت، خارش و التهاب واژن خود بعد از استفاده از نوار بهداشتی‌های مشبک تولید ایران گلایه کرده و برخی نیز نوشته‌اند که به‌دلیل گران بودن نوار بهداشتی‌های خارجی، امکان تهیه آن‌ها را ندارند وگرنه حتما از محصولات خارجی استفاده می‌کردند. عده‌ای دیگر هم از پلاستیکی بودن سطح رویی این نوع از نوار بهداشتی شکایت کرده و گفته‌اند که پوست واژن را می‌ساید و بعد از مدت کوتاهی بوی بد می‌گیرد.
اما ظاهرا ماجرا فقط منحصر به نواربهداشتی‌های مشبک نمی‌شود. در یک نظرسنجی کوچک که در حساب اینستاگرام نویسنده این گزارش انجام شده است و ۵۹ نفر در آن شرکت کرده‌اند، ۲۹ نفر گفته‌اند بعد از استفاده از نواربهداشتی‌های تولید ایران، دچار درد، التهاب، خارش و سوزش می‌شوند. این یعنی تنها در یک نمونه کوچک آماری، ۴۹ درصد افراد از کیفیت نوار بهداشتی‌ها گله کرده و گفته‌اند دچار مشکل می‌شوند. نمودار زیر نشان‌دهنده این اطلاعات است.
در سوال بعدی این نظرسنجی که از مشارکت‌کنندگان درباره تجربه شخصی آن‌ها از کیفیت نواربهداشتی‌ها سوال شده بود، ۴۲ نفر پاسخ داده‌اند. از این ۴۲ نفر، ۱۷ نفر تجربه‌ای منفی را ذکر کرده و گفته‌اند که در چند سال اخیر، کیفیت نوار بهداشتی‌ها بدتر شده است. بعضی از آن‌ها گله کرده‌اند که به دلیل قیمت بالای نوار بهداشتی‌های خارجی، مجبور شده‌اند از محصولات ایرانی استفاده کنند که با وجود گرانی، کیفیت بدی دارند و باعث ایجاد مشکلات بسیاری، از جمله عفونت ادرار و واژن، خارش و التهاب در آن‌ها می‌شوند. دو نفر از کیفیت بد چسب‌های این نوارهای بهداشتی شکایت کرده و هفت نفر از کلمه «افتضاح» برای توصیف تجربه خود استفاده کرده‌اند. یک نفر نیز گفته است: «محصولات ایرانی در یک سال گذشته آشغال شده‌اند.»
اما جدا از این افراد، ۱۴ نفر تجربه‌ای مثبت از کیفیت نوار بهداشتی‌های تولید ایران داشته و ۱۱ نفر نیز گفته‌اند که به نظرشان کیفیت نوارهای بهداشتی ایرانی هم خوب است و هم بد و فقط بستگی دارد که کدام برند و کدام محصول را انتخاب کنید.
آیا کیفیت بد نوار بهداشتی می‌تواند موجب خارش و التهاب واژن شود؟
آن‌چنان که از تجربه‌های اشخاص بر می‌آید، دست‌کم برخی نوارهای بهداشتی تولید ایران کیفیت مطلوبی ندارند و موجب بروز علایمی مانند خارش، سوزش، التهاب و حتی درد در ناحیه واژن می‌شوند. اما آن‌چه پزشکان متخصص زنان به «ایران‌وایر» گفته‌اند، تا حدودی با این موضوع متفاوت است.
یک پزشک متخصص زنان و زایمان در جنوب تهران که ترجیح می‌دهد او را «شیدا» بنامیم، درباره احتمال بروز خارش، سوختگی و عفونت در اثر استفاده از نوار بهداشتی‌های تولید ایران، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «علایم سوزش و خارش یا مربوط به قارچ پوستی کاندیدا است که معمولا ربطی به نوار بهداشتی ندارد یا حساسیت است که آن هم چون ممکن است فرد به هر چیزی حساسیت نشان دهد، مثلا به لباس زیر، شوینده‌ای که استفاده می‌کند یا نوار بهداشتی، می‌توان گفت که مستقیما به نوار بهداشتی مربوط نیست.»
شیدا ادامه می‌دهد: «روزانه میلیون‌ها نفر در ایران از نوار بهداشتی استفاده می‌کنند و با وجود محصولات جایگزین، نوار بهداشتی هنوز محبوب‌ترین و مورد استفاده‌ترین است. بنابراین ممکن است افرادی هم به بعضی از این محصولات حساسیت نشان بدهند. این دیگر به خود فرد باز می‌گردد که محصولی را انتخاب کند که به بدن او بیفتد و برایش ایجاد مشکل نکند.»
این پزشک متخصص زنان می‌گوید: «به دلیل تغییرات پی‌اچ محیط واژن در دوران پریود، مشکل قارچ در این دوران تشدید می‌شود ولی بسیاری آن را به نوار بهداشتی ربط می‌دهند.»
برعکس شیدا، یک پزشک دیگر متخصص زنان که در یکی از شهرهای استان آذربایجان‌غربی مشغول طبابت است، درباره کیفیت نوار بهداشتی‌های تولید ایران و اثرات احتمالی آن‌ها در ایجاد ناراحتی‌ها در ناحیه واژن به «ایران‌وایر» می‌گوید: «من تابه‌حال با مورد حادی از عفونت یا التهاب که ناشی از نوار بهداشتی باشد، مواجه نشده‌ام ولی محتمل است که فردی در اثر کیفیت پایین نوار بهداشتی یا مصنوعی بودن لایه‌های زیرین آن، دچار خارش و سوزش در ناحیه واژن و عفونت ادراری و واژینال شود.»
او با اشاره به اهمیت کیفیت مواد اولیه نوار بهداشتی می‌گوید: «بسیاری از این مشکلات قابل پیش‌گیری هستند اگر موادی که در ساخت نواربهداشتی‌ها استفاده می‌شوند، نو، طبیعی و گیاهی باشند.»
این پزشک متخصص زنان که ترجیح می‌دهد او را دکتر «محمودی» بنامیم، هم‌چنین می‌گوید: «نوار بهداشتی‌ها از لایه‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که ما فقط سطح رویی آن‌ها را می‌بینیم. لایه‌های میانی نوار بهداشتی، پودر جاذبی که در آن‌ها استفاده می‌شود یا عطرهای به کار رفته که مانع انتشار بوی بد می‌شوند، همگی مواد شیمیایی هستند که می‌توانند برای بعضی افراد مشکل ایجاد کنند.»
دکتر محمودی با اشاره به محیط مطلوب واژن برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها می‌گوید: «نوار بهداشتی اگر از مواد اولیه با کیفیت ساخته نشده باشد، می‌تواند دردسر ساز و به عفونت بخش پایینی دستگاه تناسلی زنان منجر شود چون در تماس مستقیم با پوست ما است؛ آن هم در جایی که مرتب در حالت تعریق و ترشح قرار دارد. ضمن این که خون هم غنی‌ترین منبع غذایی برای باکتری‌ها است.»
بهترین نوع نوار بهداشتی کدام است؟
یکی از رایج‌ترین انواع نوارهای بهداشتی در ایران، محصولات سلولزی هستند. ژل یا پودر سلولزی داخل نوار بهداشتی، خون و مایعات را جذب می‌کند و مدت زمانی که یک نوار بهداشتی می‌تواند روی لباس زیر بماند را افزایش می‌دهد.
سلولز یک ماده فوتوشیمیایی جایگزین پلیمرهای پتروشیمیایی است که معمولا در نوارهای بهداشتی به‌کار برده می‌شوند. ساختار سلولی سلولز عاشق آب (هیدروفیل) است، بنابراین، خون و مایعات بدن را به‌شدت جذب و از نشت آن به لباس و ایجاد لکه جلوگیری می‌کند. این نوع از محصول که پایه زیستی دارد و بخشی از غشای بیرونی سلول‌های گیاهی است که در زنجیره خوراک برخی حیوانات نیز وجود دارد، در طبیعت قابل تجزیه است و می‌تواند مانع اثرات مخرب بسیاری باشد که پودرهای جاذب شیمیایی برای محیط زیست دارند. زیرا پلیمرهای جاذب آب معمولا قابل تجزیه نیستند و تا صدها سال به صورت زباله روی زمین باقی می‌مانند و آلودگی بسیاری در محیط زیست ایجاد می‌کنند.
اما اثرات مخرب پلیمرهای داخل نوار بهداشتی به همین‌جا محدود نمی‌شوند. آن‌گونه که دکتر محمودی می‌گوید: «نوار بهداشتی‌های با پودر جاذب اگرچه به زنان آزادی بیشتری داده و تعداد دفعات مراجعه آن‌ها به دست‌شویی برای تعویض نوار بهداشتی را در دوران پریود کاهش می‌دهند ولی خطرهای زیادی برای سلامت دستگاه تناسلی دارند.»
او ادامه می‌دهد: «بعضی از این مواد شیمیایی با دیوکسین که یک ماده سمی است، سفید می‌شوند تا قدرت جذب بالاتری پیدا کنند. دیوکسین یکی از عوامل بروز سرطان در بخش‌های تحتانی دستگاه تناسلی زنان است.»
این پزشک متخصص زنان در پایان می‌گوید: «بنابراین باید دقت کنیم که چه محصولی انتخاب می‌کنیم. محصولات سلولزی هم خاصیت جذب بالایی دارند و هم خطرناک نیستند. الیاف پلاستیکی موجود در نوار بهداشتی‌های شب و مخصوص روزهای اول پریود که خون‌ریزی بیشتر است هم ممکن است بیشتر موجب عفونت شوند. بنابراین، نواربهداشتی‌های پنبه‌ای بهترند.»
چه باید کرد؟
آن‌گونه که شیدا، پزشک متخصص زنان در تهران به «ایران‌وایر» می‌گوید، برای کم کردن خطر رشد قارچ‌های کاندیدا در دوران پریود، باید زود به زود نوار بهداشتی تعویض شود.
او در ادامه می‌گوید: «پوشیدن شورت نخی، گشاد و تمیز هم یکی دیگر از کارهایی است که می‌تواند مانع رشد قارچ در دوران پریود شود.»
از نظر شیدا، پیدا کردن نوار بهداشتی خوبی که با بدن فرد سازگار باشد، کار ساده‌ای نیست و به همین خاطر باید فرد به دنبال محصولاتی باشد که معطر نیستند و از مواد شیمیایی کمتری در ساخت آن‌ها استفاده شده است.
به اعتقاد او، کاپ‌های قاعدگی هم گزینه خوبی هستند ولی به شرط این‌که فرد از تمیز کردن و ضدعفونی کردن آن مطمئن شود تا دچار مشکلات بیشتری نشود.
با این شرح، هم مصرف‌کنندگان و هم تولیدکنندگان باید بیش از گذشته به مواد اولیه‌ای که در ساخت نوار بهداشتی به‌کار می‌رود، توجه کنند. زیرا دست‌کم در یک نظرسنجی کوچک در یک صفحه اینستاگرام خصوصی، اگر نه همه، نزدیک به نیمی از افراد تجربه بدی از مصرف بعضی نوارهای بهداشتی دارند؛ تجربه‌هایی که در کنار درد و ناملایمات روانی و جسمی دوران پریود، رنج خارش و سوزش یکی از حساس‌ترین بخش های بدن را هم در بر دارد. بگذریم که خطر سرطان در اثر مصرف بعضی از محصولات هم بیشتر می‌شود.
مطالب مرتبط:
بهداشت باروری، زنان مناطق محروم و گم شدن در عمق محرومیت
چرا نواربهداشتی یکی از مهمترین نیازهای زنان در مناطق بحرانی است؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر