انتخابات و تبلیغات با رپ و رپرها؛ حاجی می‌خواد گَنگ برقصه!

حتما شنیده‌اید که قبل از انتخابات همه چیز خوب و آزاد است؛ البته نه برای همه. نامزدهای انتخاباتی با هدف جمع‌آوری رای یا افزایش مشارکت، در میان خطوط قرمز نظام جولان می‌دهند. یکی از این موارد موسیقی است؛ علی‌الخصوص سبک رپ. این سبک از موسیقی از بدو ورود به ایران با عنوان «موسیقی زیرزمینی» معرفی و شناخته شد. طی دو دهه اخیر بسیاری از خوانندگان رپ یا رَپِرها به دلیل پرونده‌های قضایی که برای آن‌ها ایجاد شد، مجبور به ترک ایران شدند. عموم این پرونده‌ها به دلیل فعالیت هنری، نوشتن ترانه اعتراضی و مواردی از این دست بوده است. انتخابات ریاست‌جمهوری اما باعث شده هر چهار سال یک‌بار حرف از رپ و رپر سر زبان‌ها بیفتد و نامزدهای انتخاباتی از رَپِرها حمایت کنند.

محسن رضایی از شاهین نجفی خواند!

شاید اگر روزی می‌گفتند محسن رضایی، رپ گوش می‌کند، کسی نبود که باور کند این مردِ همیشه مورد تایید نظام، علاقه‌ای به رپ داشته باشد. محسن رضایی در مناظره دوم انتخاباتی ۱۴۰۰ با نگاهی به دست نوشته روبه‌روی خود، بخشی از ترانه‌ اعتراضی «شاهین نجفی» را خواند.

به نظر می‌رسد رضایی یا شاید هم مشاوران این نامزد انتخاباتی، آگاهانه از عبارت «از گشنگی داریم امید می‌خوریم»، بخشی از ترانه «سلام» اثر شاهین نجفی استفاده کردند. آقای رضایی عبارت استفاده شده را به نقل از یک دانشجوی شیمی دانشگاه تهران عنوان کرده بود.

ویدیوی مربوط به اظهارات رضایی با تدوین در کنار آهنگ سلام از جمله ویدیوهای پربازدید روزهای اخیر شبکه‌های اجتماعی در ایران بود.

همتی: رپ را ممنوع نکنید

در همین مناظره «عبدالناصر همتی»، نامزد جبهه اصلاح‌طلب، نسبت به اینکه دیگر نامزدها در برنامه‌های خود اجرای رپ دارند اما خودشان رپ را ممنوع کرده‌اند، انتقاد کرد. او با اشاره به اینکه سلیقه نوجوانان در ایران به سمت موسیقی «کی‌پاپ» رفته است، نسبت به زیرزمینی ماندن رپ فارسی اعتراض کرده بود.

همتی همچنین گفته بود که پیگیری این موارد از جمله وظایف رییس‌جمهوری در کشور است.

به نوعی همتی نیز با پیش کشیدن این موضوع و اینکه وظیفه رییس‌جمهوری پیگیری این موضوعات است، احتمالا قصد دارد خودش را به عنوان منجی موسیقی رپ در ایران معرفی کند.

اقدامات این‌چنینی پیش از انتخابات مسبوق به سابقه است.

رئیسی، تتلو؛ تمام‌نشدنی

«ابراهیم رئیسی» اما در مناظرات انتخاباتی خود اشاره‌‌ای به موسیقی رپ نکرده است.

او البته  سابقه جنجالی‌ترین دیدار با یک خواننده رپ را در کارنامه دارد.

«امیرحسین مقصودلو» با نام هنری «امیر تتلو» را بسیاری می‌شناسند. ابراهیم رئیسی پیش از برگزاری انتخابات سال ۱۳۹۶ در دیدار با امیر تتلو به تتوهای او نگاه کرد، از امام رضا و انرژی هسته‌ای گفت و درباره ترانه‌های او صحبت کرد. این دیدار از این حیث که امیرتتلو در آن تاریخ دنبال‌کننده‌های میلیونی در اینستاگرام داشت، برای آقای رئیسی و تیم انتخاباتی او اهمیت بالایی داشت.

در انتخابات پیشِ ‌رو نیز گویا این روند حفظ شده است. امیرتتلو که دست‌کم دو سالی می‌شود خارج از ایران زندگی می‌کند، در اظهار نظری از رئیسی حمایت کرد. تتلو در کانال تلگرامی خود نوشته بود: «با این‌که اصلا دوست ندارم راجع به انتخابات صحبت کنم، این‌بار اما اگه آقای رئیسی، رییس‌جمهور بشه من با همه اتفاقاتی که ممکنه برام بیوفته میام ایران. من از اول هم اوکی بودم با آقای رئیسی! هنوزم اوکیم، هوادارهام به سن قانونی رسیدند و می‌تونند رای بدن»

هرچند امیرتتلو پس از رسانه‌ای شدن این اظهار نظر، ضمن تکذیب مباحث مطرح شده، در مصاحبه‌ای رسما اعلام کرد: «رای بی رای».

پس از اظهارات عبدالناصر همتی در مناظره دوم انتخاباتی، «سینا آبگون» که خود را رپر انقلابی معرفی می‌کند، ویدیویی از اجرای خود در اینستاگرام منتشر کرد. این ویدیو با وجود انتشار طی روزهای اخیر، مربوط به اجرای ترانه رپ توسط آبگون در همایش بانوان ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی در سال ۱۳۹۶ است. این اجرا با حضور «جمیله علم الهدی»، همسر رئیسی و دختر «احمد علم‌الهدی»، امام جمعه مشهد، برگزار شده بود.

آنچه مشخص است، مشاوران ابراهیم رئیسی همچنان بر این باورند که با حمایت موقت از موسیقی رپ می‌توانند بر محبوبیت او بیفزایند.

انتخابات‌های پیشین و حمایت گسترده رپرها به شرکت در انتخابات

موضوع حضور خوانندگان اصطلاحا زیرزمینی تنها معطوف به انتخابات پیش ‌رو نیست. پیش از این در انتخابات بحث‌برانگیز سال ۱۳۸۸ چندین رپر در ستادهای انتخاباتی فعالیت کرده بودند.

ساسان حیدری با نام هنری «ساسی مانکن» که در حال حاضر در کشور آمریکا زندگی می‌کند، ترانه ای را به «مهدی کروبی» تقدیم کرده بود. ترانه «پارمیدا» و چندین ترانه شاد دیگر از ساسان حیدری در آن تاریخ بیشتر در مراسم جشن و عروسی پخش می‌شد.

ساسی مدتی بعد در مصاحبه‌ای با «دویچه وله فارسی» اعلام کرد که ترانه انتخاباتی را با دعوت از روزنامه «اعتماد ملی» ساخته و منتشر کرده است. او گفته بود این کار با هدف جلب توجه طیف جوانان انجام شده بود.

همچنین امیرتتلو در انتخابات ۱۳۸۸، در ترانه‌ای با عنوان «ایران سبز» از جنبش سبز و «میرحسین موسوی»، نامزد انتخاباتی دوره دهم ریاست‌جمهوری حمایت کرده بود.

بیشترین حمایت دنیای رپ فارسی از یک نامزد انتخاباتی نیز به انتخابات سال ۱۳۹۶ مربوط می‌شود. جایی که بسیاری از رپرهای سرشناس با انتشار مطالب و تصاویری در حساب‌های کاربری خود در توییتر و اینستاگرام که دنبال‌کنندگان چند صد هزار تا چندین میلیون نفری داشتند، از «حسن روحانی» حمایت کردند.

هدف اصلی این حمایت‌ها نیز با توجه به مطالب منتشر شده، بر پایه رییس‌جمهور نشدن ابراهیم رئیسی، در دو قطبی انتخابات ۱۳۹۶ میان او و حسن روحانی، استوار بود.

پرونده پرداختن به رپ در انتخابات ۱۴۰۰ نیز با توجه به نزدیک شدن به روزهای پایان انتخابات، بسته شده است. باید منتظر بود و دید در تبلیغات انتخابات ۱۴۰۴ ریاست‌جمهوری، دوباره چه کسی از دنیای رپ و جوانان علاقه‌مند به این سبک سخن به میان خواهد آورد.